OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA
DLA KLASY V
dopuszczający
dostateczny
dobry
bardzo dobry
celujący
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY V
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
SŁUCHANIE
CZYTANIE
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
MÓWIENIE
PISANIE
III. Kształcenie językowe
Zna podstawową wiedzę językową w zakresie:
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dopuszczającą oraz:
SŁUCHANIE
CZYTANIE
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
MÓWIENIE
PISANIE
III. Kształcenie językowe
W typowych sytuacjach stosuje wiedzę językową w zakresie:
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dostateczną oraz:
SŁUCHANIE
CZYTANIE
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
MÓWIENIE
PISANIE
III. Kształcenie językowe
Umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie:
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dobrą oraz:
SŁUCHANIE
CZYTANIE
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
ALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
MÓWIENIE
PISANIE
III. Kształcenie językowe
Sprawnie stosuje i wykorzystuje wiedzę językową w zakresie:
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę bardzo dobrą oraz:
SŁUCHANIE
CZYTANIE
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
MÓWIENIE
PISANIE
III. Kształcenie językowe
Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe , o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY 5.
1.OCENA CELUJĄCA
UCZEŃ SPEŁNIA KRYTERIA OCENY BARDZO DOBREJ, A PONADTO ROZWIĄZUJE ZADANIA ZŁOŻONE, PROBLEMOWE O PODWYŻSZONYM STOPNIU TRUDNOŚCI, LUB JEST LAUREATEM KONKURSÓW MIĘDZYSZKOLNYCH ( I,II,III MIEJSCE) LUB REJONOWYCH, WOJEWÓDZKICH I PONADWOJEWÓDZKICH ( I,II,III MIEJSCE LUB WYRÓŻNIENIE)
2.OCENA BARDZO DOBRA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
UCZEŃ ZNA I POPRAWNIE STOSUJE STRUKTURY ZAWARTE W DZIAŁACH GRAMMAR I VOCABULARY Z PODRĘCZNIKA „LINK DLA KLASY V”, BUDUJE SPÓJNE ZDANIA, STOSUJE SZEROKI ZAKRES SŁOWNICTWA
SŁUCHANIE
POTRAFI ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS TEKSTÓW I ROZMÓW, POTRAFI ZROZUMIEĆ KLUCZOWE INFORMACJE W PROSTYCH TEKSTACH I ROZMOWACH,POTRAFI ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA.
MÓWIENIE
POTRAFI Z POWODZENIEM PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ, POSŁUGUJE SIĘ POPRAWNYM JĘZYKIEM,POPEŁNIAJĄC NIEWIELE BŁĘDÓW,MOŻNA GO ZROZUMIEĆ BEZ TRUDNOŚCI
PISANIE
POTRAFI NAPISAĆ ZADANIE ZAWIERAJĄCE PEŁNE ZDANIA,PROSTE STRUKTURY I SŁOWNICTWO,PRAWIDŁOWO UŻYWA ZASAD ORTOGRAFICZNYCH.
3.OCENA DOBRA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
POTRAFI POPRAWNIE OPEROWAĆ WIĘKSZOŚCIĄ POZNANYCH PROSTYCH STRUKTUR JĘZYKOWYCH. POTRAFI BUDOWAĆ ZDANIA W WIĘKSZOŚCI PRZYPADKÓW SPÓJNE,NA OGÓŁ UŻYWA SZEROKIEGO ZAKRESU SŁOWNICTWA ODPOWIEDNIEGO DO ZADANIA.
SŁUCHANIE
POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS PROSTYCH TEKSTÓW I ROZMÓW,POTRAFI ZROZUMIEĆ WIĘKSZOŚĆ KLUCZOWYCH INFORMACJI,POTRAFI ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA.
MÓWIENIE
PRZEWAŻNIE POTRAFI Z POWODZENIEM PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,POSŁUGUJE SIĘ W MIARĘ POPRAWNYM JĘZYKIEM,POPEŁNIAJĄC NIEKIEDY ZAUWAŻALNE BŁĘDY,MOŻNA GO ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ BEZ TRUDNOŚCI.
PISANIE
POTRAFI NA OGÓŁ NAPISAĆ ZADANIE ZAWIERAJĄCE PEŁNE ZDANIA,PROSTE STRUKTURY I SŁOWNICTWO,PRZEWAŻNIE UŻYWA PRAWIDŁOWEJ PISOWNI I INTERPUNKCJI.
4.OCENA DOSTATECZNA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
POTRAFI POPRAWNIE OPEROWAĆ NIEKTÓRYMI POZNANYMI PROSTYMI STRUKTURAMI JĘZYKOWYMI. POTRAFI BUDOWAĆ ZDANIA NIEKIEDY SPÓJNE,CZASAMI UŻYWA ZAKRESU SŁOWNICTWA ODPOWIEDNIEGO DO ZADANIA.
SŁUCHANIE
POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS PROSTYCH TEKSTÓW I ROZMÓW,POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA.
MÓWIENIE
CZASEM POTRAFI Z POWODZENIEM PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,POSŁUGUJE SIĘ CZĘŚCIOWO POPRAWNYM JĘZYKIEM,ALE POPEŁNIA SPORO ZAUWAŻALNYCH BŁĘDÓW,MOŻNA GO ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ.
PISANIE
PRÓBUJE NAPISAĆ ZADANIE ZAWIERAJĄCE PROSTE ZDANIA,STRUKTURY I SŁOWNICTWO,UŻYWA CZASEM NIEPRAWIDŁOWEJ PISOWNI I INTERPUNKCJI.
5.OCENA DOPUSZCZAJĄCA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
POTRAFI POPRAWNIE OPEROWAĆ NIEDUŻĄ ILOŚCIĄ POZNANYCH STRUKTUR JĘZYKOWYCH. POTRAFI BUDOWAĆ ZDANIA ALE PRZEWAŻNIE NIESPÓJNE,CZASAMI NIEPOPRAWNIE UŻYWA CODZIENNEGO SŁOWNICTWA.
SŁUCHANIE
POTRAFI OD CZASU DO CZASU ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS PROSTYCH TEKSTÓW I ROZMÓW,POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA,ALE MOŻE POTRZEBOWAĆ POMOCY LUB PODPOWIEDZI.
MÓWIENIE
CZASEM POTRAFI PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,ALE Z TRUDNOŚCIAMI,POPEŁNIA WIELE ZAUWAŻALNYCH BŁĘDÓW,MOŻNA GO ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ,ALE Z PEWNĄ TRUDNOŚCIĄ.
PISANIE
MA TRUDNOŚCI Z NAPISANIEM ZADANIA ZAWIERAJĄCEGO PEŁNE ZDANIA,PROSTE STRUKTURY I SŁOWNICTWO,UŻYWA W WIĘKSZOŚCI NIEPRAWIDŁOWEJ PISOWNI I INTERPUNKCJI.
UCZEŃ NIE SPEŁNIAJĄCY KRYTERIÓW OCENY DOPUSZCZAJĄCEJ OTRZYMUJE OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ
KLASA V SZKOŁY PODSTAWOWEJ
W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulowania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym)
TEMAT LEKCJI | WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY | ||||
Poziom konieczny ocena dopuszczająca | Poziom podstawowy ocena dostateczna | Poziom rozszerzający ocena dobra | Poziom dopełniający ocena bardzo dobra | Poziom wykraczający ocena celująca | |
Uczeń: · rozumie prosty tekst źródłowy, · odczytuje podstawowe dane kartograficzne, wskazuje na mapie wybrane państwa i regiony, · posługuje się podręcznikiem,
| Uczeń: · podejmuje próby analizy i interpretacji tekstu źródłowego, · z niewielką pomocą nauczyciela umiejscawia wydarzenia w przestrzeni (mapa), · samodzielnie pracuje z podręcznikiem,
| Uczeń: · analizuje i interpretuje teksty źródłowe z niewielką pomocą nauczyciela, · dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie odczytuje zawarte w nich informacje,
| Uczeń · samodzielnie analizuje i interpretuje teksty źródłowe, · bardzo dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie odczytuje zawarte w nich informacje, | Uczeń: · rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie)
| |
1. Czas w historii | Uczeń zna: • sposób mierzenia czasu, którym posługują się ludzie w Europie • wydarzenie, które dało początek obowiązującemu w Europie systemowi datacji • rzymski system zapisywania liczb
Uczeń rozumie: • pojęcia: nasza era (n.e.), przed naszą erą (p.n.e.), wiek (stulecie), historia, tysiąclecie • zasady ustalania wieku i połowy wieku dla danego wydarzenia historycznego | Uczeń rozumie: • pojęcia: prehistoria, epoka
Uczeń potrafi: • wyjaśnić, czym historia różni się od prehistorii • wymienić epoki należące do prehistorii i historii • przedstawić ramy chronologiczne epok historycznych | Uczeń rozumie: • pojęcie: chronologia Uczeń potrafi: • wyjaśnić, co oznacza stwierdzenie, że podział na epoki jest umowny | ||
Początki cywilizacji
| |||||
2. Od myśliwych do rolników | Uczeń rozumie: • pojęcie: rewolucja neolityczna Uczeń potrafi: • zlokalizować na mapie obszar Bliskiego Wschodu • porównać koczowniczy tryb życia z osiadłym | Uczeń rozumie: • pojęcia: paleolit (starsza epoka kamienna), neolit (młodsza epoka kamienna), rzemiosło Uczeń potrafi: • wyjaśnić skutki rewolucji neolitycznej | Uczeń zna: • podstawowe zajęcia ludzi epoki paleolitu i neolitu Uczeń potrafi: • wymienić najważniejsze informacje dotyczące warunków życia ludzi w epoce paleolitu i neolitu • wyjaśnić, dlaczego zmiany w sposobie życia ludzi epoki neolitu nazwano rewolucją neolityczną | Uczeń zna: • ramy chronologiczne epoki paleolitu i neolitu Uczeń potrafi: • scharakteryzować epokę paleolitu i neolitu | Uczeń rozumie: • znaczenie rewolucji neolitycznej |
3. Cywilizacje Sumerów, doliny Indusu i Chin | Uczeń zna: • nazwy rzek, nad którymi powstały pierwsze cywilizacje Uczeń rozumie: • pojęcia: Mezopotamia, Żyzny Półksiężyc Uczeń potrafi: • wskazać na mapie Żyzny Półksiężyc • zlokalizować w czasie i przestrzeni cywilizacje Starożytnego Wschodu (Mezopotamii), cywilizacje nad wielkimi rzekami (Indie i Chiny) | Uczeń rozumie: • pojęcie: pismo obrazkowe Uczeń potrafi: • wymienić wspólne cechy pierwszych cywilizacji | Uczeń rozumie: • pojęcia: społeczeństwo, miasto-państwo Uczeń potrafi: • wymienić osiągnięcia Sumerów | Uczeń rozumie: • pojęcia: cywilizacja, podział pracy Uczeń potrafi: • przedstawić dokonania mieszkańców doliny Indusu oraz Chin | Uczeń potrafi: • wyjaśnić, w jaki sposób narodziła się cywilizacja Sumerów |
4. Starożytny Egipt | Uczeń rozumie: • pojęcia: państwo, faraon, monarchia Uczeń potrafi: • zlokalizować w czasie i przestrzeni cywilizację starożytnego Egiptu • przedstawić warunki naturalne panujące w Egipcie • rozpoznać starożytne pismo egipskie | Uczeń zna: • system sprawowania władzy w Egipcie • organizację społeczeństwa w starożytnym Egipcie • rodzaje pisma stosowane w starożytnym Egipcie Uczeń rozumie: • pojęcia: pisarz, hieroglify, papirus Uczeń potrafi: • umiejscowić w czasie istnienie monarchii w Egipcie • wytłumaczyć, co oznacza stwierdzenie, że Egipt był darem Nilu i jakie znaczenie miała ta rzeka dla starożytnego Egiptu | Uczeń rozumie: • pojęcie: danina • na czym polegała trudność w posługiwaniu się pismem hiero-glificznym Uczeń potrafi: • wymienić uprawnienia faraona • wyjaśnić, jaką rolę w państwie egipskim odgrywali pisarze | Uczeń rozumie: • pojęcia: ustrój, wezyr, prowincja • z czego wynikała i na czym polegała nieograniczona władza faraona Uczeń potrafi: • dostrzec zależność między położeniem geograficznym a narodzinami cywilizacji egipskiej • scharakteryzować strukturę społeczeństwa w Egipcie | Uczeń rozumie: • pojęcie: monarchia despotyczna Uczeń potrafi: • scharakteryzować funkcjonowanie państwa egipskiego |
5. Wierzenia starożytnych Egipcjan | Uczeń zna: • głównych bogów starożytnego Egiptu Uczeń rozumie: • pojęcia: politeizm (wielobóstwo), mumia, piramida | Uczeń potrafi: • scharakteryzować system wierzeń w Egipcie | Uczeń rozumie: • pojęcia: balsamowanie, sarkofag Uczeń potrafi: • wyjaśnić, jaką rolę w wierzeniach Egipcjan odgrywał faraon • opowiedzieć, w jaki sposób faraonowie próbowali zapewnić sobie życie wieczne | Uczeń potrafi: • przedstawić jedną z teorii na temat sposobu, w jaki budowano piramidy • przedstawić wyobrażenia Egipcjan na temat życia pozagrobowego | Uczeń rozumie: • pojęcia: sąd Ozyrysa, tzw. Księga Umarłych Uczeń potrafi: • wymienić etapy procesu mumifikacji zwłok • omówić poszczególne etapy sądu Ozyrysa nad duszą zmarłego Egipcjanina |
6. Starożytny Izrael | Uczeń zna: • postacie: Abrahama, Dawida, Salomona Uczeń rozumie: • pojęcia: Biblia, monoteizm (jedynobóstwo), Stary Testament, Nowy Testament, judaizm, Dekalog Uczeń potrafi: • wyjaśnić różnicę między monoteizmem a politeizmem • wskazać na mapie Palestynę, królestwo Judy, królestwo Izraela oraz Jerozolimę | Uczeń zna: • symbole judaizmu Uczeń rozumie: • pojęcia: Ziemia Obiecana, Izrael • dwoistość znaczenia słowa Żydzi Uczeń potrafi: • zlokalizować na mapie pierwsze siedziby Żydów • scharakteryzować system wierzeń w starożytnym Izraelu | Uczeń rozumie: • pojęcia: Biblia hebrajska, Tora Uczeń potrafi: • wyjaśnić znaczenie Biblii • podać różnicę między Biblią hebrajską a Biblią chrześcijańską | Uczeń zna: • daty związane z dziejami Żydów Uczeń rozumie: • pojęcie: tzw. niewola babilońska • z czego wynika ostrożność, z jaką historycy podchodzą do Biblii jako źródła historycznego Uczeń potrafi: • ocenić znaczenie Biblii w dziejach ludzkości | Uczeń potrafi: • opowiedzieć o losach narodu żydowskiego |
Starożytna Grecja | |||||
7. Demokracja ateńska | Uczeń zna: • postać: Peryklesa Uczeń rozumie: • pojęcia: polis, demokracja • na czym polegała demokracja ateńska Uczeń potrafi: • zlokalizować na mapie Grecję i Ateny | Uczeń rozumie: • pojęcia: zgromadzenie ludowe, rada pięciuset, sąd ludowy, ostracyzm • na czym polega wyjątkowość demokracji ateńskiej Uczeń potrafi: • umiejscowić w czasie powstanie i rozwój demokracji ateńskiej | Uczeń rozumie: • pojęcia: Hellada, Hellenowie, barbarzyńcy Uczeń potrafi: • scharakteryzować organizację polityczną starożytnej Grecji • przedstawić procedurę ostracyzmu • porównać pozycję mężczyzny, kobiety i niewolnika w społeczeństwie ateńskim | Uczeń zna: • organizację społeczeństwa w Atenach peryklejskich Uczeń rozumie: • dlaczego Grecy nie utworzyli jednego państwa Uczeń potrafi: • scharakteryzować system sprawowania władzy w Atenach peryklejskich • dostrzec różnice między demokracją ateńską a demokracją współczesną | Uczeń potrafi: • scharakteryzować strukturę społeczeństwa Grecji |
8. Mitologia grecka | Uczeń zna: • najważniejszych bogów greckich Uczeń rozumie: • pojęcie: bogowie olimpijscy Uczeń potrafi: • zlokalizować na mapie Olimp • wyjaśnić, jak mieszkańcy Grecji wyobrażali sobie bogów | Uczeń zna: • bohaterów mitów greckich: Prometeusza, Heraklesa Uczeń rozumie: • pojęcia: mitologia, mit, heros, Hades Uczeń potrafi: • zlokalizować na mapie Delfy • wymienić główne cechy religii starożytnych Greków | Uczeń zna: • dziedziny życia i zajęcia, którym patronowali bogowie greccy Uczeń potrafi: • scharakteryzować system wierzeń w Grecji | Uczeń rozumie: • pojęcia: Chaos, Tartar, wyrocznia, Pytia Uczeń potrafi: • przedstawić wyobrażenia Greków na temat życia po śmierci | Uczeń rozumie: • rolę, jaką w greckiej religii odgrywała mitologia Uczeń potrafi: • wytłumaczyć, w jakim celu Grecy korzystali z wyroczni |
9. Na olimpijskim stadionie | Uczeń zna: • datę: 776 p.n.e. Uczeń rozumie: • pojęcia: igrzyska olimpijskie, olimpiada Uczeń potrafi: • wskazać na mapie Olimpię • przedstawić najważniejsze podobieństwa i różnice między igrzyskami rozgrywanymi w starożytności i współcześnie | Uczeń zna: • dyscypliny sportowe rozgrywane podczas starożytnych igrzysk olimpijskich Uczeń rozumie: • pojęcia: dyscypliny lekkoatletyczne, ciężka atletyka, wieniec oliwny Uczeń potrafi: • wymienić cechy starożytnych igrzysk olimpijskich • dostrzec na przykładzie igrzysk olimpijskich wpływ starożytności na współczesność | Uczeń zna: • zasady obowiązujące zawodników uczestniczących w starożytnych igrzyskach olimpijskich Uczeń potrafi: • przedstawić zasady organizacji igrzysk | Uczeń rozumie: • pojęcia: pokój boży, atleci • cele wychowania starożytnych Greków Uczeń potrafi: • wskazać budowle odnoszące się do sportowego i religijnego charakteru igrzysk | Uczeń rozumie: • pojęcia: gimnazjon, stadion • rolę i charakter igrzysk organizowanych w starożytnej Grecji Uczeń potrafi: • przedstawić przebieg igrzysk olimpijskich |
10. Co zawdzięczamy starożytnym Grekom? | Uczeń zna: • postacie: Fidiasza, Homera Uczeń rozumie: • pojęcia: Akropol, Partenon, tragedia, komedia Uczeń potrafi: • opisać wygląd ateńskiego Akropolu • wskazać różnice między grecką tragedią a komedią | Uczeń zna: • postać: Sokratesa Uczeń rozumie: • pojęcia: filozofia, filozofowie przyrody • co oznacza stwierdzenie Sokratesa: Wiem, że nic nie wiem Uczeń potrafi: · przedstawić dokonania Greków w dziedzinie architektury i teatru · wyjaśnić, czym zajmowali się pierwsi filozofowie · dostrzec wpływ kultury starożytnej Grecji na współczesną kulturę | Uczeń rozumie: • pojęcie: maska Uczeń potrafi: · opisać wygląd starożytnego teatru greckiego · wskazać wyrazy pochodzenia greckiego obecne we współczesnym języku polskim | Uczeń zna: · postacie: Myrona, Sofoklesa, Archimedesa, Hipokratesa Uczeń potrafi: · opowiedzieć o okolicznościach narodzin teatru · wymienić najważniejsze osiągnięcia naukowe starożytnych Greków · ocenić dokonania starożytnych Greków | Uczeń potrafi: · streścić Iliadę i Odyseję · omówić działalność Sokratesa |
Antyczny Rzym | |||||
11. Od republiki do cesarstwa | Uczeń zna: · daty: 753 p.n.e., ok. 500 p.n.e. · postacie: Juliusza Cezara, Oktawiana Augusta Uczeń rozumie: · pojęcia: Imperium Rzymskie, legion, imperium, republika, cesarstwo Uczeń potrafi: · zlokalizować na mapie Italię i Rzym · zlokalizować w czasie okres istnienia monarchii w Rzymie | Uczeń zna: · bohaterów mitów rzymskich: Romulusa i Remusa Uczeń rozumie: · pojęcia: zgromadzenia ludowe, konsulowie, senat, senatorowie, trybun ludowy, prawo weta Uczeń potrafi: · określić zasięg terytorialny Imperium Rzymskiego w II w. n.e. · wymienić elementy uzbrojenia rzymskiego legionisty | Uczeń zna: · daty: 49 p.n.e., 30 p.n.e. · legendę o założeniu Rzymu Uczeń rozumie: · pojęcie: arystokracja Uczeń potrafi: · opowiedzieć o organizacji armii rzymskiej | Uczeń potrafi: · przedstawić organizację republiki rzymskiej · przedstawić organizację cesarstwa rzymskiego | Uczeń rozumie: · różnice w sposobie rządzenia państwem w okresie istnienia republiki i cesarstwa Uczeń potrafi: · porównać republikę rzymską i demokrację ateńską |
12. Społeczeństwo antycznego Rzymu | Uczeń potrafi: · przedstawić warunki życia mieszkańców starożytnego Rzymu | Uczeń potrafi: · przedstawić stosunek Rzymian do niewolników | Uczeń zna: · różne grupy wchodzące w skład społeczeństwa rzymskiego Uczeń rozumie: · pojęcia: proletariusze, niewolnik, wyzwoleniec, arystokraci Uczeń potrafi: · określić pozycję arysto-kratów i proletariuszy oraz niewolników i wyzwoleńców w rzymskim społeczeństwie | Uczeń zna: · uprawnienia kobiety i mężczyzny w rzymskiej rodzinie Uczeń potrafi: · wymienić najważniejsze informacje na temat trybu życia arystokratów, proletariuszy, niewolników i wyzwoleńców · opowiedzieć o życiu rzymskiej rodziny | Uczeń potrafi: · opowiedzieć o wyglądzie Rzymu w starożytności |
13. Osiągnięcia starożytnych Rzymian | Uczeń rozumie: · pojęcia: Forum Romanum, akwedukt, amfiteatr, igrzyska, gladiator, amfiteatr Flawiuszów (Koloseum) Uczeń potrafi: · wyjaśnić, do czego służyły amfiteatry i akwedukty | Uczeń zna: · przykłady rozwiązań architektonicznych stosowanych przez Rzymian Uczeń rozumie: · pojęcia: łuk architektoniczny, kopuła, Panteon, łuk triumfalny, termy, cyrk, łacina Uczeń potrafi: · wyjaśnić, do czego służyły termy i cyrki · dostrzec na przykładzie prawa rzymskiego i łaciny wpływ starożytności na współczesność | Uczeń rozumie: · pojęcia: bazylika, Circus Maximus, języki romańskie · znaczenie dróg w starożytnym Rzymie Uczeń potrafi: · opisać wygląd Forum Romanum · zinterpretować sformułowanie: Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu | Uczeń potrafi: · scharakteryzować osiągnięcia starożytnego Rzymu · przedstawić sposób budowy akweduktu · wyjaśnić, w jaki sposób Rzymianie budowali drogi | Uczeń zna: · postacie: Wergiliusza, Horacego, Owidiusza Uczeń potrafi: · przedstawić dokonania wybitnych przedstawicieli literatury rzymskiej |
