OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO
DLA KLASY VI
dopuszczający
- poziom umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi klasy szóstej umożliwia osiąganie celów polonistycznych
- uczeń potrafi wykonać zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim poziomie trudności
dostateczny
- poziom zdobytych umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi klasy szóstej pozwala na rozwijanie kompetencji ujętych w programie i wynikających
z podstawy programowej - uczeń wykonuje zadania teoretyczne i praktyczne typowe o średnim poziomie trudności ujętych w programie i wynikających z podstawy programowej
dobry
- uczeń poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności ujęte w programie nauczania
i wynikające z podstawy programowej, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne
bardzo dobry
- uczeń sprawnie się posługuje zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w programie nauczania i wynikające z podstawy programowej, potrafi zastosować poznaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów
w nowych sytuacjach
celujący
- uczeń biegle się posługuje zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych objętych programem nauczania i wynikających
z podstawy programowej, proponuje rozwiązania nietypowe; jest twórczy, rozwija własne uzdolnienia
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY VI
(umiejętności ucznia – absolwenta drugiego etapu edukacyjnego szkoły podstawowej)
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
I. Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
- skupia uwagę na krótkich i dłuższych wypowiedziach innych osób, rozumie ogólny sens słuchanych utworów, polecenia nauczyciela, wypowiedzi innych uczniów
- wskazuje najważniejsze informacje w wysłuchanym tekście, zwłaszcza w jego warstwie dosłownej, rozpoznaje proste intencje nadawcy
- reaguje na wypowiedzi innych werbalnie i niewerbalnie (mimiką, gestem, postawą)
- powtarza ogólny sens usłyszanej wypowiedzi, prostego tekstu poetyckiego, fabuły usłyszanej historii
CZYTANIE
- identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w prostych tekstach literackich i użytkowych
- rozpoznaje proste intencje nadawcy, np. pytanie, prośbę, zachętę, odmowę, przeprosiny, zaproszenie
- wskazuje najważniejsze informacje w odpowiednich fragmentach przeczytanego tekstu, zwłaszcza w jego dosłownej warstwie i wyrażone wprost
- rozumie ogólny sens czytanych utworów
- czyta teksty płynnie, stara się czytać je poprawnie pod względem artykulacyjnym
- stara się poprawnie akcentować wyrazy
- samodzielnie lub z niewielką pomocą wskazuje części składowe wypowiedzi: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie
- rozpoznaje życzenia, ogłoszenie, instrukcję, przepis, list, dedykację
- wybiera njważniejsze informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu, potrafi odszukać
i poprawnie przepisać cytat na zadany temat
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
- potrafi sprawdzić pisownię wyrazu w słowniku ortograficznym, korzystać ze słownika języka polskiego, słownika wyrazów obcych
- potrafi odszukać wyrazy w słowniku wyrazów bliskoznacznych, umie z pomocą nauczyciela sprawdzić użycie związków w słowniku poprawnej polszczyzny
- potrafi znaleźć prostą informację w internecie, stara się wyszukiwać wiarygodne informacje
- z pomocą bibliotekarza korzysta z zasobów bibliotecznych, w tym ze słowników specjalnych, np. terminów literackich
ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
- krótko mówi o swoich reakcjach czytelniczych i temacie utworu
- dostrzega zabiegi stylistyczne w znanych mu z lekcji utworach literackich, w tym funkcję obrazowania poetyckiego w liryce; z pomocą nauczyciela wskazuje w znanych mu z lekcji utworach typowe przykłady następujących środków poetyckich: epitet, porównanie, przenośnia, uosobienie, ożywienie, wyrazy dźwiękonaśladowcze, apostrofa, powtórzenie, zdrobnienie, zgrubienie, anafora, pytanie reoryczne, i podaje ich przykłady
- zna i wyjaśnia pojęcia podmiot liryczny, autor, adresat wiersza i bohater wiersza
- odróżnia teksty użytkowe od literackich, z pomocą nauczyciela rozpoznaje tekst publicystyczny, informacyjny, reklamowy
- odróżnia utwory pisane wierszem i prozą, stosuje terminy wiersz, proza
- krótko i na ogół trafnie określa wybrane elementy świata przedstawionego w utworze epickim omówionym na lekcji, takie jak: czas i miejsce wydarzeń, akcja, wątek główny, fabuła, wydarzenia, bohater (pozytywny – negatywny), z pomocą nauczyciela określa wątki poboczne utworu i punkt kulminacyjny
- rozumie rolę osoby mówiącej w tekście (narrator)
- odróżnia dialog od monologu
- rozpoznaje na znanych z lekcji tekstach mit, bajkę, hymn, legendę, przypowieść i nowelę, dziennik, pamiętnik, powieść, podaje ich główne cechy, nazywa rodzaj omówionej na lekcji powieści (obyczajowej, fantasy, fantastycznonaukowej, historycznej, przygodowej)
- zna pojęcie morał, wyjaśnia go z pomocą nauczyciela
- zna pojęcia: wers, zwrotka, rym, refren, liczba sylab w wersie, wskazuje je w wierszach znanych z lekcji
- wyodrębnia słuchowisko, plakat społeczny, przedstawienie, film, program telewizyjny (np. informacyjny, rozrywkowy) spośród innych przekazów i tekstów kultury, operuje podstawowym słownictwem związanym z teatrem (np. akt, kurtyna, gra aktorska, publiczność, rekwizyt, rola, dekoracja, efekty specjalne), dostrzega różnice fabularne między tekstem literackim a jego adaptacją
- odczytuje treść komiksu
- wymienia tytuły filmów, seriali, spektakli, programów radiowych i telewizyjnych, wysłuchane koncerty, zwłaszcza adresowane do dzieci i młodzieży
- przypisuje podstawowe cechy bohaterom, krótko opowiada o ich doświadczeniach oraz ocenia ich postawy w odniesieniu do takich wartości, jak np. miłość – nienawiść, przyjaźń – wrogość, koleżeńskość – egoizm, pracowitość – lenistwo
- rozumie pojęcie fikcji literackiej, potrafi (z reguły poprawnie) odszukać w utworze poznanym na lekcji elementy prawdziwe, prawdopodobne (realistyczne) i fantastyczne
- odczytuje sens utworów na poziomie semantycznym (dosłownym), a z pomocą nauczyciela na poziomie symbolicznym
II. Tworzenie wypowiedzi
MÓWIENIE
- nawiązuje i podtrzymuje kontakt werbalny z innymi uczniami i nauczycielem, stosuje się do podstawowych reguł grzecznościowych obowiązujących podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem
- odróżnia sytuację oficjalną od nieoficjalnej i potrafi odpowiednio do sytuacji komunikacyjnej skierować prośbę, pytanie, odmowę, wyjaśnienie, zaproszenie; stara się stosować język adekwatny do różnych sytuacji, odróżnia język oficjalny od nieoficjalnego
- formułuje pytania i udziela prostych pod względem konstrukcyjnym odpowiedzi, stosuje wyrazy o znaczeniu dosłownym
- mówi na temat, opowiada o zdarzeniach, akcji książki, filmu
- wypowiada komunikaty zawierające proste informacje
- wyraża wprost swoje intencje
- w kilku zdaniach opisuje obraz, ilustrację, plakat, przedmiot, miejsce, postać, zwierzę
- wygłasza z pamięci tekst utworu poetyckiego
- potrafi wygłosić kilkuzdaniowe, schematyczne przemówienie, operając się na materiale lekcyjnym
- posługuje się pozawerbalnymi środkami wypowiedzi (mimiką, gestem)
- stara się poprawnie wymawiać i akcentować wyrazy
- składa skonwencjonalizowane życzenia, tworzy krótką wypowiedź o cechach instrukcji, np. zasady gry
- potrafi sformułować prostą tezę i dobrać argument oraz przykład do tezy, krótko uzasadnia swoją opinię
PISANIE
- stosuje wielką literę na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu, potrafi zastosować dwukropek, przecinek, myślnik (również w zapisie dialogu), cudzysłów, rozumie funkcję średnika, nawiasu i wielokropka w zdaniu
- dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu, stosuje akapit, oznaczając
w nim wstęp, rozwinięcie, zakończenie - poprawnie zapisuje głoski miękkie, zna i próbuje stosować podstawowe zasady dotyczące pisowni ó–u, rz–ż, ch–h
- odróżnia nazwy własne od pospolitych i stara się stosować odpowiednie zasady dotyczące pisowni wielką literą
- potrafi wymienić niektóre spójniki, przed którymi stawia się przecinek / nie stawia się przecinka, stara się oddzielać przecinkiem zdania składowe w zdaniu złożonym
- zna podstawowe zasady układu graficznego listu oficjalnego i nieoficjalnego, wywiadu, ramowego i szczegółowego planu wypowiedzi, instrukcji, przepisu kulinarnego, kartki
z dziennika, pamiętnika, streszczenia, sprawozdania z wydarzenia; zapisuje je z niewielką pomocą nauczyciela; potrafi zapisać proste życzenia, dedykację, podziękowania, ogłoszenie, zaproszenie - pisze krótkie opowiadanie odtwórcze i twórcze, dba o następstwo zdarzeń
- pisze kilkuzdaniowy tekst o charakterze argumentacynjym na tematy związane
z codziennym życiem - sporządza krótką charakterystykę na podstawie planu i słownictwa zgromadzonego na lekcji
- próbuje zredagować kilkuzdaniowy opis przeżyć
- tworzy kilkuzdaniowy opis obrazu, rzeźby i plakatu, opisując usytuowanie elementów, ich kształt, wielkość i kolorystykę
- w dłuższych formach wypowiedzi pisemnych stara się stosować akapit jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi
- jego wypowiedzi są czytelne
- konstruuje i zapisuje kilkuzdaniowe wypowiedzi poprawne pod względem logicznym, stara się, aby były poprawne pod względem językowym
- rozróżnia współczesne formy komunikatów (np. e-mail, SMS) i odpowiednio się nimi posługuje, zachowując podstawowe zasady etykiety językowej
III. Kształcenie językowe
Stosuje wiedzę językową w zakresie:
- słownictwa – np. rozpoznaje zdrobnienia, potrafi dobrać parami wyrazy bliskoznaczne
i antonimy, stara się tworzyć poprawne związki wyrazowe, podaje przykłady wyrazów wieloznacznych, związków frazeologicznych, przysłów - składni – wymienia rodzaje zdań: pojedyncze oznajmujące, rozkazujące, pytające, zdania złożone; konstruuje poprawne zdania pojedyncze; stosuje wielkie litery na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na końcu; rozróżnia zdania pojedyncze, złożone i równoważnik zdania; wskazuje podmiot (wyrażony rzeczownikiem) i orzeczenie (czasownikowe) w typowym zdaniu; wie, że podmiot można wyrazić różnymi częściami mowy; odszukuje orzeczenie imienne w zdaniach znanych z lekcji; wymienia pozostałe części zdania: przydawka, dopełnienie, okolicznik, podaje pytania, na które odpowiadają; zna pojęcia związek wyrazowy, wyraz nadrzędny, wyraz podrzędny, grupa podmiotu, grupa orzeczenia; wskazuje w zdaniu wyrazy, które się ze sobą łączą; rozpoznaje określenia rzeczownika i czasownika; z pomocą nauczyciela lub odnosząc się do schematu sporządza wykres zdania pojedynczego; rozpoznaje na przykładach z lekcji zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie; sporządza wykres prostego, krótkiego zdania złożonego)
- fleksji – rozpoznaje i odmienia rzeczowniki o typowej odmianie, czasowniki, przymiotniki, liczebniki i wymienia większość ich typów; podaje pytania, na które odpowiadają odmienne i nieodmienne części mowy; podaje przykłady różnych rodzajów liczebników, zaimków, odmienia zaimki; z reguły poprawnie określa czas, osobę, liczbę, rodzaj, tryb czasownika, a z niewielką pomocą nauczyciela aspekt: dokonany, niedokonany, stronę czasownika; wskazuje rzeczowniki własne i pospolite; odmienia i stopniuje przymiotniki; oddziela temat od końcówki w wyrazach znanych z lekcji; stopniuje przysłówki; rozpoznaje formy nieosobowe czasownika (bezokolicznik, formy zakończone na -no, -to); podaje przykłady przyimka, partykuły, spójnika i wykrzyknika; poprawnie odmienia najbardziej popularne wyrazy o nietypowej odmianie; odmienia według wzoru czasowniki typu wziąć
- fonetyki – zna alfabet, odróżnia głoskę od litery, przy pomocy nauczyciela dzieli głoski na twarde i miękkie, dźwięczne i bezdźwięczne; podaje przykłady głosek ustnych i nosowych, dzieli wyrazy znane z lekcji na głoski, litery i sylaby; zna podstawowe reguły akcentowania wyrazów w języku polskim i stara się je stosować
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dopuszczającą oraz:
I. Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
- słucha innych ze zrozumieniem, uczestniczy w rozmowie, zadaje pytania, odpowiada
- wybiera najważniejsze informacje z wysłuchanego tekstu, tworzy prostą notatkę w formie tabeli, schematu, kilkuzdaniowej wypowiedzi, rozpoznaje główne intencje nadawcy
i nastrój słuchanych komunikatów - powtarza swoimi słowami ogólny sens usłyszanej wypowiedzi, tekstu poetyckiego, opowiada fabułę usłyszanej historii, formułuje pytania
CZYTANIE
- identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w tekstach literackich i użytkowych
- rozpoznaje dosłowne intencje nadawcy
- przytacza informacje z odpowiednich fragmentów przeczytanego tekstu, zwłaszcza w jego dosłownej warstwie i wyrażone wprost
- określa temat i główną myśl tekstu na poziomie dosłownym
- czyta teksty płynnie i poprawnie pod względem artykulacyjnym
- poprawnie akcentuje i artykułuje większość wyrazów, stosuje intonację zdaniową podczas głośnego czytania utworów
- oddziela fakty od opinii w prostych tekstach
- wskazuje części składowe wypowiedzi: tytuł, śródtytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie
- rozpoznaje cechy życzeń, ogłoszenia, instrukcji, przepisu, dedykacji, podziękowania, listu
- wybiera potrzebne informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu, wyszukuje cytaty na zadany temat i poprawnie je zapisuje
- wskazuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
- sprawdza pisownię wyrazu w słowniku ortograficznym, korzysta ze słownika języka polskiego, słownika wyrazów obcych, potrafi znaleźć hasło w słowniku frazeologicznym, potrafi wybrać odpowiednie informacje ze słownika wyrazów bliskoznacznych, słownika poprawnej polszczyzny, encyklopedii
- rozwija umiejętności posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi i wykorzystuje te umiejętności do swoich potrzeb
- stara się rozwijać umiejętność krytycznej oceny pozyskanych informacji
- zna i stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych
ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
- nazywa swoje reakcje czytelnicze, określa temat czytanego utworu i próbuje określić jego problematykę
- nazywa zabiegi stylistyczne w utworach literackich (epitet, porównanie, przenośnię, uosobienie, ożywienie, wyrazy dźwiękonaśladowcze, apostrofę, powtórzenia, zdrobnienia, zgrubienia, obrazy poetyckie, anaforę, pytanie reoryczne)
- z niewielką pomocą nauczyciela odróżnia autora, adresata i bohatera wiersza
w analizowanym tekście - dostrzega cechy wyróżniające teksty artystyczne (poetyckie i prozatorskie) oraz użytkowe; rozpoznaje tekst publicystyczny, informacyjny, reklamowy
- określa i nazywa elementy świata przedstawionego w poznanym na lekcji utworze epickim, takie jak: czas i miejsce wydarzeń, wątek (główny i poboczny), akcja, fabuła, wydarzenia, punkt kulminacyjny, bohater (pozytywny – negatywny, główny, drugoplanowy)
- rozumie rolę osoby mówiącej w tekście (narrator), rozpoznaje narratora pierwszo-
i trzecioosobowego - wskazuje w poznanym na lekcji utworze cechy mitu, bajki, hymnu, przypowieści i noweli, legendy, dziennika, pamiętnika, powieści; wymienia gatunki powieści (obyczajowa, fantasy, fantastycznonaukowa, historyczna, przygodowa) i podaje jej cechy, potrafi określić rodzaj powieści omówionej na lekcji i podać jej cechy
- odróżnia dialog od monologu, wskazuje je w utworze
- cytuje morał bajki i wyjaśnia dosłowny sens przypowieści
- rozpoznaje w utworach wierszowanych elementy rytmu: wers, zwrotkę, rym (dokładny – niedokładny), refren, liczba sylab w wersie
- rozpoznaje wiersz biały
- wyodrębnia słuchowisko, plakat społeczny, przedstawienie, film, program telewizyjny (np. rozrywkowy, informacyjny, edukacyjny) spośród innych przekazów i tekstów kultury, odczytuje je na poziomie dosłownym
- odczytuje komiks i wymienia jego cechy
- zna pojęcia związane z teatrem i filmem (gra aktorska, reżyser, rekwizyt, dekoracja, antrakt, adaptacja, ekranizacja, efekty specjalne, fabuła), a także odmiany filmu, wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), wskazuje różnice fabularne między tekstem literackim a jego adaptacją
- odbiera filmy, koncerty, spektakle, programy radiowe i telewizyjne, zwłaszcza adresowane do dzieci i młodzieży, wskazuje wśród nich te, które mu się podobają
- określa doświadczenia bohaterów, przypisuje im cechy oraz określa i ocenia ich postawy w odniesieniu do takich wartości, jak np. miłość – nienawiść, przyjaźń – wrogość, koleżeństwo – egoizm, pracowitość – lenistwo
- rozumie i wyjaśnia pojęcie fikcji literackiej, potrafi odszukać w utworze elementy prawdziwe, prawdopodobne (realisyczne) i fantastyczne
- odczytuje sens utworów na poziomie semantycznym (dosłownym) ) i typowych – na poziomie symbolicznym
II. Tworzenie wypowiedzi
MÓWIENIE
- uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej, stosując się do reguł grzecznościowych, używa odpowiednich konstrukcji składniowych (np. trybu przypuszczającego lub zdań pytających, wyrażeń grzecznościowych) podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem, a także w różnych sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych, stara się budować kontakt ze słuchaczem, np. za pomocą apostrof, wypowiedzi nacechowanych emocjonalnie
- dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji, świadomie dobiera różne typy wypowiedzeń: proste i rozwinięte, wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące; potrafi dostosować swoją wypowiedź do sytuacji oficjalnej i nieoficjalnej
- formułuje pytania otwarte i zamknięte
- udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych
- wypowiada się w logicznie ze sobą połączonych zdaniach na tematy związane
z codziennością, otaczającą nas rzeczywistością, lekturą, utworem poetyckim, filmem itp. - wypowiada się w sposób uporządkowany: opowiada zdarzenia w porządku chronologicznym, streszcza utwory fabularne, zdaje relację z wydarzenia
- opisuje obraz, ilustrację, plakat oraz przedmiot, miejsce, stosując słownictwo określające umiejscowienie w przestrzeni; krótko, ale w sposób uporządkowany opisuje postać, zwierzę, przedmiot
- recytuje utwory poetyckie, oddając ich ogólny nastrój i sens
- wygłasza krótkie przemówienie na tematy związane z codziennym życiem i bieżącym materiałem lekcyjnym
- stosuje zasady poprawnej wymowy i akcentowania wyrazów rodzimych
- składa życzenia, tworzy krótką wypowiedź o cechach instrukcji, np. zasady gry
- wskazuje wyrazy o znaczeniu dosłownym i metaforycznym
- dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, z reguły stosuje poprawne związki wyrazowe
- świadomie posługuje się pozawerbalnymi środkami wypowiedzi (mimiką, gestem)
- formułuje tezę i podaje do niej proste argumenty i przykłady, logicznie uzasadnia swoją opinię
PISANIE
- stosuje wielką literę na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu, stosuje podstawowe reguły interpunkcyjne dotyczące użycia przecinka (np. przy wymienianiu, przed niektórymi spójnikami, przecinek w zdaniu złożonym), dwukropka, myślnika (również w zapisie dialogu), nawiasu; próbuje stosować w zdaniu średnik, bezbłędnie dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu, stosuje cudzysłów
- poprawnie zapisuje głoski miękkie, zna i stosuje podstawowe zasady ortografii dotyczące pisowni ó–u, rz–ż, ch–h, pisowni cząstki -by z czasownikami
- potrafi wymienić najważniejsze wyjątki od poznanych reguł ortograficznych
- odróżnia nazwy własne od pospolitych i potrafi zastosować odpowiednie zasady dotyczące pisowni wielką literą
- potrafi wymienić spójniki, przed którymi stawia się przecinek / nie stawia się przecinka, stara się stosować tę wiedzę w praktyce, często poprawnie oddziela przecinkiem zdania składowe w zdaniu złożonym
- zna zasady dotyczące pisowni przymiotników złożonych
- zna i stosuje większość podstawowych zasad układu graficznego oraz zapisuje uwzględniając je: list (w tym oficjalny), kilkuzdanowy wywiad, plan wypowiedzi ramowy
i szczegółowy (z pomocą nauczyciela), ogłoszenie, zaproszenie, instrukcję, przepis kulinarny, kartkę z dziennika, pamiętnika notatki biograficznej (np. w tabeli), streszczenie, sprawozdanie, ogłoszenie, zaproszenie, instrukcję, proste, krótkie streszczenie, sprawozdanie (z wydarzenia i z pomocą nauczyciela z filmu, spektaklu,), życzenia, podziękowanie, dedykację - układa opowiadanie odtwórcze i twórcze, zachowując właściwą kolejność zdarzeń
- pisze krótki, logiczny tekst argumentacyjny
- sporządza schematyczną charakterystykę postaci rzeczywistej i bohatera literackiego, pisze opis przeżyć z wykorzystaniem słownictwa z lekcji
- tworzy na ogół poprawny opis obrazu, rzeźby i plakatu, stosując słownictwo określajace umiejscowienie w przestrzeni, ich wygląd (kolor, kształt itp.)