14. Narodziny chrześcijaństwa | Uczeń zna: · daty: 6 p.n.e., 30 n.e. · postać: Jezusa Chrystusa Uczeń rozumie: · pojęcia: tolerancja religijna, Ewangelia, chrześcijaństwo, Kościół, chrześcijanie Uczeń potrafi: · wskazać na mapie Palestynę · opowiedzieć o życiu i działalności Jezusa Chrystusa | Uczeń zna: · daty: 64, 313, 380 · wybranych bogów rzymskich i ich greckich odpowiedników Uczeń rozumie: · pojęcie: apostoł Uczeń potrafi: · wymienić główne cechy systemu wierzeń starożytnych Rzymian · przedstawić metody prześladowania pierwszych chrześcijan · zlokalizować obszary rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa w III–V w. | Uczeń zna: · postacie: Nerona, Konstantyna Wielkiego Uczeń potrafi: · wyjaśnić, dlaczego Żydzi i Rzymianie prześladowali pierwszych chrześcijan | Uczeń zna: · postacie: św. Pawła, św. Piotra Uczeń rozumie: · przyczyny, które spowodowały, że chrześcijaństwo przetrwało mimo prześladowań | Uczeń potrafi: · opowiedzieć o narodzinach chrześcijaństwa i jego rozpowszechnianiu się w czasach starożytnych |
Czasy średniowiecza | |||||
15. Cesarstwo bizantyjskie | Uczeń zna: · daty: 476, 1453 · postać: Justyniana I Wielkiego · podstawowe różnice między Kościołem katolickim i Kościołem prawosławnym Uczeń rozumie: · pojęcia: Bizancjum, wielka schizma wschodnia, Kościół katolicki, Kościół prawosławny · przyczyny rozłamu chrześcijaństwa Uczeń potrafi: · wskazać na mapie Konstantynopol · wymienić wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku zachodniego cesarstwa rzymskiego | Uczeń zna: · przyczyny podziału Imperium Rzymskiego na część zachodnią i wschodnią Uczeń rozumie: · pojęcia: Hagia Sophia, spór o pierwszeństwo w Kościele Uczeń potrafi: · umiejscowić w przestrzeni zasięg i zmiany terytorialne cesarstwa bizantyjskiego · wymienić największe osiągnięcia Bizancjum w dziedzinie kultury · opowiedzieć o dokonaniach Bizancjum w dziedzinie architektury | Uczeń zna: · datę: 1054 Uczeń rozumie: · pojęcia: Germanie, tzw. Kodeks Justyniana Uczeń potrafi: · opisać wygląd świątyni Hagia Sophia · scharakteryzować relacje między wschodnimi i zachodnimi chrześcijanami | Uczeń zna: · datę: 395 Uczeń rozumie: · pojęcia: „Nowy Rzym”, ikona, patriarcha, klątwa Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności upadku cesarstwa bizantyjskiego · przedstawić dokonania Justyniana Wielkiego · przedstawić okoliczności, w których doszło do wielkiej schizmy wschodniej | Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności powstania i rozwój Konstantynopola · ocenić postać Justyniana Wielkiego |
16. Początki islamu | Uczeń zna: · datę: 622 · postać: Mahometa Uczeń rozumie: · pojęcia: Arabowie, islam, muzułmanin, Koran Uczeń potrafi: · wskazać na mapie Półwysep Arabski, Mekkę i Medynę · zlokalizować na mapie podboje dokonane przez Arabów od VII do IX w. | Uczeń zna: · zasady islamu · przykłady osiągnięć cywilizacji arabskiej Uczeń rozumie: · pojęcia: ramadan, dżihad (święta wojna) Uczeń potrafi: · opisać warunki naturalne panujące na Półwyspie Arabskim · opowiedzieć o podbojach arabskich · wskazać wyrazy pochodzenia arabskiego obecne we współczesnym języku polskim | Uczeń rozumie: · pojęcia: Al-Kaba, hidżra · rolę Arabów jako pośredników między cywilizacją Wschodu i Zachodu Uczeń potrafi: · scharakteryzować życie i wierzenia plemion arabskich przed VII w. · wyjaśnić, co zadecydowało o sukcesach podbojów arabskich · zlokalizować na mapie główne ośrodki polityczne Arabów · dostrzec wpływ kultury islamskiej na Europę | Uczeń rozumie: · pojęcia: kalif, kalifat · wpływ religii na politykę ekspansji prowadzoną przez Arabów Uczeń potrafi: · scharakteryzować system religijny stworzony przez Mahometa · opowiedzieć o osiągnięciach cywilizacji arabskiej | Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jak doszło do powstania islamu · dostrzec związki między islamem a judaizmem i chrześcijaństwem |
17. Państwo Karola Wielkiego | Uczeń zna: · postać: Karola Wielkiego Uczeń rozumie: · pojęcie: odrodzenie karolińskie Uczeń potrafi: · wskazać na mapie zasięg Imperium Karolińskiego | Uczeń rozumie: · przyczyny, które skłoniły Chlodwiga do przyjęcia chrztu Uczeń potrafi: · wskazać na mapie pierwsze siedziby Franków · określić rolę chrześcijaństwa w umacnianiu państwa Franków · wyjaśnić, w czym przejawiało się odrodzenie karolińskie | Uczeń zna: · daty: 756, 800 · postacie: Chlodwiga, Pepina Krótkiego
Uczeń potrafi: · opowiedzieć o podbojach dokonanych przez Karola Wielkiego · przedstawić okoliczności odnowienia zachodniego cesarstwa rzymskiego | Uczeń rozumie · pojęcie: sztuki wyzwolone
Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności utworzenia Państwa Kościelnego · scharakteryzować organizację państwa Karola Wielkiego | Uczeń rozumie: · znaczenie porozumienia między Pepinem Krótkim a papieżem dla losów obu tych przywódców Uczeń potrafi: · porównać Imperium Karolińskie ze starożytnym cesarstwem rzymskim · ocenić rolę Karola Wielkiego w rozwoju cywilizacji europejskiej |
18. Nowe państwa w Europie | Uczeń zna: · datę: 843 · postać: Ottona I · postanowienia traktatu w Verdun Uczeń rozumie: · pojęcie: Słowianie Uczeń potrafi: · zlokalizować na mapie państwa powstałe w wyniku postanowień traktatu w Verdun · wymienić państwa słowiańskie utworzone w X w. | Uczeń rozumie: · pojęcia: możnowładca, Święte Cesarstwo Rzymskie Uczeń potrafi: · zlokalizować na mapie obszary wchodzące w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego · zlokalizować na mapie nowe państwa powstałe w Europie od IX w. | Uczeń zna: · datę: 962 · postacie: Lotara, Karola Łysego, Ludwika Niemieckiego · największe zagrożenia dla wczesno-średniowiecznej Europy Uczeń rozumie: · pojęcie: Normanowie Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności rozpadu monarchii Karola Wielkiego · opowiedzieć o dokonaniach Ottona I | Uczeń zna: · datę: 955 Uczeń potrafi: · przedstawić sytuację polityczną w Europie od II połowy IX w. · przedstawić okoliczności powstania Świętego Cesarstwa Rzymskiego · scharakteryzować relacje między Słowianami a władcami niemieckimi | Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jak doszło do powstania Królestwa Niemiec i Królestwa Węgier |
19. Walka cesarza z papieżem | Uczeń zna: · postacie: Grzegorza VII, Henryka IV · postanowienia ugody w Wormacji Uczeń rozumie: · pojęcie: inwestytura · istotę sporu o inwestyturę
Uczeń potrafi: · przedstawić poglądy Grzegorza VII na temat pozycji papieża w Europie · przedstawić poglądy Henryka IV na temat pozycji cesarza w Europie | Uczeń zna: · datę: 1122
Uczeń rozumie: · istotę sporu między Grzegorzem VII a Henrykiem IV
Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jaki wpływ na pozycję papieża i cesarza w Europie miał spór o inwestyturę | Uczeń zna: · daty: 1059, 1077
Uczeń rozumie: · pojęcie: konklawe
Uczeń potrafi: · scharakteryzować sytuację panującą we wczesno-średniowiecznym Kościele | Uczeń rozumie: · pojęcia: pastorał, reforma kluniacka, kardynał, antypapież Uczeń potrafi: · wyjaśnić założenia reformy kluniackiej | Uczeń potrafi: · przedstawić relacje między papieżem a cesarzem do X w. · opisać przebieg sporu o inwestyturę |
20. Wyprawy krzyżowe | Uczeń zna: · postać: Urbana II · nazwy zakonów rycerskich utworzonych przez krzyżowców Uczeń rozumie: · pojęcia: krucjata (wyprawa krzyżowa), zakon rycerski · cele istnienia zakonów rycerskich Uczeń potrafi: · wskazać na mapie państwa założone na Bliskim Wschodzie przez krzyżowców | Uczeń zna: · daty: 1095, 1096, 1099
Uczeń rozumie: · pojęcie: Turcy seldżuccy · znaczenie Jerozolimy dla wyznawców trzech wielkich religii monoteistycznych Uczeń potrafi: · wyjaśnić przyczyny krucjat · przedstawić skutki wypraw krzyżowych | Uczeń rozumie: · pojęcie: krzyżowiec Uczeń potrafi: · przedstawić przebieg pierwszej krucjaty | Uczeń zna: · daty: 1204, 1291 Uczeń rozumie: · pojęcie: rekonkwista Uczeń potrafi: · wyjaśnić okoliczności, w jakich Jerozolima i Palestyna znalazły się w rękach Turków seldżuckich · wyjaśnić, co wydarzyło się na synodzie w Clermont | Uczeń potrafi: · scharakteryzować organizację państw założonych przez krzyżowców · przedstawić przebieg i skutki czwartej wyprawy krzyżowej |
Społeczeństwo średniowiecznej Europy | |||||
21. Feudalna Europa | Uczeń zna: · stany średniowiecznego społeczeństwa Uczeń rozumie: · pojęcia: stan, rycerstwo, lenno, senior, wasal, feudalizm Uczeń potrafi: · przedstawić prawa oraz obowiązki seniora i wasala | Uczeń zna: · ramy chronologiczne feudalizmu · podstawowe zasady obowiązujące w systemie feudalnym
Uczeń rozumie: · pojęcia: suzeren, poddany, hołd lenny, inwestytura, rozdrobnienie feudalne · zasady, na jakich opierała się organizacja społeczeństwa średniowiecznej Europy Uczeń potrafi: · przedstawić zależności społeczne oparte na prawie lennym | Uczeń rozumie: · pojęcie: ciężkozbrojny Uczeń potrafi: · określić cechy charakterystyczne feudalizmu · wyjaśnić, jak przebiegała uroczystość nadania lenna | Uczeń rozumie: · wpływ feudalizmu na sytuację polityczną, gospodarczą i społeczną średniowiecznej Europy Uczeń potrafi: · przedstawić proces kształtowania się rycerstwa | Uczeń potrafi: · ocenić funkcjonowanie systemu feudalnego |
22. Na rycerskim zamku | Uczeń rozumie: · pojęcia: rycerz, rycerz bez skazy Uczeń potrafi: · przedstawić cechy charakterystyczne wzoru osobowego średniowiecznego rycerza | Uczeń zna: · najważniejsze elementy zabudowy średnio-wiecznego zamku Uczeń rozumie: · pojęcia: turniej rycerski, rozejm boży, pasowanie na rycerza Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jakie były cele organizowania turniejów rycerskich | Uczeń zna: · elementy uzbrojenia średniowiecznego rycerza Uczeń rozumie: · pojęcia: paź, giermek Uczeń potrafi: · opowiedzieć o przebiegu turnieju rycerskiego · wyjaśnić, jakie warunki należało spełnić, aby zostać rycerzem | Uczeń rozumie: · rolę Kościoła w zmianie wizerunku średniowiecznego rycerza Uczeń potrafi: · scharakteryzować zamek średniowieczny · wyjaśnić, jakie warunki należało spełnić, aby zostać rycerzem · przedstawić wycho-wanie dziewczynek w średniowieczu i pozycję kobiety w średniowiecznym społeczeństwie | Uczeń potrafi: · opowiedzieć, jak wyglądała uroczystość pasowania na rycerza |
23. Średniowieczni mieszczanie i chłopi | Uczeń zna: · najważniejsze budowle średniowiecznego miasta · główne zajęcia mieszkańców średniowiecznych miast · rodzaje prac wykonywanych przez średniowiecznych chłopów Uczeń rozumie: · pojęcia: mury miejskie, rynek, ratusz, mieszczanin, cech Uczeń potrafi: · wyjaśnić, czym różniło się średniowieczne miasto od średniowiecznej wsi | Uczeń zna: · grupy społeczne zamieszkujące średniowieczne miasto Uczeń rozumie: · pojęcia: baszta, patrycjat, pospólstwo, plebs, rada miejska, pańszczyzna, dziesięcina Uczeń potrafi: · wyjaśnić, kto i w jaki sposób zarządzał średniowiecznym miastem · przedstawić pozycję chłopów na tle pozycji przedstawicieli innych stanów społecznych · wyjaśnić znaczenie cechów w życiu gospodarczym miasta | Uczeń rozumie: · pojęcia: prawa miejskie, sołtys Uczeń potrafi: · przedstawić warunki życia w średniowiecznym mieście · przedstawić warunki życia w średniowiecznej wsi | Uczeń rozumie: · pojęcia: czeladnik, majstersztyk Uczeń potrafi: · scharakteryzować mieszkańców średniowiecznego miasta i ich życie · scharakteryzować stan chłopski w średniowieczu | Uczeń potrafi: · opisać wygląd średniowiecznego miasta · porównać kulturę miejską z kulturą rycerską |
24. Duchowieństwo i kultura średniowiecza | Uczeń zna: · nazwy największych zakonów w średnio-wiecznej Europie Uczeń rozumie: · pojęcia: średniowieczny uniwersalizm, benedyktyni, franciszkanie Uczeń potrafi: · wyjaśnić istotę średniowiecznego uniwersalizmu | Uczeń zna: · cechy charakterystyczne stylu romańskiego i stylu gotyckiego w architekturze Uczeń rozumie: · pojęcia: styl romański, styl gotycki, ostrołuki, uniwersytet Uczeń potrafi: · odróżnić styl romański od gotyckiego · podać przykłady budowli w stylu romańskim i gotyckim · wymienić miasta, w których powstały pierwsze uniwersytety | Uczeń zna: · ramy chronologiczne występowania stylu romańskiego i stylu gotyckiego w architekturze Uczeń rozumie: · pojęcie: zakon żebraczy Uczeń potrafi: · opisać wygląd klasztoru w Sankt Gallen · wyjaśnić przyczyny powstania uniwersytetów | Uczeń zna: · postacie: św. Benedykta, św. Franciszka z Asyżu · główne zalecenia reguły zakonnej benedyktynów Uczeń rozumie: · pojęcie: reguła · znaczenie religii i Kościoła w funkcjonowaniu średniowiecznego społeczeństwa Uczeń potrafi: · ocenić rolę uniwersytetów | Uczeń rozumie: · wkład benedyktynów w rozwój kultury średniowiecznej Europy Uczeń potrafi: · przedstawić główne założenia działalności średniowiecznych zakonów |
Polska pierwszych Piastów | |||||
25. Początki Polski | Uczeń zna: · daty: 966, 972 · postacie: Mieszka I, Dobrawy · nazwy plemion zamieszkujących ziemie polskie w IX w. · legendy dotyczące początków państwa polskiego Uczeń rozumie: · pojęcia: Słowianie, Piastowie, Polanie Uczeń potrafi: · zlokalizować na mapie obszar państwa Polan oraz terytorium państwa Mieszka I na początku i pod koniec jego panowania · wymienić najważniejsze przyczyny chrztu Polski · wskazać na mapie Cedynię | Uczeń zna: · datę: ok. 960 · ramy chronologiczne panowania dynastii Piastów w Polsce Uczeń rozumie: · pojęcia: plemię, monarchia patry-monialna, drużyna · dlaczego o Polsce w X w. mówi się państwo Mieszka I · znaczenie przyjęcia chrztu przez Mieszka dla państwa polskiego Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jakie zmiany w państwie i w społeczeństwie spowodował chrzest Mieszka · wymienić tereny podbite przez Mieszka I | Uczeń zna: · postać: Hodona · grupy społeczne zamieszkujące państwo Mieszka I Uczeń potrafi: · wyjaśnić, w jakich okolicznościach władzę na ziemiach polskich przejęli Piastowie · przedstawić okoliczności przyjęcia chrztu przez Mieszka | Uczeń potrafi: · przedstawić organizację państwa Mieszka I | Uczeń potrafi: · przedstawić polityczne i militarne dokonania władcy po przyjęciu chrztu |
26. Polska Bolesława Chrobrego | Uczeń zna: · daty: 1000, 1025 · postacie: Bolesława Chrobrego, biskupa Wojciecha · decyzje dotyczące organizacji kościelnej w Polsce podjęte przez papieża Uczeń rozumie: · pojęcie: zjazd gnieźnieński Uczeń potrafi: · opowiedzieć o zjeździe gnieźnieńskim · wskazać na mapie arcybiskupstwo i biskupstwa utworzone w Polsce w 1000 r. | Uczeń zna: · datę: 997 · postać: Ottona III Uczeń rozumie: · pojęcia: Prusowie, wyprawa misyjna · znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego dla rozwoju organizacji kościelnej i państwowej Uczeń potrafi: · wskazać na mapie tereny podbite przez Bolesława Chrobrego · przedstawić okoliczności koronacji królewskiej Bolesława Chrobrego | Uczeń zna: · daty: 1002–1018 Uczeń rozumie: · pojęcie: wojna podjazdowa · przyczyny, które skłoniły księcia Bolesława do zorganizowania wyprawy misyjnej do Prus Uczeń potrafi: · przedstawić wygląd i uzbrojenie wojownika należącego do drużyny książęcej · przedstawić rozwój terytorialny państwa Bolesława Chrobrego | Uczeń zna: · daty: 1004, 1018 Uczeń potrafi: · ocenić skutki zjazdu gnieźnieńskiego · przedstawić przyczyny, przebieg i skutki wyprawy na Kijów · ocenić polityczne znaczenie koronacji | Uczeń rozumie: · rolę i znaczenie drużyny książęcej Uczeń potrafi: · przedstawić przebieg i skutki wyprawy misyjnej biskupa Wojciecha · przedstawić przyczyny, przebieg i skutki wojen polsko-niemieckich w latach 1002–1018 · ocenić dokonania Bolesława Chrobrego |
27. W najdawniejszej Polsce | Uczeń zna: · przykładowe obowiązki mieszkańców najdawniejszej Polski Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jakie było przeznaczenie grodów w państwie pierwszych Piastów | Uczeń zna: · zadania drużyny książęcej Uczeń potrafi: · przedstawić organizację państwa polskiego w X i XI w. · przedstawić strukturę i zadania mieszkańców Polski w X i XI w. | Uczeń zna: · produkty wchodzące w skład jadłospisu mieszkańców Polski Uczeń rozumie: · zależności między księciem, drużyną a mieszkańcami w państwie Mieszka Uczeń potrafi: · opisać wygląd grodu na Ostrowie Lednickim | Uczeń potrafi: · przedstawić warunki życia mieszkańców Polski pierwszych Piastów · opisać życie i obyczaje mieszkańców Polski w X i XI w. | Uczeń potrafi: · scharakteryzować państwo pierwszych Piastów · ocenić wpływ chrztu i tworzenia się państwowości polskiej na życie mieszkańców państwa pierwszych Piastów |
28. Upadek i odbudowa państwa | Uczeń zna: · datę: 1031 · postacie: Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela, biskupa Stanisława Uczeń potrafi: · wskazać przyczyny kry-zysu państwa polskiego za panowania Mieszka II · przedstawić skutki powstania ludowego w Wielkopolsce i najazdu Brzetysława na ziemie polskie | Uczeń zna: · daty: 1038, 1058, 1076 Uczeń rozumie: · pojęcie: powstanie ludowe Uczeń potrafi: · synchronizować wyda-rzenia w Polsce z wyda-rzeniami w Europie Zachodniej w XI w. · przedstawić podłoże i konsekwencje konfliktu Bolesława Śmiałego z biskupem Stanisławem | Uczeń potrafi: · omówić sposób utrzymania wojska, który rozwinął się za panowania Kazimierza Odnowiciela · omówić zmiany terytorialne państwa pierwszych Piastów | Uczeń zna: · daty: 1039, 1079 · postać: Brzetysława Uczeń potrafi: · opisać sytuację na ziemiach polskich po śmierci Mieszka II · ocenić skutki polityki Bolesława Śmiałego w stosunku do cesarza Henryka IV | Uczeń potrafi: · scharakteryzować i ocenić dokonania Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela i Bolesława Śmiałego |
29. Polska Bolesława Krzywoustego | Uczeń zna: · datę: 1138 · postacie: Bolesława Krzywoustego, Anonima tzw. Galla · władców piastowskich rządzących Polską od X do XII w. Uczeń rozumie: · pojęcia: ustawa sukcesyjna, zasada senioratu, senior, dzielnica senioralna, dzielnice dziedziczne Uczeń potrafi: · wyjaśnić przyczyny wydania ustawy sukcesyjnej · wskazać na mapie dzielnice utworzone na mocy ustawy sukcesyjnej | Uczeń zna: · daty: 1108, 1109 · postacie: Władysława Hermana, Zbigniewa, Henryka V Uczeń potrafi: · przedstawić przyczyny sporu między Bolesławem a Zbigniewem i wyjaśnić, jaki był jego finał · wymienić żądania Henryka V wobec Bolesława · wskazać na mapie Głogów · przedstawić założenia ustawy sukcesyjnej · wskazać skutki wydania ustawy sukcesyjnej | Uczeń zna: · daty: 1079, 1102 · pojęcie: trybut Uczeń potrafi: · wskazać na mapie podział ziem polskich po śmierci Władysława Hermana · przedstawić charakter działań zbrojnych prowadzonych przez Bolesława w czasie wojny z Niemcami | Uczeń rozumie: · dlaczego Bolesław Krzywousty zdecydował się na odbycie publicznej pokuty po śmierci Zbigniewa Uczeń potrafi: · przedstawić przebieg wojny Bolesława Krzywoustego z Niemcami · przedstawić okoliczności podboju Pomorza | Uczeń potrafi: · wyjaśnić znaczenie Pomorza dla funkcjonowania gospodarki państwa polskiego · ocenić dokonania Bolesława Krzywoustego |
Polska rozbita na dzielnice i zjednoczona | |||||
30. Rozbicie dzielnicowe Polski | Uczeń zna: · daty: 1228, 1230 · postać: Konrada Mazowieckiego · ramy chronologiczne rozbicia dzielnicowego Polski Uczeń rozumie: · pojęcia: rozbicie dzielnicowe Polski, Krzyżacy (zakon krzyżacki) Uczeń potrafi: · wyjaśnić przyczyny i okoliczności pojawienia się Krzyżaków na ziemiach polskich · wskazać na mapie ziemię chełmińską | Uczeń zna: · postać: Władysława Wygnańca · przyczyny upadku zasady senioratu Uczeń rozumie: · pojęcie: Inflanty Uczeń potrafi: · wskazać na mapie ziemie utracone przez Polskę w okresie rozbicia dzielnicowego · przedstawić konsekwencje rozbicia dzielnicowego Polski | Uczeń zna · daty: 1190, 1283
Uczeń rozumie: · dlaczego pojawienie się Krzyżaków było zagrożeniem dla państwa polskiego Uczeń potrafi: · wskazać przejawy i skutki słabej obronności granic Polski w okresie rozbicia dzielnicowego · scharakteryzować działalność Krzyżaków prowadzoną na opanowanych terenach | Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności wygnania Władysława z Polski · opowiedzieć o roli Brandenburgii i celach politycznych tego państwa | Uczeń potrafi: · scharakteryzować okres rozbicia dzielnicowego · przedstawić rozwój terytorialny państwa krzyżackiego · ocenić skutki sprowadzenia zakonu krzyżackiego dla państwa polskiego |
31. Polska w XIII wieku | Uczeń rozumie: · pojęcie: kolonizacja niemiecka Uczeń potrafi: · określić ramy czasowe kolonizacji niemieckiej · wskazać na mapie obszary objęte kolonizacją niemiecką · przedstawić skutki kolonizacji niemieckiej | Uczeń zna: · postać: Henryka Brodatego · podstawowe założenia lokacji na prawie niemieckim Uczeń rozumie: · pojęcia: czynsz, wolnizna, prawo składu · na czym polegała lokacja na prawie niemieckim Uczeń potrafi: · wskazać szanse i zagrożenia dla Polski i Polaków wynikające z pojawienia się dużej grupy ludności obcej językowo i kulturowo · wymienić towary sprzedawane przez mieszkańców Polski, a także sprowadzane do Polski ze Wschodu i z Zachodu | Uczeń rozumie: · pojęcie: gospodarka towarowo-pieniężna Uczeń potrafi: · przedstawić politykę Henryka Brodatego · wyjaśnić, jak doszło do powstania gospodarki towarowo-pieniężnej na ziemiach polskich | Uczeń rozumie: · przyczyny, które skłaniały osadników niemieckich do przybywania na ziemie polskie Uczeń potrafi: · scharakteryzować rozwój cywilizacyjny Śląska w XIII w. · dostrzec związki między rozwojem ruchu osadniczego a ożywieniem gospodarczym | Uczeń potrafi: · przedstawić sytuację gospodarczą miast i wsi w XIII w. |
32. Dążenie do jedności państwa | Uczeń potrafi: · wymienić przedstawicieli społeczeństwa polskiego, którzy popierali ideę zjednoczenia ziem polskich · wyjaśnić, z jakich powodów niektóre grupy społeczeństwa popierały ideę zjednoczenia ziem polskich | Uczeń zna: · datę: 1241 · postać: Henryka Pobożnego Uczeń rozumie: · pojęcie: Mongołowie (Tatarzy) Uczeń potrafi: · porównać armię mongolską z europejskim rycerstwem | Uczeń zna: · postać: Wincentego Kadłubka Uczeń rozumie: · znaczenie klęski w bitwie pod Legnicą dla przebiegu procesu jednoczenia ziem polskich Uczeń potrafi: · opowiedzieć o przebiegu bitwy pod Legnicą · opisać uzbrojenie wojownika mongolskiego | Uczeń zna: · daty: 1238, 1240 · postać: Czyngis-chana Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności, przebieg i skutki najazdu Mongołów na ziemie polskie · scharakteryzować rolę Kościoła w procesie jednoczenia ziem polskich | Uczeń potrafi: · ocenić rolę Kościoła w utrzymaniu jedności ziem polskich
|
33. Zjednoczona Polska | Uczeń zna: · datę: 1320 · postać: Władysława Łokietka Uczeń potrafi: · wskazać na mapie ziemie zajęte przez Władysława Łokietka i pozostające poza granicami państwa | Uczeń zna: · daty: 1296, 1300, 1308, 1309, 1331 · postać: Przemysła II Uczeń rozumie: · pojęcie: rzeź Gdańska Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jak doszło do śmierci Przemysła II · wskazać na mapie zasięg terytorialny państwa Przemysła II · wymienić etapy jednoczenia ziem polskich przez Władysława Łokietka | Uczeń zna: · daty: 1295, 1305, 1327–1332 · postać: Wacława II Uczeń rozumie: · pojęcia: starosta, proces w Inowrocławiu Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności koronacji królewskiej Przemysła II · scharakteryzować rządy Wacława II | Uczeń potrafi: · scharakteryzować relacje polsko- -krzyżackie w latach 1308–1309 oraz w latach 1320–1332 | Uczeń potrafi: · ocenić panowanie Władysława Łokietka
|
34. Polska Kazimierza Wielkiego | Uczeń zna: · daty: 1333, 1364, 1370 · postać: Kazimierza Wielkiego Uczeń rozumie: · pojęcia: uniwersytet, zjazd monarchów w Krakowie Uczeń potrafi: · wskazać na mapie zmiany terytorialne państwa polskiego w okresie panowania Kazimierza Wielkiego · wyjaśnić przyczyny założenia Akademii Krakowskiej | Uczeń zna: · datę: 1343 · najważniejsze zagrożenia zewnętrzne państwa polskiego po 1333 r. · postanowienia pokoju w Kaliszu Uczeń rozumie: · pojęcia: pokój wieczysty w Kaliszu, tolerancja religijna Uczeń potrafi: · wyjaśnić rolę Kazimierza Wielkiego w tworzeniu pozycji Polski w Europie | Uczeń zna: · wyrok sądu papieskiego w Warszawie Uczeń rozumie: · pojęcia: proces w Warszawie, statuty praw Uczeń potrafi: · przedstawić dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie obronności kraju | Uczeń zna: · daty: 1339, 1340 Uczeń potrafi: · scharakteryzować pozycję międzynarodową Polski na początku panowania Kazimierza Wielkiego · omówić dokonania Kazimierza Wielkiego w polityce wewnętrznej | Uczeń potrafi: · scharakteryzować zmiany struktury społecznej i wyznaniowej na ziemiach polskich po zajęciu Rusi Halickiej · ocenić dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej i zagranicznej
|
Polska i Litwa | |||||
35. Unia Polski z Litwą | Uczeń zna: · daty: 1370, 1385, 1386 · postacie: Jadwigi Andegaweńskiej, Władysława Jagiełły · postanowienia umowy o unii zawartej w Krewie Uczeń rozumie: · pojęcie: unia personalna Uczeń potrafi: · wyjaśnić przyczyny unii polsko-litewskiej · wskazać na mapie państwo polsko- -litewskie po zawarciu unii | Uczeń zna: · datę: 1384 · postać: Ludwika Węgierskiego · wrogów Wielkiego Księstwa Litewskiego Uczeń rozumie: · korzyści wynikające z unii dla Polski i dla Wielkiego Księstwa Litewskiego Uczeń potrafi: · wyjaśnić okoliczności zawarcia unii personalnej między Polską i Węgrami · wskazać na mapie państwo polsko- -węgierskiej powstałe w wyniku unii personalnej oraz Wielkie Księstwo Litewskie | Uczeń zna: · datę: 1400 Uczeń rozumie: · pojęcie: Uniwersytet Jagielloński Uczeń potrafi: · wyjaśnić przyczyny nadania przez Ludwika Węgierskiego przywileju polskiemu rycerstwu · przedstawić okoliczności, w jakich doszło do odnowienia Akademii Krakowskiej | Uczeń rozumie: · pojęcie: bojarzy Uczeń potrafi: · przedstawić dokonania Ludwika Węgierskiego jako króla Polski · przedstawić najważniejsze problemy Wielkiego Księstwa Litewskiego w XIV w. | Uczeń potrafi: · ocenić znaczenie odnowienia Akademii Krakowskiej |
36. Wielka wojna z zakonem krzyżackim | Uczeń zna: · daty: 1409–1411, 15 VII 1410, 1411 · siły walczące w bitwie pod Grunwaldem po stronie polsko- -litewskiej oraz krzyżackiej · postanowienia pierwszego pokoju toruńskiego Uczeń rozumie: · pojęcia: wielka wojna, pierwszy pokój toruński Uczeń potrafi: · wskazać na mapie Grunwald · wskazać na mapie miejsca związane z postanowieniami pierwszego pokoju toruńskiego | Uczeń rozumie: · znaczenie polsko- -litewskiego zwycięstwa pod Grunwaldem Uczeń potrafi: · wyjaśnić przyczyny konfliktu polsko- -krzyżackiego za panowania Władysława Jagiełły · wyjaśnić okoliczności wybuchu wielkiej wojny z zakonem krzyżackim | Uczeń potrafi: · przedstawić relacje między Polakami i Litwinami a Krzyżakami po zawarciu unii · dostrzec dysproporcje między zwycięstwem grunwaldzkim a postanowieniami pierwszego pokoju toruńskiego · wyjaśnić przyczyny klęski Krzyżaków pod Grunwaldem | Uczeń rozumie: · dlaczego unia polsko- -litewska negatywnie odbiła się na sytuacji politycznej zakonu krzyżackiego Uczeń potrafi: · opisać wygląd zamku krzyżackiego w Malborku · przedstawić przebieg bitwy pod Grunwaldem | Uczeń potrafi: · ocenić skutki wielkiej wojny dla państwa polsko-litewskiego oraz dla zakonu krzyżackiego |
37. Synowie Jagiełły | Uczeń zna: · daty: 1454, 1466 · postacie: Władysława Warneńczyka, Kazimierza Jagiellończyka · okres, w którym istniała w Polsce monarchia dziedziczna · postanowienia drugiego pokoju toruńskiego Uczeń rozumie: · pojęcia: monarchia dziedziczna, monarchia elekcyjna, wojna trzynastoletnia, drugi pokój toruński, lenno, Prusy Zakonne, Prusy Królewskie · charakter monarchii Jagiellonów Uczeń potrafi: · wskazać na mapie tereny odzyskane przez Polskę w wyniku wojny trzynastoletniej | Uczeń zna: · daty: 1444, 1453 Uczeń rozumie: · pojęcia: Związek Pruski, inkorporacja, pospolite ruszenie · charakter monarchii Jagiellonów Uczeń potrafi: · wymienić przyczyny wybuchu wojny z Krzyżakami | Uczeń zna: · datę: 1440 Uczeń rozumie: · pojęcia: Turcy osmańscy, wojsko najemne Uczeń potrafi: · lokalizować na mapie imperium Turków osmańskich i państwa zagrożone ich najazdem · przedstawić przebieg wojny trzynastoletniej | Uczeń zna: · daty: 1434, 1447, 1462 Uczeń rozumie: · znaczenie klęski warneńskiej dla unii Polski z Węgrami oraz z Litwą Uczeń potrafi: · wyjaśnić, na czym polegało zagrożenie tureckie w Europie w XV w. · przedstawić okoliczności zawarcia drugiej unii Polski z Węgrami · wyjaśnić okoliczności klęski w bitwie pod Warną · zanalizować przyczyny i skutki wystąpienia Związku Pruskiego przeciw Krzyżakom | Uczeń potrafi: · przedstawić przebieg wojny z Turcją · ocenić znaczenie odzyskania Pomorza Gdańskiego i ujścia Wisły dla dalszego rozwoju państwa polskiego |
38. Od rycerstwa do szlachty | Uczeń zna: · stany sejmujące w sejmie walnym oraz ich uprawnienia Uczeń rozumie: · pojęcia: przywilej, szlachta, przywilej szlachecki, posłowie, sejm walny Uczeń potrafi: · wyjaśnić wpływ przywilejów na pozycję króla w Polsce | Uczeń zna: · treść przywilejów koszyckiego i cerekwicko- -nieszawskiego oraz wydanych w Czerwińsku, Jedlni i Krakowie · treść konstytucji Nihil novi
Uczeń rozumie: · pojęcia: przywilej koszycki, przywilej cerekwicko-nieszawski, sejmiki szlacheckie, sejm walny, monarchia stanowa · przyczyny słabości miast i mieszczaństwa w Polsce Uczeń potrafi: · wyjaśnić, dlaczego wykształciła się polityczna reprezentacja stanu szlacheckiego · wyjaśnić, dlaczego w Polsce nie doszło do wykształcenia się monarchii stanowej | Uczeń zna: · daty: 1374, 1422, 1430, 1433, 1454, 1505 Uczeń rozumie: · pojęcie: konstytucja (ustawa sejmowa) · wpływ przywilejów na proces przekształcania się rycerstwa w szlachtę · relacje między instytucjami sprawującymi władzę w Polsce Uczeń potrafi: · opisać wygląd XVI-wiecznych przedstawicieli stanu szlacheckiego · opisać wygląd XVIII-wiecznego dworu szlacheckiego | Uczeń rozumie: · pojęcie: ustrój monarchiczno- -szlachecki · związek między nadawanymi szlachcie przywilejami a jej rosnącą pozycją polityczną w państwie · znaczenie uchwalenia konstytucji Nihil novi Uczeń potrafi: · scharakteryzować rozwój uprawnień stanu szlacheckiego · wyjaśnić organizację oraz sposób działania sejmu walnego | Uczeń rozumie: · rolę i znaczenie szlachty w kształtowaniu ustroju Polski Uczeń potrafi: · opisać sposób funkcjonowania sejmików szlacheckich · przedstawić okoliczności wykształcenia się sejmu walnego · scharakteryzować ustrój Polski od XVI do XVIII w. · ocenić wpływ rosnącej pozycji szlachty na pozycję króla i innych stanów społecznych |
39. Polska i Litwa w XV wieku | Uczeń zna: · postać: Mikołaja Kopernika Uczeń rozumie: · pojęcie: tolerancja religijna Uczeń potrafi: · przedstawić dokonania Mikołaja Kopernika | Uczeń zna: · postacie: Wita Stwosza, Pawła Włodkowica, Jana Długosza · główne narodowości i wyznania w Polsce średniowiecznej Uczeń rozumie: · przyczyny istnienia tolerancji religijnej w Polsce Uczeń potrafi: · przedstawić dorobek kultury schyłku średniowiecza w Polsce · przedstawić dokonania Pawła Włodkowica i Jana Długosza | Uczeń rozumie: · pojęcia: szkoła parafialna, szkoła katedralna Uczeń potrafi: · porównać rozwój cywilizacyjny ziem polskich i Europy Zachodniej w średniowieczu · opisać wygląd ołtarza Wita Stwosza · scharakteryzować działalność Akademii Krakowskiej w okresie późnego średniowiecza | Uczeń zna: · sytuację przedstawicieli innych religii i wyznań w Europie Zachodniej Uczeń rozumie: · pojęcie: stypendium Uczeń potrafi: · przedstawić strukturę i funkcjonowanie średniowiecznego szkolnictwa · scharakteryzować społeczeństwo Polski późnego średniowiecza | Uczeń potrafi: · ocenić rolę Kościoła w systemie edukacji w średniowieczu |
Ogólne wymagania programowe:
ocenę celująca otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w wysokim stopniu opanował wiedzę określoną programem nauczania,
– dodatkowa wiedza pochodzi z różnych źródeł i jest owocem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń,
– łączy wiedzę z różnych źródeł,
umiejętności:
–ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe , o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
– w wysokim stopniu opanował umiejętności określone programem nauczania,
-uczeń potrafi korzystać ze źródeł informacji i potrafi samodzielnie zdobywać wiadomości,
– systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji (odpowiednio do wieku)
– samodzielnie rozwiązuje konkretne problemy zarówno w czasie lekcji jak i w pracy pozalekcyjnej,
-jest autorem pracy wykonanej dowolną techniką o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych,
-wyraża samodzielny, krytyczny (stosownie do wieku) stosunek do określonych zagadnień
– potrafi udowadniać swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji będącej skutkiem nabytej samodzielnie wiedzy,
– na lekcjach jest bardzo samodzielny;
ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w stopniu wyczerpującym opanował materiał programowy, wykorzystuje różne źródła wiedzy,
– posiada wiedzę pozwalającą na samodzielne jej wykorzystanie w różnych sytuacjach,
-łączy wiedzę z pokrewnych przedmiotów,
Umiejętności:
– sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji,
– potrafi korzystając ze wskazówek nauczyciela dotrzeć do innych źródeł wiadomości,
– samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania postawione przez nauczyciela, posługując się nabytymi umiejętnościami,
– rozwiązuje zadania dodatkowe,
– potrafi poprawnie rozumować w kategoriach przyczynowo – skutkowych, wykorzystując wiedzę przewidzianą programem nie tylko z jednego przedmiotu,
– jest aktywny na lekcji;
ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w zakresie wiedzy ma niewielkie braki, (operuje pojęciami i faktami) stosuje język przedmiotu
umiejętności:
-potrafi korzystać z poznanych w czasie lekcji źródeł informacji,
-inspirowany przez nauczyciela potrafi samodzielnie rozwiązywać zadania tematyczne i praktyczne o pewnym stopniu trudności,
-rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe,
– poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo- skutkowych,
– potrafi wykorzystać wiedzę w sytuacjach typowych,
– wykazuje się aktywnością na lekcjach
ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– wiedza ucznia jest wyrywkowa i fragmentaryczna,
– opanował podstawowe treści programowe w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się przedmiotu
umiejętności:
– potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji,
– potrafi samodzielnie wykonać proste zadania,
– wyrywkowo stosuje wiedzę w sytuacjach typowych,
– jego aktywność na lekcjach jest sporadyczna;
ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– uczeń ma duże braki w wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z przedmiotu;
umiejętności:
– jego postawa na lekcjach jest bierna, ale odpowiednio motywowany jest w stanie z pomocą nauczyciela wykonywać proste zadania wymagające zastosowania podstawowych umiejętności, które umożliwiają edukację na następnym etapie;
ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w zakresie podstawowej wiedzy ma duże braki, które uniemożliwiają dalszą kontynuację nauki chemii’
umiejętności:
– nie rozumie prostych poleceń, wymagających zastosowania podstawowych umiejętności,
– nawet z pomocą nauczyciela nie potrafi odtworzyć fragmentarycznej wiedzy,
– nie podejmuje prób rozwiązywania zadań, nawet z pomocą nauczyciela,
– wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki,
– braki uniemożliwiają edukację na następnym etapie nauczania
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej
oparte na Programie nauczania biologii „Puls życia” autorstwa Anny Zdziennickiej
Dział | Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
I. Biologia jako nauka | 1. Biologia jako nauka
| Uczeń: • wskazuje biologię jako naukę o organizmach • wymienia czynności życiowe organizmów • podaje przykłady dziedzin biologii | Uczeń: • określa przedmiot badań biologii jako nauki • opisuje wskazane cechy organizmów • wyjaśnia, czym zajmuje się wskazana dziedzina biologii | Uczeń: • wykazuje cechy wspólne organizmów • opisuje czynności życiowe organizmów
| Uczeń: • charakteryzuje wszystkie czynności życiowe organizmów • wymienia hierarchicznie poziomy budowy organizmu roślinnego • charakteryzuje wybrane dziedziny biologii | Uczeń: • wykazuje jedność budowy organizmów • porównuje poziomy organizacji organizmów u roślin • wymienia inne niż podane w podręczniku dziedziny biologii |