- w dłuższych formach wypowiedzi stosuje co najmniej trzy akapity jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie)
- na ogół zachowuje estetykę zapisu wypowiedzi
- konstruuje i zapisuje kilkuzdaniowe wypowiedzi poprawne pod względem logiczno-składniowym i na ogół poprawne pod względem językowym
- używa wypowiedzeń pojedynczych i złożonych
- w zależności od adresata i sytuacji świadomie dobiera wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące
- udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych
- stara się dostrzegać błędy ortograficzne i interpunkcyjne w tworzonej wypowiedzi i je poprawiać
- wyszukuje cytaty i zapisuje je w cudzysłowie, potrafi wprowadzić je w tekst
- dobiera argumenty i przykłady do tezy, rozróżnia argumenty odnoszące się do faktów
i logiki oraz odwołujące się do emocji
III. Kształcenie językowe
Stosuje wiedzę językową w zakresie:
- słownictwa – wykorzystuje zdrobnienia, wyrazy wieloznaczne, bliskoznaczne (synonimy)
i przeciwstawne (antonimy) w tworzonym tekście, tworzy poprawne związki wyrazowe, wyjaśnia znaczenie znanych związków frazeologicznych, przysłów, odróżnia słownictwo wartościujące i opisujące - składni – konstruuje typowe i proste zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte
i rozpoznaje je na typowych przykładach; konstruuje wypowiedzenia złożone współrzędnie, podrzędnie i równoważniki zdań, używa różnych typów wypowiedzeń: oznajmujących, rozkazujących, pytających, wykrzyknikowych, neutralnych; wskazuje podmiot (np. wyrażony rzeczownikiem, zaimkiem, podmiot domyślny) i orzeczenie czasownikowe i imienne; podaje przykłady zdań, w których podmiot jest wyrażony inną częścią mowy; podaje przykładowe wyrazy, które budują zdanie bezpodmiotowe,
i przykłady takich zdań; rozpoznaje w zdaniach z lekcji pozostałe części zdania: przydawkę, dopełnienie, okolicznik (i jego niektóre rodzaje, np. czasu, miejsca, sposobu) i podaje pytania, na które odpowiadają; łączy w związki wyrazowe wyrazy w zdaniu; rozpoznaje określenia rzeczownika i czasownika; konstruuje wykres krótkiego, prostego zdania pojedynczego; wyjaśnia pojęcia związek wyrazowy, wyraz nadrzędny, wyraz podrzędny, grupa podmiotu, grupa orzeczenia, wskazuje je na typowych, prostych przykładach, sporządza wykres typowego zdania złożonego - fleksji – rozpoznaje i odmienia typowe rzeczowniki własne i pospolite, a także niektóre rzeczowniki o nietypowej odmianie, czasowniki, przymiotniki; rozpoznaje i z reguły poprawnie odmienia liczebniki, zaimki, określa formę czasownika: osobę, liczbę, tryb, aspekt (dokonany, niedokonany), stronę; z niewielką pomocą nauczyciela przekształca czasowniki: w stronie czynnej, biernej, zwrotnej, w różnych trybach, aspektach; rozpoznaje i nazywa na typowych przykładach typy liczebników; podaje przykłady różnych typów zaimków i wyjaśnia ich funkcję; oddziela temat od końcówki w rzeczownikach znanych z lekcji, wskazuje oboczności w typowych wyrazach odmiennych; odmienia (liczba, rodzaj, przypadek) i stopniuje przymiotniki, nazywa rodzaje stopniowania (regularne, nieregularne, opisowe); rozpoznaje przysłówki i stopniuje je, nazywając rodzaj stopniowania; podaje przykłady przysłówków odprzymiotnikowych i niepochodzących od przymiotnika; rozpoznaje typowe przyimki (i wyrażenia przyimkowe), używa przyimków do określenia relacji czasowych i przestrzennych; na ogół poprawnie zapisuje czasowniki z cząstką -by; rozpoznaje nieosobowe formy czasownika (bezokolicznik, formy zakończone na -no,
-to); stosuje wykrzykniki i partykuły; rozpoznaje najczęstsze zaimki i spójniki w tekście; poprawnie odmienia omówione na lekcji wyrazy o nietypowej odmianie, w tym czasownik typu wziąć - fonetyki – zna alfabet, wyjaśnia różnicę między głoską a literą, dzieli wyrazy na głoski, litery i sylaby; dzieli głoski na twarde i miękkie, dźwięczne i bezdźwięczne, ustne
i nosowe i potrafi je nazywać; wykorzystuje wiedzę na temat rozbieżności między mową
a pismem do poprawnego zapisywania wyrazów; zna i stosuje podstawowe reguły akcentowania wyrazów w języku polskim, stara się je stosować
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dostateczną oraz:
I. Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
- koncentruje uwagę podczas słuchania dłuższych wypowiedzi innych, a zwłaszcza odtwarzanych utworów
- wybiera potrzebne informacje z wysłuchanego tekstu, tworzy notatkę w formie tabeli, schematu, punktów, kilkuzdaniowej wypowiedzi; formułuje pytania i rozpoznaje nastrój słuchanych komunikatów
- odróżnia informacje ważne od mniej ważnych
- na podstawie słuchanego tekstu tworzy samodzielną notatkę: pisze plan, formułuje pytania
- właściwie odbiera intencje nadawcy komunikatu
- odczytuje przenośny sens wysłuchanych utworów poetyckich i prozatorskich
CZYTANIE
- identyfikuje i krótko charakteryzuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w tekstach literackich
- rozpoznaje dosłowne i symboliczne intencje nadawcy
- przytacza informacje zawarte w tekście, wyszukuje w wypowiedzi informacje wyrażone pośrednio
- oddziela informacje ważne od drugorzędnych, fakt od opinii
- omawia temat i główną myśl na poziomie dosłownym, z niewielką pomocą nauczyciela omówia je na poziomie przenośnym
- czyta teksty płynnie i poprawnie pod względem artykulacyjnym, stara się je interpretować głosowo
- głośno czyta utwory, uwzględniając zasady poprawnej artykulacji, akcentowania i intonacji
- wskazuje części składowe wypowiedzi: tytuł, śródtytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, rozumie ich funkcję
- wskazuje typowe elementy konstrukcyjne i stylistyczne w zaproszeniach, życzeniach, ogłoszeniach, instrukcjach, przepisach, listach (w tym oficjalnych), dziennikach, pamiętnikach, relacjach, dedykacjach, podziękowaniach
- wybiera i wykorzystuje informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu, cytatów
- wskazuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi oraz samodzielnie tłumaczy przenośne znaczenie wybranych wyrazów, związków wyrazów w wypowiedzi
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
- sprawdza pisownię wyrazu w słowniku ortograficznym, wybiera informacje z różnych źródeł, np. czasopism, stron internetowych; korzysta w razie potrzeby ze słownika języka polskiego, słownika wyrazów obcych, słownika frazeologicznego; samodzielnie korzysta ze słowników wyrazów bliskoznacznych, poprawnej polszczyzny, encyklopedii
- potrafi znaleźć informacje w słowniku bohaterów literackich i innych słownikach
- rozwija umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi i wykorzystuje te umiejętności do znalezienia potrzebnych mu informacji
- rozwija umiejętność krytycznej oceny pozyskanych informacji
- zna i regularnie stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych (np. w bibliotekach szkolnych oraz on-line)
ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
- nazywa i uzasadnia swoje reakcje czytelnicze, określa tematykę i problematykę utworu
- odnajduje w utworze poetyckim epitet, porównanie, przenośnię, uosobienie, ożywienie, wyrazy dźwiękonaśladowcze, apostrofę, powtórzenia, zdrobnienia, zgrubienia, obrazy poetyckie, anaforę, pytanie reoryczne, przeważnie objaśnia ich znaczenie
- rozpoznaje autora, adresata i bohatera wiersza, opisuje cechy podmiotu lirycznego (w tym zbiorowego)
- wskazuje cechy wyróżniające teksty artystyczne (poetyckie i prozatorskie) oraz użytkowe, rozpoznaje tekst publicystyczny informacyjny, reklamowy i rozumie ich funkcje
- analizuje elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: czas i miejsce wydarzeń, akcja, fabuła, wątek (główny i poboczny), wydarzenia, punkt kulminacyjny, bohater (pozytywny – negatywny, główny, drugoplanowy, epizodyczny, tytułowy)
- rozumie rolę osoby mówiącej w tekście (narrator), rozpoznaje narratora pierwszo-
i trzecioosobowego i określa jego cechy - odróżnia dialog od monologu, rozumie ich funkcje w utworze
- identyfikuje mit, bajkę, hymn, przypowieść, legendę i nowelę, dziennik, pamiętnik, powieść, wskazuje ich cechy, zna gatunki powieści (obyczajowa, fantastycznonaukowa, fantasy, historyczna, przygodowa), podaje ich cechy, przyporządkowuje je do konkretnych utworów
- przytacza i parafrazuje morał bajki, odczytuje przesłanie przypowieści
- rozumie podstawową funkcję wersu, zwrotki, rymu (dokładny – niedokładny), refrenu, liczby sylab w wersie, samodzielnie wskazuje w wierszu wyżej wymienione elementy
- rozpoznaje wiersz biały
- wyodrębnia słuchowisko, plakat społeczny, przedstawienie i film spośród innych przekazów
i tekstów kultury, interpretuje je na poziomie dosłownym i z niewielką pomocą nauczyciela interpretuje go na poziomie przenośnym - odczytuje komiks i podaje jego cechy
- używa pojęć: gra aktorska, reżyser, adaptacja, antrakt, scenografia, ekranizacja, kadr, ujęcie, efeky specjalne, audycja, a także zna odmiany filmu, wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego, odróżnia różne gatunki filmowe, wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), omawia różnice między tekstem literackim a jego adaptacją
- świadomie i z uwagą odbiera filmy, koncerty, spektakle, programy radiowe i telewizyjne, zwłaszcza adresowane do dzieci i młodzieży, wyraża i uzasadnia opinię na ich temat
- charakteryzuje komiks jako tekst kultury, wskazuje charakterystyczne dla niego cechy
- charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich postawy i doświadczenia, odnosi postawy
i doświadczenia bohaterów do własnych przeżyć - rozumie i wyjaśnia pojęcie fikcji literackiej, odszukuje w utworze elementy prawdziwe, prawdopodobne (realistyczne) i fantastyczne
- odczytuje sens utworów na poziomie semantycznym (dosłownym), a z niewielką pomocą na poziomie przenośnym, wyszukuje informacje wyrażone wprost i pośrednio
II. Tworzenie wypowiedzi
MÓWIENIE
- przedstawia własne, logiczne zdanie w rozmowie, stosując się do reguł grzecznościowych, używa odpowiednich konstrukcji składniowych (np. trybu przypuszczającego lub zdań pytających) podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem, a także w różnych sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych, buduje kontakt ze słuchaczem np. za pomocą apostrof, wypowiedzi nacechowanych emocjonalnie, wykrzyknień
- dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji (np. oficjalnej i nieoficjalnej), świadomie dobiera różne typy wypowiedzeń prostych i rozwiniętych, wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, świadomie dobiera intonację zdaniową
- formułuje przemyślane pytania otwarte i zamknięte, udziela odpowiedzi w formie krótkiej, sensownej wypowiedzi
- łączy za pomocą odpowiednich spójników i przyimków współrzędne i podrzędne związki wyrazowe w zdaniu
- wypowiada się w roli świadka i uczestnika zdarzeń
- stosuje poprawne formy gramatyczne odmiennych części mowy
- gromadzi wyrazy określające i nazywające, np. cechy wyglądu i charakteru
- wypowiada się logicznie i w sposób uporządkowany na tematy związane z otaczającą rzeczywistością, lekturą, tekstem poetyckim, filmem itp.: opowiada zdarzenia w porządku chronologicznym, poprawnie streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy określające następstwo czasowe
- aktywnie uczestniczy w rozmowie o lekturze, filmie czy codziennych sytuacjach
- w sposób logiczny i uporządkowany opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, przedmot, przeżycia, obraz, ilustrację, plakat, stosując właściwe tematowi słownictwo, jak i słownictwo służące do formułowania ocen, opinii, emocji oraz słownictwo opisujące
- wygłasza z pamięci teksty poetyckie, posługując się pauzą, barwą głosu
- wygłasza przygotowane wcześniej przemówienie, dbając o dobór argumentów, środków stylistycznych, tembru głosu
- świadomie posługuje się pozawerbalnymi środkami wypowiedzi (mimiką, gestem)
- stosuje się do zasad właściwego akcentowania wyrazów i intonowania wypowiedzeń
- składa życzenia, tworzy wypowiedź o cechach instrukcji, np. zasady gry
- objaśnia znaczenia dosłowne i metaforyczne wyrazów
- dobiera i stosuje w swoich wypowiedziach wyrazy bliskoznaczne (synonimy)
i przeciwstawne (antonimy) oraz poprawne związki wyrazowe - formułuje tezę, podaje do niej argumenty i przykłady, odróżnia argumenty odnoszące się do faktów i logiki oraz odwołujące się do emocji, potrafi zabrać głos w dyskusji, zaprezentować i logicznie uzasadnić swoją opinię, wie, czym jest perswazja, i potrafi na nią odpowiednio zareagować
PISANIE
- stosuje wielką literę na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu, stosuje w swoich pracach podstawowe reguły interpunkcyjne dotyczące przecinka (np. przy wymienianiu oraz przed zaimkami, przecinek w zdaniu złożonym), dwukropka, myślnika, średnika, nawiasu, bezbłędnie dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu, stosuje cudzysłów
- poprawnie zapisuje głoski miękkie, zna i stosuje poznane zasady ortografii dotyczące pisowni ó–u, rz–ż, ch–h, cząstki -by z czasownikami
- zna i stosuje najczęstsze wyjątki od poznanych reguł ortograficznych
- odróżnia nazwy własne od pospolitych i stosuje zasady dotyczące pisowni wielką literą
- wymienia spójniki, przed którymi stawia się przecinek / nie stawia się przecinka, stosuje tę wiedzę w praktyce, oddziela przecinkiem zdania składowe w zdaniu złożonym
- zna i stara się stosować zasady zapisu przymiotników złożonych
- zna i stosuje zasady układu graficznego i uwzględnia wszystkie niezbędne elementy nastepujących form wypowiedzi: list (w tym oficjalny), wywiad, ramowy i szczegółowy plan wypowiedzi, ogłoszenie, zaproszenie, instrukcja, przepis kulinarny, dziennik, pamiętnik, streszczenie, scenariusz filmowy, sprawozdanie (z filmu, spektaklu, wydarzenia), życzenia, dedykacja, podziękowanie
- układa spójne, uporządkowane pod względem chronologicznym poprawnie skomponowane opowiadanie odtwórcze/twórcze, stara się, aby było wierne utworowi / pomysłowe, streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy określające następstwo czasowe, zwłaszcza przysłówki, przyimki i wyrażenia przyimkowe; opowiada z perspektywy świadka i uczestnika zdarzeń
- pisze poprawne: tekst argumentacyjny, charakterystykę postaci rzeczywistej i bohatera literackiego, opis przeżyć wewnętrznych
- w dłuższych wypowiedziach pisemnych stosuje akapity jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi
- w sposób uporządkowany opisuje obraz, ilustrację, plakat, rzeźbę, stosując słownictwo opisujące oraz służące do formułowania ocen i opinii, emocji
- zachowuje estetykę zapisu wypowiedzi
- w wypowiedziach związanych z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami łączy za pomocą odpowiednich spójników i przyimków współrzędne i podrzędne związki wyrazowe i stosuje się do zasad interpunkcji
- w wypowiedziach stosuje poprawne formy gramatyczne rzeczownika, przymiotnika, liczebnika i czasownika we wszystkich trybach
- w wypowiedziach gromadzi wyrazy określające i nazywające cechy np. charakteru na podstawie zachowań i postaw
- dostrzega błędy ortograficzne i interpunkcyjne w tworzonej wypowiedzi i je poprawia
- sprawnie wyszukuje cytaty, zapisuje je w cudzysłowie i wprowadza do swojego tekstu
- formułuje tezę, dobiera argumenty i przykłady, zarówno odnoszące się do faktów i logiki, jak i odwołujące się do emocji
III. Kształcenie językowe
Umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie:
- słownictwa – wzbogaca tworzony tekst np. zdrobnieniami, zgrubieniami, synonimami, przeciwstawnymi (antonimami), wieloznacznymi; w wypowiedziach operuje związkami frazeologicznymi, przysłowiami, słownictwem wartościującym i opisującym
- składni – rozpoznaje i stosuje różnorodne typy zdań: pojedynczych i złożonych oraz równoważniki zdań; celowo używa różnych typów wypowiedzeń: pytających, oznajmujących, rozkazujących, wykrzyknikowych, neutralnych, w zależności od sytuacji komunikacyjnej; wskazuje podmiot (wyrażony rzeczownikiem i innymi częściami mowy: przymiotnikiem liczebnikiem, zaimkiem, podmiot domyślny, a w omówionych na lekcji przykładach wskazuje podmiot w dopełniaczu i zdania bezpodmiotowe), odszukuje
w zdaniach orzeczenie czasownikowe i imienne; rozpoznaje pozostałe części zdania: przydawkę, dopełnienie, okolicznik (na typowych przykładach – okolicznik czasu, miejsca, sposobu, stopnia, celu, przyczyny, przyzwolenia) i podaje pytania, na które odpowiadają; buduje spójne zdania pojedyncze, w których poprawnie łączy w związki wszystkie wyrazy; wzbogaca zdania, dodając przydawki, dopełnienia (bliższe i dalsze) i okoliczniki; poprawnie rozpoznaje związki wyrazów w zdaniu i wyrazy pozostające poza związkami zdania, tworzy wykres zdania pojedynczego i odszukuje w zdaniu związki wyrazowe (główny i poboczne), odszukuje w związkach wyrazowych wyraz nadrzędny, podrzędny, wyrazy równorzędne (szereg); wskazuje w zdaniach związek główny i związki poboczne, grupę podmiotu i grupę orzeczenia; stosuje się do zasad poprawnej interpunkcji; rozpoznaje zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie; sporządza wykres zdania złożonego - fleksji – rozpoznaje i najczęściej poprawnie odmienia rzeczowniki o typowej i nietypowej odmianie znane z lekcji (własne, pospolite, konkretne, abstrakcyjne); rozpoznaje i poprawnie odmienia czasowniki (osoba, liczba, czas, tryb); rozumie konstrukcje strony czynnej, biernej, zwrotnej; rozpoznaje czasowniki nieprzechodnie; przekształca czasowniki w różnych formach (strona, aspekt, tryb); rozpoznaje formy nieosobowe czasownika (bezokolicznik, formy zakończone na -no, -to); odmienia czasowniki typu wziąć; rozpoznaje, odmienia i stopniuje przymiotniki, wskazując sposób stopniowania (regularny, nieregularny, opisowy); rozpoznaje i odmienia liczebniki; określa rodzaje liczebników, zaimków (określa ich formę, przeważnie poprawnie wskazuje zaimki w tekście, nazywa ich rodzaje, wyjaśnia ich funkcję i stosuje je
w celu uniknięcia powtórzeń, poprawnie używa krótszych i dłuższych form zaimków); wskazuje przyimek (i wyrażenie przyimkowe), partykułę, wykrzyknik, spójnik, rozumie ich funkcję i podaje ich przykłady, poprawnie zapisuje większość przyimków złożonych; używa odmiennych części mowy w poprawnych formach; oddziela temat od końcówki, wskazuje
i wyjaśnia oboczności; wskazuje temat główny i tematy oboczne oraz oboczności samogłoskowe, spółgłoskowe - fonetyki – stosuje wiadomości z zakresu podziału wyrazów na litery, głoski i sylaby, a także różnic między pisownią a wymową w poprawnym ich zapisie; bezbłędnie dzieli głoski na ustne, nosowe, twarde, miękkie, dźwięczne i bezdźwięczne; dzieli na głoski wyrazy ze spółgłoskami miękkimi, np. ń – ni-s – ni-o, zna i stosuje reguły akcentowania wyrazów
w języku polskim
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dobrą oraz:
I. Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
- przekazuje treść wysłuchanych wypowiedzi, rozumie ich wydźwięk
- wybiera różnorodne informacje z wysłuchanego tekstu, tworzy notatkę w formie dostosowanej do potrzeb (np. plan, tabela, schemat, kilkuzdaniowa wypowiedź), rozpoznaje nastrój i nazywa intencje nadawcy komunikatu
- swobodnie odczytuje nastrój, intencje i przenośny sens wysłuchanych utworów poetyckich i prozatorskich
- wyraża spójne zdanie na temat wysłuchanego komunikatu
CZYTANIE
- samodzielnie charakteryzuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w tekstach literackich
i nieliterackich - samodzielnie wyjaśnia dosłowne i symboliczne intencje nadawcy
- przytacza i wyjaśnia informacje w tekście, wyszukuje w wypowiedzi informacje wyrażone pośrednio i wykorzystuje je w wypowiedzi np. opisującej lub oceniającej postać fikcyjną lub rzeczywistą
- oddziela informacje ważne od drugorzędnych, fakty od opinii i wykorzystuje je
w odczytywaniu znaczeń dosłownych i przenośnych - omawia temat i główną myśl tekstu na poziomie dosłownym i przenośnym
- czyta teksty płynnie i poprawnie pod względem artykulacyjnym, interpretuje je głosowo, zwracając uwagę np. na wyrażane emocje i interpunkcję
- głośno czyta utwory, wykorzystując umiejętność poprawnej artykulacji i intonacji, aby oddać sens i nastój odczytywanego tekstu; poprawnie akcentuje wyrazy, również te, które w języku polskim akcentuje się nietypowo
- ma świadomość konstrukcji wypowiedzi rozumie funkcje takich części składowych wypowiedzi, jak tytuł, śródtytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie
- poprawnie oddziela fakty od opinii w dłuższych tekstach i informacje ważne od drugorzędnych
- wskazuje typowe elementy konstrukcyjne i stylistyczne w życzeniach, ogłoszeniach, instrukcjach, przepisach, listach oficjalnych, dziennikach i pamiętnikach, dedykacjach, podziękowaniach