2. Jak poznawać biologię?
| • wskazuje obserwacje i doświadczenia jako źródła wiedzy biologicznej • wymienia źródła wiedzy biologicznej • z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie metodą naukową
| • porównuje obserwację • korzysta ze źródeł wiedzy wskazanych przez nauczyciela • z niewielką pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie metodą naukową | • na podstawie opisu przeprowadza doświadczenie metodą naukową • rozróżnia próbę kontrolną i próbę badawczą • opisuje źródła wiedzy biologicznej • wymienia cechy dobrego badacza | • wykazuje zalety metody naukowej • samodzielnie przeprowadza doświadczenie metodą naukową • posługuje się właściwymi źródłami wiedzy biologicznej • charakteryzuje cechy dobrego badacza | • planuje • krytycznie analizuje informacje pochodzące z różnych źródeł wiedzy biologicznej • analizuje swoją postawę w odniesieniu do cech dobrego badacza | |
| 3. Obserwacje mikroskopowe
| • z pomocą nauczyciela podaje nazwy części mikroskopu optycznego • obserwuje pod mikroskopem preparaty przygotowane przez nauczyciela | • podaje nazwy wskazanych przez nauczyciela części mikroskopu optycznego • z pomocą nauczyciela wykonuje proste preparaty mikroskopowe • oblicza powiększenie mikroskopu optycznego | • samodzielnie opisuje budowę mikroskopu optycznego • samodzielnie wykonuje preparaty mikroskopowe • z niewielką pomocą nauczyciela nastawia ostrość mikroskopu
| • charakteryzuje funkcje wskazywanych części mikroskopu optycznego w kolejności tworzenia się obrazu obiektu • wykonuje preparaty mikroskopowe, nastawia ostrość mikroskopu, rysuje obraz widziany pod mikroskopem optycznym | • sprawnie posługuje się mikroskopem optycznym, samodzielnie wykonuje preparaty, rysuje dokładny obraz obiektu obserwowanego pod mikroskopem • wskazuje zalety mikroskopu elektronowego* |
Dział | Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
II. Budowa i czynności życiowe organizmów
| 4. Składniki chemiczne organizmów
| • wymienia trzy najważniejsze pierwiastki budujące organizm • wymienia wodę i sole mineralne jako elementy wchodzące • wskazuje białka, cukry, tłuszcze i kwasy nukleinowe jako składniki organizmu
| • wymienia sześć najważniejszych pierwiastków budujących organizm • wymienia produkty spożywcze, w których występują białka, cukry
| • wymienia wszystkie najważniejsze pierwiastki budujące organizm oraz magnez • wyjaśnia, że woda i sole mineralne są związkami chemicznymi występującymi w organizmie • wymienia białka, cukry, tłuszcze i kwasy nukleinowe jako składniki organizmu i omawia role dwóch z nich | • wyjaśnia role wody i soli mineralnych • wymienia białka, cukry, tłuszcze i kwasy nukleinowe jako składniki organizmu i omawia ich role
| • wykazuje, że związki chemiczne są zbudowane z kilku pierwiastków • omawia funkcje białek, cukrów, tłuszczów i kwasów nukleinowych w organizmie i wskazuje produkty spożywcze, w których one występują
|
5. Budowa komórki zwierzęcej
| • wskazuje komórkę jako podstawową jednostkę życia • podaje przykłady organizmów jedno- i wielokomórkowych • obserwuje preparat nabłonka przygotowany przez nauczyciela
| • wyjaśnia, dlaczego komórkę nazywamy podstawową jednostką organizmu • wymienia organelle komórki zwierzęcej • z pomocą nauczyciela wykonuje preparat nabłonka
| • opisuje kształty komórek zwierzęcych • opisuje budowę komórki zwierzęcej na podstawie ilustracji • z niewielką pomocą nauczyciela wykonuje preparat nabłonka
| • rozpoznaje na ilustracji elementy budowy komórki zwierzęcej i omawia ich funkcje • wykonuje preparat nabłonka • rozpoznaje organelle komórki zwierzęcej i rysuje jej obraz mikroskopowy
| • z dowolnego materiału tworzy model komórki, zachowując cechy organelli • sprawnie posługuje się mikroskopem • samodzielnie wykonuje preparat nabłonka i rysuje dokładny obraz widziany pod mikroskopem, z zaznaczeniem widocznych elementów komórki | |
6. Komórka roślinna. Inne rodzaje komórek
| • na podstawie obserwacji preparatów, ilustracji • wymienia elementy budowy komórki roślinnej, zwierzęcej, bakteryjnej • obserwuje pod mikroskopem preparat moczarki kanadyjskiej przygotowany przez nauczyciela • pod opieką nauczyciela rysuje obraz obiektu obserwowanego pod mikroskopem | • podaje przykłady komórki bezjądrowej i jądrowej • wymienia funkcje elementów komórki roślinnej, zwierzęcej, bakteryjnej i grzybowej • z pomocą nauczyciela wykonuje preparat moczarki kanadyjskiej • obserwuje pod mikroskopem organelle wskazane przez nauczyciela
| • wyjaśnia, czym są komórki jądrowe i bezjądrowe oraz podaje ich przykłady • samodzielnie wykonuje preparat moczarki kanadyjskiej • odróżnia pod mikroskopem elementy budowy komórki • wyjaśnia rolę poszczególnych elementów komórki • z niewielką pomocą nauczyciela rysuje obraz obiektu obserwowanego pod mikroskopem
| • omawia elementy • na podstawie ilustracji analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek, wskazuje cechy umożliwiające rozróżnienie komórek • samodzielnie wykonuje preparat moczarki kanadyjskiej, rozpoznaje elementy budowy komórki roślinnej i rysuje jej obraz mikroskopowy
| • analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek • sprawnie posługuje się mikroskopem, samodzielnie wykonuje preparat nabłonka i rysuje dokładny obraz widziany pod mikroskopem
|
Dział | Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
II. Budowa i czynności życiowe organizmów
| 7. Samożywność
| • wyjaśnia, czym jest odżywianie się • wyjaśnia, czym jest samożywność • podaje przykłady organizmów samożywnych
| • wskazuje fotosyntezę jako sposób • wskazuje substancje biorące udział w fotosyntezie i wymienia produkty fotosyntezy • z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ dwutlenku węgla na intensywność przebiegu fotosyntezy
| • wymienia czynniki niezbędne do przeprowadzania fotosyntezy • wskazuje substraty i produkty fotosyntezy • omawia sposoby wykorzystania przez roślinę produktów fotosyntezy • z niewielką pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ dwutlenku węgla na intensywność fotosyntezy | • wyjaśnia, na czym polega fotosynteza • omawia zależność przebiegu fotosyntezy od obecności wody, dwutlenku węgla • schematycznie zapisuje i omawia przebieg fotosyntezy • na podstawie opisu przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ dwutlenku węgla na intensywność fotosyntezy | • analizuje przystosowanie roślin do przeprowadzania fotosyntezy • planuje i samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ dwutlenku węgla na intensywność fotosyntezy • na podstawie zdobytej wcześniej wiedzy wskazuje |
8. Cudzożywność
| • wyjaśnia, czym jest cudzożywność • podaje przykłady organizmów cudzożywnych • wymienia rodzaje cudzożywności
| • krótko opisuje różne sposoby odżywiania się zwierząt • wyjaśnia, w jaki sposób wskazany organizm cudzożywny pobiera pokarm
| • omawia wybrane sposoby cudzożywności • podaje przykłady organizmów należących
| • charakteryzuje rodzaje cudzożywności występujące u różnych grup organizmów • wykazuje przystosowania do pobierania pokarmów występujące u różnych grup organizmów cudzożywnych
| • wyjaśnia znaczenie organizmów odżywiających się martwą substancją organiczną • wyjaśnia, na czym polega cudzożywność roślin pasożytniczych | |
9. Sposoby oddychania organizmów
| • określa, czym jest oddychanie • wymienia sposoby oddychania • wskazuje drożdże jako organizmy przeprowadzające fermentację | • wyróżnia oddychanie tlenowe i fermentację • wskazuje organizmy uzyskujące energię • wyjaśnia, że produktem fermentacji drożdży jest dwutlenek węgla • wskazuje mitochondrium jako miejsce, w którym zachodzi utlenianie | • wyjaśnia znaczenie oddychania komórkowego • wskazuje różnice w miejscu przebiegu utleniania • wymienia narządy wymiany gazowej zwierząt lądowych i wodnych • omawia doświadczenie wykazujące wydzielanie dwutlenku węgla przez drożdże | • schematycznie zapisuje przebieg oddychania • określa warunki przebiegu oddychania i fermentacji • charakteryzuje wymianę gazową u roślin i zwierząt • z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące wydzielanie dwutlenku węgla przez drożdże | • porównuje zapis przebiegu oddychania tlenowego • analizuje związek budowy narządów wymiany gazowej ze środowiskiem życia organizmów • samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykazujące wydzielanie dwutlenku węgla przez drożdże |
Dział | Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
III. Wirusy, bakterie, protisty i grzyby | 10. Klasyfikacja organizmów
| • wymienia jednostki klasyfikacji biologicznej • wymienia nazwy królestw organizmów
| • wyjaśnia, czym zajmuje się systematyka • podaje definicję gatunku • wymienia nazwy królestw i podaje przykłady organizmów należących do danego królestwa
| • wykazuje hierarchiczną strukturę jednostek klasyfikacji biologicznej • charakteryzuje wskazane królestwo • na podstawie ilustracji przyporządkowuje organizm do królestwa
| • porównuje wcześniejsze i współczesne zasady klasyfikacji organizmów • wyjaśnia zasady nadawania nazw gatunkom • przedstawia cechy organizmów, | • uzasadnia konieczność klasyfikacji organizmów • porównuje jednostki klasyfikacji zwierząt z jednostkami klasyfikacji roślin • z pomocą nauczyciela korzysta z różnych kluczy do oznaczania organizmów żyjących |
11. Wirusy i bakterie
| • krótko wyjaśnia, dlaczego wirusy nie są organizmami • wymienia miejsca występowania wirusów • wymienia formy morfologiczne bakterii
| • omawia różnorodność form morfologicznych bakterii • opisuje cechy budowy wirusów • wymienia cechy, którymi wirusy różnią się od organizmów • podaje przykłady wirusów i bakterii
| • wykazuje, dlaczego wirusy nie są organizmami • rozpoznaje formy morfologiczne bakterii widoczne w preparacie mikroskopowym lub na ilustracji • omawia wybrane czynności życiowe bakterii | • omawia wpływ bakterii na organizm człowieka • wskazuje drogi wnikania wirusów i bakterii • prezentuje wszystkie czynności życiowe bakterii • ocenia znaczenie wirusów i bakterii | • przeprowadza doświadczenie otrzymywaniem jogurtu • omawia choroby wirusowe
| |
| 12. Różnorodność protistów
| • wymienia formy protistów • wskazuje miejsca występowania protistów • wymienia grupy organizmów należących do protistów • z pomocą nauczyciela wyszukuje protisty w preparacie obserwowanym | • wykazuje różnorodność protistów • wymienia przedstawicieli poszczególnych grup protistów • wymienia czynności życiowe wskazanych grup protistów • z niewielką pomocą nauczyciela wyszukuje protisty w preparacie obserwowanym pod mikroskopem | • charakteryzuje wskazane grupy protistów • wykazuje chorobotwórcze znaczenie protistów • opisuje czynności życiowe protistów – oddychanie, odżywianie, rozmnażanie się • zakłada hodowlę protistów • z niewielką pomocą nauczyciela wyszukuje protisty w preparacie obserwowanym pod mikroskopem
| • porównuje czynności życiowe poszczególnych grup protistów • wymienia choroby wywoływane przez protisty • zakłada hodowlę protistów, rozpoznaje protisty pod mikroskopem, rysuje i z pomocą nauczyciela opisuje budowę protistów | • wskazuje zagrożenia epidemiologiczne chorobami wywoływanymi przez protisty • wskazuje drogi zakażenia chorobami wywoływanymi przez protisty oraz zasady zapobiegania tym chorobom • zakłada hodowlę protistów, wyszukuje protisty w obrazie mikroskopowym, rysuje i opisuje budowę protistów |
Dział | Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
III. Wirusy, bakterie, protisty i grzyby | 13. Budowa i różnorodność grzybów. Porosty
| • wymienia środowiska życia grzybów i porostów • podaje przykłady grzybów i porostów • na podstawie okazu naturalnego lub ilustracji opisuje budowę grzybów • wymienia sposoby rozmnażania się grzybów • rozpoznaje porosty wśród innych organizmów | • wymienia cechy pozwalające zaklasyfikować organizm do grzybów • omawia wskazaną czynność życiową grzybów • podaje przykłady znaczenia grzybów w przyrodzie i dla człowieka
| • wykazuje znaczenie grzybów w przyrodzie i dla człowieka • analizuje różnorodność budowy grzybów • wyjaśnia sposoby oddychania i odżywiania się grzybów • wykazuje, że porosty są zbudowane z grzybni i glonu | • określa znaczenie poszczególnych komponentów w budowie plechy porostu • rozpoznaje różne formy morfologiczne porostów i podaje ich nazwy • opisuje czynności życiowe grzybów – odżywianie, oddychanie i rozmnażanie się
| • analizuje znaczenie grzybów w przyrodzie • proponuje sposób • wyjaśnia, dlaczego porosty określa się mianem organizmów pionierskich |
IV. Tkanki i organy roślinne | 14. Tkanki roślinne
| • wyjaśnia, czym jest tkanka • wymienia podstawowe rodzaje tkanek roślinnych • z pomocą nauczyciela rozpoznaje na ilustracji tkanki roślinne
| • określa najważniejsze funkcje wskazanych tkanek roślinnych • opisuje rozmieszczenie wskazanych tkanek w organizmie roślinnym • rozpoznaje na ilustracji rodzaje tkanek roślinnych
| • wskazuje cechy adaptacyjne tkanek roślinnych • na podstawie opisu rozpoznaje wskazane tkanki roślinne • z pomocą nauczyciela rozpoznaje rodzaje tkanek roślinnych obserwowanych pod mikroskopem | • rozpoznaje rodzaje tkanek roślinnych obserwowanych pod mikroskopem • przyporządkowuje tkanki do organów i wskazuje na hierarchiczną budowę organizmu roślinnego
| • analizuje związek między budową a funkcją poszczególnych tkanek roślinnych, wykazuje przystosowania tkanek
|
15. Korzeń – organ podziemny rośliny
| • wymienia podstawowe funkcje korzenia • rozpoznaje systemy korzeniowe
| • rozpoznaje na ilustracjach modyfikacje korzeni • omawia budowę zewnętrzną korzenia na poszczególne strefy | • wykazuje związek modyfikacji korzenia z adaptacją do środowiska zajmowanego przez roślinę • opisuje przyrost korzenia | • wykorzystuje wiedzę • na podstawie ilustracji lub materiału roślinnego klasyfikuje przekształcone korzenie | • projektuje doświadczenie świadczące o przewodzeniu wody z korzenia w górę rośliny |
Dział | Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
IV. Tkanki i organy roślinne | 16. Pęd. Budowa i funkcje łodygi
| • wymienia nazwy elementów budowy zewnętrznej pędu • wymienia funkcje łodygi
| • wyjaśnia różnicę między pędem a łodygą • wskazuje części łodygi roślin zielnych
| • omawia funkcje poszczególnych elementów pędu • na okazie roślinnym | • na podstawie okazu roślinnego żywego, zielnikowego lub ilustracji wykazuje modyfikacje łodygi ze względu na środowisko, w którym żyje roślina | • wykorzystuje wiedzę
|
17. Liść – wytwórnia pokarmu
| • wymienia funkcje liści • rozpoznaje elementy budowy liścia • rozpoznaje liście pojedyncze i liście złożone | • na materiale zielnikowym lub ilustracji wykazuje związek budowy liścia z pełnionymi przez niego funkcjami | • na podstawie materiału zielnikowego lub ilustracji rozpoznaje różne modyfikacje liści • rozróżnia typy ulistnienia łodygi | • analizuje modyfikacje liści ze względu na środowisko zajmowane przez roślinę
| • wykorzystuje wiedzę
| |
V. Różnorodność roślin | 18. Mchy
| • na podstawie ilustracji • wymienia miejsca występowania mchów | • podaje nazwy elementów budowy mchów • z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące zdolność wchłaniania wody przez mchy
| • na podstawie ilustracji i wyjaśnia ich funkcje • analizuje cykl rozwojowy mchów • omawia znaczenie mchów w przyrodzie i dla człowieka • z niewielką pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące zdolność wchłaniania wody przez mchy | • wyjaśnia, dlaczego mchy uważane są za najprostsze rośliny lądowe • według opisu przeprowadza doświadczenie wykazujące zdolność wchłaniania wody przez mchy | • samodzielnie planuje doświadczenie wykazujące zdolność wchłaniania wody przez mchy • na podstawie informacji o budowie mchów wykazuje ich rolę w przyrodzie
|
19. Paprotniki
| • wymienia miejsca występowania paprotników • na podstawie ilustracji
| • podaje nazwy organów paproci • wyjaśnia rolę poszczególnych organów paprotników • rozpoznaje, korzystając z atlasów roślin, trzy gatunki rodzimych paprotników | • wyjaśnia znaczenie paprotników w przyrodzie i dla człowieka • rozpoznaje, korzystając z atlasów roślin, pięć gatunków rodzimych paprotników • analizuje cykl rozwojowy paprotników | • na podstawie ilustracji • rozpoznaje, korzystając z atlasów roślin, osiem gatunków rodzimych paprotników | • porównuje budowę poszczególnych organów u paprotników • wykonuje portfolio dotyczące różnorodności paprotników |
Dział | Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
V. Różnorodność roślin | 20. Nagonasienne
| • wymienia miejsca występowania roślin nagonasiennych • na podstawie ilustracji lub żywych okazów rozpoznaje rośliny nagonasienne wśród innych roślin | • wyjaśnia funkcje kwiatów i nasion • omawia budowę rośliny nagonasiennej
| • analizuje cykl rozwojowy sosny • wymienia przystosowania roślin nagonasiennych do warunków życia
| • wykazuje przystosowania roślin nagonasiennych do środowiska • omawia znaczenie roślin nagonasiennych
| • rozpoznaje rodzime gatunki roślin nagonasiennych • określa, z jakiego gatunku drzewa lub krzewu pochodzi wskazana szyszka |
21. Okrytonasienne
| • wymienia miejsca występowania roślin okrytonasiennych • na podstawie ilustracji lub żywych okazów rozpoznaje rośliny okrytonasienne wśród innych roślin • na ilustracji lub żywym okazie rozpoznaje organy roślinne | • na podstawie ilustracji, żywego lub zielnikowego okazu roślinnego wykazuje różnorodność form roślin okrytonasiennych • podaje nazwy elementów budowy kwiatu odróżnia kwiat | • omawia funkcje poszczególnych elementów kwiatu • rozpoznaje formy roślin okrytonasiennych • wymienia sposoby zapylania kwiatów
| • omawia cykl rozwojowy roślin okrytonasiennych • wyjaśnia, dlaczego kwiatostany ułatwiają zapylanie
| • wykazuje związek budowy kwiatu ze sposobem zapylania
| |
22. Rozprzestrzenianie się roślin okrytonasiennych
| • wymienia rodzaje owoców • przedstawia sposoby rozprzestrzeniania się owoców • wymienia elementy łodyg służące do rozmnażania wegetatywnego
| • na podstawie ilustracji • wymienia rodzaje owoców • wymienia etapy kiełkowania nasion • rozpoznaje fragmenty pędów służące do rozmnażania wegetatywnego | • wykazuje zmiany zachodzące w kwiecie po zapyleniu • określa rolę owocni w klasyfikacji owoców • wyjaśnia funkcje poszczególnych elementów nasienia • rozpoznaje na pędzie fragmenty, które mogą posłużyć do rozmnażania wegetatywnego | • wykazuje adaptacje budowy owoców • na podstawie ilustracji • zakłada hodowlę roślin | • wyjaśnia wpływ różnych czynników na kiełkowanie nasion • planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wody na kiełkowanie nasion • zakłada hodowlę roślin i obserwuje ją | |
23. Znaczenie i przegląd roślin okrytonasiennych
| • wymienia znaczenie roślin okrytonasiennych • z pomocą nauczyciela korzysta z klucza | • podaje przykłady znaczenia roślin okrytonasiennych dla człowieka • z niewielką pomocą nauczyciela korzysta
| • ocenia znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie • rozpoznaje na ilustracji pięć gatunków roślin okrytonasiennych występujących w Polsce • korzysta z prostego klucza | • ocenia znaczenie roślin okrytonasiennych dla człowieka • rozpoznaje na ilustracji dziesięć gatunków roślin okrytonasiennych występujących w Polsce • sprawnie korzysta z prostego klucza do oznaczania organizmów żyjących | • rozpoznaje na ilustracjach dwanaście gatunków roślin okrytonasiennych występujących w Polsce • na dowolnych przykładach wykazuje różnorodność roślin okrytonasiennych |
Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie piątej
DOPUSZCZAJĄCY (2)
Uczeń:
. • Mnoży i dzieli liczby naturalne przez liczby jednocyfrowe oraz dwucyfrowe – proste przypadki.
. • Zamienia jednostki długości – proste przypadki.
.• Zapisuje iloraz liczb naturalnych w postaci ułamka zwykłego i odwrotnie.
Podaje przykłady ułamków właściwych, niewłaściwych, liczb mieszanych.
. • Zamienia liczby mieszane na ułamki i odwrotnie – proste przypadki.
. • Porównuje ułamki – proste przykłady.
.• Opisuje własności kwadratu i prostokąta
. • Rozwiązuje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą, występującą po jednej stronie równania, poprzez zgadywanie
.• Rozróżnia trójkąty różnoboczne, równoramienne, równoboczne, ostrokątne, prostokątne, rozwartokątne
.• Wymienia niektóre cechy dowolnego trójkąta oraz wskazuje na rysunku wysokość trójkąta.