- odczytuje i twórczo wykorzystuje treści zawarte w artykule, instrukcji, przepisie, tabeli, schemacie i notatce, swobodnie posługuje się cytatami w mowie i piśmie
- wskazuje i odczytuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
- wybiera informacje wyrażone pośrednio w różnych źródłach, np. czasopismach, stronach internetowych; konfrontuje je z innymi źródłami
- świadomie używa słowników: ortograficznego, języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego, bohaterów literackich i innych słowników i encyklopedii dla wzbogacenia warstwy językowej tekstu oraz jego treści
- rozwija umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi i wykorzystuje te umiejętności do rozwijania własnych zainteresowań
- systematycznie rozwija umiejętność krytycznej oceny pozyskanych informacji
- zna i stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych (papierowych oraz on-line), korzysta z nich z własnej inicjatywy
ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
- samodzielnie i poprawnie opowiada o swoich reakcjach i refleksjach czytelniczych, nazywa je, uzasadnia; ocenia i opisuje utwór, konfrontuje swoje reakcje czytelnicze z reakcjami innych odbiorców, samodzielnie mówi o tematyce czytanego utworu i zauważa jego złożoną problematykę
- odnajduje w utworze poetyckim epitet, porównanie, przenośnię, uosobienie, ożywienie, wyrazy dźwiękonaśladowcze, apostrofę, powtórzenia, zdrobnienia, zgrubienia, obrazy poetyckie, anaforę, pytanie reoryczne, objaśnia ich funkcję i znaczenie przenośne
- rozpoznaje autora, adresata i bohatera wiersza, nidy nie utożsamiając ich ze sobą
- wykorzystuje wiedzę na temat podmiotu lirycznego (w tym zbiorowego), adresata
i bohatera wiersza do interpretacji utworu - wnikliwie omawia obrazy poetyckie w wierszu
- szczegółowo omawia cechy wyróżniające teksty artystyczne (poetyckie i prozatorskie) oraz użytkowe, publicystyczne informacyjne, reklamowe
•płynnie objaśnia funkcję analizowanych elementów świata przedstawionego w utworze epickim, takich jak czas i miejsce wydarzeń, narrator (pierwszo- i trzecioosobowy), akcja, fabuła, wątek (główny i poboczny), wydarzenia, punkt kulminacyjny, zwrot akcji, bohater (pozytywny – negatywny, główny, drugoplanowy, epizodyczny, tytułowy, zbiorowy)
- odróżnia dialog od monologu, rozumie ich funkcje w utworze
- biegle identyfikuje mit, bajkę, hymn, przypowieść, legendę i nowelę, dziennik, pamiętnik, powieść, szczegółowo omawia ich cechy, swobodnie omawia cechy różnych gatunków powieści (obyczajowej, fantastycznonaukowej, fantasy, historycznej, przygodowej)
i potrafi odnieść je do lektur - objaśnia morał bajki na poziomie dosłownym i symbolicznym, odczytuje dosłowne
i symboliczne przesłanie przypowieści - płynnie operuje pojęciami: wers, zwrotka, rym (dokładny – niedokładny, układ rymów), refren, liczba sylab w wersie, samodzielnie omawia funkcję tych elementów w wierszu
- rozpoznaje wiersz biały
- wyodrębnia słuchowisko, plakat społeczny, przedstawienie, film, program telewizyjny (informacyjny, rozrywkowy, publicystyczny, edukacyjny) spośród innych przekazów i tekstów kultury, interpretuje je na poziomie dosłownym i przenośnym
- swobodnie używa pojęć z zakresu teatru, filmu i radia, m.in. gra aktorska, rola, reżyser, scenariusz, scenarzysta, scenografia, scenograf, adaptacja (filmowa, muzyczna, radiowa, teatralna), ekranizacja, kadr, ujęcie (i jego rodzaje), antrakt, słuchowisko, efekty specjalne, montaż; wyróżnia wśród przekazów audiowizualnych słuchowiska i różne gatunki filmowe, swobodnie wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), omawia i refleksyjnie ocenia różnorakie różnice między tekstem literackim a jego adaptacją
- świadomie i z uwagą odbiera filmy, koncerty, spektakle, programy radiowe i telewizyjne, zwłaszcza adresowane do dzieci i młodzieży, potrafi samodzielnie wybrać spośród nich wartościową i interesującą dla niego ofertę, a także wyrazić przemyślaną opinię na ich temat
- charakteryzuje komiks jako tekst kultury, płynnie wskazuje charakterystyczne dla niego cechy
- charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich dośwadczenia i postawy odnoszące się do różnych wartości, konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami
i doświadczeniami innych bohaterów literackich - rozumie i wyjaśnia pojęcie fikcji literackiej prawdopodobnej i fantastycznej, sprawnie odszukuje i objaśnia w utworze elementy prawdziwe, prawdopodobne (realistyczne)
i fantastyczne - samodzielnie i poprawnieodczytuje sens utworów na poziomie semantycznym (dosłownym) i przenośnym, poprawnie wyszukuje informacje wyrażone wprost i pośrednio
II. Tworzenie wypowiedzi
MÓWIENIE
- uzasadnia własne zdanie w rozmowie, podaje odpowiednie przykłady, stosuje się do reguł grzecznościowych, świadomie używa odpowiednich konstrukcji składniowych (np. trybu przypuszczającego lub zdań pytających) podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem,
a także w różnorodnych sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych, sprawnie buduje
i podtrzymuje kontakt ze słuchaczem, stosując apostrofy, wypowiedzi nacechowane emocjonalnie, wykrzyknienia itd. - płynne dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji (np. oficjalnej i nieoficjalnej), świadomie dobiera różne typy wypowiedzeń prostych i rozwiniętych, wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące
- rozpoczyna i podtrzymuje rozmowę na temat lektury czy dzieła filmowego
- formułuje trafne, ciekawe pytania, udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym i stylistycznym, świadomie dobiera intonację zdaniową
- poprawnie stosuje formy czasownika w różnych trybach, w zależności od kontekstu
i adresata wypowiedzi - w rozmowie związanej z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami stosuje poprawny jezyk, bogate słownictwo oraz frazeologizmy i przysłowia związane z omawianą tematyką
- w sposób przemyślany i uporządkowany opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, obraz, ilustrację, plakat, stosując bogate i właściwe tematowi słownictwo oraz służące do formułowania ocen, opinii, emocji
- zaznacza akcenty logiczne, stosuje pauzy, dostosowuje tempo recytacji do treści wygłąszanych z pamięci lub recytowanych utworów
- wygłasza ciekawe, przekonujące, logiczne przemówienie, dbając o dobór najwłaściwszych argumentów, środków stylistycznych, tembru głosu
- interpretuje przenośne treści utworów poetyckich przewidzianych w programie nauczania
- swobodnie dobiera i stosuje w swoich wypowiedziach wyrazy bliskoznaczne
i przeciwstawne oraz poprawne związki wyrazowe - świadomie wzbogaca komunikat pozawerbalnymi środkami wypowiedzi
- stosuje się do zasad właściwego akcentowania wyrazów i intonowania wypowiedzeń
- składa pomysłowe życzenia, podziękowanie, tworzy precyzyjną wypowiedź o cechach instrukcji, np. zasady gry
- dokonuje samokrytyki wypowiedzi i doskonali ją pod względem konstrukcji i języka
- formułuje tezę, podaje przekonujące, przemyślane argumenty i przykłady, świadomie używa argumentów odnoszących się do faktów i logiki oraz odwołujących się do emocji, bierze czynny udział w dyskusji, przedstawiając przemyslane stanowisko i logicznie, wyczerpująco je uzasadnia, rozumie funkcję perswazji w wypowiedzi
PISANIE
- stosuje wielką literę na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu, systematycznie stosuje poznane reguły interpunkcyjne, bezbłędnie stosuje w swoich pracach dwukropek, myślnik (również w zapisie dialogu), wielokropek, średnik, nawias, dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu, stosuje cudzysłów w tytułach, cytatach i w przypadku ironii
- komponuje poprawne pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym, fleksyjnym, składniowym wypowiedzi o przejrzystej, logicznej kompozycji z uwzględnieniem akapitów, płynnie stosuje wszystkie poznane reguły ortograficzne, zna i stosuje wyjątki od nich
- odróżnia nazwy własne od pospolitych i bezbłędnie stosuje zasady dotyczące pisowni wielką literą
- bezbłędnie wymienia spójniki, przed którymi stawia się przecinek / nie stawia się przecinka, nawykowo stosuje tę wiedzę w praktyce, poprawnie oddziela przecinkiem zdania składowe w zdaniu złożonym (również o skomplikowanej budowie)
- zna zasady zapisu przymiotników złożonych, stosuje się do nich
- pisze bezbłędnie pod względem kompozycyjnym i treściowym list oficjalny i nieoficjalny, ramowy i szczegółowy plan wypowiedzi, ogłoszenie, zaproszenie, instrukcję, przepis kulinarny, streszczenie, wywiad, kartkę z dziennika i pamiętnika, notatkę (w różnych formach) i streszczenie, pomysłowe życzenia, dedykację, podziękowanie, sprawozdanie
(z filmu, spektaklu, wydarzenia), relację, scenariusz filmowy; dba o ciekawą formę swojego tekstu i/lub rzetelność zawartych w nim informacji - układa rozbudowane fabularnie, pomysłowe, wyczerpujące, poprawnie skomponowane opowiadanie odtwórcze/twórcze, list i dziennik z perspektywy bohatera, precyzyjnie streszcza przeczytane utwory literackie, zachowując porządek chronologiczny
i uwzględniając hierarchię wydarzeń; redaguje opis przeżyć - pisze poprawny, przemyślany, logicznie zbudowany tekst argumentacyjny
- sporządza samodzielną, wnikliwą charakterystykę postaci rzeczywistej i bohatera literackiego
- w wypowiedziach pisemnych konsekwentnie stosuje akapity jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi (m.in. wstęp, rozwinięcie, zakończenie)
- zachowuje estetykę zapisu wypowiedzi, dba, aby zapis jego wypowiedzi ułatwiał jej czytanie odbiorcy
- tworzy szczegółowy, dobrze skomponowany opis obrazu, rzeźby i plakatu, stosując właściwe danej dziedzinie szuki nazewnictwo i słownictwo opisujące oraz służące do formułowania ocen i opinii, emocji
- sporządza poprawny, bogaty leksykalnie opis przeżyć wewnętrznych
- uzasadnia własne zdanie, podaje odpowiednie przykłady, np. z lektury
- udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym, stylistycznym, ortograficznym
- w wypowiedziach związanych z lekturą, tekstem poetyckim, filmem czy codziennymi sytuacjami stosuje bogate słownictwo, frazeologizmy, przysłowia związane z omawianą tematyką; jego język jest poprawny
- dokonuje samodzielnej autokorekty napisanego tekstu pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym, stylistycznym i treściowym
- sprawnie wyszukuje i samodzielne dobiera cytaty, zapisuje je w cudzysłowie, szczególnie dba o całkowicie wierny zapis cytatu, płynnie wprowadza cytat do własnego tekstu
- samodzielnie formułuje tezę, przy jej uzasadnianiu płynnie dobiera przekonujące argumenty i przykłady, zarówno odnoszące się do faktów i logiki, jak i odwołujące się do emocji
III. Kształcenie językowe
Sprawnie stosuje wiedzę językową w zakresie:
- słownictwa – dba o poprawność słownikową tworzonych wypowiedzi, samodzielnie
i swobodnie dobiera zdrobnienia, zgrubienia, synonimy, antonimy, wyrazy wieloznaczne, frazeologizmy, słownictwo wartościujące i opisujące, wzbogacając tekst w zależności od formy wypowiedzi i sytuacji komunikacyjnej - składni – samodzielnie rozpoznaje różne typy zdań pojedynczych (pytające, oznajmujące, rozkazujące, neutralne, wykrzyknikowe, nierozwinięte, rozwinięte), zdania złożone współrzędnie i podrzędnie, równoważniki zdań; wskazuje podmiot (gramatyczny – wyrażony różnymi częściami mowy: rzeczownikiem, przymiotnikiem, zaimkiem, liczebnikiem, bezokolicznikiem, a także domyślny, logiczny w dopełniaczu), orzeczenie, (czasownikowe i imienne); rozpoznaje zdania bezpodmiotowe, swobodnie rozpoznaje
w zdaniach pozostałe części zdania: przydawkę, dopełnienie (bliższe i dalsze), okolicznik (czasu, miejsca, sposobu, stopnia, celu, przyczyny, przyzwolenia); tworzy ciekawe pod względem składniowym wypowiedzi; stosuje się do zasad poprawności logiczno-składniowej; wzbogaca zdania, dodając przydawki, dopełnienia i okoliczniki; swobodnie odszukuje w zdaniu związki wyrazowe (główny i poboczne), odszukuje w związkach wyrazowych wyraz nadrzędny (określający), podrzędny (określany), znajduje wyrazy pozostające poza związkami zdania, wyrazy równorzędne (szereg); odszukuje w zdaniach związek główny i związki poboczne, grupę podmiotu i grupę orzeczenia; dba o poprawne łączenie wyrazów w związki i interpunkcję wypowiedzeń złożonych; bezbłędnie sporządza wykresy prostych i rozbudowanych zdań pojedynczych - fleksji – rozpoznaje i swobodnie stosuje w wypowiedziach w poprawnych formach odmienne i nieodmienne części mowy o typowej i nietypowej odmianie przewidziane
w programie nauczania; bezbłędnie określa formę odmiennych części mowy, w tym poprawnie rozpoznaje i odmienia rzeczowniki o typowej i nietypowej odmianie (własne, pospolite, konkretne, abstrakcyjne), czasowniki (osoba, liczba, czas, tryb, strona), wskazuje czasowniki przechodnie i nieprzechodnie; bezbłędnie rozpoznaje formy osobowe i nieosobowe czasownika (bezokolicznik, formy zakończone na –no, –to), swobodnie przekształca czasowniki w różnych formach (strona, aspekt, tryb, czas); bezbłędnie rozpoznaje przysłówki odprzymiotnikowe i niepochodzące od przymiotnika
i stopniuje je, nazywając rodzaj stopniowania; rozpoznaje typy liczebników, zaimków, zastępuje rzeczowniki, przymiotniki, przysłówki i liczebniki odpowiednimi zaimkami; bezbłędnie wskazuje przyimek (i wyrażenie przyimkowe), partykułę, wykrzyknik, spójnik, rozumie ich funkcję i swobodnie podaje ich przykłady, poprawnie zapisuje przyimki złożone, swobodnie stosuje krótsze i dłuższe formy zaimków; wykorzystuje wiedzę o obocznościach w odmianie wyrazów do pisowni poprawnej pod względem ortograficznym, bezbłędnie wskazuje i wyjaśnia oboczności, wskazuje temat główny
i tematy oboczne oraz oboczności spółgłoskowe i samogłoskowe - fonetyki – biegle stosuje wiadomości z zakresu fonetyki i wykorzystuje je w poprawnym zapisie wyrazów, stosuje w praktyce wszystkie poznane zasady akcentowania wyrazów
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę bardzo dobrą oraz:
I. Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
- odczytuje, interpretuje i wyjaśnia przenośny i symboliczny sens wysłuchanych utworów poetyckich i prozatorskich
CZYTANIE
- czyta ze zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytycznym, również teksty spoza listy lektur
- wykorzystuje treści zawarte w artykułach, instrukcjach, przepisach, tabelach, schematach
i notatkach biograficznych w tworzeniu własnych, samodzielnych wypowiedzi i przemyśleń - odczytuje głośno i wygłasza z pamięci utwory poetyckie i prozatorskie oraz samodzielnie
i w sposób oryginalny je interpretuje
DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE
- wybiera i twórczo wykorzystuje informacje z różnych źródeł (np. czasopism, stron internetowych) we własnych wypowiedziach o charakterze informacyjnym, argumentacyjnym lub oceniającym
- szuka inspiracji do wzbogacenia swoich tekstów w słownikach wyrazów bliskoznacznych, poprawnej polszczyzny, języka polskiego, wyrazów obcych, frazeologicznego itd.; dba
o poprawność ortograficzną, językową, merytoryczną, kompozycyjną swoich wypowiedzi, świadomie korzystając z potrzebnych w danej sytuacji słowników i innych materiałów (np. poradników, audycji radiowych i programów telewizyjnych)
ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY
- porównuje funkcję analizowanych elementów świata przedstawionego w różnych utworach epickich
- wskazuje elementy mitu, bajki, przypowieści, hymnu, legendy itd. w innych tekstach kultury, świadomie odczytuje różne gatunki powieści, rozumie konwencję gatunków mieszanych, zwłaszcza we współczesnych tekstach literatury dziecięcej
- dostrzega różnice między celem programów informacyjnych, rozrywkowych, reklam itp.
- odnosi się do postaw bohaterów fikcyjnych jako nosicieli uniwersalnych postaw i opisuje otaczającą ich rzeczywistość
II. Tworzenie wypowiedzi
MÓWIENIE
- z zaangażowaniem inicjuje i aktywnie podtrzymuje rozmowę/dyskusję/polemikę np. na temat przeczytanej lektury/dzieła także spoza kanonu lektur przewidzianych programem nauczania; omawia je w odniesieniu do innych dzieł także spoza kanonu lektur
- interpretuje metaforyczne i symboliczne treści utworów literackich i plastycznych
- polemizuje i przedstawia oryginalne, przemyślane stanowisko, formułuje tezę, na której poparcie podaje różnorodne argumenty odnoszące się do logiki oraz emocji, jego wypowiedzi cechuje szeroka wiedza, wysoka kultura, bogate słownictwo i poszanowanie dla innych stanowisk
PISANIE
- tworzy samodzielne wypowiedzi cechujące się ciekawym ujęciem tematu, trafną i celną argumentacją, poprawną konstrukcją oraz właściwym doborem środków językowych
- wykazuje się szczególną dbałością o poprawność ortograficzną, interpunkcyjną, fleksyjną
i składniową oraz estetykę zapisu wypowiedzi
III. Kształcenie językowe
- świadomie stosuje wiedzę językową w zakresie treści materiałowych przewidzianych programem nauczania słownictwa, składni, fleksji i fonetyki
Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń, który rozwiązuje zadania złożone, problemowe o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I,II,III miejsce), rejonowych, wojewódzkich , ponadwojewódzkich (I,II,IIImiejsce) , wyróżnień.
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY 6.
1.OCENA CELUJĄCA
UCZEŃ SPEŁNIA KRYTERIA OCENY BARDZO DOBREJ, A PONADTO ROZWIĄZUJE
ZADANIA ZŁOŻONE, PROBLEMOWE O PODWYŻSZONYM STOPNIU TRUDNOŚCI, LUB JEST
LAUREATEM KONKURSÓW MIĘDZYSZKOLNYCH ( I,II,III MIEJSCE) LUB REJONOWYCH,
WOJEWÓDZKICH I PONADWOJEWÓDZKICH ( I,II,III MIEJSCE LUB WYRÓŻNIENIE)
2.OCENA BARDZO DOBRA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
UCZEŃ ZNA I POPRAWNIE STOSUJE STRUKTURY ZAWARTE W DZIAŁACH
GRAMMAR I VOCABULARY PODRĘCZNIKA „LINK VI” BUDUJE SPÓJNE ZDANIA, STOSUJE
SZEROKI ZAKRES SŁOWNICTWA
SŁUCHANIE
POTRAFI ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS TEKSTÓW I ROZMÓW, POTRAFI
ZROZUMIEĆ KLUCZOWE INFORMACJE W PROSTYCH TEKSTACH I ROZMOWACH,POTRAFI ZROZUMIEĆ
POLECENIA NAUCZYCIELA.
MÓWIENIE
POTRAFI Z POWODZENIEM PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,POSŁUGUJE SIĘ
POPRAWNYM JĘZYKIEM, POPEŁNIAJĄC NIEWIELE BŁĘDÓW, MOŻNA GO ZROZUMIEĆ BEZ
TRUDNOŚCI
PISANIE
POTRAFI NAPISAĆ ZADANIE ZAWIERAJĄCE PEŁNE ZDANIA,PROSTE
STRUKTURY I SŁOWNICTWO, PRAWIDŁOWO UŻYWA ZASAD ORTOGRAFICZNYCH.
3.OCENA DOBRA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
POTRAFI POPRAWNIE OPEROWAĆ WIĘKSZOŚCIĄ
POZNANYCH PROSTYCH STRUKTUR JĘZYKOWYCH. POTRAFI BUDOWAĆ ZDANIA W WIĘKSZOŚCI
PRZYPADKÓW SPÓJNE,NA OGÓŁ UŻYWA SZEROKIEGO ZAKRESU SŁOWNICTWA ODPOWIEDNIEGO DO
ZADANIA.
SŁUCHANIE
POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS PROSTYCH TEKSTÓW I
ROZMÓW,POTRAFI ZROZUMIEĆ WIĘKSZOŚĆ KLUCZOWYCH INFORMACJI, POTRAFI ZROZUMIEĆ
POLECENIA NAUCZYCIELA.
MÓWIENIE
PRZEWAŻNIE POTRAFI Z POWODZENIEM PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,POSŁUGUJE
SIĘ W MIARĘ POPRAWNYM JĘZYKIEM, POPEŁNIAJĄC NIEKIEDY ZAUWAŻALNE BŁĘDY,MOŻNA GO
ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ BEZ TRUDNOŚCI.
PISANIE
POTRAFI NA OGÓŁ NAPISAĆ ZADANIE ZAWIERAJĄCE PEŁNE ZDANIA, PROSTE
STRUKTURY I SŁOWNICTWO, PRZEWAŻNIE UŻYWA PRAWIDŁOWEJ PISOWNI I INTERPUNKCJI.
4.OCENA DOSTATECZNA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
POTRAFI POPRAWNIE OPEROWAĆ NIEKTÓRYMI PROSTYMI STRUKTURAMI
JĘZYKOWYMI. POTRAFI BUDOWAĆ ZDANIA NIEKIEDY SPÓJNE,CZASAMI UŻYWA ZAKRESU
SŁOWNICTWA ODPOWIEDNIEGO DO ZADANIA.
SŁUCHANIE
POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS PROSTYCH TEKSTÓW I
ROZMÓW,POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA.
MÓWIENIE
CZASEM POTRAFI Z POWODZENIEM PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ, POSŁUGUJE SIĘ
CZĘŚCIOWO POPRAWNYM JĘZYKIEM, ALE POPEŁNIA SPORO ZAUWAŻALNYCH BŁĘDÓW, MOŻNA GO
ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ.
PISANIE
PRÓBUJE NAPISAĆ ZADANIE ZAWIERAJĄCE PROSTE ZDANIA,STRUKTURY I SŁOWNICTWO,
UŻYWA CZASEM NIEPRAWIDŁOWEJ PISOWNI I INTERPUNKCJI.
5.OCENA DOPUSZCZAJĄCA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
POTRAFI POPRAWNIE OPEROWAĆ NIEDUŻĄ ILOŚCIĄ POZNANYCH STRUKTUR
JĘZYKOWYCH. POTRAFI BUDOWAĆ ZDANIA, ALE PRZEWAŻNIE NIESPÓJNE,CZASAMI
NIEPOPRAWNIE UŻYWA CODZIENNEGO SŁOWNICTWA.
SŁUCHANIE
POTRAFI OD CZASU DO CZASU ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS PROSTYCH TEKSTÓW
I ROZMÓW,POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA, ALE MOŻE
POTRZEBOWAĆ POMOCY LUB PODPOWIEDZI.
MÓWIENIE
CZASEM POTRAFI PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,ALE Z TRUDNOŚCIAMI, POPEŁNIA
WIELE ZAUWAŻALNYCH BŁĘDÓW,MOŻNA GO ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ,ALE Z PEWNĄ TRUDNOŚCIĄ.
PISANIE
MA TRUDNOŚCI Z NAPISANIEM ZADANIA ZAWIERAJĄCEGO PEŁNE
ZDANIA,PROSTE STRUKTURY I SŁOWNICTWO, UŻYWA W WIĘKSZOŚCI NIEPRAWIDŁOWEJ PISOWNI
I INTERPUNKCJI.