. • Podaje przykłady ułamków dziesiętnych.
.• Wymienia i zamienia jednostki pola w prostych przypadkach typu: 2 cm2 = 200 mm2, 1 m2 = 100 dm2.
.• Określa pojęcie procentu.
DOSTATECZNY (3)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY DOPUSZCZAJĄCEJ ORAZ:
:• Dodaje i odejmuje złote i grosze z przekroczeniem progu złotówki.
.• Podaje przykłady liczb podzielnych przez 3, 9, 100 i wskazuje liczby podzielne przez 3, 9.
.• Mierzy i zapisuje długości w różnych jednostkach – proste przypadki.
. • Rozwiązuje proste zadania z zastosowaniem miar i własności poznanych kątów.
.• Porównuje ułamki – proste przykłady.
. • Stosuje twierdzenie o sumie kątów trójkąta.
.• Rozróżnia skalę powiększającą, pomniejszającą oraz skalę 1 : 1.
DOBRY (4)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY DOSTATECZNEJ ORAZ:
.• Oblicza drugą i trzecią potęgę liczby oraz wartości wyrażeń arytmetycznych, w których występuje nawias okrągły i kwadratowy– nieskomplikowane przypadki.
. • Podaje własności wysokości różnych trójkątów oraz rodzaje kątów w różnych trójkątach i potrafi je mierzyć.
.• Rozwiązuje zadania z zastosowaniem pól trójkątów i czworokątów.
BARDZO DOBRY (5)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY DOBREJ ORAZ:
CELUJĄCY (6)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY BARDZO DOBREJ ORAZ:
Ocenianie
Zajęcia z informatyki są w ogromnej większości ćwiczeniami praktycznymi. Ćwiczenia te powinny się kończyć pewnym rezultatem. I ten rezultat pracy na lekcji powinien być oceniany. Oceniana jest zgodność rezultatu z postawionym zadaniem, przykładowo: czy procedura utworzona przez ucznia daje właściwy wynik. Mniejsze znaczenie ma sposób rozwiązania.
Sprawdzając wiadomości i umiejętności uczniów, należy brać pod uwagę osiem form aktywności.
Forma aktywności | Częstość formy aktywności | Uwagi |
zadania i ćwiczenia wykonywane | na każdej lekcji | oceniać należy przede wszystkim zgodność efektu pracy ucznia nad zadaniami |
praca na lekcji | na każdej lekcji | oceniać należy sposób pracy, aktywność, przestrzeganie regulaminu pracowni |
odpowiedzi ustne, udział w dyskusjach | czasami |
|
sprawdziany | po każdym dziale | mogą mieć formę testu |
prace domowe | czasami | jeśli praca domowa wymaga użycia komputera, należy przypomnieć uczniom, że w razie potrzeby mogą skorzystać z komputera np. w bibliotece lub |
referaty, opracowania, projekty | czasami |
|
przygotowanie do lekcji | w razie potrzeby | oceniać należy pomysły i materiały przygotowane do pracy na lekcji |
udział w konkursach | nieobowiązkowa forma aktywności; przejście do kolejnych etapów powinno odpowiednio podwyższyć ocenę końcową |
Opis wymagań ogólnych, które uczeń musi spełnić, aby uzyskać daną ocenę
Ocena celująca(6) – uczeń wykonuje samodzielnie i bezbłędnie wszystkie zadania z lekcji, jest aktywny i pracuje systematycznie; posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza te, które są wymienione w planie wynikowym, tworzy animacje, korzystając z możliwości z warstwami i z przekształceń fragmentów obrazu; drukuje obraz, ustalając samodzielnie wybrane parametry wydruku; tworzy animacje komputerowe, stosując wybrany program graficzny; skanuje zdjęcia, zapisuje w pliku i poddaje je obróbce, analizuje schemat blokowy algorytmu z rozgałęzieniami, przygotowuje animacje według własnego pomysłu, korzystając z różnych możliwości wybranego programu do tworzenia animacji . Na ocenę celującą uczeń rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponadwojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie), w razie potrzeby pomaga nauczycielowi (np. przygotowuje potrzebne na lekcję materiały pomocnicze, pomaga kolegom w pracy, pomaga nauczycielom innych przedmiotów w wykorzystaniu komputera na ich lekcjach.
Ocena bardzo dobra (5) – uczeń wykonuje samodzielnie i bezbłędnie wszystkie zadania z lekcji; jest aktywny i pracuje systematycznie; posiada wiadomości i umiejętności wymienione w planie wynikowym; w razie potrzeby pomaga nauczycielowi (pomaga kolegom w pracy), stosuje różne typy tabulatorów, potrafi zmienić ich ustawienia w całym tekście; wstawia dowolne wzory, wykorzystując edytor równań; osadza obraz w dokumencie tekstowym, wstawia obraz do dokumentu tekstowego; wykonuje trudniejsze zadania szczegółowe podczas realizacji projektu grupowego; wykonuje kolaż ze zdjęć, zna podstawowe bloki potrzebne do budowania schematu blokowego, opracowuje obrazy zgodnie z przeznaczeniem; tworzy animacje, korzystając z możliwości z warstwami i z przeksz.
Ocena dobra (4) – uczeń wykonuje samodzielnie i niemal bezbłędnie łatwiejsze oraz niektóre trudniejsze zadania z lekcji; pracuje systematycznie i wykazuje postępy; posiada wiadomości i umiejętności wymienione w planie wynikowym, zna i stosuje różne sposoby wycinania fragmentu ekranu (np. zdjęcie ekranu, Narzędzie Wycinanie) i stosuje je, aby wyciąć i wkleić do dokumentu tekstowego fragment ekranu, posługuje się narzędziami malarskimi trzech wybranych programów graficznych do tworzenia kompozycji z figur; wykonuje operacje na obrazie i jego fragmentach.
Ocena dostateczna (3) – uczeń wykonuje łatwe zadania z lekcji, czasem z niewielką pomocą, przeważnie je kończy; stara się pracować systematycznie i wykazuje postępy; posiada większą część wiadomości i umiejętności wymienionych w planie wynikowym, formatuje rysunek (obiekt) wstawiony do tekstu; zmienia jego rozmiary, oblewa tekstem lub stosuje inny układ rysunku względem tekstu, zna i omawia zasady tworzenia dokumentu komputerowego na przykładzie tworzenia rysunku w programie graficznym
Ocena dopuszczająca (2) – uczeń czasami wykonuje łatwe zadania z lekcji, niektórych zadań nie kończy; posiada tylko część wiadomości i umiejętności, jednak brak systematyczności nie przekreśla możliwości uzyskania przez niego podstawowej wiedzy informatycznej oraz odpowiednich umiejętności w toku dalszej nauki.
Jak uczeń może poprawić ocenę?
Wykonując powtórnie najgorzej ocenione zadania (lub zadania podobnego typu) w trakcie dodatkowych zajęć pozalekcyjnych (np. w godzinach, kiedy pracownia komputerowa jest otwarta) lub w domu, jeśli jest taka możliwość i można wierzyć, że będzie pracować samodzielnie.
Ile razy w semestrze uczeń może być nieprzygotowany do lekcji?
Dwa razy w semestrze. Nieprzygotowanie powinien zgłosić przed lekcją, co nie zwalnia go z udziału w lekcji (jeśli to konieczne, na lekcji powinni mu pomagać koledzy i nauczyciel).
Co powinien zrobić uczeń, gdy był dłużej nieobecny?
W miarę możliwości powinien nadrobić istotne ćwiczenia i zadania wykonywane na opuszczonych lekcjach.
Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5
oparte na Programie nauczania geografii w szkole podstawowej – Planeta Nowa autorstwa Ewy Marii Tuz i Barbary Dziedzic
Wymagania na poszczególne oceny | ||||
konieczne (ocena dopuszczająca) | podstawowe (ocena dostateczna) | rozszerzające (ocena dobra) | dopełniające (ocena bardzo dobra) | wykraczające (ocena celująca) |
1. Mapa Polski | ||||
Uczeń: · wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, skala, legendamapy · wymienia elementy mapy · wyjaśnia znaczenie terminów: wysokość bezwzględna, wysokość względna · odczytuje wysokość bezwzględną obiektów na mapiepoziomicowej · podaje nazwy barw stosowanych na mapach hipsometrycznych · wymienia różne rodzaje map · odczytuje informacje z planu miasta | Uczeń: • odczytuje za pomocą legendy znaki kartograficzne na mapie · stosuje legendę mapy do odczytania informacji • odczytuje skalę mapy • rozróżnia rodzaje skali • oblicza wysokość względną na podstawie wysokości bezwzględnej odczytanej z mapy • odczytuje informacje z mapy poziomicowej i mapy hipsometrycznej • wyszukuje w atlasie przykłady map: ogólnogeograficznej, krajobrazowej, turystycznej i planu miasta | Uczeń: · rozróżnia na mapieznaki punktowe, liniowe i powierzchniowe · rysuje podziałkę liniową · wyjaśnia, dlaczego każda mapa ma skalę · oblicza odległość na mapie wzdłuż linii prostej za pomocą skali liczbowej · wyjaśnia, jak powstaje mapa poziomicowa · wyjaśnia różnicę między obszarem nizinnym, wyżynnym a obszarem górskim · wyjaśnia różnicę między mapą ogólnogeograficzną a mapą krajobrazową · przedstawia sposoby orientowania mapy w terenie | Uczeń: · dobiera odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych · przekształca skalę liczbową na mianowaną i podziałkę liniową • oblicza odległość w terenie za pomocą podziałki liniowej · oblicza długość trasy złożonej z odcinków za pomocą skali liczbowej · rozpoznaje przedstawione na mapach poziomicowych formy terenu · rozpoznaje formy ukształtowania powierzchni na mapie hipsometrycznej · omawia zastosowanie map cyfrowych | Uczeń: • posługuje się planem miasta w terenie • podaje przykłady wykorzystania mapo różnejtreści • analizuje treść map przedstawiających ukształtowanie powierzchni Polski • czyta treść mapy lub planu najbliższego otoczenia szkoły, odnosząc je do obserwowanych w terenie elementów środowiska geograficznego • projektuje i opisuje trasę wycieczki na podstawie mapyturystycznej lub planu miasta |
2. Krajobrazy Polski | ||||
Uczeń: • wyjaśnia znaczenie terminu krajobraz • wymienia składniki krajobrazu • wymienia elementy krajobrazu najbliższej okolicy • wymienia pasy rzeźby terenu Polski • wskazuje na mapie Wybrzeże Słowińskie • wymienia elementy krajobrazu nadmorskiego • wymienia główne miasta leżące na Wybrzeżu Słowińskim • wymienia po jednym przykładzie rośliny i zwierzęcia charakterystycznych dla Wybrzeża Słowińskiego • wskazuje na mapiePojezierze Mazurskie • odczytuje z mapy nazwy największych jezior na Pojezierzu Mazurskim • wskazuje na mapiepas Nizin Środkowopolskich orazNizinęMazowiecką • wskazuje na mapie największe rzeki przecinające Nizinę Mazowiecką • wskazuje na mapienajwiększe miasta Niziny Mazowieckiej • podaje nazwę parku narodowego leżącego w pobliżu Warszawy • określa położenie Warszawy na mapie Polski • wymienia najważniejsze obiekty turystyczne Warszawy • wskazuje na mapie pas Wyżyn Polskich i Wyżynę Śląską • wskazuje na mapie największe miasta na Wyżynie Śląskiej • wskazuje na mapiePolski Wyżynę Lubelską • wymienia gleby i główne uprawy Wyżyny Lubelskiej • określa na podstawie mapy Polski położenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej • podaje nazwę parkunarodowego leżącego na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej • podaje nazwyzwierząt żyjących w jaskiniach na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej • określa na podstawie mapy położenie Tatr • wskazuje na mapie Tatry Wysokie i Tatry Zachodnie | Uczeń: · podaje różnicę między krajobrazem naturalnym a krajobrazemkulturowym · określa położenie najbliższej okolicy na mapie Polski · przedstawia główne cechy krajobrazu nadmorskiego na podstawie ilustracji · omawia cechy krajobrazu Pojezierza Mazurskiego · wymienia atrakcje turystycznePojezierza Mazurskiego · przedstawia cechy krajobrazu Niziny Mazowieckiej · wymienia atrakcje turystyczneNiziny Mazowieckiej · opisuje cechy krajobrazu wielkomiejskiego · wymienia główne cechy krajobrazu miejsko-przemysłowego Wyżyny Śląskiej · przedstawia cechy krajobrazu rolniczego Wyżyny Lubelskiej · omawia cechy krajobrazu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej na podstawie ilustracji · wymienia dwa przykładyroślin charakterystycznych dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej · wskazuje na mapie najwyższe szczyty Tatr · wymienia cechy krajobrazu wysokogórskiego · omawia cechy pogody w górach · wymienia atrakcje turystyczne Tatr | Uczeń: · charakteryzuje pasyrzeźby terenu w Polsce · opisuje krajobraz najbliższej okolicyw odniesieniu do pasów rzeźby terenu · opisuje wpływ wody i wiatru na nadmorski krajobraz · przedstawia sposoby gospodarowania w krajobrazie nadmorskim · opisuje zajęcia mieszkańców regionu nadmorskiego · przedstawia wpływ lądolodu na krajobraz pojezierzy · omawia cechy krajobrazu przekształconego przez człowieka na Nizinie Mazowieckiej · przedstawia najważniejsze obiekty dziedzictwa kulturowego w stolicy · omawia znaczenie węgla kamiennego na Wyżynie Śląskiej · charakteryzuje życie i zwyczaje mieszkańców Wyżyny Śląskiej · omawia na podstawie ilustracji powstawanie wąwozów lessowych · charakteryzuje czynniki wpływające na krajobraz rolniczy Wyżyny Lubelskiej · charakteryzuje na podstawie ilustracji rzeźbę krasową i formy krasowe Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej · opisuje na podstawie ilustracji piętra roślinności w Tatrach · opisuje zajęcia i zwyczaje mieszkańców Podhala | Uczeń: · dokonuje oceny krajobrazu najbliższego otoczenia szkoły pod względem jego piękna oraz ładu i estetyki zagospodarowania · porównuje na podstawie mapy Polski i ilustracji rzeźbę terenu w poszczególnych pasach · wyjaśnia na podstawie ilustracji, jak powstaje jezioro przybrzeżne · wymienia obiekty dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego Wybrzeża Słowińskiegooraz wskazuje je na mapie · wyjaśnia znaczenie turystyki na Wybrzeżu Słowińskim · charakteryzuje najważniejsze obiekty dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na Nizinie Mazowieckiej · opisuje zabudowę i sieć komunikacyjną Warszawy · omawia atrakcje turystyczne na Szlaku Zabytków Techniki · opisuje za pomocą przykładów rolnictwona Wyżynie Lubelskiej · opisuje najważniejsze obiekty dziedzictwa kulturowego Wyżyny Lubelskiej · charakteryzuje na podstawie mapy atrakcje turystyczneSzlaku Orlich Gniazd · przedstawia argumenty potwierdzające różnicę w krajobrazie Tatr Wysokich i Tatr Zachodnich · opisuje dziedzictwo przyrodnicze Tatr | Uczeń: · proponuje zmiany w zagospodarowaniu terenu najbliższej okolicy · prezentuje projekt planu zagospodarowania terenu wokół szkoły · przedstawia zróżnicowanie krajobrazu krain geograficznych w pasie pojezierzy na podstawie mapy · analizuje na podstawie dodatkowych źródeł informacji oraz map tematycznych warunki rozwoju rolnictwa na Nizinie Mazowieckiej · planuje na podstawie planu miasta wycieczkępo Warszawie · przedstawia pozytywne i negatywne zmiany w krajobrazie Wyżyny Śląskiej wynikające zdziałalności człowieka · analizuje na podstawie dodatkowych źródeł informacji oraz map tematycznych warunki sprzyjające rozwojowi rolnictwa na Wyżynie Lubelskiej · przedstawia historię zamków znajdujących się na Szlaku Orlich Gniazd · wyjaśnia negatywny wpływ turystyki na środowisko Tatr |
3. Lądy i oceany | ||||
Uczeń: · wskazuje na globusie i mapie świata bieguny, równik, południk zerowy i 180o, półkule, zwrotniki i koła podbiegunowe · wymienia nazwy kontynentów i oceanów oraz wskazuje ich położenie na globusie i mapie · wymienia największych podróżników biorących udział w odkryciach geograficznych | Uczeń: · wyjaśnia, co to sąsiatka geograficzna i siatka kartograficzna · wskazuje główne kierunki geograficzne na globusie · porównuje powierzchnię kontynentów i oceanów na podstawie diagramów · wskazuje akweny morskie na trasach pierwszych wypraw geograficznych | Uczeń: · podaje przyczyny odkryć geograficznych • wskazuje na mapie wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi i akweny morskie na trasie wyprawy geograficznej Marca Polo • opisuje na podstawie mapy szlaki wypraw Ferdynanda Magellana i Krzysztofa Kolumba | Uczeń: · określa na globusie i mapie położenie punktów, kontynentów i oceanów na kuli ziemskiej · opisuje podróże odkrywcze w okresie od XVII w. do XX w. | Uczeń: · oblicza różnicę wysokości między najwyższym szczytem na Ziemi a największą głębią woceanach · przedstawia znaczenie odkryć geograficznych |
4. Krajobrazy świata | ||||
Uczeń: · wyjaśnia znaczenie terminu pogoda · wymienia składniki pogody · wyjaśnia znaczenie terminu klimat · wymienia na podstawie mapy tematycznej strefy klimatyczne Ziemi · wymienia na podstawie ilustracji strefy krajobrazowe Ziemi · wskazuje na mapie strefy wilgotnych lasów równikowych oraz lasów liściastych i mieszanych strefy umiarkowanej · podaje nazwy warstw wilgotnego lasu równikowegoi wskazuje te warstwy na ilustracji · rozpoznaje rośliny i zwierzęta typowe dla lasów równikowych oraz lasów liściastych i mieszanych · wyjaśnia znaczenie terminów: sawanna, step · wskazuje na mapie strefy sawann i stepów · wymienia gatunki roślin i zwierząt charakterystyczne dla sawann i stepów · wyjaśnia znaczenie terminu pustynia · wskazuje na mapie obszary występowania pustyń gorących i pustyń lodowych · rozpoznaje rośliny i zwierzęta charakterystyczne dla pustyń gorących i pustyń lodowych · wskazuje na mapiepołożenie strefy krajobrazów śródziemnomorskich · wymienia na podstawie mapy państwa leżące nad Morzem Śródziemnym · rozpoznaje rośliny i zwierzętacharakterystyczne dla strefy śródziemnomorskiej · wymienia gatunki upraw charakterystycznych dla strefy śródziemnomorskiej · wyjaśnia znaczenie terminów:tajga, tundra,wieloletniazmarzlina · wskazuje na mapie położenie stref tajgi i tundry · rozpoznaje gatunki roślin i zwierzątcharakterystyczne dla tajgi i tundry · wskazuje na mapieHimalaje · wymienia charakterystyczne dla Himalajów gatunki roślin i zwierząt | Uczeń: · wyjaśnia różnicę między pogodą a klimatem · odczytuje z klimatogramutemperaturę powietrza i wielkość opadów atmosferycznych w danym miesiącu · wymienia typy klimatów w strefie umiarkowanej • omawia na podstawie mapy stref klimatycznych i klimatogramów klimat strefy wilgotnych lasów równikowych oraz klimat strefy lasów liściastych i mieszanych • omawia na podstawie ilustracji warstwową budowę lasów strefy umiarkowanej · wyjaśnia znaczenie terminów: preria, pampa · omawia charakterystyczne cechy klimatu stref sawann i stepów • opisuje na podstawie ilustracji świat roślin i zwierząt pustyń gorących i pustyń lodowych · wymienia cechy charakterystyczne klimatu śródziemnomorskiego · wymienia obiekty turystyczne w basenie Morza Śródziemnego · wymienia charakterystyczne cechy klimatu stref tajgi i tundry · wskazuje na mapie położenie najwyższych łańcuchów górskich innych niż Himalaje · charakteryzuje krajobraz wysokogórskiw Himalajach · opisuje świat roślin i zwierząt w Himalajach | Uczeń: • wskazuje na mapie klimatycznej obszary o najwyższej oraz najniższej średniej rocznej temperaturze powietrza • wskazuje na mapie klimatycznej obszary o największej i najmniejszej rocznej sumie opadów • porównuje temperaturę powietrza i opady atmosferyczne w klimacie morskim i kontynentalnym · wymienia kryteria wydzielania stref krajobrazowych • przedstawia na podstawie ilustracji układ stref krajobrazowych na półkuli północnej • charakteryzuje warstwy wilgotnego lasu równikowego • charakteryzuje na podstawie ilustracji krajobrazy sawann i stepów • omawia klimat stref pustyń gorących i pustyń lodowych • omawia rzeźbę terenu pustyń gorących • omawia cechykrajobrazu śródziemnomorskiego • charakteryzuje cechy krajobrazu tajgi i tundry • charakteryzuje na podstawie ilustracji piętra roślinne w Himalajach | Uczeń: • oblicza średnią roczną temperaturę powietrza • oblicza różnicę między średnią temperatura powietrza w najcieplejszym miesiącu i najzimniejszym miesiącu roku • oblicza roczną sumę opadów • prezentuje przykłady budownictwa, sposoby gospodarowania i zajęcia mieszkańców stref wilgotnych lasów równikowych orazlasów liściastych i mieszanych • porównuje cechy krajobrazu sawann i stepów • omawia przykłady budownictwa i sposoby gospodarowania w strefach pustyń gorących i pustyń lodowych • prezentuje przykłady budownictwa i sposoby gospodarowania w strefie śródziemnomorskiej • porównujebudownictwo i życie mieszkańców stref tajgi i tundry • analizuje zmienność warunków klimatycznych w Himalajach i jej wpływ na życie ludności | Uczeń: • przedstawia zróżnicowanie temperatury powietrza i opadów atmosferycznych na Ziemi na podstawie map tematycznych • omawia wpływ człowieka na krajobrazy Ziemi • porównuje wilgotne lasy równikowe z lasami liściastymi i mieszanymi strefy umiarkowanej pod względem klimatu, roślinności i świata zwierząt • analizujestrefy sawann i stepów pod względem położenia, warunkówklimatycznychi głównych cech krajobrazu • przedstawia podobieństwa i różnice między krajobrazamipustyń gorących i pustyń lodowych • opisuje na podstawie dodatkowych źródeł informacji zróżnicowanie przyrodnicze i kulturowe strefy śródziemnomorskiej • porównuje rozmieszczenie stref krajobrazowych na Ziemi i pięter roślinności w górach Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe , o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponadwojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie) |
Opracowali nauczyciele przyrody i geografii:
Anieszka Jarnutowska
Aldona Orlikowska
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU MUZYKA
W KLASIE V
Uczeń jest oceniany za: śpiewanie piosenek solo i w grupie, grę na instrumentach szkolnych, słuchanie muzyki na lekcji, pewne formy ruchowe, zaangażowanie w ćwiczeniach twórczych, wiadomości z zakresu programu oraz za zeszyt przedmiotowy.