UCZEŃ NIE SPEŁNIAJĄCY KRYTERIÓW OCENY DOPUSZCZAJĄCEJ OTRZYMUJE
OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY
KLASA VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ
W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulowania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym)
TEMAT LEKCJI | WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY | ||||
Poziom konieczny ocena dopuszczająca | Poziom podstawowy ocena dostateczna | Poziom rozszerzający ocena dobra | Poziom dopełniający ocena bardzo dobra | Poziom wykraczający ocena celująca | |
Uczeń: · rozumie prosty tekst źródłowy, · odczytuje podstawowe dane kartograficzne, wskazuje na mapie wybrane państwa i regiony, · posługuje się podręcznikiem, · ma ogólną orientację w posługiwaniu się osią czasu, przyporządkowuje datę wiekowi, | Uczeń: · podejmuje próby analizy i interpretacji tekstu źródłowego, · szereguje poznane wydarzenia w czasie, · z niewielką pomocą nauczyciela umiejscawia wydarzenia w przestrzeni (mapa), · samodzielnie pracuje z podręcznikiem,
| Uczeń: · analizuje i interpretuje teksty źródłowe z niewielką pomocą nauczyciela, · wykonuje wszystkie rodzaje ćwiczeń związane z tematyką czasu, · dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie odczytuje zawarte w nich informacje,
| Uczeń: · samodzielnie analizuje i interpretuje teksty źródłowe, · bardzo dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie odczytuje zawarte w nich informacje,
| Uczeń: · rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie)
| |
Początki epoki nowożytnej
| |||||
1. Wielkie odkrycia geograficzne | Uczeń zna: · datę: 1492, · postać: Krzysztofa Kolumba, · przykłady roślin i zwierząt sprowadzonych z Ameryki do Europy i odwrotnie. Uczeń rozumie: · pojęcie: Indianie, · na czym polega znaczenie odkrycia Ameryki oraz drogi morskiej do Indii. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, dlaczego Europejczycy dążyli do znalezienia drogi morskiej do Indii, · wyjaśnić, na czym polega różnica między celem wyprawy Kolumba a jej ostatecznym efektem. | Uczeń zna: · daty: 1498, 1519–1522, · postacie: Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana. Uczeń rozumie: · pojęcie: kolonia, · znaczenie przypraw korzennych dla Europejczyków. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, dlaczego Europejczycy handlowali z Indiami, · wskazać na mapie szlaki wypraw odkrywczych na przełomie XV i XVI w., · na czym polega znaczenie wyprawy Ferdynanda Magellana, · wskazać na mapie terytoria opanowane przez Hiszpanów i Portugalczyków. | Uczeń zna: · nazwy cywilizacji amerykańskich podbitych przez Europejczyków. Uczeń rozumie: · pojęcia: przyprawy korzenne, karawela, karaka, · wpływ pojawienia się Turków osmańskich na handel Europy z Indiami. Uczeń potrafi: · dostrzec trudności, jakie musieli pokonać Europejczycy, aby doprowadzić do wypraw oceanicznych, · opisać odkrycia dokonane przez Krzysztofa Kolumba i Vasco da Gamę, · wymienić najważniejsze skutki wielkich odkryć geograficznych z perspektywy Europejczyków i mieszkańców innych kontynentów. | Uczeń zna: · datę: 1453, · wynalazki, które umożliwiły odbywanie podróży oceanicznych. Uczeń rozumie: · pojęcie: Daleki Wschód, · z czego mogą wynikać różnice w podejściu do znaczenia odkrycia Ameryki. Uczeń potrafi: · przedstawić, w jaki sposób zmiany w nauce i technice umożliwiły organizację wypraw oceanicznych, · opisać przebieg wyprawy Ferdynanda Magellana. | Uczeń rozumie: · pojęcie: ludobójstwo. Uczeń potrafi: · opisać wygląd azteckiej stolicy, · uzasadnić twierdzenie, że Aztekowie stworzyli zaawansowaną cywilizację, · dostrzec tragedię rdzennych mieszkańców Ameryki po przybyciu Europejczyków na kontynent, · formułować argumenty w debacie. |
2. Renesans w Europie | Uczeń zna: · postać: Leonarda da Vinci. Uczeń rozumie: · pojęcie: odrodzenie (renesans), · znaczenie wynalezienia druku. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, za pośrednictwem jakich środków w średniowieczu przekazywano informacje. | Uczeń zna: · postacie: Michała Anioła, Rafaela, Erazma z Rotterdamu, Jana Gutenberga, Mikołaja Kopernika, Galileusza. Uczeń rozumie: · pojęcie: humaniści. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, czym się zajmowali humaniści, · przedstawić dokonania wybitnych przedstawicieli renesansu, · wskazać cechy charakterystyczne sztuki renesansu. | Uczeń zna: · datę: ok. 1450. Uczeń rozumie: · pojęcia: człowiek renesansu, teleskop. Uczeń potrafi: · wymienić czynniki, które zadecydowały o narodzeniu się humanizmu we Włoszech, · dokonać charakterystyki wzorca osobowego człowieka renesansu, · scharakteryzować stosunek humanistów do człowieka i religii. | Uczeń zna: · ramy chronologiczne epoki odrodzenia (renesansu). Uczeń rozumie: · pojęcia: teoria geocentryczna, teoria heliocentryczna, · istotę odkrycia dokonanego przez Kopernika. Uczeń potrafi: · dostrzec różnice w sposobie widzenia człowieka i świata w epoce średniowiecznej i w renesansie, · porównać średniowieczne i nowożytne poglądy na temat budowy wszechświata. | Uczeń potrafi: · dostrzec związek między rozwojem renesansu a końcem średniowiecznego uniwersalizmu, · argumentować w dyskusji dotyczącej znaczenia zmian, jakie zaszły w Europie w XV i XVI w. |
3. Reformacja w Europie | Uczeń zna: · datę: 1517, · postać: Marcina Lutra. Uczeń rozumie: · pojęcia: luteranizm (Kościół luterański), reformacja, kalwinizm (Kościół kalwiński), anglikanizm, Uczeń potrafi: · wskazać obszary, na których rozwinęły się główne wyznania reformowane. | Uczeń zna: · postacie: Jana Kalwina, Henryka VIII. Uczeń rozumie: · dlaczego ruch zapoczątkowany przez Lutra został nazwany reformacją. Uczeń potrafi: · określić zasięg reformacji w Europie. | Uczeń zna: · daty: 1534, 1555, · główne różnice między katolicyzmem a luteranizmem, · postanowienie pokoju w Augsburgu. Uczeń rozumie: · pojęcie: protestanci, · przyczyny sukcesu luteranizmu w Niemczech. Uczeń potrafi: · dostrzec rolę druku w rozpowszechnianiu informacji o poglądach Lutra, · przedstawić okoliczności, w jakich doszło do powstania anglikanizmu. | Uczeń zna: · datę: 1536, · główne założenia kalwinizmu i anglikanizmu. Uczeń rozumie: · pojęcia: nepotyzm, kaznodzieja, Rzesza, · związek między założeniami kalwinizmu a sytuacją materialną jego wyznawców. Uczeń potrafi: · wyjaśnić okoliczności, w jakich doszło do reformacji, · scharakteryzować poglądy Marcina Lutra i Jana Kalwina, · przedstawić wpływ reformacji na sytuację w Niemczech. | Uczeń potrafi: · przedstawić sytuację panującą w Kościele katolickim na przełomie XV i XVI w., · ocenić sposób zakończenia wojen religijnych w Niemczech, · sformułować wniosek na temat możliwych reakcji Kościoła katolickiego na reformację, · wyjaśnić, jakie ludzkie słabości sprawiły, że próba zreformowania Kościoła doprowadziła do wojen i przelewu krwi. |
4. Reforma Kościoła katolickiego | Uczeń zna: · postanowienia soboru trydenckiego. Uczeń rozumie: · pojęcia: sobór trydencki, kontrreformacja, · przyczyny zwołania soboru trydenckiego. | Uczeń zna: · postać: Ignacego Loyoli, · cele istnienia zakonu jezuitów. Uczeń rozumie: · pojęcia: jezuici (Towarzystwo Jezusowe), Indeks ksiąg zakazanych. Uczeń potrafi: · wskazać przykłady dzieł, które znalazły się na Indeksie ksiąg zakazanych. | Uczeń zna: · datę: 1534, 1542, 1545–1563, 1559. Uczeń rozumie: · pojęcia: Tradycja, Święte Oficjum, inkwizycja, kolegia jezuickie, · na czym polega dwojakość znaczenia pojęcia kontrreformacja. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, dlaczego niektóre dzieła znalazły się na Indeksie ksiąg zakazanych, · opisać okoliczności powstania zakonu jezuitów, · przedstawić działalność jezuitów. | Uczeń zna: · postać: Giordana Bruna, · przyczyny końca średniowiecznego uniwersalizmu. Uczeń rozumie: · dlaczego humanizm i reformacja stały w sprzeczności ze średniowiecznym uniwersalizmem. Uczeń potrafi: · przedstawić działalność Świętego Oficjum, · opisać przypadek Giordana Bruna i Galileusza, · określić, w jakim stopniu sobór trydencki i inkwizycja zrealizowały cel, jakim było powstrzymanie reformacji. | Uczeń potrafi: · ocenić dokonania soboru trydenckiego, · ustosunkować się do argumentów dotyczących niesprawiedliwej oceny działalności inkwizycji, · ocenić działalność inkwizycji oraz jezuitów, · argumentować w dyskusji o sukcesie lub porażce działalności kontrreformacyjnej Kościoła katolickiego. |
Złoty wiek | |||||
5. Czasy zygmuntowskie | Uczeń zna: · datę: 1572, · postacie: Zygmunta I Starego, Zygmunta II Augusta, Bony, · ramy chronologiczne czasów zygmuntowskich i złotego wieku. Uczeń rozumie: · znaczenie pojęcia: złoty wiek. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, w czym przejawiał się złoty wiek w dziejach państwa polsko- -litewskiego. | Uczeń zna: · datę: 1525, · postać: Albrechta Hohenzollerna. Uczeń rozumie: · pojęcie: hołd pruski. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności, w jakich wygasła dynastia Jagiellonów, · wymienić państwa rywalizujące o Inflanty. | Uczeń zna: · postać: Barbary Radziwiłłówny. Uczeń rozumie: · pojęcie: Inflanty. Uczeń potrafi: · opisać działalność królowej Bony, · scharakteryzować politykę prowadzoną przez Zygmunta I Starego, · wskazać na mapie najważniejsze wydarzenia związane z polityką prowadzoną przez Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta. | Uczeń zna: · daty: 1561, 1563–1570. Uczeń rozumie: · pojęcie: zakon kawalerów mieczowych, · znaczenie hołdu pruskiego dla państwa polsko-litewskiego. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności wznowienia konfliktu między Polską a zakonem krzyżackim, · omówić przebieg wojny polsko-krzyżackiej, · przedstawić okoliczności wybuchu pierwszej wojny północnej, · wyjaśnić, jak zakończyła się pierwsza wojna północna. | Uczeń potrafi: · zinterpretować symbolikę obrazu Hołd pruski, · omówić politykę Zygmunta I Starego wobec Imperium Osmańskiego i Mazowsza, · zinterpretować obraz Śmierć Zygmunta Augusta w Knyszynie, · ocenić politykę prowadzoną przez Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta, · uzasadnić, że okres panowania dwóch ostatnich Jagiellonów jest słusznie zaliczany do złotego wieku Polski i Litwy. |
6. Tolerancja religijna w Polsce | Uczeń rozumie: · znaczenie zdania: „Nie jestem królem waszych sumień”. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, co oznacza stwierdzenie: „państwo bez stosów”. | Uczeń zna: · główne narodowości, religie i wyznania obecne na ziemiach Polski i Litwy w XV i XVI w. Uczeń rozumie: · pojęcie: tolerancja religijna, arianie (bracia polscy). Uczeń potrafi: · przedstawić postawy polskiej szlachty i duchowieństwa wobec reformacji. | Uczeń rozumie: · pojęcie: kolegia jezuickie, jidysz, · przyczyny, które skłaniały mieszkańców Polski i Litwy do zmiany wyznania na luterańskie i kalwińskie. Uczeń potrafi: · dostrzec negatywne postawy wobec protestantów i katolików, · przedstawić działalność zakonu jezuitów na ziemiach polskich, · wymienić skutki działalności zakonu jezuitów na ziemiach polskich. | Uczeń zna: · datę: 1564. Uczeń rozumie: · pojęcie: Sejm Czterech Ziem. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jaki wpływ na sytuację religijną Polski i Litwy miało wystąpienie Marcina Lutra, · scharakteryzować politykę wyznaniową prowadzoną przez Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. | Uczeń potrafi: · omówić dzieje społeczności żydowskiej na ziemiach polskich, · przedstawić dzieje innych narodowości i wyznań obecnych na ziemiach polskich w XVI w. |
7. Gospodarka dawnej Polski | Uczeń zna: · przykłady towarów importowanych do Polski i eksportowanych z kraju. Uczeń rozumie: · pojęcia: import, eksport, folwark, pańszczyzna, spichlerz, · dlaczego Polskę nazywano spichlerzem Europy. | Uczeń zna: · podziały społeczne wewnątrz stanu szlacheckiego. Uczeń potrafi: · wskazać najważniejsze różnice w rozwoju gospodarczym Europy Zachodniej i Europy Wschodniej. | Uczeń zna: · sposoby, za pomocą których szlachta powiększała folwarki. Uczeń rozumie: · co spowodowało różnice w rozwoju gospodarczym między Wschodem i Zachodem Europy, · motywy, którymi kierowała się szlachta powiększając folwarki, · z czego wynikała rola i znaczenie Gdańska w państwie polsko- -litewskim. Uczeń potrafi: · dostrzec wpływ odzyskania przez Polskę Pomorza Gdańskiego i Gdańska na rozwój gospodarczy państwa, · analizować dane statystyczne. | Uczeń zna: · datę: 1520. Uczeń rozumie: · pojęcia: spław zboża, flisacy, system folwarczno- -pańszczyźniany, · znaczenie prowadzenia badań historycznych dla poznawania przeszłości. Uczeń potrafi: · scharakteryzować gospodarkę państwa polsko-litewskiego, · wyjaśnić, jaki wpływ na działania szlachty miało zjawisko drożenia żywności, · przedstawić relacje między szlachtą a chłopami, · opisać los chłopów w XV i XVI w., · opisać, jak spławiano zboże do Gdańska. | Uczeń potrafi: · ocenić postępowanie szlachty wobec chłopów w XV i XVI w., · analizować symbolikę obrazu i wyciągać z niej wnioski na temat roli i pozycji Gdańska w państwie polsko- -litewskim, · dostrzec mocne i słabe strony Gdańska jako miasta portowego, · wskazać mocne i słabe strony gospodarki państwa polsko- -litewskiego w XV i XVI w. |
8. Renesans w Polsce | Uczeń zna: · największe zabytki polskiego renesansu, w tym we własnym regionie, · najważniejsze uczelnie na ziemiach polskich w epoce renesansu. Uczeń rozumie: · pojęcie: włoszczyzna. Uczeń potrafi: · przedstawić stosunek polskiej szlachty do warzyw. | Uczeń zna: · postacie: Stańczyka, Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, · główne postulaty zawarte w dziele O poprawie Rzeczypospolitej. Uczeń potrafi: · opisać wygląd kaplicy Zygmuntowskiej i ratusza w Poznaniu. | Uczeń rozumie: · pojęcie: Akademia Zamojska, arrasy. · wpływ królowej Bony na rozwój renesansu na ziemiach polskich. Uczeń potrafi: · wskazać cechy charakterystyczne architektury renesansu na przykładzie ratusza w Poznaniu, · przedstawić dokonania największych polskich twórców literatury pięknej epoki renesansu. | Uczeń zna: · najważniejsze zmiany dokonane na Wawelu w okresie rządów Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. Uczeń rozumie: · związek między pojawieniem się renesansu na ziemiach polskich a rozwojem literackiej polszczyzny. Uczeń potrafi: · scharakteryzować system edukacji na ziemiach polskich w okresie renesansu. | Uczeń rozumie: · na czym polegał rewolucyjny charakter dzieła O poprawie Rzeczypospolitej. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, w jakim celu powstało dzieło O poprawie Rzeczypospolitej. |
9. Unia lubelska | Uczeń zna: · datę: 1569, · ramy chronologiczne istnienia pierwszej Rzeczpospolitej. Uczeń rozumie: · pojęcia: Korona, Rzeczpospolita. Uczeń potrafi: · wskazać na mapie ziemie wcielone przez Zygmunta Augusta do Polski i obszar Rzeczpospolitej po unii lubelskiej. | Uczeń zna: · postanowienia unii lubelskiej. Uczeń rozumie: · pojęcia: unia realna, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, dlaczego Polacy dążyli do zawarcia ściślejszej unii z Litwą, · wymienić elementy wspólne i odrębne dla Polski i Litwy. | Uczeń rozumie: · przyczyny konfliktu między Polakami i Litwinami dotyczącego realizacji postanowień unii z 1386 r. Uczeń potrafi: · scharakteryzować stanowisko polskiej i litewskiej szlachty oraz litewskich magnatów wobec nowej unii, · wskazać korzyści nowej unii dla Polaków i Litwinów. | Uczeń zna: · okoliczności zwołania polsko-litewskiego sejmu do Lublina. Uczeń rozumie: · pojęcie: polonizacja. Uczeń potrafi: · omówić przebieg obrad sejmu w Lublinie, · scharakteryzować funkcjonowanie nowej unii łączącej Polskę i Litwę. | Uczeń rozumie: · z czego wynikają różnice w ocenie unii lubelskiej przez Polaków i Litwinów. Uczeń potrafi: · dokonać oceny unii lubelskiej. |
10. Bezkrólewie i wolna elekcja | Uczeń zna: · postać: Henryka Walezego. Uczeń rozumie: · pojęcia: wolna elekcja, absolutyzm, artykuły henrykowskie. Uczeń potrafi: · wyjaśnić zasady, na jakich przeprowadzano wolną elekcję. | Uczeń zna: · główne narodowości zamieszkujące Rzeczpospolitą w XVI w., · postanowienia konfederacji warszawskiej i artykułów henrykowskich. Uczeń rozumie: · pojęcia: konfederacja warszawska, pacta conventa. Uczeń potrafi: · wskazać różnice między artykułami henrykowskimi i pacta conventa. | Uczeń zna: · daty: 1573, 1574. Uczeń rozumie: · pojęcia: konfederacje wojewódzkie, interreks. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, z czego wynikała uprzywilejowana pozycja stanu szlacheckiego, · przedstawić organizację państwa w okresie bezkrólewia. | Uczeń rozumie: · znaczenie aktu konfederacji warszawskiej. Uczeń potrafi: · scharakteryzować Rzeczpospolitą w drugiej połowie XVI w., · opisać przebieg pierwszej wolnej elekcji, · wyjaśnić, dlaczego każdy władca zobowiązywał się do przestrzegania artykułów henrykowskich. | Uczeń potrafi: · wyjaśnić, z czego wynikały obawy szlachty przed nowo wybranym władcą, · omówić panowanie Henryka Walezego, · dokonać bilansu korzyści i strat wynikających z funkcjonowania wolnej elekcji. |
11. Panowanie Stefana Batorego | Uczeń zna: · postacie: Stefana Batorego, Jana Zamoyskiego. Uczeń potrafi: · wyjaśnić przyczyny konfliktu między Litwą a Moskwą. | Uczeń zna: · datę: 1576, · postać: Anny Jagiellonki. Uczeń rozumie: · zagrożenia dla państwa polsko-litewskiego wynikające z podwójnej elekcji. Uczeń potrafi: · dostrzec rolę, jaką za panowania Batorego odgrywał Jan Zamoyski, · przedstawić główny cel polityki zagranicznej Moskwy za panowania Iwana IV Groźnego. | Uczeń zna: · daty: 1577–1582, 1582. Uczeń potrafi: · opisać sytuację panującą w Rzeczpospolitej po ucieczce Henryka Walezego, · scharakteryzować Stefana Batorego, · przedstawić przebieg wojny z Moskwą, · wskazać na mapie najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem wojny z Moskwą. | Uczeń zna: · postacie: Iwana IV Groźnego, Maksymiliana II, Uczeń rozumie: · pojęcia: piechota wybraniecka, car, „trzeci Rzym”. Uczeń potrafi: · przedstawić najważniejsze dokonania Stefana Batorego w polityce wewnętrznej, · omówić działalność Jana Zamoyskiego, · ocenić postać i dokonania Stefana Batorego. | Uczeń potrafi: · przedstawić dzieje Rusi do XVI w., · scharakteryzować państwo moskiewskie w okresie rządów Iwana IV Groźnego, · zanalizować obraz Batory pod Pskowem. |
Rzeczpospolita w XVII wieku | |||||
12. Wojny ze Szwecją i z Moskwą | Uczeń zna: · postać: Zygmunta III Wazy, · lata panowania dynastii Wazów w Polsce. Uczeń rozumie: · dlaczego elekcja z 1587 r. zakończyła się wojną domową. | Uczeń zna: · datę: 1587, · postacie: Jana Karola Chodkiewicza, Stanisława Żółkiewskiego, · warunki rozejmu kończącego wojnę z Moskwą. Uczeń rozumie: · pojęcie: hetman, · motywy, które kierowały polską szlachtą i polskim władcą podczas konfliktu z Moskwą. Uczeń potrafi: · przedstawić najważniejsze wydarzenia konfliktu polsko-szwedzkiego i polsko-moskiewskiego, · zlokalizować na mapie wydarzenia i miejsca związane z wojną polsko- -szwedzką i polsko- -moskiewską. | Uczeń zna: · daty: 1600–1611, 1605, 1609, 1610, 1618. Uczeń potrafi: · opowiedzieć o przebiegu elekcji po śmierci Stefana Batorego, · wyjaśnić przyczyny wybuchu wojny Rzeczpospolitej ze Szwecją, · wyjaśnić, co zadecydowało o polskim zwycięstwie pod Kircholmem. | Uczeń zna: · postać: Dymitra Samozwańca Uczeń rozumie: · pojęcia: wielka smuta, dymitriada. Uczeń potrafi: · scharakteryzować politykę władców Szwecji, · dostrzec wpływ konfliktu Rzeczpospolitej z Moskwą na relacje między mieszkańcami obu państw. | Uczeń potrafi: · scharakteryzować sytuację w państwie moskiewskim po śmierci Iwana IV Groźnego, · ocenić postępowanie Polaków na terenie państwa moskiewskiego, · zanalizować obraz i na jego podstawie przedstawić przebieg bitwy pod Kłuszynem. |
13. Konflikty z Turcją i ze Szwecją | Uczeń potrafi: · wyjaśnić, kim byli Kozacy, · dostrzec przesłanki, które wskazywały, że zakończył się złoty wiek. | Uczeń rozumie: · pojęcia: Zaporoże, srebrny wiek. Uczeń potrafi: · przedstawić najważniejsze wydarzenia konfliktu polsko-tureckiego oraz konfliktu polsko- -szwedzkiego w latach 1626–1629, · zlokalizować na mapie wydarzenia i miejsca związane z wojną polsko- -turecką oraz z konfliktem polsko- -szwedzkim 1626–1629. | Uczeń zna: · daty: 1620, 1621, 1626, 1627, 1629, · postać: Gustawa V Adolfa, · warunki pokoju kończącego wojnę z Turcją i rozejmu ze Szwecją zawartego w 1629 r. Uczeń potrafi: · scharakteryzować relacje między Rzeczpospolitą i Turcją w XVI w., · wyjaśnić, co oznaczały dla Rzeczpospolitej warunki rozejmu podpisanego w 1629 r. | Uczeń zna: · postać: Stanisława Koniecpolskiego. Uczeń rozumie: · czynniki, które zadecydowały o sukcesach Szwedów. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności, w których doszło do wybuchu wojny z Turcją, · określić, jaki wpływ na sytuację Rzeczpospolitej miały konflikty, w których uczestniczyła w pierwszej połowie XVII w. | Uczeń potrafi: · zanalizować obrazy i na tej podstawie zaprezentować przebieg bitwy pod Cecorą i Chocimiem, · ocenić postać i dokonania Zygmunta III Wazy. |
14. Powstanie Chmielnickiego | Uczeń zna: · datę: 1648, · postacie: Bohdana Chmielnickiego, Władysława IV Wazy, Jana II Kazimierza. Uczeń rozumie: · przyczyny niechęci mieszkańców Ukrainy do Polaków. | Uczeń zna: · bezpośrednią przyczynę wybuchu powstania na Ukrainie. Uczeń potrafi: · przedstawić plany polityczne Władysława IV Wazy, · wyjaśnić przyczyny klęski Polaków w pierwszej fazie powstania na Ukrainie. | Uczeń zna: · daty: 1635, 1649, 1651, 1654, · postać: Jeremiego Wiśniowieckiego, · warunki rozejmu ze Szwecją z 1635 r., · główne żądania szlachty ukraińskiej w okresie rządów Władysława IV Wazy. Uczeń potrafi: · przedstawić skutki przyłączenia Ukrainy do Polski, · dostrzec przyczyny niezadowolenia Kozaków nierejestrowych. | Uczeń zna: · warunki ugody Zborowskiej i postanowienia ugody w Perejasławiu. Uczeń rozumie: · pojęcie: rejestr Kozaków, · związek między przebiegiem powstania a żądaniami Chmielnickiego, · dlaczego do konfliktu między Polakami a Kozakami wmieszała się Moskwa. Uczeń potrafi: · przedstawić najważniejsze wydarzenia powstania na Ukrainie, · zlokalizować na mapie wydarzenia i miejsca związane z powstaniem na Ukrainie. | Uczeń potrafi: · wyjaśnić, dlaczego ugoda zborowska nie zakończyła konfliktu polsko-ukraińskiego, · wyjaśnić znaczenie ugody w Perejasławiu dla polskiej polityki na Ukrainie, · wyjaśnić, dlaczego Polacy i Kozacy doprowadzili do wybuchu powstania. |