Uczeń jest przygotowany do lekcji gdy posiada: podręcznik, zeszyt przedmiotowy oraz odrobioną pracę domową.
I półrocze
Ocena dopuszczająca
Uczeń w niewielkim stopniu opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym dwa utwory obowiązkowe: „Siekiera, motyka” i „Leguny w niebie”; posiada wiedzę na temat zadań różnych rodzajów muzyki, posiada podstawową wiedzę na temat muzyki ludowej, wymienia polskie tańce narodowe, wymienia nazwy kilku instrumentów dętych blaszanych i perkusyjnych, wie kim był Ignacy Jan Paderewski, jest w stanie wykonać proste ćwiczenie przy pomocy nauczyciela, potrafi powtórzyć prosty motyw muzyczny na dzwonkach chromatycznych, odrabia proste prace domowe, nie przeszkadza innym słuchaczom podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dostateczna
Uczeń opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym trzy utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Siekiera, motyka” i „Leguny w niebie”; posiada wiedzę na temat zadań różnych rodzajów muzyki, posiada wiedzę na temat muzyki ludowej i polskich tańców narodowych, wymienia instrumenty dęte blaszane i perkusyjne, posiada podstawową wiedzę na temat życia i działalności Ignacego Jana Paderewskiego, jest w stanie zrozumieć najważniejsze zagadnienia przy pomocy nauczyciela, potrafi wyjaśnić znaczenie kilku terminów muzycznych poznanych w I półroczu, potrafi zagrać niektóre melodie przewidziane w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, odrabia prace domowe, potrafi się skupić podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dobra
Uczeń opanował większość wiadomości i umiejętności przewidzianych w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Siekiera, motyka” i „Leguny w niebie”; posiada wiedzę na temat zadań różnych rodzajów muzyki, wiedzę na temat muzyki ludowej i polskich tańców narodowych, instrumentów dętych blaszanych i perkusyjnych, wiedzę na temat Ignacego Jana Paderewskiego, korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie większości terminów muzycznych poznanych w I półroczu, potrafi zagrać kilka melodii oraz akompaniamentów do piosenek na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest uważnym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena bardzo dobra
Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidziany w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Siekiera, motyka” i „Leguny w niebie”; posiada wiedzę na temat rodzajów muzyki i jej zadań, wiedzę na temat muzyki ludowej i polskich tańców narodowych, instrumentów dętych blaszanych i perkusyjnych oraz wiedzę na temat Ignacego Jana Paderewskiego, korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie wszystkich terminów muzycznych poznanych w I półroczu, potrafi zagrać większość melodii oraz akompaniamentów do piosenek przewidzianych w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest bardzo aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest wzorowym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena celująca
Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania na ocenę bdb, a ponadto spełnia przynajmniej jeden z warunków:
1) rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności:
2) jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
II półrocze
Ocena dopuszczająca
Uczeń w niewielkim stopniu opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym dwa utwory obowiązkowe: „Prząśniczka” i „Dalej chłopcy, dalej żywo”; posiada wiedzę na temat elementów muzyki i wiedzę na temat rodzajów tańców, jest w stanie wykonać proste ćwiczenie przy pomocy nauczyciela, potrafi powtórzyć prosty motyw muzyczny na dzwonkach chromatycznych, odrabia proste prace domowe, nie przeszkadza innym słuchaczom podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dostateczna
Uczeń opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym trzy utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Prząśniczka” i „Dalej chłopcy, dalej żywo”; posiada podstawową wiedzę na temat opery, zna kilka podstawowych faktów z życia Stanisława Moniuszki i Jana Sebastiana Bacha, wymienia instrumenty dęte drewniane, jest w stanie zrozumieć najważniejsze zagadnienia przy pomocy nauczyciela, potrafi wyjaśnić znaczenie kilku terminów muzycznych poznanych w II półroczu, potrafi zagrać niektóre melodie przewidziane w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, odrabia prace domowe, potrafi się skupić podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dobra
Uczeń opanował większość wiadomości i umiejętności przewidzianych w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym trzy utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Prząśniczka” i „Dalej chłopcy, dalej żywo”; posiada wiedzę na temat opery, Stanisława Moniuszki, Jana Sebastiana Bacha i instrumentów dętych drewnianych; korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie większości terminów muzycznych poznanych w II półroczu, potrafi zagrać kilka melodii oraz akompaniamentów do piosenek na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest uważnym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena bardzo dobra
Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidziany w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Prząśniczka” i „Dalej chłopcy, dalej żywo”; posiada wiedzę na temat opery, Stanisława Moniuszki, Jana Sebastiana Bacha i instrumentów dętych drewnianych; korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie wszystkich terminów muzycznych poznanych w II półroczu, potrafi zagrać większość melodii oraz akompaniamentów do piosenek przewidzianych w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest bardzo aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest wzorowym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena celująca
Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania na ocenę bdb, a ponadto spełnia przynajmniej jeden z warunków:
1) rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności:
2) jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI KLASA 5
Podczas ustalania oceny z plastyki szczególną uwagę zwraca się na wysiłek wkładany przez ucznia
w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć. Oprócz wiedzy i umiejętności równie ważna jest pozytywna postawa wobec przedmiotu. Składają się na nią: aktywne uczestnictwo
w zajęciach, przynoszenie na lekcje odpowiednich materiałów i przyborów, przestrzeganie zasad BHP podczas posługiwania się narzędziami, efektywne gospodarowanie czasem przeznaczonym na ćwiczenia plastyczne, a także zachowywanie porządku w swoim miejscu pracy – zarówno podczas zajęć, jak i po ich zakończeniu.
Do zasadniczych kryteriów oceniania pracy należą: zgodność pracy z tematem lekcji / pracy, poprawność wykorzystanych układów kompozycyjnych, trafność doboru środków artystycznego wyrazu, umiejętność posługiwania się daną techniką plastyczną, pomysłowość w doborze materiałów i narzędzi, stosowanie niekonwencjonalnych, twórczych rozwiązań, oryginalność realizacji danego tematu oraz estetyka pracy.
WYMAGANIA EDUKACYJNE
Wymagania konieczne. Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę dopuszczającą
Z pomocą nauczyciela uczeń: wymienia placówki działające na rzecz kultury, tłumaczy zasady zachowania się
w muzeum, wskazuje zabytki znajdujące się w regionie, opisuje tradycje i symbole związane ze świętami Bożego Narodzenia oraz z Wielkanocą, nazywa elementy dzieła plastycznego (plama walorowa, barwa, światłocień, technika, faktura, kształt, kompozycja), wskazuje podstawowe środki wyrazu plastycznego znajdujące się w najbliższym otoczeniu i je opisuje, wyjaśnia znaczenie niektórych z omówionych na lekcji terminów plastycznych, wymienia nazwy niektórych z poznanych dziedzin sztuki (np. rysunek, malarstwo, grafika, rzeźba, architektura), rozróżnia dzieła należące do poszczególnych dziedzin twórczości artystycznej (rysunek, malarstwo, grafika, rzeźba, architektura, sztuka ludowa, itd.), tłumaczy, czym zajmują się rysownik, malarz, grafik, rzeźbiarz i architekt, wskazuje różnice między rysunkiem a malarstwem, wskazuje podstawowe narzędzia pracy plastyka
i wykorzystuje je w minimalnym stopniu w swoich działaniach, podejmuje próby zastosowania elementów teorii w ćwiczeniach praktycznych, wykonuje zadania plastyczne o niewielkim stopniu trudności, utrzymuje w porządku swój warsztat pracy, stara się przestrzegać zasad BHP podczas działań na lekcji
Wymagania podstawowe Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę dostateczną.
Uczeń: wskazuje miejsca w swoim regionie, w których można obejrzeć dzieła plastyczne; opisuje elementy dzieła plastycznego; tłumaczy znaczenie omówionych na lekcji terminów plastycznych; wymienia poznane podczas lekcji dziedziny sztuki; omawia poznane techniki malarskie, nazywając wykorzystywane w nich narzędzia i podłoża; wskazuje elementy i układy tworzące daną kompozycję; przygotowuje ilustrację z zastosowaniem danego rodzaju kompozycji; rozpoznaje rodzaj kompozycji wykorzystanej w wybranych dziełach przedstawionych na reprodukcjach; rozpoznaje narzędzia pomocne w pracy rysownika, malarza, rzeźbiarza, grafika; omawia funkcje typowych narzędzi stosowanych w poszczególnych technikach plastycznych; przedstawia obiekty na płaszczyźnie i w przestrzeni, posługując się podstawowymi środkami wyrazu plastycznego; stosuje w działaniach artystycznych różne narzędzia i podłoża; dostrzega wpływ faktury użytego podłoża na efekt końcowy działań plastycznych; prowadzi zeszyt przedmiotowy,; uczestniczy w dyskusjach o prezentowanych obiektach po zachęcie ze strony nauczyciela; stosuje się do zasad organizacji pracy; przynosi na lekcję odpowiednie materiały i narzędzia; aktywnie pracuje w grupie; utrzymuje w porządku swój warsztat pracy; przestrzega zasad BHP podczas działań plastycznych;
Wymagania rozszerzające. Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę dobrą.
Uczeń: określa rolę elementów plastycznych w swoim najbliższym otoczeniu; podaje nazwiska najwybitniejszych malarzy polskich i zagranicznych; wymienia najsłynniejsze polskie zabytki i dzieła sztuki oraz zabytki znajdujące się w regionie; wyjaśnia, czym są pieta i świątek, oraz określa ich cechy na podstawie fotografii; charakteryzuje poszczególne dziedziny sztuki; opisuje wybrane środki wyrazu plastycznego i przyporządkowuje je do określonej grupy elementów tworzących dzieło; wymienia cechy poszczególnych rodzajów kompozycji; określa sposób przedstawiania przestrzeni oraz rodzaje faktury zastosowane w dziele zaprezentowanym na oglądanej reprodukcji; rozpoznaje, jakimi narzędziami posłużył się twórca dzieła poznawanego w postaci reprodukcji; wyjaśnia, jak stosować sztalugi, matrycę i dłuto; tłumaczy znaczenie poznanych terminów plastycznych; uzupełniając swoje definicje przykładami dzieł sztuki; omawia wpływ barw ciepłych i zimnych na samopoczucie człowieka; rozróżnia rodzaje malarstwa ze względu na przedstawianą tematykę (portret, pejzaż, martwa natura, malarstwo historyczne, rodzajowe itd.); charakteryzuje prace graficzne, zwracając szczególną uwagę na materiał użyty do wykonania matrycy; wskazuje różnice pomiędzy rzeźbą tradycyjną a kompozycją przestrzenną; stosuje elementy wiedzy teoretycznej w ćwiczeniach praktycznych; używa waloru w działaniach plastycznych odpowiednio do tematu
i charakteru pracy; dobiera narzędzia i podłoża w zależności od charakteru i tematu wykonywanej pracy plastycznej; posługuje się właściwie przyborami i narzędziami plastycznymi; porównuje środki wyrazu plastycznego zastosowane w dwóch wybranych dziełach malarskich zaprezentowanych na reprodukcjach; wykorzystuje dany rodzaj kompozycji oraz wybraną technikę plastyczną podczas tworzenia ilustracji; omawia wybrany obraz pod kątem zastosowanego rodzaju kompozycji; wykonuje prace plastyczne poprawne pod względem technicznym i estetycznym; określa rolę środków wyrazu, które zastosował w pracy plastycznej; prowadzi systematycznie zeszyt przedmiotowy; zachowuje koncentrację podczas lekcji; uczestniczy aktywnie w dyskusjach na temat prezentowanych obiektów; organizuje poprawnie swoje miejsce pracy oraz przynosi na lekcję odpowiednie materiały i narzędzia; efektywnie wykorzystuje czas przeznaczony na działalność twórczą; utrzymuje w porządku swój warsztat pracy; przestrzega zasad BHP podczas posługiwania się narzędziami.
Wymagania dopełniające. Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę bardzo dobrą.
Uczeń: dyskutuje na temat roli sztuki w życiu człowieka; wymienia nazwiska najwybitniejszych artystów polskich i zagranicznych (malarzy, rzeźbiarzy, architektów); zdobywa z różnych źródeł (Internet, lokalna prasa, dostępne książki) informacje na temat artystów tworzących w regionie; wymienia placówki kultury znajdujące się
w rodzinnej miejscowości lub najbliższej okolicy oraz wyjaśnia, czym się one zajmują; omawia rolę muzeów
w procesie edukacji społeczeństwa; wykazuje się rozległą wiedzą na temat polskich zabytków; rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztuk plastycznych należące do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury; określa funkcje wybranych dzieł oraz wskazuje cechy wyróżniające je spośród innych tekstów kultury z danej epoki; posługuje się w swoich wypowiedziach podstawowymi terminami z poszczególnych dziedzin sztuki; bierze aktywny udział w dyskusji dotyczącej podobieństw i różnic między poszczególnymi dziedzinami sztuki; porównuje wybrane dzieła plastyczne pod kątem użytych w nich środków wyrazu plastycznego; określa cechy rzeźb należących do różnych rodzajów na podstawie wybranych przykładów; potrafi właściwie wykorzystać zdobytą wiedzę teoretyczną we własnej twórczości; operuje sprawnie wybraną techniką plastyczną; wykonuje oryginalne i pomysłowe prace zgodne z podanym tematem; wybiera technikę odpowiednią dla najlepszego wyrażenia tematu i analizuje ją pod kątem uzyskanych efektów plastycznych; tworzy prace, ujawniając bogatą wyobraźnię i zręcznie wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane przez różnorodne środki plastyczne oraz fakturę podłoża; stosuje plamy walorowe w celu ukazania w rysunku światłocienia na przedmiotach; dokonuje ekspresji uczuć i nastrojów w pracy plastycznej za pomocą odpowiednio dobranych środków plastycznych; analizuje własną pracę pod kątem zastosowanych środków wyrazu plastycznego; jest aktywny podczas lekcji,
z zaangażowaniem dyskutuje o prezentowanych obiektach; organizuje swoje miejsce pracy, przynosi na lekcję odpowiednie materiały i narzędzia; efektywnie wykorzystuje czas przeznaczony na działalność twórczą; utrzymuje w porządku swój warsztat pracy zarówno podczas działań plastycznych, jak i po ich zakończeniu; przestrzega zasad BHP podczas posługiwania się narzędziami.
Wymagania wykraczające. Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę celującą.
Otrzymuje ją uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności z zakresu oceny bardzo dobrej, a jednocześnie wykazuje się wiedzą merytoryczną odpowiadając na pytania lub wykonując prace plastyczne o podwyższonym stopniu trudności oraz/lub ma sukcesy w konkursach plastycznych (I-III miejsce zasięg miejski, lub wyróżnienie, I-III szczebel powiatowy, wojewódzki lub wyżej).
Wymagania edukacyjne z przedmiotu – TECHNIKA – klasa 5
Wymagania edukacyjne na stopień celujący:
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który pracuje systematycznie, wykonuje wszystkie zadania samodzielnie, a także starannie i poprawnie pod względem merytorycznym. Opanował wymaganą wiedzę i umiejętności na ocenę bardzo dobrą, wykazuje się dużym zaangażowaniem na lekcji, a podczas wykonywania praktycznych zadań przestrzega zasad BHP, bezpiecznie posługuje się narzędziami i dba o właściwą organizację miejsca pracy. Chętnie i z własnej inicjatywy bierze udział w zadaniach dodatkowych oraz konkursach, a w swoich pracach wykazuje się dodatkową kreatywnością, podnoszącą walory techniczne i estetyczne pracy. W zadaniach treściowych wykonuje również te, które są o podwyższonym stopniu trudności.
Wymagania edukacyjne na stopień bardzo dobry.
Ocena bardzo dobra przysługuje uczniowi, który pracuje systematycznie i z reguły samodzielnie oraz wykonuje zadania poprawnie pod względem merytorycznym oraz estetycznym. Ponadto odpowiednio organizuje swoje stanowisko pracy i zachowuje wszystkie zasady bezpieczeństwa. Wykonuje samodzielnie i bezbłędnie zadania podczas zajęć i sprawdzianów.
Wymagania edukacyjne na stopień dobry
Ocenę dobrą uzyskuje uczeń, który na lekcjach korzysta z niewielkiej pomocy nauczyciela lub koleżanek i kolegów. W czasie wykonywania prac praktycznych właściwie dobiera narzędzia, właściwie organizuje swoje miejsce pracy i utrzymuje porządek na swoim stanowisku. Przestrzega podstawowe zasady bezpieczeństwa. Z niewielkimi błędami wykonuje zadania z zakresu techniki zarówno praktyczne jak i teoretyczne.
Wymagania edukacyjne na stopień dostateczny
Ocena dostateczna przeznaczona jest dla ucznia, który pracuje systematycznie, ale podczas realizowania działań technicznych w dużej mierze korzysta z pomocy innych osób, a treści nauczania opanował na poziomie niższym niż dobry, co widać podczas wykonywania zadań zarówno praktycznych jak i teoretycznych. Zasadniczo przestrzega zasad bezpieczeństwa przy wykonywaniu pracy, ale zbyt często zdarza mu się być nieprzygotowanym do zajęć, musi więc korzystać z materiałów osób trzecich, a także wymaga wielokrotnego zwracania uwagi na potrzebę dbania o estetykę pracy oraz zachowania porządku na miejscu jej wykonywania.
Wymagania edukacyjne na stopień dopuszczający
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który z trudem wykonuje działania zaplanowane do zrealizowania podczas lekcji, ale podejmuje w tym kierunku starania. Przy wykonywaniu zadań praktycznych jak i teoretycznych osiąga wyniki poniżej oceny dostatecznej. Pracuje niesystematycznie, bardzo często jest nieprzygotowany do lekcji, wielokrotnie trzeba zwracać mu uwagę dotycząca zasad bezpieczeństwa wykonywania pracy i porządku w miejscu działania.
Kryteria oceniania
Oceniając osiągnięcia zwraca się uwagę na:
• rozumienie zjawisk technicznych,
• umiejętność wnioskowania,
• czytanie ze zrozumieniem instrukcji urządzeń i przykładów dokumentacji technicznej,
• czytanie rysunków złożeniowych i wykonawczych,
• umiejętność organizacji miejsca pracy,
• właściwe wykorzystanie materiałów, narzędzi i urządzeń technicznych,
• przestrzeganie zasad BHP,
• dokładność i staranność wykonywania zadań.
Oceniając osiągnięcia uczniów, poza wiedzą i umiejętnościami bierze się pod uwagę:
• aktywność podczas lekcji,
• zaangażowanie w wykonywane zadania,
• umiejętność pracy w grupie,
• obowiązkowość i systematyczność,
• udział w pracach na rzecz szkoły i ochrony środowiska naturalnego.
W wypadku techniki uwzględnia się stosunek ucznia do wykonywania działań praktycznych. Istotne są też: pomysłowość konstrukcyjna, właściwy dobór materiałów, estetyka wykonania oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Ocena przede wszystkim odzwierciedla indywidualne podejście ucznia do lekcji, jego motywację i zaangażowanie w pracę.
Metody sprawdzania osiągnięć
W nauczaniu techniki oceniać można następujące formy pracy:
• test,
• sprawdzian,
• zadanie praktyczne,
• zadanie domowe,
• aktywność na lekcji,
• odpowiedź ustną,
• pracę pozalekcyjną (np. konkurs, projekt, itp.).
Szczegółowe wymagania z techniki dla klasy 5
OCENA DOPUSZCZAJĄCA:
Wykonywanie pracy technicznej:
· opracowanie planu pracy
· przestrzeganie zasad BHP na stanowisku pracy
· organizuje stanowisko pracy
Wiedza teoretyczna:
· rozpoznaje wytwory papiernicze i określa ich zalety i wady
· podaje charakterystyczne cechy wyrobów wykonanych z włókien naturalnych i sztucznych
· wyjaśnia znaczenie symboli umieszczanych na metkach odzieżowych
· wymienia gatunki drzew
· rozpoznaje budowę pnia drzewa przy pomocy nauczyciela
· wymienia etapy przetwarzania drewna
· wymienia zastosowanie materiałów drewnopochodnych
· wymienia niektóre narzędzia do obróbki drewna i materiałów drewnopochodnych
· bezpieczne posługiwanie się narzędziami
· wie, do czego odnoszą się terminy: ruda, stop, metale żelazne i nieżelazne
· wymienia sposoby otrzymywania metali
· zna rodzaje metali
· wymienia zastosowanie metali
· zna narzędzia do obróbki metali
· rozpoznaje znaczenie tworzyw sztucznych w różnych dziedzinach życia
· wymienia rodzaje i właściwości tworzyw sztucznych
· podaje przykłady zastosowania tworzyw sztucznych
· zna termin: kompozyty
· wymienia znaczenie materiałów kompozytowych w różnych dziedzinach życia
· omawia zastosowanie kompozytów
·
· zna znaczenie rysunku technicznego w technice
· wymienia rodzaje rysunków technicznych
· zna zastosowanie różnych rodzajów rysunków
· zna zasady techniki wykonania prostych rysunków w postaci szkiców
· zna zastosowanie pisma technicznego
· określa termin: normalizacja
· wymienia terminy: piramida zdrowego żywienia, składniki odżywcze
· omawia termin: żywność ekologiczna
· wie czym jest obróbka wstępna artykułów spożywczych
OCENA DOSTATECZNA:
Uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto:
Wykonywanie pracy technicznej:
· posiada różne rodzaje materiałów oraz narzędzia do ich obróbki (w zależności od wykonywanej pracy)
· planuje pracę i czynności technologiczne
· wykonuje zaprojektowane przez siebie przedmioty
· przestrzega zasad BHP na stanowisku pracy po przypomnieniu ich co jakiś czas przez nauczyciela
Wiedza teoretyczna:
· wymienia nazwy narzędzi do obróbki papieru i
· zna właściwości różnych materiałów włókienniczych
· rozróżnia materiały włókiennicze
· wymienia odpowiednie metody konserwacji ubrań
· rozpoznaje budowę pnia drzewa przy niewielkiej pomocy nauczyciela
· zna zastosowanie i właściwości materiałów drewnopochodnych
· wie na czym polega konserwacja drewna i materiałów drewnopochodnych
· zna narzędzia do obróbki drewna i materiałów drewnopochodnych
· określa właściwości drewna i materiałów drewnopochodnych
· podaje nazwy i zastosowania narzędzi do obróbki drewna i materiałów drewnopochodnych
· przy pomocy nauczyciela opisuje terminy: ruda, stop, metale żelazne i nieżelazne
· przy pomocy nauczyciela omawia sposoby otrzymywania metali
· przy pomocy nauczyciela zna rodzaje i właściwości metali
· wymienia i rozpoznaje narzędzia do obróbki metali
· rozpoznaje znaczenie tworzyw sztucznych w różnych dziedzinach życia
· wskazuje przynajmniej jeden proces otrzymywania tworzyw sztucznych
· podaje rodzaje i właściwości tworzyw sztucznych
· omawia zastosowanie tworzyw sztucznych
· wymienia metody konserwacji tworzyw sztucznych
· wymienia narzędzia do obróbki tworzyw sztucznych
· rozróżnia wyroby wykonane z tworzyw sztucznych
· opisuje istotę technologii kompozytowych
· omawia budowę i właściwości materiałów kompozytowy
· zna podstawowe sposoby konserwacji materiałów kompozytowych
· wymienia narzędzia kreślarskie i pomiarowe
· wykonuje proste szkice rysunków technicznych z pomocą nauczyciela
· określa wymiary liter i cyfr
· posługuje się pismem technicznym
· wymienia znormalizowane elementy rysunku technicznego; format arkuszy rysunkowych, linie rysunkowe i wymiarowe, podziałka, tabliczka rysunkowa
· zna zasady sporządzania odręcznych szkiców technicznych
· samodzielnie posługuje się pismem technicznym
· rodzaje i funkcje składników odżywczych
· omawia zasady racjonalnego żywienia
· wymienia dodatki chemiczne występujące w żywności
· rozpoznaje symbole, którymi są oznaczane substancje chemiczne dodawane do żywności
· opisuje zasady bezpieczeństwa sanitarnego
· omawia metody obróbki i konserwacji żywności
· rozpoznaje osiągnięcia techniczne, które wpływają na poprawę komfortu życia
· klasyfikuje rodzaje rysunków
· posługuje się narzędziami do rysunku technicznego
· wykonuje proste szkica techniczne
· rozróżnia linie rysunkowe i wymiarowe
· podaje wartość odżywczą wybranych produktów na podstawie informacji z ich opakowań
· wymienia zasady bezpieczeństwa sanitarnego
· wymienia sposoby konserwacji żywności
· charakteryzuje podstawowe grupy składników pokarmowych
OCENA DOBRA:
Uczeń spełnia wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto:
Wykonywanie pracy technicznej:
· prawidłowo organizuje stanowisko pracy
· racjonalnie gospodaruje materiałami papierniczymi
· wymienia kolejność działań i szacuje czas ich trwania
· właściwie dobiera materiały i ich zamienniki
· sprawnie posługuje się narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem
· dba o porządek i bezpieczeństwo w miejscu pracy bez przypominania przez nauczyciela
Wiedza teoretyczna:
· podaje nazwy surowców wykorzystywanych do produkcji papieru
· wymienia nazwy narzędzi do obróbki papieru i przedstawia ich zastosowanie
· omawia właściwości i zastosowanie różnych materiałów włókienniczych
· rozróżnia materiały włókiennicze – podaje zalety i wady
· stosuje odpowiednie metody konserwacji ubrań
· podaje zastosowanie przyborów krawieckich
· ocenia swoje predyspozycje techniczne w kontekście wyboru przyszłego kierunku kształcenia
· rozpoznaje budowę pnia drzewa bez pomocy nauczyciela
· rozróżnia rodzaje materiałów drewnopochodnych
· stosuje odpowiednie metody konserwacji materiałów drewnopochodnych
· samodzielnie opisuje terminy: ruda, stop, metale żelazne i nieżelazne – podaje ich przykłady
· samodzielnie omawia sposoby otrzymywania metali
· samodzielnie opisuje rodzaje i właściwości metali
· omawia zastosowanie metali
· wymienia, omawia i rozpoznaje narzędzia do obróbki metali
· bada właściwości metali
· rozpoznaje i omawia znaczenie tworzyw sztucznych w różnych dziedzinach życia
· opisuje proces otrzymywania tworzyw sztucznych
· charakteryzuje rodzaje i właściwości tworzyw sztucznych oraz ich zastosowanie
· opisuje metody konserwacji tworzyw sztucznych
· zna i omawia narzędzia do obróbki tworzyw sztucznych
· wymienia technologie kompozytów i ich rodzaje
· wymienia przykłady nowych osiągnięcia techniczne związane z materiałami kompozytowymi
· określa zalety i wady materiałów kompozytowych
· wymienia i opisuje metody konserwacji kompozytów
· ocenia swoje predyspozycje w kontekście wyboru przyszłego kierunku kształcenia
· przeprowadza analizę rysunków wykonawczych i złożeniowych zawartych w instrukcjach obsługi i katalogach
· czyta rysunki wykonawcze i złożeniowe
· wyjaśnia zastosowanie pisma technicznego
· wykonuje rysunek w podanej podziałce
· omawia zastosowanie poszczególnych linii
· rysuje i prawidłowo uzupełnia tabliczkę rysunkową
· uzupełnia i samodzielnie wykonuje proste szkice techniczne
· wyznacza osie symetrii narysowanych figur
· wykonuje szkic techniczny przedmiotu z zachowaniem właściwej kolejności działań
· poprawnie wykonuje szkic techniczny
· odczytuje z opakowań produktów informacje o dodatkach chemicznych
· stosuje zasady bezpieczeństwa sanitarnego
· charakteryzuje sposoby konserwacji produktów spożywczych
· określa format zeszytu przedmiotowego
· omawia kolejne etapy szkicowania
· stosuje pismo techniczne do zapisania określonych wyrazów
OCENA BARDZO DOBRA:
Uczeń spełnia wymagania na ocenę dobrą, a ponadto:
Wykonywanie pracy technicznej:
· formułuje i uzasadnia ocenę gotowej pracy
· samodzielnie wykonuje zaplanowany wytwór techniczny
· samodzielnie dobiera narzędzia do obróbki metali
· rozwija zainteresowania techniczne
· sprawnie posługuje się podstawowymi narzędziami do obróbki ręcznej i mechanicznej
Wiedza teoretyczna:
· omawia proces produkcji papieru
· określa pochodzenie włókien
· wymienia nazwy ściegów krawieckich i wykonuje ich próbki
· płynnie i szczegółowo omawia budowę pnia drzewa
· opisuje proces przetwarzania drewna
· wymienia nazwy gatunków drzew liściastych i iglastych
· rozpoznaje materiały konstrukcyjne
· charakteryzuje materiały konstrukcyjne z metali
· określa właściwości tworzyw sztucznych, omawia ich zalety i wady
· podaje nazwy i dobiera zastosowanie narzędzi do obróbki tworzyw sztucznych
· stosuje odpowiednie metody konserwacji tworzyw sztucznych
· śledzi postęp techniczny
· komunikuje się językiem technicznym
· klasyfikuje materiały kompozytowe
· rozpoznaje osiągnięcia techniczne, które przysłużyły się rozwojowi postępu technicznego
· omawia zastosowanie rysunku technicznego w życiu codziennym
· wyjaśnia zastosowanie różnych rodzajów rysunków
· odwzorowuje pismem technicznym poszczególne litery i cyfry
· określa wysokość i szerokość znaków pisma technicznego
· stosuje pismo techniczne do zapisania określonych wyrazów
· interpretuje piramidę zdrowego żywienia
· wymienia produkty dostarczające określonych składników odżywczych
· określa znaczenie poszczególnych składników odżywczych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka
· ustala, które produkty powinny być podstawą diety nastolatków
· odróżnia żywność przetworzoną od nieprzetworzonej
· omawia etapy wstępnej obróbki żywności
· wykonuje zaplanowany projekt kulinarny
OCENA CELUJĄCA:
Uczeń spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
Wykonywanie pracy technicznej:
· samodzielnie wykonuje zaplanowany wytwór techniczny wzbogacając je o swoje twórcze pomysły
· rozwija zainteresowania techniczne
· próbki znanych sobie ściegów wykonuje w sposób wyjątkowo estetyczny
· przewiduje zagrożenia wynikające z niewłaściwego użytkowania sprzętu technicznego
Wiedza teoretyczna:
· wyszukuje ekologiczne ciekawostki dotyczące recyklingowego wykorzystywania papieru
· wymienia nazwy ściegów krawieckich poza tymi, które poznał na zajęciach i wykonuje ich próbki w sposób wyjątkowo estetyczny
· wymienia nazwy gatunków drzew liściastych i iglastych oraz omawia ich właściwości i możliwości wykorzystania
· wyszukuje w Internecie informacje o zastosowaniu metali – śledzi postęp technologiczny
· określa, w jaki sposób otrzymywane są metale i opisuje je.
· Szczegółowo omawia sposób otrzymywania tworzyw sztucznych
· wymienia sposoby łączenia tworzyw sztucznych
· wyszukuje w Internecie informacje na temat współczesnych materiałów kompozytowych, ciekawostki oraz nowe wynalazki techniczne
· dba o wysoki poziom estetyki tekstów zapisanych pismem technicznym
· oblicza wielkość formatów rysunkowych w odniesieniu do formatu A4
· opisuje i ocenia wpływ techniki na odżywianie
· wskazuje zdrowsze zamienniki produktów zawierających dodatki chemiczne
Wymagania edukacyjne z religii dla klasy V szkoły podstawowej
do programu nr AZ-2-01/10 i podręcznika nr AZ-22-01/10-RA-9/13 „Wierzę w Boga” pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza
OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA
W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulowania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym). Oceniamy wiedzę i umiejętności ucznia oraz przejawy ich zastosowania w życiu codziennym, przede wszystkim w szkole. Gdy uczeń ubiega się o ocenę celującą, bierzemy pod uwagę również jego zaangażowanie religijno-społeczne poza szkołą.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne:
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania podstawowe:
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania rozszerzające:
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania dopełniające:
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
a) posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przedmiotu w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia,
PRZEDMIOT OCENY | celująca
| bardzo dobra | dobra | dostateczna | dopuszczająca |
1. Cytaty z Pisma Świętego. Modlitwy, pieśni | · dokładna znajomość cytatu wraz ze znajomością źródła (np. Ewangelia św. Mateusza) | · dokładna znajomość cytatów z lekcji | · przytoczenie sensu cytatu własnymi słowami | · niezbyt dokładna znajomość sensu cytatu | · skojarzenia z treścią cytatu |
2. Zeszyt przedmiotowy (zeszyt ćwiczeń) | · wszystkie tematy · zapisy · prace domowe · staranne pismo · własne materiały · ilustracje itp. | · starannie prowadzony · wszystkie tematy i notatki · prace domowe | · zeszyt staranny · luki w zapisach (sporadyczne do 5 tematów) | · zeszyt czytelny · braki notatek, prac domowych (do 40% tematów) | · pismo niestaranne · liczne luki w zapisach (do 70% tematów) |
3. Prace domowe | · staranne wykonanie · treści wskazujące na poszukiwania w różnych materiałach · dużo własnej inwencji · twórcze | · merytorycznie zgodne z omawianym na lekcji materiałem · staranne · czytelne · rzeczowe | · wskazują na zrozumienie tematu · niezbyt twórcze | · powiązane z tematem · niestaranne | · widać próby wykonania pracy · na temat |
4. Testy i sprawdziany | · wszystkie polecenia wykonane poprawnie · rozwiązane też zadanie dodatkowe | · 75% spełnionych wymagań podstawowych (łatwe, praktyczne, przydatne życiowo, niezbędne) · 75% spełnionych wymagań rozszerzających (bardzo trudne i trudne, teoretyczne, naukowe) | · 75% zadań podstawowych · 50% wymagań · rozszerzających | · 75% wiedzy z zakresu wymagań podstawowych (bardzo łatwe i łatwe, niezbędne w dalszej edukacji) | · 50% wiedzy z zakresu wymagań podstawowych |
5. Odpowiedzi ustne
| · wiadomości zawarte w podręczniku i zeszycie uzupełnione wiedzą spoza programu · wypowiedź pełnymi zdaniami, bogaty język · używanie pojęć | · wiadomości z podręcznika i zeszytu prezentowane w sposób wskazujący na ich rozumienie, informacje przekazywane zrozumiałym językiem · odpowiedź pełna nie wymagająca pytań dodatkowych
| · wyuczone na pamięć wiadomości · uczeń ma trudności w sformułowaniu myśli własnymi słowami · potrzebna pomoc nauczyciela | · wybiórcza znajomość poznanych treści i pojęć · odpowiedź niestaranna · częste pytania naprowadzajace | · słabe wiązanie faktów i wiadomości · chaos myślowy i słowny · odpowiedź bełkotliwa, niewyraźna, pojedyncze wyrazy · dużo pytań pomocniczych |
6. Aktywność | · uczeń wyróżnia się aktywnością na lekcji · korzysta z materiałów zgromadzonych samodzielnie | · uczeń zawsze przygotowany do lekcji · często zgłasza się do odpowiedzi · wypowiada się poprawnie | · stara się być przygotowany do lekcji chętnie w niej uczestniczy | · mało aktywny na lekcjach | · niechętny udział w lekcji |
7. Inscenizacje, gazetka szkolna, praca na rzecz Kościoła i inne | · wiele razy pomaga w różnych pracach · pilnie i terminowo wykonuje powierzone zadania, dużo własnej inicjatywy · aktywnie uczestniczy w życiu małych grup formacyjnych (ministranci, oaza itp.) · reprezentuje szkołę (parafię) w konkursie przedmiotowym (olimpiadzie) | · starannie wykonuje powierzone przez katechetę lub księdza zadania · przejawia postawę apostolską | · niezbyt chętnie wykonuje zadania poza lekcjami, ale nie unika ich zupełnie · uczestniczy w rekolekcjach szkolnych |
|
|
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA
OCENA DOPUSZCZAJĄCA | OCENA DOSTATECZNA | OCENA DOBRA | OCENA BARDZO DOBRA |
I. Bóg kocha ludzi
| |||
Uczeń: – podaje przymioty Boga, – nazywa Boga Stworzycielem, – stwierdza, że wszystko, co Bóg stworzył było dobre, – podaje istotę, przyczyny i skutki grzechu, – podaje, kim byli Abel i Kain, – podaje znaczenie słowa „przymierze”, – identyfikuje arkę Noego z Kościołem, – podaje, że grzech niszczy przyjaźń z Bogiem, – definiuje słowa: „liturgia”, „sakrament”.
| Uczeń: – przytacza prawdę o początku świata zawartą w Księdze Rodzaju, – streszcza biblijny tekst o stworzeniu świata, – wyjaśnia słowa: „stworzyć”, „wszechmogący”, – identyfikuje pochodzenie człowieka ze stworzeniem przez Boga, – wskazuje na powołanie człowieka do przyjaźni z Bogiem, – określa sposoby podtrzymywania własnej przyjaźni z Bogiem, – identyfikuje grzech Adama i Ewy z grzechem pierworodnym, – streszcza opowiadanie biblijne o nieposłuszeństwie pierwszych ludzi, – wybiera sposoby okazywania wdzięczności Bogu za miłość i obietnicę zbawienia, – streszcza tekst biblijny, mówiący o Ablu i Kainie, – przytacza biblijne opowiadanie o zawarciu przymierza Boga z Noem, – używa poprawnie terminów: przymierze, arka, Kościół, – definiuje słowo „pycha”, – streszcza tekst biblijny o wieży Babel, – uzasadnia sens jedności z Bogiem i ludźmi, – proponuje, co należy czynić, aby wzrastała jedność wśród ludzi, – wylicza sakramenty święte, – określa sposoby obecności Chrystusa w liturgii, – rysuje znak graficzny sakramentu chrztu, Eucharystii oraz pojednania i pokuty, – wnioskuje, że liturgia jest drogą do jedności z Bogiem. | Uczeń: – określa, w jaki sposób należy dbać o stworzony świat, – streszcza biblijny opis stworzenia człowieka, – wyjaśnia, dlaczego człowiek jest najdoskonalszym stworzeniem Boga, – objaśnia, dlaczego Bóg obiecał ludziom Zbawiciela, – wskazuje, że ofiara Abla była zapowiedzią ofiary Pana Jezusa, – wnioskuje, że każdy grzech jest nieszczęściem człowieka, – wyjaśnia znaczenie przymierza z Noem dla całej ludzkości, – wyjaśnia potrzebę troski o jedność z Bogiem, – wskazuje na jedność ludzi z Bogiem w sakramentach: chrztu, Eucharystii oraz pojednania i pokuty.
| Uczeń: – podaje, w czym człowiek jest podobny do Boga, – wyjaśnia tekst biblijny zapowiadający Zbawiciela, – wskazuje podobieństwa między przymierzem zawartym z Noem a przymierzem zawartym w Chrystusie.
|
II. Bóg opiekuje się ludźmi
| |||
Uczeń: – uzasadnia potrzebę szacunku dla imienia Boga, – wyjaśnia, dlaczego Pan Bóg zesłał plagi na Egipt, – wnioskuje o potrzebie wierności Bogu w swoim życiu, – wskazuje przykłady życia zgodnego z wolą Bożą, – podaje, że Bóg wyprowadził Izraelitów z niewoli egipskiej, – podaje, że Izraelici przeszli przez Morze Czerwone, – podaje znaczenie słowa „manna”. | Uczeń: – charakteryzuje postawę człowieka wierzącego, – określa postawę Abrahama wobec Bożego wezwania, – proponuje sposoby troski o rozwój wiary, – wybiera sposoby okazywania miłości Bogu, – ocenia postawę Abrahama wobec Boga, – przytacza biblijne opowiadanie dotyczące snu Jakuba, – uzasadnia przyjmowanie przez człowieka woli Bożej, – wskazuje na potrzebę wierności Panu Bogu i dziękowania za Jego opiekę, – wyjaśnia, do czego wzywa nas Pan Bóg na przykładzie Józefa, – redaguje modlitwę dziękczynną za zbawienie człowieka, – podaje, że Józef daje nam przykład przebaczenia, – wyjaśnia, do czego Pan Bóg wzywa każdego człowieka poprzez historię Józefa, – uzasadnia, dlaczego należy przebaczać innym, – podaje imię, które objawił Bóg Mojżeszowi, – wskazuje na wartość współpracy z Bogiem w zbawianiu innych ludzi, – identyfikuje baranka paschalnego i Baranka Bożego, – objaśnia znaczenie baranka dla Izraelitów, – określa znaczenie wyjścia z niewoli dla historii narodu wybranego, – przytacza okoliczności przejścia Izraelitów przez Morze Czerwone, – wyjaśnia analogię pomiędzy przejściem przez Morze Czerwone a sakramentem chrztu świętego, – wskazuje, że należy dziękować za łaskę chrztu świętego, – przytacza przykłady szczególnej opieki Boga nad Izraelitami, – charakteryzuje pojęcia: łaska Boża uświęcająca i łaska uczynkowa. | Uczeń: – streszcza biblijny opis powołania Abrahama, – wyjaśnia, dlaczego Abrahama nazywamy ojcem wierzących, – wyjaśnia, na czym polega podobieństwo Izaaka i Jezusa, – wyjaśnia, dlaczego powinniśmy powierzyć swoje życie Panu Bogu, – streszcza historię Józefa, syna Jakuba, – porównuje wydarzenia z życia Józefa i Pana Jezusa, – charakteryzuje postać Józefa, – streszcza losy Józefa i jego braci, – wybiera sposoby, jak pogłębiać więź z Bogiem, – streszcza biblijne opowiadanie o powołaniu Mojżesza, – wybiera sposoby współpracy z Bogiem w dziele zbawienia, – podaje przykłady opieki Bożej nad Izraelitami, – wnioskuje, że łaska Boża ratuje człowieka z niewoli grzechu, – wyjaśnia analogię pomiędzy manną a sakramentem Eucharystii, – charakteryzuje związek między Ostatnią Wieczerzą a liturgią eucharystyczną, – określa sposoby okazywania wdzięczności Bogu za dar Eucharystii, – przytacza treść wydarzenia biblijnego, jakim było wyprowadzenie wody ze skały, – wyjaśnia analogię między wodą ze skały wodę a łaską Bożą. | Uczeń: – podaje treść obietnicy danej Abrahamowi, – wymienia imiona dwunastu synów Jakuba, – wyjaśnia znaczenie proroctwa Jakuba, – wymienia dziewięć plag egipskich, – objaśnia, czym był Namiot Spotkania, – proponuje, jak rozwijać życie Boże. |
III. Bóg zawiera przymierze z ludźmi
| |||
Uczeń: – identyfikuje Dekalog z przykazaniami Bożymi, – objaśnia, czym jest przymierze, – dowodzi, że przykazania Boże są drogą do życia wiecznego, – określa, dlaczego krzyż jest znakiem wiary chrześcijańskiej, – redaguje modlitwę wdzięczności za przynależność do Kościoła, – podaje, kto powołuje człowieka do świętości. | Uczeń: – podaje treść przykazania miłości Boga i bliźniego, – wyjaśnia analogię między Dekalogiem a Nowym Przymierzem, – podaje, że wypełnianie przykazań jest wyrazem wiary i posłuszeństwa Bogu, – wymienia przykłady dochowania wierności przymierza z Bogiem, – wyjaśnia, dlaczego należy zachowywać przykazania Boże, – wskazuje, że należy formować sumienie według przykazań Bożych, – wyjaśnia analogię między Ziemią Obiecaną a niebem, – wskazuje na Pana Jezusa jako jedynego Pośrednika w zbawczym dziele Boga, – określa, dlaczego Bóg wzywa człowieka do świętości, – nazywa Pana Jezusa Wielkim Potomkiem Dawida, – wyjaśnia znaczenie słowa „Mesjasz”, – wybiera sposoby okazywania wdzięczności Bogu za sakrament chrztu świętego, – opowiada o życiu świętych ludzi, – wybiera sposoby realizowania wezwania do świętości. | Uczeń: – uzasadnia, że Dekalog jest wyrazem miłości i troski Boga o człowieka, – dowodzi, dlaczego należy wypełniać przykazania Boże, – przytacza treść opowiadania biblijnego o wężu miedzianym, – wymienia okoliczności wprowadzenia Izraelitów do Ziemi Obiecanej, – uzasadnia potrzebę współpracy z Bogiem, – wyjaśnia, na czym polega przymierze Boga z ludźmi.