15. Potop | Uczeń zna: · daty: 1655–1660, · postacie: Stefana Czarnieckiego, Augustyna Kordeckiego. Uczeń rozumie: · pojęcia: potop, wojna szarpana, · dlaczego oblężenie Jasnej Góry stało się punktem zwrotnym wojny ze Szwecją. | Uczeń zna: · uczestników i przyczyny konfliktu o panowanie nad Morzem Bałtyckim. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności, w jakich doszło do szwedzkiego ataku na Rzeczpospolitą w 1655 r., · zlokalizować na mapie wydarzenia i miejsca związane z wojną polsko- -szwedzką. | Uczeń zna: · warunki pokoju w Oliwie, ugody hadziackiej i rozejmu w Andruszowie. Uczeń rozumie: · pojęcie: śluby lwowskie, · przyczyny, które skłoniły polską szlachtę do popierania króla szwedzkiego. Uczeń potrafi: · wyjaśnić postawy polskiej szlachty w pierwszym etapie wojny ze Szwecją, · przedstawić przebieg oblężenia Jasnej Góry, · dostrzec wpływ postawy wojsk szwedzkich na zmianę stosunku polskiego społeczeństwa do Szwedów. | Uczeń zna: · daty: 1654–1667, 1656, 1657, 1658, 1660, 1667, · postacie: Karola X Gustawa, Janusza Radziwiłła. Uczeń rozumie: · związek między zawarciem ugody w Perejasławiu a wybuchem wojny Rzeczpospolitej z Moskwą. Uczeń potrafi: · przedstawić najważniejsze wydarzenia konfliktu polsko-moskiewskiego, · przedstawić okoliczności, w jakich doszło do wznowienia wojny z Moskwą. | Uczeń rozumie: · dlaczego ugoda hadziacka nie mogła spełnić pokładanych w niej nadziei. Uczeń potrafi: · znaczenie decyzji podjętej przez Jana Kazimierza wobec elektora brandenburskiego, · ocenić wpływ wojen prowadzonych ze Szwecją i Moskwą na dalsze losy Rzeczpospolitej. |
16. Kryzys Rzeczpospolitej | Uczeń rozumie: · pojęcia: magnateria, liberum veto. Uczeń potrafi: · wymienić główne przyczyny słabości Rzeczpospolitej. | Uczeń zna: · datę: 1668, · główne postulaty programu reform Jana Kazimierza. Uczeń rozumie: · pojęcie: „złota wolność”. Uczeń potrafi: · przedstawić wpływ, jaki miało na państwo nadużywanie liberum veto, · wyjaśnić, komu służyło zrywanie sejmów. | Uczeń zna: · okoliczności, w jakich doszło do użycia po raz pierwszy zasady liberum veto. Uczeń rozumie: · pojęcia: dewaluacja, zasada jednomyślności (jednozgodności), zasada jedności, rokosz, · jakie czynniki doprowadziły do wzrostu znaczenia magnaterii. Uczeń potrafi: · dostrzec wpływ wojen w XVII w. na odejście szlachty od przestrzegania zasad tolerancji religijnej, · scharakteryzować polską magnaterię w XVII w., · wyjaśnić, z czego wynikała zasada jednomyślności. | Uczeń zna: · daty: 1652, 1658, 1665, 1666, · postać: Jerzego Lubomirskiego. Uczeń potrafi: · przedstawić najważniejsze skutki wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w latach 1648–1667, · wyjaśnić, z czego wynikały różne postawy magnaterii w XVII w., · dostrzec związek między wzrostem znaczenia magnaterii a paraliżem pracy sejmu. | Uczeń potrafi: · scharakteryzować działalność polskiego sejmu w XVII i XVIII w., · przedstawić reakcję szlachty na projekt reform państwa zaproponowany przez Jana Kazimierza, · ocenić sytuację Rzeczpospolitej w drugiej połowie XVII w. |
17. Wojny z Turcją | Uczeń zna: · daty: 1674, 1683, · postać: Jana III Sobieskiego. Uczeń rozumie: · co zadecydowało o wyborze Jana Sobieskiego na króla Rzeczpospolitej. | Uczeń zna: · postać: Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Uczeń rozumie: · pojęcie: odsiecz Wiednia. Uczeń potrafi: · dostrzec wpływ liberum veto na sytuację Rzeczpospolitej w czasie konfliktu z Turcją. | Uczeń zna: · daty: 1669, 1672, 1673, 1699, · warunki pokoju w Buczaczu, rozejmu w Żurawnie i pokoju w Karłowicach. Uczeń rozumie: · pojęcie: jasyr, · co oznaczało dla Rzeczpospolitej podpisanie pokoju w Buczaczu, · dlaczego doszło do wznowienia wojny z Turcją. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności, w jakich doszło do wybuchu wojny z Turcją, · opisać reakcję polskiej szlachty na warunki pokoju w Buczaczu, · przedstawić przebieg odsieczy Wiednia. | Uczeń zna: · postać: Kara Mustafy. Uczeń rozumie: · pojęcie: wielki wezyr. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności elekcji z 1669 r., · przedstawić przebieg działań zbrojnych prowadzonych przez Turcję w 1683 r., · przedstawić sytuację wewnętrzną Rzeczpospolitej w okresie rządów Jana III Sobieskiego. | Uczeń potrafi: · opisać organizację państwa tureckiego, · opisać sytuację Rzeczpospolitej pod rządami Michała Korybuta Wiśniowieckiego, · dostrzec znaczenie tej bitwy dla dalszego przebiegu konfliktu z Turcją, · ocenić postać i dokonania Jana III Sobieskiego. |
18. Barok i sarmatyzm | Uczeń zna: · główne przyczyny słabości Rzeczpospolitej w XVII w. Uczeń rozumie: · pojęcie: sarmatyzm. Uczeń potrafi: · wymienić główne cechy ideologii sarmackiej. | Uczeń rozumie: · pojęcie: barok. Uczeń potrafi: · podać przykłady budowli barokowych na ziemiach polskich, w tym we własnym regionie. | Uczeń zna: · datę: 1568, · ramy chronologiczne epoki baroku. Uczeń rozumie: · pojęcia: lęk przed pustką, światłocień. Uczeń potrafi: · scharakteryzować architekturę, rzeźbę i literaturę baroku, · scharakteryzować polskie malarstwo barokowe, · dostrzec wpływ sarmatyzmu na postawę polskiej szlachty wobec sytuacji wewnętrznej Rzeczpospolitej w XVII w. | Uczeń zna: · postacie: Giovanniego Lorenza Berniniego, Rembrandta, Jana Andrzeja Morsztyna. Uczeń rozumie: · związek między wzrostem religijności Europejczyków a pojawieniem się baroku. Uczeń potrafi: · scharakteryzować sytuację w Europie w XVII w. | Uczeń zna: · okoliczności, w jakich doszło do narodzin baroku. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, dlaczego na przełomie XVI i XVII w. zakończył się renesans. |
Europa i Ameryka w XVII i XVIII wieku | |||||
19. Absolutyzm we Francji | Uczeń zna: · postać: Ludwika XIV. Uczeń rozumie: · pojęcie: absolutyzm. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jaką rolę w absolutyzmie odgrywał monarcha. | Uczeń rozumie: · pojęcia: monarchia absolutna. Uczeń potrafi: · wymienić najważniejsze skutki rządów Ludwika XIV. | Uczeń zna: · daty: 1572, 1598, · postacie: Henryka IV, Richelieu, · postanowienia edyktu nantejskiego. Uczeń rozumie: · pojęcia: hugenoci, edykt nantejski, noc św. Bartłomieja. Uczeń potrafi: · scharakteryzować sytuację religijną we Francji w drugiej połowie XVI w., · opisać wygląd pałacu w Wersalu. | Uczeń zna: · daty: 1661, 1685, · postacie: Jeana Baptiste’a Colberta, Moliera, · cele polityki Richelieu. Uczeń rozumie: · pojęcie: racja stanu, · czym charakteryzowała się polityka gospodarcza Francji w okresie rządów Ludwika XIV. Uczeń potrafi: · przedstawić działania polityczne podjęte przez kardynała Richelieu, · scharakteryzować absolutyzm Ludwika XIV, · omówić politykę zagraniczną Francji epoki Ludwika XIV, · przedstawić dokonania kultury francuskiej epoki Ludwika XIV. | Uczeń potrafi: · zanalizować obraz Okropności nocy św. Bartłomieja, · ocenić, kto osiągnąłby korzyść z celów, do których realizacji dążył kardynał Richelieu (PP), · przedstawić dokonania Francji Ludwika XIV w dziedzinie wojskowości, · określić wpływ na państwo decyzji o odwołaniu edyktu nantejskiego, · dokonać bilansu rządów Ludwika XIV. |
20. Monarchia parlamentarna w Anglii | Uczeń zna: · postać: Karola I Stuarta, · ramy chronologiczne rewolucji angielskiej. Uczeń rozumie: · pojęcie: monarchia parlamentarna, Uczeń potrafi: · wyjaśnić, czym charakteryzowała się angielska monarchia parlamentarna. | Uczeń zna: · postać: Olivera Cromwella, · organizację parlamentu angielskiego, · cele polityki Karola I Stuarta. Uczeń rozumie: · pojęcia: Izba Lordów, Izba Gmin, · przyczyny konfliktu między królem i parlamentem. | Uczeń zna: · daty: 1649, 1660. Uczeń rozumie: · pojęcia: purytanie, chwalebna rewolucja. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, z czego wynikały trudności Karola I Stuarta w realizacji jego celów politycznych, · przedstawić okoliczności, w jakich doszło do wybuchu rewolucji w Anglii, · wymienić najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem rewolucji w Anglii, · wskazać na mapie najważniejsze wydarzenia związane z walką między królem i parlamentem. | Uczeń zna: · daty: 1588, 1689, · postacie: Karola I Stuarta, Wilhelma III Orańskiego, · okoliczności, w jakich doszło do restauracji monarchii w Anglii, · najważniejsze postanowienia zawarte w Deklaracji praw. Uczeń rozumie: · pojęcia: Armia Nowego Wzoru, lord protektor, Deklaracja praw, · przyczyny, które doprowadziły do restauracji monarchii w Anglii. Uczeń potrafi: · wyjaśnić okoliczności, w jakich doszło do aresztowania i skazania Karola I Stuarta na śmierć, · scharakteryzować rządy Olivera Cromwella. | Uczeń zna: · postacie: Elżbiety I Wielkiej, Williama Shakespeare’a. Uczeń rozumie: · pojęcia: czasy elżbietańskie, Wielka Armada. Uczeń potrafi: · scharakteryzować czasy elżbietańskie, · porównać i ocenić absolutyzm oraz monarchię parlamentarną na przykładzie Francji Ludwika XIV i Anglii po 1689 r. |
21. Oświecenie w Europie | Uczeń zna: · postacie: Jeana- -Jacques’a Rousseau, Monteskiusza, · najważniejsze odkrycia i wynalazki XVIII w. Uczeń rozumie: · pojęcia: oświecenie, umowa społeczna, trójpodział władzy. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, na czym polegała idea umowy społecznej i trójpodziału władzy. | Uczeń zna: · elementy starego ładu. Uczeń rozumie: · pojęcie: stary ład. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, które grupy społeczne mogły się sprzeciwiać staremu ładowi, · wyjaśnić, na czym opierała się nowożytna nauka. | Uczeń zna: · postacie: Beniamina Franklina, braci Montgolfier, Denisa Diderota, Woltera, · ramy chronologiczne epoki oświecenia. Uczeń rozumie: · pojęcia: filozofowie, deizm. Uczeń potrafi: · scharakteryzować sytuację polityczną i społeczną Europy starego ładu, · przedstawić najważniejsze poglądy filozofów oświecenia. | Uczeń rozumie: · pojęcia: Wielka encyklopedia francuska, powiastki filozoficzne, klasycyzm. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, w jakim celu powstała Wielka encyklopedia francuska, · przedstawić najważniejsze osiągnięcia epoki oświecenia w literaturze, architekturze i sztuce. | Uczeń potrafi: · ocenić wpływ nauki na życie i sposób myślenia ludzi żyjących w XVIII w. |
22. Nowe potęgi w Europie | Uczeń rozumie: · pojęcie: absolutyzm oświecony. Uczeń potrafi: · wskazać na mapie położenie Rosji, Prus i Austrii. | Uczeń zna: · postać: Katarzyny II Wielkiej. Uczeń potrafi: · wymienić główne działania cara zmierzające do unowocześnienia Rosji, · wskazać na mapie obszary, o które Rosja, Prusy i Austria powiększyły się w ciągu XVIII w. | Uczeń rozumie: · pojęcia: manufaktura, Królestwo Prus, · dlaczego Piotra I nazwano Wielkim. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jak doszło do uniezależnienia się Prus Książęcych od Polski. | Uczeń zna: · daty: 1689, 1701, · postacie: Piotra I Wielkiego, Fryderyka II Wielkiego, Marii Teresy, Józefa II. Uczeń rozumie: · pojęcie: militaryzm, · zagrożenia dla Rzeczpospolitej związane z reformami państw sąsiednich prowadzonych w duchu oświeconego absolutyzmu. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, na czym polegało zacofanie Rosji na początku rządów Piotra I, · przedstawić główne reformy Katarzyny II Wielkiej, Fryderyka II Wielkiego, Marii Teresy i Józefa II. | Uczeń potrafi: · opisać okoliczności powstania Sankt Petersburga, · przedstawić uzbrojenie i umundurowanie żołnierzy armii pruskiej, · scharakteryzować politykę dynastyczną Habsburgów, · ocenić, w czyim interesie władcy Rosji, Prus i Austrii prowadzili reformy w duchu oświeconego absolutyzmu. |
23. Powstanie Stanów Zjednoczonych | Uczeń zna: · postacie: Tadeusza Kościuszki, Kazimierza Pułaskiego. Uczeń rozumie: · pojęcia: Indianie, Deklaracja niepodległości. Uczeń potrafi: · wskazać idee oświecenia, na które powołali się autorzy Deklaracji niepodległości i Konstytucji Stanów Zjednoczonych. | Uczeń zna: · datę: 4 lipca 1776, · postać: Jerzego Waszyngtona. Uczeń potrafi: · przedstawić polski wkład w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych. | Uczeń zna: · datę: 1783, 1787, 1791, · główne zasady polityki prowadzonej przez rząd brytyjski wobec kolonii, · ramy chronologiczne amerykańskiej wojny o niepodległość. Uczeń rozumie: · pojęcia: Korona Brytyjska, bostońska „herbatka”. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności, w jakich doszło do wybuchu amerykańskiej wojny o niepodległość, · wymienić czynniki, które umożliwiły Amerykanom odniesienie zwycięstwa, · wskazać na mapie najważniejsze miejsca związane z amerykańską wojną o niepodległość. | Uczeń zna: · daty: 1773, 1781, · przykładowe prawa zapisane w Karcie praw. Uczeń rozumie: · pojęcia: Kongres, Karta praw. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jak doszło do powstania kolonii angielskich w Ameryce Północnej, · wymienić najważniejsze etapy konfliktu między rządem brytyjskim a kolonistami, · wymienić najważniejsze wydarzenia amerykańskiej wojny o niepodległość. | Uczeń rozumie: · na czym polega system prezydencki. Uczeń potrafi: · wyjaśnić znaczenie Deklaracji niepodległości, · scharakteryzować ustrój Stanów Zjednoczonych, · ocenić wpływ idei oświecenia na powstanie państwa amerykańskiego oraz na jego ustrój polityczny. |
24. Początek rewolucji francuskiej | Uczeń zna: · datę: 14 lipca 1789, · postać: Ludwika XVI, · prawa zagwarantowane w Deklaracji praw człowieka i obywatela. Uczeń rozumie: · pojęcia: rewolucja francuska, Deklaracja praw człowieka i obywatela, prawa człowieka. Uczeń potrafi: · dostrzec wpływ idei oświeceniowych na Deklarację praw człowieka i obywatela. | Uczeń zna: · ramy chronologiczne rewolucji francuskiej. Uczeń rozumie: · pojęcie: burżuazja. Uczeń potrafi: · wyjaśnić przyczyny niezadowolenia społecznego we Francji. | Uczeń rozumie: · pojęcia: Stany Generalne, Zgromadzenie Narodowe, Bastylia. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, dlaczego stan trzeci ogłosił się Zgromadzeniem Narodowym, · opisać okoliczności, w jakich doszło do zburzenia Bastylii. | Uczeń rozumie: · pojęcie: wielka trwoga. Uczeń potrafi: · scharakteryzować strukturę społeczną Francji w XVIII w., · przedstawić sytuację panującą we Francji przed wybuchem rewolucji, · opisać wydarzenia wielkiej trwogi. | Uczeń potrafi: · zanalizować Deklarację praw człowieka i obywatela pod kątem zawartych w niej zasad dotyczących organizacji państwa i społeczeństwa, · ocenić znaczenie Deklaracji praw człowieka i obywatela. |
25. Od monarchii konstytucyjnej do republiki | Uczeń zna: · postać: Maksymiliana Robespierre’a. Uczeń rozumie: · pojęcia: jakobini, wielki terror. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jak funkcjonowała Francja w okresie wielkiego terroru. | Uczeń rozumie: · przesłanie hasła „wolność, równość, braterstwo”. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, w jakich okolicznościach Francja stała się republiką. | Uczeń zna: · daty: 1790, 1791, 1792, 1793, 1794. Uczeń rozumie: · pojęcia: prawica, lewica, centrum, Komitet Ocalenia Publicznego, trybunał rewolucyjny, Ustawa o duchowieństwie, monarchia konstytucyjna. Uczeń potrafi: · przedstawić najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem rewolucji francuskiej, · wyjaśnić, na czym polegał podział w parlamencie francuskim po 1791 r., · przedstawić skutki egzekucji Ludwika XVI, · dostrzec przyczyny popularności jakobinów. | Uczeń zna: · najważniejsze zasady zawarte w konstytucji francuskiej. Uczeń rozumie: · pojęcia: powstanie w Wandei. Uczeń potrafi: · przedstawić organizację państwa francuskiego po uchwaleniu konstytucji, · omówić okoliczności wybuchu wojny między Francją a Prusami i Austrią, · przedstawić sytuację polityczną i militarną Francji w okresie istnienia republiki. | Uczeń potrafi: · scharakteryzować ewolucję stosunku rewolucjonistów do Kościoła katolickiego, · wyjaśnić, co zawierała Ustawa o duchowieństwie, · zanalizować XVIII-wieczne rysunki propagandowe związane z rewolucją francuską, · dostrzec jednostronność oceny osiągnięć rewolucji zawartą w tych rysunkach, · ocenić dokonania rewolucji francuskiej. |
Ostatnie stulecie I Rzeczpospolitej | |||||
26. Czasy saskie | Uczeń zna: · daty: 1697, 1733, · postacie: Augusta II Sasa, Stanisława Leszczyńskiego, Augusta III Sasa, · ramy chronologiczne czasów saskich. Uczeń rozumie: · pojęcia: czasy saskie. | Uczeń zna: · postać: Stanisława Konarskiego, · tytuły rozpraw politycznych dotyczących reform państwa polskiego. Uczeń potrafi: · przedstawić plany polityczne władcy Saksonii po elekcji na króla Rzeczpospolitej, · wyjaśnić przyczyny konfliktu między szlachtą a królem Augustem II. | Uczeń zna: · datę: 1717, · postanowienia sejmu niemego. Uczeń rozumie: · pojęcie: sejm niemy. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, na czym polegała szkodliwość działań podejmowanych w czasie trzeciej wojny północnej przez Augusta II i Stanisława Leszczyńskiego, · scharakteryzować projekty reform ustrojowych Stanisława Leszczyńskiego i Stanisława Konarskiego. | Uczeń zna: · daty: 1700, 1709, · postać: Karola XII. Uczeń rozumie: · pojęcie: Collegium Nobilium, · w jaki sposób Rzeczpospolita stała się państwem zależnym od Rosji. Uczeń potrafi: · przedstawić przebieg elekcji w 1697 r., · scharakteryzować Saksonię pod panowaniem Sasów, · przedstawić przebieg elekcji w 1733 r., · wyjaśnić, w jakim celu powstało Collegium Nobilium. | Uczeń rozumie: · pojęcie: pijarzy. Uczeń potrafi: · wyjaśnić okoliczności wybuchu trzeciej wojny północnej i przedstawić przebieg konfliktu, · przedstawić skutki trzeciej wojny północnej dla Rzeczpospolitej, · scharakteryzować sytuację polityczną, gospodarczą, społeczną i kulturalną Rzeczpospolitej w czasach Augusta III, · ocenić czasy saskie. |
27. Ostatni król Polski | Uczeń zna: · datę: 1772, · postać: Stanisława Augusta Poniatowskiego, · państwa uczestniczące w I rozbiorze Polski. Uczeń potrafi: · wskazać na mapie tereny odebrane Rzeczpospolitej w trakcie I rozbioru. | Uczeń zna: · daty: 1764, 1768, · żądania konfederatów barskich. Uczeń rozumie: · przyczyny I rozbioru Polski. Uczeń potrafi: · wymienić główne reformy dokonane przez króla krótko po elekcji, · wyjaśnić przyczyny wybuchu konfederacji barskiej. | Uczeń zna: · daty: 1765, 1767, · uchwały sejmu podjęte w 1768 r. Uczeń rozumie: · pojęcia: Familia (Czartoryscy), prawa kardynalne, Szkoła Rycerska, Uczeń potrafi: · wyjaśnić, do czego dążyła rodzina Czartoryskich, · wyjaśnić, w jakim celu została założona Szkoła Rycerska, · przedstawić przebieg sejmu w 1767 r., · wyjaśnić, w jaki sposób zaborcy uzasadniali I rozbiór Polski. | Uczeń zna: · postać: Nikołaja Repnina, Uczeń rozumie: · do czego dążyła Katarzyna II, doprowadzając do utworzenia trzech konfederacji. Uczeń potrafi: · wskazać różnice w dążeniach Familii i władczyni Rosji, · scharakteryzować obszary odebrane Rzeczpospolitej w wyniku I rozbioru. | Uczeń potrafi: · omówić przebieg konfederacji barskiej, · zanalizować symboliczną wymowę ryciny ukazującej Rzeczpospolitą jako kołacz królewski. |
28. Czasy stanisławowskie | Uczeń zna: · ramy chronologiczne czasów stanisławowskich, · cele istnienia KEN. Uczeń rozumie: · pojęcie: Komisja Edukacji Narodowej (KEN). | Uczeń rozumie: · pojęcie: obiady czwartkowe, czasy stanisławowskie. Uczeń potrafi: · wymienić zabytki architektury oświecenia w Polsce, w tym we własnym regionie, · opisać wygląd pałacu Na Wodzie w Łazienkach Królewskich. | Uczeń zna: · daty: 1765, 1773, · postacie: Tadeusza Rejtana, Hugo Kołłątaja. Uczeń rozumie: · pojęcie: Rada Nieustająca, · przyczyny, które doprowadziły do utworzenia KEN. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności zwołania sejmu rozbiorowego, · scharakteryzować system edukacji w Rzeczpospolitej przed utworzeniem KEN, · scharakteryzować zmiany wprowadzone w systemie edukacji przez KEN. | Uczeń zna: · postacie: Juliana Ursyna Niemcewicza, Ignacego Krasickiego, Marcello Bacciarellego, Canaletta. Uczeń rozumie: · pojęcia: klasycyzm. Uczeń potrafi: · przedstawić najważniejsze dokonania polskiego teatru, literatury, architektury, malarstwa i rzeźby w epoce oświecenia, · na przykładzie pałacu Na Wodzie wskazać główne cechy architektury klasycystycznej. | Uczeń potrafi: · zanalizować symboliczną wymowę obrazu Rejtan – upadek Polski, · scharakteryzować sytuację gospodarczą Rzeczpospolitej w czasach stanisławowskich, · ocenić czasy stanisławowskie. |
29. Konstytucja 3 maja | Uczeń zna: · datę: 3 maja 1791, · najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja. Uczeń rozumie: · pojęcia: Sejm Wielki (Czteroletni), Ustawa rządowa. | Uczeń zna: · programy stronnictw politycznych istniejących w Rzeczpospolitej. Uczeń rozumie: · pojęcia: stronnictwo królewskie, stronnictwo magnackie, stronnictwo patriotyczne, Straż Praw. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, jakie zmiany wprowadziła Konstytucja 3 maja. | Uczeń zna: · daty: 1788, 1788–1792, 1790, · postacie: Stanisława Staszica, Stanisława Małachowskiego, · najważniejsze reformy Sejmu Wielkiego. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności zwołania sejmu walnego, · przedstawić okoliczności, w jakich doszło do uchwalenia Ustawy rządowej. | Uczeń potrafi: · scharakteryzować sytuację polityczną Rzeczpospolitej w przededniu Sejmu Wielkiego, · scharakteryzować stosunek Rosji i Prus do Rzeczpospolitej, · porównać ustrój Rzeczpospolitej przed 3 maja 1791 i po tej dacie. | Uczeń potrafi: · opowiedzieć o przebiegu obrad Sejmu Wielkiego, · ocenić znaczenie Konstytucji 3 maja jako próby ratowania Rzeczpospolitej. |
30. II rozbiór Polski | Uczeń zna: · datę: 1793, · postać: Tadeusza Kościuszki, · państwa uczestniczące w II rozbiorze Polski. Uczeń rozumie: · znaczenie pojęcia: targowica. Uczeń potrafi: · wskazać na mapie ziemie odebrane Rzeczpospolitej w II rozbiorze. | Uczeń zna: · postać: Józefa Poniatowskiego, · miejsca głównych bitew w czasie wojny w obronie Konstytucji 3 maja. Uczeń rozumie: · pojęcie: konfederacja targowicka (targowica). Uczeń potrafi: · przedstawić reakcje na uchwalenie Konstytucji 3 maja, · przedstawić najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem wojny w obronie Konstytucji 3 maja. | Uczeń zna: · datę: 1792, · postać: Ksawerego Branickiego. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności wybuchu wojny w obronie Konstytucji 3 maja, · porównać stosunek sił między armią polską a rosyjską, · wyjaśnić, dlaczego król przeszedł do obozu konfederatów targowickich. | Uczeń rozumie: · pojęcie: Order Virtuti Militari, · dlaczego część magnatów oraz Katarzyna II dążyli do obalenia Konstytucji 3 maja. Uczeń potrafi: · wyjaśnić okoliczności, w jakich doszło do ogłoszenia konfederacji targowickiej, · scharakteryzować obszary odebrane Rzeczpospolitej w II rozbiorze. | Uczeń potrafi: · ocenić postawę magnatów, którzy ogłosili konfederację targowicką, · przedstawić okoliczności zwołania i przebieg sejmu w Grodnie, · ocenić postawę i działalność króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. |
31. Upadek Rzeczpospolitej | Uczeń zna: · daty: 1794, 1795, · państwa uczestniczące w III rozbiorze Polski, · główne przyczyny upadku Rzeczpospolitej. Uczeń rozumie: · pojęcia: Naczelnik powstania, insurekcja kościuszkowska (powstanie kościuszkowskie), kosynierzy. Uczeń potrafi: · wskazać na mapie ziemie odebrane Rzeczpospolitej w wyniku III rozbioru. | Uczeń zna: · bezpośrednią przyczynę wybuchu powstania kościuszkowskiego. Uczeń rozumie: · znaczenie polskiego zwycięstwa pod Racławicami, · dlaczego Rzeczpospolita upadła. Uczeń potrafi: · przedstawić najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem powstania kościuszkowskiego, · wskazać na mapie miejsca związane z przebiegiem powstania kościuszkowskiego. | Uczeń zna: · postanowienia Uniwersału połanieckiego. Uczeń rozumie: · pojęcie: Uniwersał połaniecki. Uczeń potrafi: · przedstawić plany patriotów polskich, · dostrzec przyczyny, które zadecydowały o klęsce masowego poboru do wojska. | Uczeń zna: · postać: Antoniego Madalińskiego. Uczeń potrafi: · dostrzec przyczyny klęski powstania kościuszkowskiego, · scharakteryzować obszary odebrane Rzeczpospolitej w wyniku III rozbioru. | Uczeń potrafi: · scharakteryzować sytuację w Polsce po II rozbiorze, · rozróżniać wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczpospolitej. |
Okres napoleoński
| |||||
32. Podboje Napoleona | Uczeń zna: · postać: Napoleona Bonapartego, · cele polityczne Napoleona. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, w jaki sposób Napoleon przejął władzę we Francji, · wskazać na mapie zasięg podbojów dokonanych przez Napoleona. | Uczeń zna: · datę: 1804, · ramy chronologiczne wojen napoleońskich. Uczeń rozumie: · pojęcie: blokada kontynentalna, Uczeń potrafi: · wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitew wojen napoleońskich, · przedstawić wpływ wojen napoleońskich na pozycję Francji w Europie. | Uczeń rozumie: · pojęcia: dyrektoriat, konsulat, konkordat, Kodeks Napoleona. Uczeń potrafi: · przedstawić okoliczności, w jakich dyrektoriat przejął władzę we Francji, · przedstawić działalność Napoleona w okresie konsulatu. | Uczeń zna: · postanowienia konstytucji francuskiej z 1795 r., · cel powstania Kodeksu Napoleona. Uczeń rozumie: · pojęcie: kampania włoska, · znaczenie Kodeksu Napoleona dla rozwoju prawa. Uczeń potrafi: · scharakteryzować rządy dyrektoriatu, · opisać działalność Napoleona we Włoszech, · określić, jak zmieniało się nastawienie części społeczeństwa francuskiego do polityki podbojów Napoleona, · wyjaśnić, z czego wynikało negatywne nastawienie do Napoleona wśród innych narodów europejskich. | Uczeń zna: · daty: 1795, 1796, 1799, 1801, 1805, 1806, 1807, · postanowienia pokoju w Tylży. Uczeń rozumie: · związek między planami Napoleona a relacjami między Francją a innymi krajami Europy. Uczeń potrafi: · przedstawić przebieg wojen napoleońskich, · dostrzec zmiany w Europie zachodzące pod wpływem podbojów Napoleona, · przedstawić stosunek sił austriacko-rosyjskich i francuskich przed bitwą pod Austerlitz, · opowiedzieć o przebiegu bitwy pod Austerlitz, · ocenić działania polityczne i wojskowe Napoleona. |
33. Po III rozbiorze Polski | Uczeń zna: · datę: 1797, · postacie: Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego. Uczeń rozumie: · pojęcie: Mazurek Dąbrowskiego. Uczeń potrafi: · przedstawić działalność Jana Henryka Dąbrowskiego. | Uczeń rozumie: · na czym polegała tragedia Legionów Polskich. Uczeń potrafi: · wyjaśnić, w jaki sposób sąsiedzi Rzeczpospolitej usprawiedliwiali swój udział w zaborach, · wyjaśnić okoliczności utworzenia Legionów Polskich we Włoszech. | Uczeń potrafi: · scharakteryzować sytuację panującą w poszczególnych zaborach, · dostrzec przyczyny zaufania, którym Polacy obdarzyli Napoleona. | Uczeń potrafi: · przedstawić sytuację poszczególnych grup społeczeństwa byłej Rzeczpospolitej pod zaborem rosyjskim, pruskim i austriackim, · opisać losy Legionów Polskich. | Uczeń potrafi: · scharakteryzować stosunek Napoleona do sprawy polskiej, · przedstawić okoliczności wkroczenia wojsk francuskich na ziemie polskie. |
34. Księstwo Warszawskie | Uczeń zna: · daty: 1807, 1815, · postać: Józefa Poniatowskiego, · okoliczności powstania Księstwa Warszawskiego. Uczeń rozumie: · powody rozczarowania Polaków Księstwem Warszawskim. Uczeń potrafi: · wskazać na mapie obszar Księstwa Warszawskiego oraz zmiany terytorialne, do jakich doszło w 1809 r. | Uczeń rozumie: · pojęcie: Wielka Armia. Uczeń potrafi: · wskazać przejawy zależności i niezależności Księstwa Warszawskiego, · wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitew wojen napoleońskich. | Uczeń rozumie: · pojęcie: sto dni Napoleona. Uczeń potrafi: · podać podstawowe informacje na temat Księstwa Warszawskiego, · scharakteryzować ustrój Księstwa Warszawskiego, · wyjaśnić, jak doszło do klęski Napoleona. | Uczeń rozumie: · pojęcie: bitwa narodów, · z czego wynikała nazwa, jaką Napoleon nadał utworzonemu przez siebie Księstwu. Uczeń potrafi: · wyjaśnić przyczyny wybuchu wojny z Austrią i przedstawić jej przebieg · wyjaśnić przyczyny wybuchu wojny Napoleona z Rosją. | Uczeń zna: · daty: 1808, 1809, 1812, 1813, · okoliczności, w jakich doszło do szarży polskich żołnierzy pod Somosierrą. Uczeń rozumie: · cel taktyki stosowanej przez Rosjan podczas wojny z Napoleonem, · przyczyny klęski wyprawy Napoleona na Rosję. Uczeń potrafi: · opowiedzieć o bitwach pod Somosierrą i Raszynem, · przedstawić przygotowania Francuzów do wyprawy na Rosję, · opowiedzieć o przebiegu wyprawy na Rosję, · ocenić politykę Napoleona wobec Polaków. |
Ogólne wymagania programowe:
ocenę celująca otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w wysokim stopniu opanował wiedzę określoną programem nauczania,
– dodatkowa wiedza pochodzi z różnych źródeł i jest owocem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń,
– łączy wiedzę z różnych źródeł,
umiejętności:
–ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe , o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
– w wysokim stopniu opanował umiejętności określone programem nauczania,
-uczeń potrafi korzystać ze źródeł informacji i potrafi samodzielnie zdobywać wiadomości,
– systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji (odpowiednio do wieku)
– samodzielnie rozwiązuje konkretne problemy zarówno w czasie lekcji jak i w pracy pozalekcyjnej,
-jest autorem pracy wykonanej dowolną techniką o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych,
-wyraża samodzielny, krytyczny (stosownie do wieku) stosunek do określonych zagadnień
– potrafi udowadniać swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji będącej skutkiem nabytej samodzielnie wiedzy,
– na lekcjach jest bardzo samodzielny;
ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w stopniu wyczerpującym opanował materiał programowy, wykorzystuje różne źródła wiedzy,
– posiada wiedzę pozwalającą na samodzielne jej wykorzystanie w różnych sytuacjach,
-łączy wiedzę z pokrewnych przedmiotów,
Umiejętności:
– sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji,
– potrafi korzystając ze wskazówek nauczyciela dotrzeć do innych źródeł wiadomości,
– samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania postawione przez nauczyciela, posługując się nabytymi umiejętnościami,
– rozwiązuje zadania dodatkowe,
– potrafi poprawnie rozumować w kategoriach przyczynowo – skutkowych, wykorzystując wiedzę przewidzianą programem nie tylko z jednego przedmiotu,
– jest aktywny na lekcji;
ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w zakresie wiedzy ma niewielkie braki, (operuje pojęciami i faktami) stosuje język przedmiotu
umiejętności:
-potrafi korzystać z poznanych w czasie lekcji źródeł informacji,
-inspirowany przez nauczyciela potrafi samodzielnie rozwiązywać zadania tematyczne i praktyczne o pewnym stopniu trudności,
-rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe,
– poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo- skutkowych,
– potrafi wykorzystać wiedzę w sytuacjach typowych,
– wykazuje się aktywnością na lekcjach
ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– wiedza ucznia jest wyrywkowa i fragmentaryczna,
– opanował podstawowe treści programowe w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się przedmiotu
umiejętności:
– potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji,
– potrafi samodzielnie wykonać proste zadania,
– wyrywkowo stosuje wiedzę w sytuacjach typowych,
– jego aktywność na lekcjach jest sporadyczna;
ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– uczeń ma duże braki w wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z przedmiotu;
umiejętności:
– jego postawa na lekcjach jest bierna, ale odpowiednio motywowany jest w stanie z pomocą nauczyciela wykonywać proste zadania wymagające zastosowania podstawowych umiejętności, które umożliwiają edukację na następnym etapie;
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej
oparte na Programie nauczania biologii – Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Dział | Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
I. Świat zwierząt
| 1. W królestwie zwierząt
| Uczeń: wymienia wspólne cechy zwierząt wyjaśnia, czym różnią się zwierzęta kręgowe od bezkręgowych
| Uczeń: przedstawia poziomy organizacji ciała zwierząt podaje przykłady zwierząt kręgowych i bezkręgowych
| Uczeń: definiuje pojęcia komórka, tkanka, narząd, układ narządów, organizm na podstawie podręcznika przyporządkowuje podane zwierzę do odpowiedniej grupy systematycznej
| Uczeń: charakteryzuje bezkręgowce i kręgowce charakteryzuje pokrycie ciała bezkręgowców i kręgowców podaje przykłady szkieletów bezkręgowców
| Uczeń: prezentuje stopniowo komplikującą się budowę ciała zwierząt na podstawie opisu przyporządkowuje zwierzę do odpowiedniej grupy systematycznej
|
2. Tkanki: nabłonkowa, mięśniowa i nerwowa
| wyjaśnia, czym jest tkanka wymienia podstawowe rodzaje tkanek zwierzęcych przy pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rysuje obrazy widziane pod mikroskopem
| wymienia najważniejsze funkcje wskazanej tkanki zwierzęcej opisuje budowę wskazanej tkanki przy niewielkiej pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rysuje obrazy widziane pod mikroskopem
| określa miejsca występowania w organizmie omawianych tkanek samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i przy pomocy nauczyciela rysuje obrazy widziane pod mikroskopem
| charakteryzuje budowę poszczególnych tkanek zwierzęcych rozpoznaje na ilustracji rodzaje tkanek zwierzęcych omawia budowę i sposób funkcjonowania tkanki mięśniowej samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rysuje obrazy widziane pod mikroskopem
| na podstawie ilustracji analizuje budowę tkanek zwierzęcych wykazuje związek istniejący między budową tkanek zwierzęcych a pełnionymi przez nie funkcjami samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych wykonuje z dowolnego materiału model wybranej tkanki zwierzęcej
| |
3. Tkanka łączna
| wymienia rodzaje tkanki łącznej wymienia składniki krwi przy pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rozpoznaje elementy tkanki widziane pod mikroskopem
| wskazuje rozmieszczenie omawianych tkanek w organizmie opisuje składniki krwi przy niewielkiej pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rozpoznaje elementy tkanki widziane pod mikroskopem
| wskazuje zróżnicowanie w budowie tkanki łącznej omawia funkcje składników krwi samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozpoznaje charakterystyczne elementy obserwowanej tkanki
| omawia właściwości i funkcje tkanki kostnej, chrzęstnej i tłuszczowej charakteryzuje rolę poszczególnych składników morfotycznych krwi samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i na podstawie ilustracji rozpoznaje charakterystyczne elementy obserwowanej tkanki
| wykazuje związek istniejący między budową elementów krwi a pełnionymi przez nie funkcjami wykonuje mapę mentalną dotyczącą związku między budową poszczególnych tkanek zwierzęcych a pełnionymi przez nie funkcjami samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i na podstawie ilustracji rozpoznaje oraz opisuje elementy tkanki widziane pod mikroskopem
| |
II. Od parzydełkowców do pierścienic
| 4.Parzydełkowce – najprostsze zwierzęta tkankowe
| wskazuje miejsce występowania parzydełkowców rozpoznaje na ilustracji parzydełkowca wśród innych zwierząt
| wymienia cechy budowy parzydełkowców wyjaśnia, na czym polega rola parzydełek
| porównuje budowę oraz tryb życia polipa i meduzy rozpoznaje wybrane gatunki parzydełkowców
| charakteryzuje wskazane czynności życiowe parzydełkowców ocenia znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka
| wykazuje związek istniejący między budową parzydełkowców a środowiskiem ich życia przedstawia tabelę, w której porównuje polipa z meduzą wykonuje model parzydełkowca
|
5. Płazińce – zwierzęta, które mają nitkowate ciało
| wskazuje miejsce występowania płazińców rozpoznaje na ilustracji tasiemca
| wskazuje na ilustracji elementy budowy tasiemca wskazuje drogi inwazji tasiemca do organizmu wskazuje na schemacie cyklu rozwojowego tasiemca żywiciela pośredniego
| omawia przystosowanie tasiemca do pasożytniczego trybu życia charakteryzuje znaczenie płazińców omawia rolę żywiciela pośredniego i ostatecznego w cyklu rozwojowym tasiemca
| charakteryzuje wskazane czynności życiowe płazińców omawia sposoby zapobiegania zarażeniu się tasiemcem
| analizuje możliwości zakażenia się chorobami wywoływanymi przez płazińce ocenia znaczenie płazińców w przyrodzie i dla człowieka
| |
6. Nicienie – zwierzęta, które mają nitkowate ciało
| wskazuje środowisko życia nicieni rozpoznaje na ilustracji nicienie wśród innych zwierząt
| wskazuje charakterystyczne cechy nicieni omawia budowę zewnętrzną nicieni wymienia choroby wywołane przez nicienie
| wskazuje drogi inwazji nicieni do organizmu wyjaśnia, na czym polega „choroba brudnych rąk”
| charakteryzuje objawy chorób wywołanych przez nicienie omawia znaczenie profilaktyki
| analizuje możliwości zakażenia się chorobami wywoływanymi przez nicienie przygotowuje prezentację multimedialną na temat chorób wywoływanych przez nicienie charakteryzuje znaczenie nicieni w przyrodzie i dla człowieka
| |
7. Pierścienice – zwierzęta zbudowane z segmentów
| rozpoznaje pierścienice wśród innych zwierząt wskazuje środowisko życia pierścienic
| wymienia cechy charakterystyczne budowy zewnętrznej pierścienic wyjaśnia znaczenie szczecinek
| omawia środowisko i tryb życia nereidy oraz pijawki na żywym okazie dżdżownicy lub na ilustracji wskazuje siodełko i wyjaśnia jego rolę
| wskazuje przystosowania pijawki do pasożytniczego trybu życia charakteryzuje wskazane czynności życiowe pierścienic
| zakłada hodowlę dżdżownic, wskazując, jak zwierzęta te przyczyniają się do poprawy struktury gleby ocenia znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka
| |
III. Stawonogi i mięczaki
| 8. Cechy stawonogów
| rozpoznaje stawonogi wśród innych zwierząt wymienia skorupiaki, owady i pajęczaki jako zwierzęta należące do stawonogów wymienia główne części ciała poszczególnych grup stawonogów
| wymienia miejsca bytowania stawonogów rozróżnia wśród stawonogów skorupiaki, owady i pajęczaki
| wykazuje różnorodność miejsc bytowania stawonogów przedstawia kryteria podziału stawonogów na skorupiaki, owady i pajęczaki opisuje funkcje odnóży stawonogów wyjaśnia, czym jest oskórek
| charakteryzuje wskazane czynności życiowe stawonogów omawia cechy umożliwiające rozpoznanie skorupiaków, owadów i pajęczaków wymienia cechy adaptacyjne wskazanej grupy stawonogów wyjaśnia, czym jest oko złożone
| przedstawia różnorodność budowy ciała stawonogów oraz ich trybu życia, wykazując jednocześnie ich cechy wspólne analizuje cechy adaptacyjne stawonogów, umożliwiające im opanowanie różnych środowisk
|
9. Skorupiaki – stawonogi, które mają twardy pancerz
| wymienia główne części ciała skorupiaków wskazuje środowiska występowania skorupiaków rozpoznaje skorupiaki wśród innych stawonogów
| wymienia cztery grupy skorupiaków
| nazywa poszczególne części ciała u raka stawowego
| wykazuje związek między budową skorupiaków a środowiskiem ich życia
| charakteryzuje znaczenie skorupiaków w przyrodzie i dla człowieka
| |
10. Owady – stawonogi zdolne do lotu
| wymienia elementy budowy zewnętrznej owadów wylicza środowiska życia owadów rozpoznaje owady wśród innych stawonogów
| wskazuje charakterystyczne cechy budowy wybranych gatunków owadów na wybranych przykładach omawia znaczenie owadów dla człowieka
| na kilku przykładach omawia różnice w budowie owadów oraz ich przystosowania do życia w różnych środowiskach na wybranych przykładach omawia znaczenie owadów dla człowieka
| wykazuje związek istniejący między budową odnóży owadów a środowiskiem ich życia na wybranych przykładach omawia znaczenie owadów w przyrodzie i dla człowieka
| analizuje budowę narządów gębowych owadów i wykazuje jej związek z pobieranym pokarmem
| |
11. Pajęczaki – stawonogi, które mają cztery pary odnóży
| wymienia środowiska występowania pajęczaków rozpoznaje pajęczaki wśród innych stawonogów
| wskazuje charakterystyczne cechy budowy zewnętrznej pajęczaków omawia sposób odżywiania się pajęczaków
| na podstawie cech budowy zewnętrznej pajęczaków przyporządkowuje konkretne okazy do odpowiednich gatunków na podstawie obserwacji żywych okazów lub filmu edukacyjnego omawia czynności życiowe pajęczaków
| omawia sposoby odżywiania się pajęczaków na przykładzie wybranych przedstawicieli charakteryzuje odnóża pajęczaków
| ocenia znaczenie pajęczaków w przyrodzie i dla człowieka analizuje elementy budowy zewnętrznej pajęczaków i wykazuje ich przystosowania do środowiska życia
| |
12. Mięczaki – zwierzęta, które mają muszlę
| wymienia miejsca występowania mięczaków wskazuje na ilustracji elementy budowy ślimaka
| omawia budowę zewnętrzną mięczaków wskazuje na ilustracjach elementy budowy mięczaków
| na podstawie obserwacji żywych okazów lub filmu edukacyjnego omawia czynności życiowe mięczaków
| wykazuje różnice w budowie ślimaków, małży i głowonogów omawia znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka
| rozpoznaje na ilustracji gatunki ślimaków konstruuje tabelę, w której porównuje trzy grupy mięczaków
| |
IV. Kręgowce zmiennocieplne
| 13. Ryby – kręgowce środowisk wodnych
| wskazuje wodę jako środowisko życia ryb rozpoznaje ryby wśród innych zwierząt kręgowych
| na podstawie ilustracji omawia budowę zewnętrzną ryb nazywa i wskazuje położenie płetw opisuje proces wymiany gazowej u ryb
| na podstawie obserwacji żywych okazów lub filmu edukacyjnego omawia czynności życiowe ryb przyporządkowuje wskazany organizm do ryb na podstawie znajomości ich cech charakterystycznych
| wyjaśnia, na czym polega zmiennocieplność ryb omawia sposób rozmnażania ryb, wyjaśniając, czym jest tarło
| omawia przystosowania ryb w budowie zewnętrznej i czynnościach życiowych do życia w wodzie
|
14. Przegląd i znaczenie ryb
| określa kształty ciała ryb w zależności od różnych miejsc ich występowania
| podaje przykłady zdobywania pokarmu przez ryby wyjaśnia, czym jest ławica i plankton
| kilkoma przykładami ilustruje strategie zdobywania pokarmu przez ryby
| omawia znaczenie ryb w przyrodzie i dla człowieka
| wykazuje związek istniejący między budową ryb a miejscem ich bytowania
| |
15. Płazy – kręgowce środowisk wodno-lądowych
| wskazuje środowisko życia płazów wymienia części ciała płazów
| na podstawie ilustracji omawia budowę zewnętrzną płaza wymienia stadia rozwojowe żaby
| charakteryzuje przystosowania płazów do życia w wodzie i na lądzie omawia wybrane czynności życiowe płazów
| omawia cykl rozwojowy żaby i wykazuje jego związek z życiem w wodzie i na lądzie rozpoznaje przedstawicieli płazów wśród innych zwierząt, wskazując na ich charakterystyczne cechy
| wyjaśnia, w jaki sposób przebiega wymiana gazowa u płazów, wykazując związek z ich życiem w dwóch środowiskach wykazuje związek istniejący między trybem życia płazów a ich zmiennocieplnością
| |
16. Przegląd i znaczenie płazów
| rozpoznaje na ilustracji płazy ogoniaste, beznogie i bezogonowe