| Uczeń: – opowiada o przymierzu, które Bóg zawarł z Dawidem, – określa, na czym polegało Nowe Przymierze, – wyjaśnia analogię między wężem na pustyni a krzyżem Chrystusa, – wyjaśnia, co to znaczy „trwać przy Chrystusie”.
|
IV. Bóg posyła Jezusa
| |||
Uczeń: – wylicza zadania proroków, – podaje, kim był Jan Chrzciciel, – objaśnia znaczenie słowa: „posłannictwo”, – określa warunki sakramentu pokuty, – podaje, ze Jezus Chrystus jest postacią historyczną, – wyjaśnia znaczenie pojęcia: „postać historyczna”, – wyjaśnia znaczenie imienia: Syn Boży, – określa znaczenie pojęcia: „objawienie”, – wybiera sposoby okazywania miłości Bogu Ojcu. – podaje, że Święta Rodzina jest wzorem życia z Bogiem, – wymienia wartości niezbędne do utworzenia szczęśliwej rodziny, – wyjaśnia, kto i co tworzy rodzinę, – podaje, że Jezus jest Królem, Kapłanem i Prorokiem, – wyjaśnia pojęcia: „Ziemia Święta”, „miejsca ewangeliczne”, – wskazuje na potrzebę poznawania miejsc związanych z życiem Jezusa. | Uczeń: – identyfikuje Adwent z czasem radości i oczekiwania, – wyjaśnia znaczenie słów: „Adwent”, „Zbawiciel”, „protoewangelia”, – określa potrójne znaczenie Adwentu, – podaje, kim był Elizeusz, – wskazuje na sakrament chrztu, jako warunek naszego zbawienia, – wybiera sposoby okazywania wdzięczności Bogu za łaski otrzymane na chrzcie świętym. – podaje, kim był Izajasz, – wskazuje na potrzebę zawierzenia Bogu, – proponuje sposoby pogłębiania wiary, – wymienia dokumenty chrześcijańskie i pozachrześcijańskie, jako źródła wiedzy o Jezusie, – określa relacje panujące w Świętej Rodzinie, – uzasadnia potrzebę wzajemnego pomagania sobie i odpowiedzialności za rodziców i rodzeństwo, – przyjmuje odpowiedzialność za postawę miłości i odpowiedzialności w rodzinie. – podaje, kto objawił się podczas chrztu Jezusa, – przytacza przykazanie miłości Boga i bliźniego, – wyjaśnia różnicę między królestwem ziemskim i Królestwem Bożym, – wylicza najważniejsze miejsca w Palestynie związane z misją Zbawiciela. | Uczeń: – streszcza wydarzenie biblijne o uzdrowieniu Naamana, – wymienia proroków zapowiadających przyjście Mesjasza, – wymienia proroctwa Izajasza odnoszące się do zapowiadanego Mesjasza. – wyjaśnia, w jaki sposób wypełniły się proroctwa Izajasza, – streszcza proroctwa Jana Chrzciciela zapowiadające Mesjasza, – podaje świadectwa Jezusa o Jego Bożym synostwie, – wymienia zadania, jakie wynikają z przyjęcia sakramentu chrztu świętego, – streszcza świadectwo wiary św. Piotra, – streszcza tekst biblijny o chrzcie Pana Jezusa, – wskazuje, że Jezus jest umiłowanym Synem Boga Ojca, – wymienia przykłady czynów Jezusa jako Króla, Kapłana, Proroka, – proponuje sposoby realizacji przykazania miłości w codziennym życiu. | Uczeń: – analizuje wezwania poszczególnych niedziel Adwentu, – uzasadnia znaczenie chrztu Jezusa w Jordanie, – streszcza proroctwa zapowiadające przyjście Mesjasza, – wyjaśnia, w jaki sposób wypełniły się proroctwa mesjańskie, – charakteryzuje świadectwa wiary o Jezusie Chrystusie, – dowodzi prawdy o Jezusie, jako postaci historycznej, – uzasadnia potrzebę dziękczynienia Bogu za chrzest.
|
V. Bóg naucza przez Jezusa
| |||
Uczeń: – podaje, co to jest przypowieść, – podaje, czym jest winnica, – identyfikuje bliźniego z drugim człowiekiem, – podaje, że Jezus Chrystus głosi naukę Ojca, – podaje, że Jezus uczy prawdy, – wymienia sakramenty święte, – podaje znaczenie słowa „błogosławiony”, – określa, czym jest sąd ostateczny, – uzasadnia potrzebę starania się o dobre postępowanie.
| Uczeń: – streszcza poznane przypowieści, – wybiera sposoby budowania i umacniania Królestwa Bożego, – identyfikuje winnicę z Królestwem Bożym, – streszcza przypowieść o robotnikach w winnicy, – wskazuje, że warunkiem przynależności do Królestwa Bożego jest nawrócenie i wiara, – podaje, jak brzmi podstawowe prawo Królestwa Bożego, – streszcza przypowieść o miłosiernym Samarytaninie, – objaśnia, dlaczego Jezus Chrystus został posłany przez Ojca, – wyjaśnia, co stanowi istotę nauki Pana Jezusa, – określa sposoby rozwoju Królestwa Bożego, – przytacza prawdy głoszone przez Jezusa, – wyjaśnia, dlaczego Jezus Chrystus głosił prawdę, – wyjaśnia, w jaki sposób Pan Jezus działa w sakramentach, – wskazuje, że w sakramentach jednoczymy się z Chrystusem, – uzasadnia potrzebę częstego korzystania z sakramentów, – identyfikuje Kazanie na Górze z Ośmioma Błogosławieństwami, – wybiera sposób realizacji błogosławieństw w swoim życiu, – podaje, że Pana Jezus ukazuje prawdę o Królestwie Bożym na podstawie przypowieści o ziarnku gorczycy, – stwierdza, że Kościół głosi radosną nowinę o Królestwie Bożym, – uzasadnia potrzebę korzystania z sakramentów świętych i spełniania dobrych uczynków, – przytacza treść przypowieści o chwaście i sieci. | Uczeń: – wyjaśnia prawdy zawarte w przypowieściach, – wybiera sposoby realizowania czynów miłości w codziennym życiu, – przytacza treść błogosławieństw, – wyjaśnia, jakich ludzi Jezus nazywa „błogosławionymi”, – uzasadnia potrzebę stosowania Ośmiu Błogosławieństw w swoim życiu, – wyjaśnia, dzięki czemu Królestwo Boże wzrasta, – wskazuje na sakrament chrztu świętego, jako początek rozwoju Królestwa Bożego w człowieku, – objaśnia prawdy o Królestwie Bożym, zawarte w przypowieściach o chwaście i sieci,
| Uczeń: – dowodzi, że sakrament chrztu to czas wezwania nas do pracy w winnicy Bożej, – uzasadnia, dlaczego każdy człowiek został powołany do poszukiwania prawdy, – wskazuje na błogosławieństwa, jako drogę przyjaźni z Jezusem,
– ocenia swoje postępowanie w świetle prawd Bożych, – planuje troskę o dążenie do świętości. |
VI. Bóg działa przez Jezusa
| |||
Uczeń: – podaje, że Jezus uzdrawia i odpuszcza grzechy, – określa, w których sakramentach Jezus odpuszcza grzechy, – podaje, że Eucharystia jest pokarmem na życie wieczne, – podaje, że Jezus ma dwie natury – Boską i ludzką, – stwierdza, że moc Jezusa jest ratunkiem dla człowieka pośród życiowych burz, – podaje, czym jest wskrzeszenie, – podaje, że krzyż jest symbolem wiary chrześcijan, – wymienia symbole chrzcielne, – wyjaśnia znaczenie sakramentu chrztu, – wskazuje zadania ucznia Chrystusa, – podaje, że zmartwychwstanie Chrystusa jest podstawą i źródłem życia chrześcijańskiego, – podaje, że wiara jest darem Boga, – definiuje terminy: „dar”, „wiara”, – wskazuje na odpowiedzialność za przyjętą wiarę, – podaje, że Jezus jest naszą nadzieją w pokonywaniu trudności, – wyjaśnia, czym jest nadzieja, – podaje, że źródłem prawdziwej miłości jest Bóg, – objaśnia, czym jest postawa miłości, – wskazuje na odpowiedzialność za pełnienie czynów miłości, – podaje, że w pięknie świata poznajemy Boga, – wskazuje na wakacje jako czas dany od Boga.
| Uczeń: – wskazuje na chrześcijańską postawę wobec cierpienia, – objaśnia, co to znaczy, że Eucharystia jest pokarmem na życie wieczne, – wskazuje na związek rozmnożenia chleba z Eucharystią, – określa sposoby okazywania wdzięczności Bogu za dar Eucharystii, – określa, w jaki sposób okazywać zaufanie i wiarę w Jezusa, – wymienia przykłady wskrzeszeń opisanych w Piśmie Świętym, – wyjaśnia, czego zapowiedzią stał się cud wskrzeszenia, – wskazuje na różnicę między wskrzeszeniem a zmartwychwstaniem, – podaje, że śmierć Jezusa na krzyżu była spełnieniem woli Ojca i centralnym wydarzeniem w historii zbawienia, – wybiera sposoby okazywania posłuszeństwa wobec woli Bożej, – wskazuje na potrzebę wdzięczności Panu Jezusowi za Jego miłość i śmierć na krzyżu, – objaśnia, czym jest Nowe Przymierze, – wyjaśnia, czym jest śmierć Jezusa na krzyżu, – wskazuje na sens śmierci Chrystusa na krzyżu jako ofiary Nowego Przymierza, – dowodzi konieczności przyjęcia chrztu przez człowieka, – definiuje termin: „chrystofania”, – objaśnia, w jaki sposób należy dbać o rozwój wiary, – stwierdza, że każdą trudność łatwiej przetrwać z Chrystusem,
| Uczeń: – wyjaśnia istotę uzdrowień dokonanych przez Jezusa, – objaśnia, na czym polega zdrowie duszy, – opowiada o cudownym rozmnożeniu chleba przez Jezusa, – streszcza tekst biblijny o uciszeniu burzy na jeziorze, – wskazuje, że Jezus, uciszając burzę na jeziorze, objawił swoją Boską moc, pogłębił wiarę uczniów i okazał swoje miłosierdzie, – opowiada tekst biblijny o wskrzeszeniu Łazarza, – streszcza opis biblijny dotyczący ukrzyżowania Jezusa, – uzasadnia znaczenie śmierci Pana Jezusa na krzyżu, – uzasadnia konieczność czerpania mocy i siły płynącej z krzyża w sytuacjach trudnych, – określa, czym jest Tajemnica Paschalna Chrystusa, – streszcza teksty biblijne na temat zmartwychwstania Pana Jezusa, – przytacza słowa Jezusa, skierowane do świętego Tomasza, – wyjaśnia, dlaczego Pan Jezus po swoim zmartwychwstaniu ukazywał się Apostołom, – streszcza tekst biblijny, opisujący spotkanie Zmartwychwstałego Jezusa z Apostołami, – analizuje, czym jest nadzieja w odniesieniu do trudności.
| Uczeń: – określa istotne części liturgii Wielkiego Piątku, – podaje, że chrzest jest uczestnictwem w Tajemnicy Paschalnej Chrystusa, – objaśnia, w jaki sposób uczestniczymy w Tajemnicy Paschalnej Chrystusa, – wyjaśnia, dlaczego zmartwychwstanie Jezusa stanowi dla nas źródło chrześcijańskiego życia, – uzasadnia potrzebę spotkania z Jezusem we Mszy Świętej, – uzasadnia obecność Boga w swoich przeżyciach wakacyjnych. |
Wymagania edukacyjne z WF dla klasy V szkoły podstawowej
– wymagania szczegółowe
W klasie V szkoły podstawowej kontrolujemy i oceniamy następujące obszary aktywności ucznia:
1)POSTAWĘ UCZNIA I JEGO KOMPETENCJE SPOŁECZNE,
2)SYSTEMATYCZNY UDZIAŁ I AKTYWNOŚĆ W TRAKCIE ZAJĘĆ,
3)SPRAWNOŚĆ FIZYCZNĄ:
– na dystansie 600m – dziewczęta,
– na dystansie 1000m – chłopcy,
– rzut piłką lekarską 2kg w przód zza głowy ,
– rzut piłką lekarską 3kg w tył za głowę,
4)UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE:
– przewrót w tył z przysiadu podpartego do przysiadu podpartego,
– podpór łukiem leżąc tyłem „mostek”,
– prowadzenie piłki prostym podbiciem prawą lub lewą nogą,
– uderzenie piłki prostym podbiciem na bramkę po kilku krokach rozbiegu,
– kozłowanie piłki w biegu ze zmianą ręki kozłującej i kierunku poruszania się,
– rzut do kosza z miejsca,
– rzut na bramkę z biegu,
– podania jednorącz półgórne w biegu,
– odbicia piłki sposobem oburącz górnym w parach,
– zagrywka sposobem dolnym z 3-4m od siatki,
5)WIADOMOŚCI:
6) KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Uczeń:
System oceniania dla klas 4-8
z wychowania fizycznego
System oceniania
Próby sprawnościowe
Uczniowie w próbach sprawnościowych mogą otrzymać ocenę od 6 do 3 oraz w przypadku słabego wyniku „zal. „.- co ozn. zaliczenie próby.
Przygotowanie do lekcji
Na lekcji WF obowiązuje strój sportowy zmienny tj. biała koszulka, lub czarna gładka, bez nadruków oraz ciemne spodenki lub getry, lub też inny ustalony przez nauczyciela prowadzącego.
W dni chłodne ucznia obowiązuje dres tj. bluza ciepła i długie spodnie.
Na zajęciach wymagane jest obuwie sportowe zmienne, dla bezpieczeństwa najlepiej wiązane.
Uczeń w semestrze może złościć 2x brak stroju, bez żadnych konsekwencji.
Każde kolejne nieprzygotowanie do lekcji wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej.
OCENY:
OCENĘ CELUJĄCĄ- może otrzymać uczeń, który posiada
OCENĘ BARDZO DOBRĄ – może otrzymać każdy uczeń (bez względu na wrodzone zdolności), który:
OCENĘ DOBRĄ może otrzymać uczeń, który posiada
OCENĘ DOSTATECZNĄ może otrzymać uczeń, który posiada
OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ może otrzymać uczeń, który posiada
Język mniejszości narodowej – język niemiecki
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas 4-6
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
– opanował materiał zawarty w podstawie programowej na ocenę bardzo dobrą i celującą,
– nie popełnia błędów pisemnych,
– rozumie wydawane przez nauczyciela komunikaty i polecenia,
– bierze udział w konkursach przedmiotowych, w których wykazuje się swoją wiedzą oraz
godnie reprezentuje swoją szkołę,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na oceny celujące i bardzo dobre,
– swobodnie czyta i rozumie teksty niemieckojęzyczne dotyczące tematów omawianych
na lekcjach,
– opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzane w danej klasie, swobodnie posługuje się nimi w sytuacjach językowych,
– wykonuje zadania nadobowiązkowe na oceny celujące i bardzo dobre,
– jest aktywny na zajęciach i wykazuje duże zainteresowanie przedmiotem,
– jest przygotowany do lekcji.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
– opanował materiał zawarty w podstawie programowej na ocenę bardzo dobrą i dobrą,
– popełnia mało błędów pisemnych,
– rozumie wydawane przez nauczyciela komunikaty i polecenia,
– swobodnie czyta i rozumie teksty niemieckojęzyczne dotyczące tematów omawianych
na lekcjach,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na oceny bardzo dobrą i dobrą,
– opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzane w danej klasie, swobodnie posługuje się nimi w sytuacjach językowych,
– jest aktywny na zajęciach i wykazuje duże zainteresowanie przedmiotem,
– jest przygotowany do lekcji.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
– nie opanował w pełni materiału zawartego w podstawie programowej,
– dość swobodnie czyta i rozumie teksty niemieckojęzyczne dotyczące tematów, omawianych
na lekcjach, potrafi przetłumaczyć je przy pomocy nauczyciela,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na oceny dobrą i dostateczną,
– jest aktywny na zajęciach,
– opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzane w danej klasie, posługuje się nimi
w sytuacjach językowych z nielicznymi błędami nie zakłócającymi komunikacji,
– trudniejsze zadania pisemne wykonuje przy pomocy nauczyciela,
– czasami nie jest aktywny na lekcji.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
– nie opanował całego słownictwa i gramatyki wprowadzanych w danej klasie, posługuje się
nimi z błędami,
– czyta teksty w sposób zrozumiały dla słuchającego,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na ocenę dostateczną,
– nie wykazuje aktywności na lekcjach,
– popełnia istotne błędy w mówieniu,
– ćwiczenia wykonuje przy pomocy nauczyciela,
– słabo opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzoną w danej klasie, posługuje się nimi
w sytuacjach językowych z błędami.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
– w minimalnym stopniu opanował materiał zawarty w podstawie programowej,
– bardzo słabo opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzoną w danej klasie, posługuje
się nimi w sytuacjach językowych z dużymi błędami,
– czyta tekst z dużą ilością błędów,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na oceny dopuszczające i niedostateczne,
– mówi i pisze z licznymi błędami,
– ćwiczenia gramatyczne jest w stanie wykonać tylko z pomocą nauczyciela,
– często jest nieprzygotowany do zajęć
Treści nauczania zgodne z założeniami podstawy programowej:
KLASY IV-VI
I. Świadomość własnego dziedzictwa narodowego.
Uczeń zna i rozumie utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla poczucia tożsamości narodowej.
II. Kształcenie językowe.
1. Gramatyka. Uczeń:
1) odmienia części mowy (rzeczownik, czasownik, przymiotnik);
2) rozpoznaje spójnik;
3) rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte oraz zdania złożone.
2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:
1) rozróżnia język mówiony i język pisany;
2) dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu wypowiedzi;
3) rozróżnia synonimy, antonimy.
3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:
1) identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi;
2) rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikacji (takich jak gest, mimika, postawa ciała);
3) zna i stosuje zasady akcentowania wyrazów;
4) używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej;
5) stosuje zasady etykiety językowej.
4. Odbiór przekazu językowego. Uczeń:
1) nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. dokonuje oceny bohaterów, opisuje swoje emocje);
2) określa temat i główną myśl tekstu;
3) rozpoznaje w wypowiedzi prawdę lub fałsz.
5. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:
1) pisze poprawnie pod względem ortograficznym;
2) poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, znaku zapytania, znaku wykrzyknika, cudzysłowu, dwukropka, średnika.
III. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Analiza i interpretacja utworów literackich. Uczeń:
1) określa problematykę utworu;
2) rozpoznaje rodzaje literackie;
3) przypisuje utwór literacki do właściwego rodzaju literackiego;
4) rozpoznaje w tekście literackim epitet, porównanie, metaforę i określa ich funkcje;
5) korzysta z informacji zawartych w encyklopediach i słownikach, również w sieci internetowej.
2. Odbiór tekstów kultury.
Uczeń rozumie specyfikę różnych tekstów kultury (teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne).
IV. Tworzenie wypowiedzi.
1. Mówienie. Uczeń:
1) przedstawia propozycję interpretacji wybranego tekstu kultury;
2) tworzy plan wypowiedzi własnej;
3) streszcza linearnie wypowiedź narracyjną;
4) operuje słownictwem z kręgów tematycznych: życie codzienne, szkoła, dom;
5) poprawnie akcentuje wyrazy i stosuje poprawną intonację w zdaniu;
6) świadomie wykorzystuje wykrzyknik jako część mowy, w tym w celu wyrażenia emocji;
7) interpretuje na głos wybrane utwory literackie (w całości lub w części).
2. Pisanie. Uczeń:
1) tworzy wypowiedzi, stosując narrację pierwszo- i trzecioosobową;
2) tworzy spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat;
3) tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie, opis, charakterystyka postaci literackiej lub rzeczywistej;
4) opisuje własne odczucia, które budzi utwór.