| podaje przykłady płazów żyjących w Polsce wymienia główne zagrożenia dla płazów
| rozpoznaje na ilustracji płazy ogoniaste, bezogonowe i beznogie omawia główne zagrożenia dla płazów
| charakteryzuje płazy ogoniaste, bezogonowe i beznogie wskazuje sposoby ochrony płazów
| ocenia znaczenie płazów w przyrodzie i dla człowieka wykonuje portfolio lub prezentację multimedialną na temat płazów żyjących w Polsce
| |
17. Gady – kręgowce, które opanowały ląd
| wymienia środowiska życia gadów omawia budowę zewnętrzną gadów
| wyjaśnia związek istniejący między występowaniem gadów a ich zmiennocieplnością rozpoznaje gady wśród innych zwierząt
| opisuje przystosowania gadów do życia na lądzie omawia tryb życia gadów
| charakteryzuje rozmnażanie i rozwój gadów analizuje przebieg wymiany gazowej u gadów
| analizuje pokrycie ciała gadów w kontekście ochrony przed utratą wody wykazuje związek między sposobem rozmnażania gadów a środowiskiem ich życia
| |
18. Przegląd i znaczenie gadów
| rozpoznaje na ilustracji jaszczurki, krokodyle, węże i żółwie
| określa środowiska życia gadów podaje przyczyny zmniejszania się populacji gadów
| omawia sposoby zdobywania pokarmu przez gady wskazuje sposoby ochrony gadów
| charakteryzuje gady występujące w Polsce wyjaśnia przyczyny wymierania gadów i podaje sposoby zapobiegania zmniejszaniu się ich populacji
| ocenia znaczenie gadów w przyrodzie i dla człowieka wykonuje portfolio lub prezentację multimedialną na temat gadów żyjących w Polsce
| |
V. Kręgowce stałocieplne | 19. Ptaki – kręgowce zdolne do lotu
| wymienia różnorodne siedliska występowania ptaków na żywym okazie lub na ilustracji wskazuje cechy budowy ptaków
| rozpoznaje rodzaje piór wymienia elementy budowy jaja wskazuje ptaki jako zwierzęta stałocieplne rozpoznaje ptaki wśród innych zwierząt, wskazując ich charakterystyczne cechy
| omawia przystosowania ptaków do lotu omawia budowę piór wyjaśnia proces rozmnażania i rozwój ptaków
| analizuje budowę piór ptaków w związku z pełnioną przez nie funkcją wykazuje związek istniejący między wymianą gazową a umiejętnością latania ptaków wyjaśnia proces rozmnażania i rozwoju ptaków
| wykazuje związek istniejący między przebiegiem wymiany gazowej a przystosowaniem ptaków do lotu na ilustracji lub podczas obserwacji w terenie rozpoznaje gatunki ptaków zamieszkujących najbliższą okolicę
|
20. Przegląd i znaczenie ptaków
| podaje przykłady ptaków żyjących w różnych środowiskach
| wymienia pozytywne znaczenie ptaków w przyrodzie
| omawia znaczenie ptaków w przyrodzie i dla człowieka wskazuje zagrożenia dla ptaków
| wykazuje związek istniejący między wielkością i kształtem dziobów ptaków a rodzajem spożywanego przez nie pokarmu omawia sposoby ochrony ptaków
| wykazuje związek między stałocieplnością ptaków a środowiskiem i trybem ich życia korzysta z klucza do oznaczania popularnych gatunków ptaków
| |
21. Ssaki – kręgowce, które karmią młode mlekiem
| wskazuje środowiska występowania ssaków na podstawie ilustracji omawia budowę zewnętrzną ssaków
| wykazuje zróżnicowanie siedlisk zajmowanych przez ssaki określa ssaki jako zwierzęta stałocieplne wymienia wytwory skóry ssaków
| na ilustracji lub na żywym obiekcie wskazuje cechy charakterystyczne i wspólne dla ssaków wyjaśnia, że budowa skóry ssaków ma związek z utrzymywaniem przez nie stałocieplności omawia proces rozmnażania i rozwój ssaków
| opisuje przystosowania ssaków do różnych środowisk życia charakteryzuje opiekę nad potomstwem u ssaków identyfikuje wytwory skóry ssaków
| analizuje związek zachodzący między wymianą gazową ssaków a zróżnicowanymi środowiskami ich występowania i ich życiową aktywnością analizuje funkcje skóry w aspekcie różnorodności siedlisk zajmowanych przez ssaki
| |
22. Przegląd i znaczenie ssaków
| wymienia przystosowania ssaków do zróżnicowanych środowisk ich bytowania
| wykazuje zależność między budową morfologiczną ssaków a zajmowanym przez nie siedliskiem nazywa wskazane zęby ssaków
| rozpoznaje zęby ssaków i wyjaśnia ich funkcje wyjaśnia znaczenie ssaków dla przyrody
| omawia znaczenie ssaków dla człowieka wymienia zagrożenia dla ssaków
| analizuje zagrożenia ssaków i wskazuje sposoby ich ochrony wykazuje przynależność człowieka do ssaków
|
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny. Planeta Nowa 6
Wymagania na poszczególne oceny | ||||
konieczne (ocena dopuszczająca) | podstawowe (ocena dostateczna) | rozszerzające (ocena dobra) | dopełniające (ocena bardzo dobra) | wykraczające (ocena celująca) |
2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1. Współrzędne geograficzne | ||||
Uczeń: • wskazuje na mapie lub na globusierównik, południki 0° i 180° orazpółkule: południową, północną,wschodnią i zachodnią • podaje symbole oznaczającekierunki geograficzne • wyjaśnia, do czego służąwspółrzędne geograficzne | Uczeń: • wymienia cechy południkówi równoleżników • podaje wartości południkówi równoleżników w miarachkątowych • wyjaśnia znaczenie terminów:długość geograficzna, szerokośćgeograficzna • wyjaśnia znaczenie terminów:rozciągłość południkowa, rozciągłośćrównoleżnikowa | Uczeń: • odczytuje szerokość geograficznąi długość geograficzną wybranychpunktów na globusie i mapie • odszukuje obiekty na mapiena podstawie podanychwspółrzędnych geograficznych | Uczeń: • określa położenie matematycznogeograficznepunktów i obszarówna mapie świata i mapie Europy • wyznacza współrzędnegeograficzne na podstawie mapydrogowej • oblicza rozciągłość południkowąi rozciągłość równoleżnikowąwybranych obszarów na Ziemi • wyznacza współrzędnegeograficzne punktu, w którymsię znajduje, za pomocą aplikacjiobsługującej mapy w smartfonielub komputerze | Uczeń: • wyznacza w terenie współrzędnegeograficzne dowolnych punktówza pomocą mapy i odbiornika GPS |
2. Ruchy Ziemi | ||||
Uczeń: • wymienia rodzaje ciał niebieskichznajdujących się w UkładzieSłonecznym • wymienia planety UkładuSłonecznego w kolejnościod znajdującej się najbliżej Słońcado tej, która jest położona najdalej • wyjaśnia, na czym polega ruchobrotowy Ziemi • wyjaśnia znaczenie terminugórowanie Słońca • określa czas trwania ruchuobrotowego • demonstruje ruch obrotowy Ziemiprzy użyciu modeli • wyjaśnia, na czym polega ruchobiegowy Ziemi • demonstruje ruch obiegowy Ziemiprzy użyciu modeli • wymienia daty rozpoczęciaastronomicznych pór roku • wskazuje na globusie i mapie strefyoświetlenia Ziemi | Uczeń: • wyjaśnia znaczenie terminów:gwiazda, planeta, planetoida,meteor, meteoryt, kometa • podaje różnicę między gwiazdąa planetą • wymienia cechy ruchu obrotowegoZiemi • omawia występowanie dnia i nocyjako głównego następstwo ruchu obrotowego • podaje cechy ruchu obiegowegoZiemi • wymienia strefy oświetlenia Ziemii wskazuje ich granice na mapie lubglobusie | Uczeń: • rozpoznaje rodzaje ciał niebieskichprzedstawionych na ilustracji • opisuje dzienną wędrówkę Słońcapo niebie, posługując się ilustracjąlub planszą • omawia wędrówkę Słońcapo niebie w różnych porach rokuna podstawie ilustracji • omawia przebieg linii zmiany daty • przedstawia zmiany w oświetleniuZiemi w pierwszych dniachastronomicznych pór rokuna podstawie ilustracji • wymienia następstwa ruchuobiegowego Ziemi • wyjaśnia, na jakiej podstawiewyróżnia się strefy oświetleniaZiemi | Uczeń: • opisuje budowę UkładuSłonecznego • wyjaśnia zależność między kątempadania promieni słonecznycha długością cienia gnomonu lubdrzewa na podstawie ilustracji • określa różnicę między czasemstrefowym a czasem słonecznymna kuli ziemskiej • wyjaśnia przyczyny występowaniadnia polarnego i nocy polarnej • charakteryzuje strefy oświetleniaZiemi z uwzględnieniem kątapadania promieni słonecznych,czasu trwania dnia i nocy orazwystępowania pór roku | Uczeń: • wyjaśnia związek między ruchemobrotowym Ziemi a takimi zjawiskamijak pozorna wędrówka Słońcapo niebie, górowanie Słońca,występowanie dnia i nocy, dobowyrytm życia człowieka i przyrody,występowanie stref czasowych • określa czas strefowy na podstawiemapy stref czasowych • wykazuje związek między położeniemgeograficznym obszarua wysokością górowania Słońca • wykazuje związek między ruchemobiegowym Ziemi a strefami jejoświetlenia oraz strefowymzróżnicowaniem klimatówi krajobrazów na Ziemi |
3. Środowisko przyrodnicze i ludność Europy | ||||
Uczeń: • określa położenie Europy na mapieświata • wymienia nazwy większych mórz,zatok, cieśnin i wysp Europyi wskazuje je na mapie • wskazuje przebieg umownejgranicy między Europą a Azją • wymienia elementy krajobrazuIslandii na podstawie fotografii • wymienia strefy klimatycznew Europie na podstawie mapyklimatycznej • wskazuje na mapie obszaryw Europie o cechach klimatumorskiego i kontynentalnego • podaje liczbę państw Europy • wskazuje na mapie politycznejnajwiększe i najmniejsze państwaEuropy • wymienia czynniki wpływającena rozmieszczenie ludności Europy • wyjaśnia znaczenie terminu gęstośćzaludnienia • wskazuje na mapie rozmieszczenialudności obszary o dużej i małejgęstości zaludnienia • wymienia starzejące się krajeEuropy • wymienia grupy ludówzamieszkujących Europę napodstawie mapy tematycznej • wymienia główne języki i religiewystępujące w Europie • wskazuje Paryż i Londyn na mapieEuropy | Uczeń: • omawia przebieg umownej granicymiędzy Europą a Azją • wymienia czynniki decydująceo długości linii brzegowej Europy • wymienia największe krainygeograficzne Europy i wskazujeje na mapie • opisuje położenie geograficzneIslandii na podstawie mapyogólnogeograficznej • wyjaśnia znaczenie terminów:wulkan, magma, erupcja, lawa,bazalt • przedstawia kryterium wyróżnianiastref klimatycznych • omawia cechy wybranych typówi odmian klimatu Europyna podstawie klimatogramów • wymienia i wskazuje na mapiepolitycznej Europy państwapowstałe na przełomie lat 80. i 90.XX w. • omawia rozmieszczenie ludnościwEuropie na podstawie mapyrozmieszczenia ludności • przedstawia liczbę ludności Europyna tle liczby ludności pozostałychkontynentów na podstawiewykresów • charakteryzuje zróżnicowaniejęzykowe ludności Europyna podstawie mapy tematycznej • wymienia przyczyny migracjiLudności • wymienia kraje imigracyjne i krajeemigracyjne w Europie • wymienia cechy krajobrazuwielkomiejskiego • wymienia i wskazuje na mapienajwiększe miasta Europy i świata • porównuje miasta Europyz miastami świata na podstawiewykresów | Uczeń: • opisuje ukształtowaniepowierzchni Europy na podstawiemapy ogólnogeograficznej • opisuje położenie Islandiiwzględem płyt litosferyna podstawie mapy geologicznej • wymienia przykłady obszarówwystępowania trzęsień ziemii wybuchów wulkanów na świeciena podstawie mapy geologiczneji mapy ogólnogeograficznej • omawia czynniki wpływającena zróżnicowanie klimatyczneEuropy na podstawie mapklimatycznych • podaje różnice między strefamiklimatycznymi, które znajdują sięw Europie • charakteryzuje zmiany liczbyludności Europy • analizuje strukturę wieku i płciludności na podstawie piramidwieku i płci ludności wybranychkrajów Europy • przedstawia przyczynyzróżnicowania narodowościowegoi językowego ludności w Europie • omawia zróżnicowanie kulturowei religijne w Europie • przedstawia zalety i wady życiaw wielkim mieście • omawia położenie i układprzestrzenny Londynu i Paryżana podstawie map | Uczeń: • porównuje ukształtowaniepowierzchni wschodnieji zachodniej oraz północneji południowej części Europy • wyjaśnia przyczyny występowaniagejzerów na Islandii • omawia strefy klimatycznew Europie i charakterystycznądla nich roślinność na podstawieklimatogramów i fotografii • omawia wpływ prądów morskichna temperaturę powietrzaw Europie • omawia wpływ ukształtowaniapowierzchni na klimat Europy • porównuje piramidy wiekui płci społeczeństw: młodego • przedstawia skutki zróżnicowaniakulturowego ludności Europy • przedstawia korzyści i zagrożeniazwiązane z migracjami ludności • porównuje Paryż i Londyn podwzględem ich znaczenia na świecie | Uczeń: • wyjaśnia wpływ działalnościlądolodu na ukształtowaniepółnocnej części Europyna podstawie mapy i dodatkowychźródeł informacji • wyjaśnia wpływ położeniana granicy płyt litosferyna występowanie wulkanówi trzęsień ziemi na Islandii • wyjaśnia, dlaczego w Europiena tej samej szerokościgeograficznej występują różnetypy i odmiany klimatu • podaje zależności między strefamioświetlenia Ziemi a strefamiklimatycznymi na podstawieilustracji oraz map klimatycznych • przedstawia rolę Unii Europejskiejw przemianach społecznychi gospodarczych Europy • analizuje przyczyny i skutkistarzenia się społeczeństw Europy • opisuje działania, które możnapodjąć, aby zmniejszyć tempostarzenia się społeczeństwa Europy • omawia przyczyny nielegalnejimigracji do Europy • ocenia skutki migracji ludnościmiędzy państwami Europyoraz imigracji ludności z innychkontynentów • ocenia rolę i funkcje Paryżai Londynu jako wielkich metropolii |
4. Gospodarka Europy | ||||
Uczeń: • wymienia zadania i funkcjerolnictwa • wyjaśnia znaczenie terminu plony • wymienia główne cechyśrodowiska przyrodniczego Daniii Węgier na podstawie mapyogólnogeograficznej Europy • wymienia rośliny uprawnei zwierzęta hodowlaneo największym znaczeniudla rolnictwa Danii i Węgier • wymienia zadania i funkcjeprzemysłu • wymienia znane i cenionena świecie francuskie wyrobyprzemysłowe • podaje przykłady odnawialnychi nieodnawialnych źródeł energiina podstawie schematu • rozpoznaje typy elektrownina podstawie fotografii • wymienia walory przyrodniczeEuropy Południowej na podstawiemapy ogólnogeograficznej • wymienia atrakcje turystycznew wybranych krajach EuropyPołudniowej na podstawie mapytematycznej i fotografii | Uczeń: • przedstawia główne cechyśrodowiska przyrodniczegoDanii i Węgier sprzyjającerozwojowi rolnictwa na podstawiemap ogólnogeograficznychi tematycznych • wymienia czynniki rozwojuprzemysłu we Francji • podaje przykłady działównowoczesnego przemysłuwe Francji • wymienia czynniki wpływającena strukturę produkcji energiiw Europie • podaje główne zalety i wadyróżnych typów elektrowni • omawia walory kulturowe EuropyPołudniowej na podstawiefotografii • wymienia elementy infrastrukturyturystycznej na podstawiefotografii oraz tekstów źródłowych | Uczeń: • omawia warunki przyrodniczei pozaprzyrodnicze rozwojurolnictwa w Europie • omawia rozmieszczenienajważniejszych uprawi hodowli w Danii i na Węgrzechna podstawie map rolnictwatych krajów • wyjaśnia, czym się charakteryzujenowoczesny przemysł we Francji • omawia zmiany w wykorzystaniuźródeł energii w Europie w XXi XXI w. na podstawie wykresu • omawia znaczenie turystykiw krajach Europy Południowejna podstawie wykresówdotyczących liczby turystówi wpływów z turystyki | Uczeń: • porównuje wydajność rolnictwaDanii i Węgier na podstawiewykresów • wyjaśnia znaczenie nowoczesnychusług we Francji na podstawiediagramów przedstawiającychstrukturę zatrudnienia wedługsektorów oraz strukturęwytwarzania PKB we Francji • charakteryzuje usługi turystycznei transportowe we Francji • przedstawia zalety i wadyelektrowni jądrowych • omawia wpływ rozwoju turystykina infrastrukturę turystyczną orazstrukturę zatrudnienia w krajachEuropy Południowej | Uczeń: • wyjaśnia, dlaczego w Europiewystępują korzystne warunkiprzyrodnicze do rozwoju rolnictwa • przedstawia pozytywnei negatywne skutki rozwojunowoczesnego rolnictwaw Europie • omawia rolę i znaczenienowoczesnego przemysłu i usługwe Francji • analizuje wpływ warunkówśrodowiska przyrodniczegow wybranych krajach Europyna wykorzystanie różnych źródełenergii |
5. Sąsiedzi Polski | ||||
Uczeń: • wymienia główne działyprzetwórstwa przemysłowegow Niemczech na podstawiediagramu kołowego • wskazuje na mapie NadrenięPółnocną-Westfalię • wymienia walory przyrodniczei kulturowe Czech i Słowacji • wymienia atrakcje turystycznew Czechach i na Słowacji • wymienia walory przyrodniczeLitwy i Białorusi • przedstawia główne atrakcjeturystyczne Litwy i Białorusi • omawia położenie geograficzneUkrainy na podstawie mapyogólnogeograficznej • wymienia surowce mineralneUkrainy na podstawie mapygospodarczej • wskazuje na mapie największekrainy geograficzne Rosji • wymienia surowce mineralne Rosjina podstawie mapy gospodarczej • wymienia i lokalizuje na mapie Rosjigłówne obszary upraw • wskazuje na mapie sąsiadów Polski • wymienia przykłady współpracyPolski z sąsiednimi krajami | Uczeń: • omawia znaczenie przemysłuw niemieckiej gospodarce • wymienia znane i cenionena świecie niemieckie wyrobyprzemysłowe • rozpoznaje obiekty z Listyświatowego dziedzictwa UNESCOw Czechach i na Słowacjina ilustracjach • przedstawia atrakcje turystyczneLitwy i Białorusi na podstawiemapy tematycznej i fotografii • wymienia na podstawie mapycechy środowiska przyrodniczegoUkrainy sprzyjające rozwojowigospodarki • wskazuje na mapie obszary, nadktórymi Ukraina utraciła kontrolę • wymienia główne gałęzieprzemysłu Rosji na podstawiemapy gospodarczej • wymienia najważniejsze roślinyuprawne w Rosji na podstawiemapy gospodarczej • podaje nazwy euroregionówna podstawie mapy | Uczeń: • omawia przyczyny zmianzapoczątkowanych w przemyślew Niemczech w latach 60. XX w. • analizuje strukturę zatrudnieniaw przemyśle w Niemczechna podstawie diagramu kołowego • charakteryzuje środowiskoprzyrodnicze Czechi Słowacji na podstawie mapyogólnogeograficznej • omawia znaczenie turystykiaktywnej na Słowacji • omawia środowisko przyrodniczeLitwy i Białorusi na podstawiemapy ogólnogeograficznej • podaje czynniki wpływającena atrakcyjność turystycznąLitwy i Białorusi • podaje przyczyny zmniejszaniasię liczby ludności Ukrainy napodstawie wykresu i schematu • omawia cechy środowiskaprzyrodniczego Rosji na podstawiemapy ogólnogeograficznej • wyjaśnia, jakie czynniki wpływająna stan gospodarki Rosji • omawia znaczenie usług w Rosji • charakteryzuje relacje Polskiz Rosją podstawie dodatkowychźródeł | Uczeń: • przedstawia główne kierunki zmianprzemysłu w Nadrenii Północnej- • charakteryzuje nowoczesneprzetwórstwo przemysłowew Nadrenii Północnej-Westfaliina podstawie mapy • porównuje cechy środowiskaprzyrodniczego Czech i Słowacji • opisuje przykłady atrakcjiturystycznych i rekreacyjno- • porównuje walory przyrodniczeLitwy i Białorusi na podstawiemapy ogólnogeograficzneji fotografii • podaje przyczyny konfliktówna Ukrainie • omawia czynniki lokalizacjigłównych okręgówprzemysłowych Rosji • wyjaśnia znaczenie przemysłuw gospodarce Rosji • opisuje stosunki Polski z sąsiadamina podstawie dodatkowych źródeł | Uczeń: • omawia wpływ sektorakreatywnego na gospodarkęNadrenii Północnej- • udowadnia, że Niemcy sąświatową potęgą gospodarczą napodstawie danych statystycznychoraz map gospodarczych • udowadnia, że Czechy i Słowacjato kraje atrakcyjne pod względemturystycznym • projektuje wycieczkę na Litwęi Białoruś, posługując się różnymimapami • analizuje konsekwencjegospodarcze konfliktówna Ukrainie • charakteryzuje atrakcjeturystyczne Ukrainy na podstawiedodatkowych źródeł oraz fotografii • omawia wpływ konfliktu z Ukrainąna Rosję • uzasadnia potrzebę utrzymywaniadobrych relacji z sąsiadami Polski • przygotowuje pracę (np. album,plakat, prezentację multimedialną)na temat inicjatyw zrealizowanychw najbliższym euroregioniena podstawie dodatkowychźródeł informacji Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe , o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponadwojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie) |
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY SZÓSTEJ
DOPUSZCZAJĄCY (2)
UCZEŃ:
- wykonuje proste obliczenia czasowe
- wymienia jednostki opisujące prędkość, drogę, czas
- rozwiązuje proste zadania dotyczące obliczania wydatków
- dodaje, odejmuje, mnoży, dzieli liczby naturalne w pamięci i sposobem pisemnym – proste przypadki
- w zbiorze liczb wskazuje liczby podzielne przez 2, 5, 10, 100
- przedstawia liczbę dwucyfrową jako iloczyn liczb pierwszych wybranym przez siebie sposobem –proste przypadki
- wykonuje proste obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach
- oblicza rzeczywistą długość odcinka, gdy dana jest jego długość w skali – proste przypadki
- oblicza średnią arytmetyczną dwóch liczb naturalnych – proste przypadki
- rozróżnia i nazywa podstawowe figury płaskie
- mierzy długość odcinka i podaje ją w odpowiednich jednostkach
- rozpoznaje odcinki i proste prostopadłe i równoległe
- wyróżnia wierzchołki, boki i kąty wielokątów
- rozróżnia rodzaje kątów
- mierzy kąty mniejsze od kąta półpełnego
- oblicza obwód wielokąta, gdy długości boków są liczbami naturalnymi, wyrażonymi w takich samych jednostkach
- wskazuje trójkąt na podstawie jego nazwy
- wskazuje wysokości w trójkącie
- podaje nazwy czworokątów
- wskazuje wysokości trapezów
- rozpoznaje wielokąty
- określa, czy dane kąty należą do tego samego trójkąta
- wskazuje w ułamku: licznik, mianownik, kreskę ułamkową
- zapisuje ułamek w postaci dzielenia i odwrotnie
- skraca i rozszerza ułamki – proste przypadki
- porównuje ułamki zwykłe o jednakowych licznikach lub mianownikach
- sprowadza ułamki do wspólnego mianownika – proste przypadki
- przedstawia ułamek zwykły w postaci ułamka dziesiętnego przez rozszerzanie ułamka lub za pomocą kalkulatora
- porównuje ułamki zwykłe o różnych mianownikach na podstawie rysunku – proste przypadki
- dodaje i odejmuje ułamki o różnych mianownikach – proste przypadki
- mnoży ułamki – proste przypadki
- znajduje liczbę odwrotną do danej – proste przypadki
- dzieli ułamki – proste przypadki
- zapisuje iloczyn dwóch jednakowych czynników w postaci potęgi – proste przypadki
- czyta i zapisuje ułamki dziesiętne
- podaje przybliżenie liczby dziesiętnej z dokładnością do całości
- zamienia ułamki dziesiętne na zwykłe – proste przypadki
- dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne w pamięci lub sposobem pisemnym. sprawdza wyniki za pomocą kalkulatora
- mnoży i dzieli liczby dziesiętne – proste przypadki
- wymienia jednostki drogi, prędkości, czasu
- rozwiązuje proste zadania tekstowe dotyczące obliczania prędkości, drogi, czasu – proste przypadki
- wyróżnia jednostki pola wśród innych jednostek
- oblicza pole figury, licząc kwadraty jednostkowe
- rozwiązuje proste zadania dotyczące obliczania pola, obwodu równoległoboku i trójkąta w sytuacjach typowych, gdy dane są liczbami naturalnymi i są wyrażone w jednakowych jednostkach
- stosuje symbol procentu
- zapisuje ułamki o mianowniku 100 za pomocą procentów
- zamienia ułamki typu: 1/2, 1/4 , 0,2 na procenty
- zamienia 50%, 25%, 10% na ułamki
- wskazuje, jaki procent figury zamalowano – najprostsze przypadki
- odczytuje dane z diagramów – proste przypadki
- wskazuje graniastosłupy, ostrosłupy i bryły obrotowe wśród innych brył
- wskazuje na modelu graniastosłupa, ostrosłupa, wierzchołki, krawędzie, ściany
- tworzy siatki graniastosłupów i ostrosłupów przez rozcinanie modelu
- wyróżnia prostopadłościany wśród graniastosłupów
- wyróżnia jednostki pola i objętości wśród innych jednostek
- nazywa bryły obrotowe, mając ich modele
- oblicza pole powierzchni i objętość prostopadłościanu, mając jego siatkę oraz dane wyrażone liczbami naturalnymi w jednakowych jednostkach – proste przypadki
- podaje proste przykłady występowania liczb ujemnych
- podaje przykłady liczb naturalnych, całkowitych dodatnich i ujemnych
- czyta liczby całkowite zaznaczone na osi liczbowej – proste przypadki
- podaje przykłady par liczb przeciwnych
- znajduje liczbę przeciwną do danej
- porównuje liczby całkowite – proste przypadki
- ilustruje liczby przeciwne na osi liczbowej – proste przypadki
- dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli liczby całkowite – proste przypadki
- rozwiązuje nieskomplikowane zadania zamknięte na podstawie prostych informacji z tekstu
- rozwiązuje proste jednodziałaniowe zadania otwarte
- stosuje umiejętności matematyczne w zadaniach ilustrujących proste sytuacje życiowe
- rozwiązuje nieskomplikowane zadania, uczestnicząc w matematycznych grach dydaktycznych
DOSTATECZNY (3)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY DOPUSZCZAJĄCEJ ORAZ:
- wykonuje cztery podstawowe działania w pamięci lub sposobem pisemnym w zbiorze liczb naturalnych
- stosuje kolejność wykonywania działań w dwu- lub trzydziałaniowych wyrażeniach arytmetycznych
- rozwiązuje proste zadania tekstowe z zastosowaniem obliczeń związanych z upływem czasu
- rozwiązuje równania o podstawowym stopniu trudności
- oblicza prędkość, drogę, czas – proste przypadki
- wykonuje proste obliczenia kalendarzowe na dniach, tygodniach, miesiącach, latach
- wskazuje w zbiorze liczb naturalnych liczby podzielne przez 3, 9
- rozkłada liczbę dwucyfrową na czynniki pierwsze
- oblicza średnią arytmetyczną dwóch lub trzech liczb naturalnych
- rysuje proste i odcinki prostopadłe i równoległe
- zamienia jednostki długości
- rozróżnia kąty wierzchołkowe i przyległe
- wskazuje wielokąty wklęsłe i wypukłe
- mierzy i rysuje kąty wypukłe
- mierzy kąty wewnętrzne trójkąta i czworokąta
- podaje sumę miar kątów wewnętrznych trójkąta i czworokąta
- rysuje wskazane trójkąty i czworokąty
- rysuje wysokości w trójkątach i trapezach
- rozróżnia trójkąty i czworokąty na podstawie ich własności – proste przypadki
- rozwiązuje proste zadania z zastosowaniem własności figur płaskich
- stosuje twierdzenie o sumie kątów w trójkącie
- konstruuje trójkąt z trzech odcinków
- zapisuje wyrażenie algebraiczne opisujące obwód wielokąta i oblicza jego wartość liczbową – proste przypadki
- czyta wyrażenie algebraiczne opisujące obwód figury – proste przypadki
- porównuje ułamki zwykłe o różnych mianownikach – proste przypadki
- zaznacza ułamki zwykłe i dziesiętne na osi liczbowej
- dodaje, odejmuje, mnoży, dzieli ułamki zwykłe
- dodaje, odejmuje, mnoży, dzieli ułamki dziesiętne – proste przypadki
- zamienia ułamki dziesiętne na zwykłe i odwrotnie – proste przypadki
- wykorzystuje kalkulator do znajdywania rozwinięć dziesiętnych
- porównuje ułamki zwykłe i dziesiętne
- oblicza wartości prostych wyrażeń, w których występują ułamki zwykłe i dziesiętne
- oblicza ułamek danej liczby – proste przypadki
- oblicza drugą i trzecią potęgę ułamka zwykłego i dziesiętnego – proste przypadki
- rozwiązuje proste równania, w których występują ułamki, np.: 2a = 3,12; b : 3,5 = 6
- stosuje własności działań odwrotnych
- podaje przybliżenia liczb z dokładnością do 0,1; 0,01; 0,001 – proste przypadki
- podaje przykłady ułamków zwykłych o rozwinięciu dziesiętnym skończonym – proste przypadki
- sprawdza przy użyciu kalkulatora, które ułamki mają rozwinięcie dziesiętne nieskończone
- rozwiązuje proste zadania, w których występuje porównywanie ilorazowe, obliczanie ułamka danej liczby
- stosuje wzory na pole i obwód dowolnego wielokąta – proste przypadki
- oblicza pola poznanych czworokątów i trójkątów, gdy dane są liczbami naturalnymi i są wyrażone w jednakowych jednostkach
- zapisuje wzory na pole i obwód figury i oblicza ich wartość liczbową – proste przypadki
- wypowiada słownie wzory na pole i obwód trójkąta i czworokąta – proste przypadki
- zamienia procenty na ułamki zwykłe i dziesiętne – proste przypadki
- zamienia ułamki zwykłe i dziesiętne na procenty – proste przypadki
- zaznacza 50%, 25%, 10%, 75% figury
- oblicza procent danej liczby – proste przypadki
- oblicza procent danej liczby w sytuacjach praktycznych – proste przypadki
- odczytuje dane z diagramów prostokątnych, słupkowych, kołowych, w tym także z diagramów procentowych – podstawowy stopień trudności
- rozwiązuje proste zadania z zastosowaniem danych odczytanych z diagramów
- rysuje proste diagramy ilustrujące dane z tekstu lub tabeli
- rysuje siatki graniastosłupów i ostrosłupów i wskazuje na nich podstawy, ściany, krawędzie – proste przypadki
- rozróżnia i nazywa graniastosłupy, ostrosłupy i bryły obrotowe
- opisuje bryły obrotowe, mając ich modele, i wymienia podstawowe ich własności
- zamienia jednostki pola i objętości – proste przypadki
- oblicza pole powierzchni i objętość prostopadłościanu, gdy dane są wyrażone liczbami naturalnymi i ułamkami dziesiętnymi w jednakowych jednostkach – proste przypadki
- zapisuje wzór na pole powierzchni i objętość prostopadłościanu – proste przypadki
- rozwiązuje proste zadania dotyczące własności graniastosłupa lub ostrosłupa, z wykorzystaniem odpowiedniego modelu
- rozpoznaje w otoczeniu przedmioty, które mają kształt graniastosłupów, ostrosłupów lub brył obrotowych
- zaznacza liczby całkowite na osi liczbowej – proste przypadki
- podaje przykłady występowania liczb całkowitych w życiu codziennym
- podaje i zapisuje wartość bezwzględną danej liczby całkowitej
- stosuje kolejność działań do obliczania wartości wyrażeń z zastosowaniem działań na liczbach całkowitych – proste przypadki
- zapisuje iloczyn jednakowych czynników w postaci drugiej i trzeciej potęgi liczby całkowitej – proste przypadki
- oblicza drugą i trzecią potęgę dowolnej liczby całkowitej – proste przypadki
- rozwiązuje proste zadania tekstowe z zastosowaniem działań na liczbach całkowitych
- stosuje podstawowe umiejętności z arytmetyki i geometrii do rozwiązywania zadań otwartych i zamkniętych
- rozwiązuje zadania otwarte i zamknięte o podstawowym stopniu trudności dotyczące zastosowania matematyki w życiu i w przyrodzie
DOBRY (4)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY DOSTATECZNEJ ORAZ:
- stosuje działania na liczbach naturalnych do rozwiązywania typowych zadań tekstowych
- oblicza wartość wyrażenia arytmetycznego wielodziałaniowego
- stosuje obliczanie średniej arytmetycznej do rozwiązywania nieskomplikowanych zadań tekstowych
- wyjaśnia pojęcia: dzielnik, wielokrotność, liczba pierwsza i złożona
- podaje cechy podzielności liczb przez 2, 5, 10, 100, 3, 9
- na podstawie rozkładu liczby na czynniki pierwsze podaje wszystkie dzielniki liczby złożonej
- objaśnia sposób obliczania niewiadomej w dodawaniu, odejmowaniu, mnożeniu, dzieleniu
- zapisuje symbolicznie równoległość i prostopadłość odcinków i prostych
- wyznacza odległość punktu od prostej i odległość dwóch prostych
- mierzy i rysuje kąty wklęsłe
- oblicza miary kątów wierzchołkowych i przyległych
- wyjaśnia nierówność trójkąta
- podaje własności trójkątów i czworokątów
- rysuje trójkąty i czworokąty o podanych własnościach
- rozróżnia wielokąty foremne
- rozwiązuje zadania tekstowe dotyczące obliczania miar kątów wewnętrznych wielokątów
- rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem własności trójkątów i czworokątów
- oblicza obwody wielokątów, gdy długości boków są wyrażone w różnych jednostkach
- porównuje ułamki zwykłe i dziesiętne, dobiera dogodną metodę ich porównywania
- odczytuje ułamki zwykłe i dziesiętne zaznaczone na osi liczbowej
- objaśnia sposoby zamiany ułamka dziesiętnego na zwykły i odwrotnie
- oblicza wartość wyrażenia arytmetycznego o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem działań na ułamkach zwykłych i dziesiętnych
- rozwiązuje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą, w której występują ułamki
- znajduje liczbę na podstawie danego jej ułamka, korzystając z ilustracji
- ocenia, który ułamek zwykły ma rozwinięcie dziesiętne skończone – nieskomplikowane przypadki
- zaokrągla liczby z dokładnością do części dziesiątych, setnych i tysięcznych
- szacuje wyniki działań
- oblicza prędkość, drogę, czas w zadaniach tekstowych o podwyższonym stopniu trudności.
- zamienia mniejsze jednostki pola na większe i odwrotnie
- oblicza pole i obwód figury, gdy dane są wyrażone w różnych jednostkach
- oblicza pole i obwód figury, gdy podane są zależności np. między długościami boków
- zapisuje wzory na pole i obwód dowolnego trójkąta i czworokąta i wypowiada słownie te wzory
- zaznacza wskazany procent figury
- objaśnia sposób zamiany procentu na ułamek i odwrotnie
- objaśnia sposób obliczenia procentu danej liczby
- rozwiązuje zadania praktyczne dotyczące obliczania procentu danej liczby
- oblicza, o ile punktów procentowych nastąpił wzrost lub spadek, porównując wielkości wyrażone w procentach
- interpretuje dane na dowolnym diagramie
- gromadzi i porządkuje dane
- odczytuje i interpretuje dane przedstawione w tekstach, tabelach i na diagramach
- rysuje wskazane diagramy ilustrujące dane zawarte w tekście lub tabeli
- rysuje diagramy podwójne – proste przypadki
- rozwiązuje zadania tekstowe, korzystając z danych na diagramach
- klasyfikuje figury przestrzenne na graniastosłupy, ostrosłupy i bryły obrotowe i nazywa je
- wybiera spośród brył prostopadłościany i sześciany i uzasadnia swój wybór
- podaje nazwę graniastosłupa lub ostrosłupa w zależności od liczby jego wierzchołków, krawędzi, ścian
- rozpoznaje graniastosłupy, ostrosłupy i bryły obrotowe na podstawie ich własności
- rysuje różne siatki graniastosłupów i ostrosłupów
- na podstawie siatki rozpoznaje bryły, które można z nich utworzyć
- przedstawia na rysunkach pomocniczych graniastosłupy i ostrosłupy
- rysuje siatki graniastosłupów i ostrosłupów w skali
- zamienia jednostki pola i objętości
- zapisuje wzór na pole powierzchni prostopadłościanu i oblicza jego wartość liczbową
- rozwiązuje zadania z zastosowaniem własności graniastosłupów i ostrosłupów
- wyznacza jednostkę na osi liczbowej, na której zaznaczone są co najmniej dwie liczby całkowite
- porównuje wartości bezwzględne liczb całkowitych
- rozwiązuje zadania tekstowe uwzględniające działania na liczbach całkowitych
- stosuje kolejność wykonywania działań w wyrażeniach arytmetycznych zawierających liczby całkowite
- wyjaśnia sposób dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb całkowitych
- rozwiązuje równania z zastosowaniem dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb całkowitych
- rozwiązuje zadania otwarte i zamknięte o podwyższonym stopniu trudności
- rozwiązuje zadania o podwyższonym stopniu trudności, w których matematykę stosuje się w sytuacjach życiowych
- czynnie uczestniczy w matematycznych grach dydaktycznych
BARDZO DOBRY (5)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY DOBREJ ORAZ:
- rozwiązuje zadania o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem obliczeń zegarowych
- oblicza wartość wyrażenia arytmetycznego z zastosowaniem nawiasów kwadratowych i wyjaśnia kolejność wykonywania działań
- rozwiązuje zadania tekstowe o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem działań na liczbach naturalnych i równań
- weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania
- wyjaśnia cechy podzielności liczb naturalnych i stosuje je w zadaniach tekstowych
- stosuje obliczanie średniej arytmetycznej liczb naturalnych w rozwiązywaniu zadań o podwyższonym stopniu trudności
- rysuje wielokąty foremne i opisuje ich własności
- buduje trójkąt, mając dane 2 odcinki i kąt między nimi zawarty lub odcinek i 2 kąty do niego
- przylegle, korzystając z linijki i kątomierza
- rozwiązuje zadania o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem własności trójkątów i czworokątów
- wyjaśnia, kiedy nie można zamienić ułamka zwykłego na ułamek dziesiętny skończony
- sprowadza ułamki do najmniejszego wspólnego mianownika i wykonuje dodawanie i odejmowanie ułamków
- uzasadnia sposób zaokrąglania liczb
- rozwiązuje zadania tekstowe o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem działań na ułamkach zwykłych i dziesiętnych
- oblicza dokładną wartość wyrażenia arytmetycznego – ocenia, czy należy wykonywać działania na ułamkach zwykłych, czy dziesiętnych
- rozwiązuje założone zadania dotyczące obliczania pól wielokątów
- oblicza bok trapezu, mając dane jego pole, wysokość i zależność między tymi wielkościami
- uzasadnia sposób rysowania wskazanego diagramu
- rozwiązuje zadania o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem obliczeń procentowych
- układa pytania i zadania do różnych diagramów
- oblicza liczbę na podstawie jej procentu i stosuje to obliczenie w nieskomplikowanych sytuacjach praktycznych
- oblicza pola powierzchni graniastosłupów prostych
- zapisuje wzory na pole powierzchni graniastosłupów prostych i objętość prostopadłościanu
- rozwiązuje zadania o podwyższonym stopniu trudności na obliczanie pól powierzchni graniastosłupów prostych i objętość prostopadłościanu
- projektuje siatki graniastosłupów i ostrosłupów o podanych własnościach
- rozwiązuje zadania tekstowe o podwyższonym stopniu trudności uwzględniające działania na liczbach całkowitych
- wyjaśnia sposób rozwiązywania zadania otwartego
- zna strategie rozwiązywania zadań zamkniętych i je stosuje
- rozwiązuje zadania otwarte i zamknięte i uzasadnia wybór sposobu rozwiązania
- pracuje twórczo, szukając różnych sposobów rozwiązywania zadań otwartych o rozszerzonej odpowiedzi
- doskonali umiejętności matematyczne, wyjaśniając zasady gier dydaktycznych i z powodzeniem je stosuje
CELUJĄCY (6)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY BARDZO DOBREJ ORAZ:
- uzasadnia wykonalność działań w zbiorze liczb naturalnych
- rozwiązuje zadania problemowe z zastosowaniem działań na liczbach naturalnych
- rozwiązuje zadania dotyczące szukania miar kątów w wielokątach w różnych sytuacjach
- rozwiązuje zadania problemowe z wykorzystaniem własności wielokątów
- uzasadnia sposób rozwiązania zadania
- rozwiązuje zadania problemowe z zastosowaniem działań na ułamkach zwykłych i dziesiętnych
- ocenia wykonalność działań w zbiorze liczb dodatnich
- rozwiązuje zadania problemowe dotyczące obliczania pól i obwodów wielokątów
- rozwiązuje zadania problemowe z zastosowaniem obliczeń procentowych
- układa pytania do ankiety, interpretuje wyniki ankiety i ilustruje je na diagramie
- wyjaśnia sposób tworzenia wzoru na pole powierzchni graniastosłupa i objętość prostopadłościanu
- rozwiązuje zadania problemowe dotyczące własności figur przestrzennych
- wyjaśnia sposób tworzenia brył obrotowych
- ocenia wykonalność działań w zbiorze liczb całkowitych
- rozwiązuje zadania problemowe, w których występują działania na liczbach całkowitych
- rozwiązuje zadania problemowe
- rozwiązuje zadania problemowe ilustrujące zastosowanie matematyki w różnych dziedzinach wiedzy
- ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponadwojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
Wymagania edukacyjne informatyka klasa VI
Sprawdzanie i ocenianie uczniów to proces ciągły i systematyczny, który dostarcza nauczycielowi, uczniowi i rodzicom informacji o wiedzy, umiejętnościach, sposobie pracy ucznia, jego zaangażowaniu, pomysłowości i samodzielności.
Ocena podczas procesu nauczania Informatyki dotyczy określonych zagadnień:
• ćwiczeń wykonywanych podczas lekcji,
• odpowiedzi na pytania,
• zadań domowych – przygotowanie do zajęć informatycznych,
• aktywności podczas lekcji,
• ćwiczeń sprawdzających – praca klasowa
• udziału w projekcie grupowym,
• przygotowania referatów i prezentacji multimedialnych,
• wykonania dodatkowych, trudniejszych zadań.
Ocena ćwiczeń wykonywanych podczas lekcji
W ocenie wykonywanego ćwiczenia uwzględnia się:
• zastosowanie właściwej metody rozwiązania
• wykonanie ćwiczenia zgodnie z treścią
• umiejętność samodzielnego odkrywania możliwości programu (korzystanie z Pomocy)
• znajomość pojęć i metod związanych z danym zagadnieniem – na ocenę ćwiczenia składają się również dodatkowe pytania o zastosowane metody, nie ocenia wyłącznie efektu pracy widocznego na ekranie monitora.
Poza ćwiczeniami ocenie podlegają też wypowiedzi uczniów: zarówno te, które wynikają z powtórek, jak i te z bieżącej lekcji.
Ocena odpowiedzi na pytania
W trakcie wykonywania przez uczniów ćwiczeń można zadawać pytania o zastosowaną metodę lub sposób otrzymania danego rozwiązania.
Ocenie podlega:
• sposób formułowania odpowiedzi -znajomość słownictwa informatycznego
• rozumienie znaczenia pojawiających się pojęć
Ocena udziału w projekcie grupowym
Ocenie podlega:
• wykonanie przydzielonego uczniowi cząstkowego zadania, składającego się na cały projekt
• zaangażowanie w pracę
Ocena zadań domowych(przygotowanie do zajęć informatycznych)
Uczeń powinien:
• zadania zapisać w pliku i skopiować nanośnik pamięci masowej
• lub przesłać pocztą elektroniczną na adres mailowy nauczyciela, jeśli nauczyciel wcześniej uzgodni z uczniami taką formę
niewykorzystane nieprzygotowania (np.) i brak zadania (bz) nie przechodzą na następne półrocze
Ocena aktywności podczas lekcji
Za poprawne odpowiedzi uczeń otrzymuje plusy, przyjmując zasadę przeliczania (na koniec półrocza), np.:
• 3 plusy – ocena celująca, zadania dla zainteresowanych
• 3 plusy – ocena bardzo dobra,
• 2 plusy – ocena dobra, itd.
Ocena celująca (6) – uczeń wykonuje samodzielnie i bezbłędnie wszystkie zadania z lekcji oraz dostarczone przez nauczyciela trudniejsze zadania dodatkowe; jest aktywny i pracuje systematycznie; posiada wiadomości
i umiejętności wykraczające poza te, które są wymienione w planie wynikowym;
uczestniczy w konkursach informatycznych;
w razie potrzeby pomaga nauczycielowi (np. przygotowuje potrzebne na lekcję materiały pomocnicze,
pomaga kolegom w pracy);
pomaga nauczycielom innych przedmiotów w wykorzystaniu komputera na ich lekcjach, wykonuje pracę
z wykorzystaniem pomocy szkolnych np. Laboratoria Przyszłości itp.
Ocena bardzo dobra (5)
– uczeń wykonuje samodzielnie i bezbłędnie wszystkie zadania z lekcji;
jest aktywny i pracuje systematycznie;
posiada wiadomości i umiejętności wymienione w
planie wynikowym;
w razie potrzeby
pomaga nauczycielowi (np. pomaga kolegom w pracy).
Ocena dobra (4)
– uczeń wykonuje samodzielnie i niemal bezbłędnie łatwiejsze oraz niektóre trudniejsze zadania z lekcji;
pracuje systematycznie i wykazuje postępy;
posiada wiadomości i umiejętności wymienione w planie wynikowym.
Ocena dostateczna (3) – uczeń wykonuje łatwe zadania z lekcji, czasem z niewielką pomocą, przeważnie je kończy;
stara się pracować systematycznie i wykazuje postępy;
posiada większą część wiadomości i umiejętności wymienionych w planie wynikowym.
Ocena dopuszczająca (2)
– uczeń czasami wykonuje łatwe zadania z lekcji, niektórych zadań nie kończy;
posiada tylko część wiadomości i umiejętności wymienionych w planie wynikowym, jednak brak systematyczności nie przekreśla możliwości uzyskania przez niego podstawowej wiedzy informatycznej
oraz odpowiednich umiejętności w toku dalszej nauki.
W niektórych przypadkach, gdy podczas jednych zajęć uczeń wykaże się szczególną aktywnością i dodatkowymi
umiejętnościami, można postawić mu od razu ocenę.
Ocena ćwiczeń sprawdzających (forma teoretyczna i praktyczna)
W ocenie uwzględnia się:
• wykonanie wszystkich poleceń zgodnie z ich treścią
• praktyczną stronę posługiwania się komputerem i programami.
Oceny za ćwiczenia sprawdzające i pracę klasową:
Nie stosuje się tzw. zaliczania przedmiotu pod koniec półrocza czy roku szkolnego.
Ocenianie prezentacji multimedialnych, referatów i projektów własnych
W ocenie uwzględnia się:
• zawartość merytoryczną
• umieszczenie informacji dodatkowych, zaczerpniętych z różnorodnych źródeł;
• sposób prezentacji (czytanie, wygłaszanie);w przypadku prezentacji – również zastosowane elementy graficzne, wykorzystanie animacji, czytelność tekstu na ekranie (wielkość czcionek, kolorystyka), tempo wyświetlania slajdów itp.
• zastosowane środki techniczne
• estetykę pracy
• zastosowane procedury, skrypty, itp.
• formatuje, wykorzystuje szablony, umieszcza obrazy, symbole, itp.
Uczeń jest zobowiązany do przestrzegania zasad bezpiecznej i higienicznej pracy
z komputerem oraz przepisów prawa podczas korzystania z INTERNETU!
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU MUZYKA
W KLASIE VI
Uczeń jest oceniany za: śpiewanie piosenek solo i w grupie, grę na instrumentach szkolnych, słuchanie muzyki na lekcji, pewne formy ruchowe, zaangażowanie w ćwiczeniach twórczych, wiadomości z zakresu programu oraz za zeszyt przedmiotowy.
Uczeń jest przygotowany do lekcji gdy posiada: podręcznik, zeszyt przedmiotowy oraz odrobioną pracę domową.
I półrocze
Ocena dopuszczająca
Uczeń w niewielkim stopniu opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym dwa utwory obowiązkowe: „Idą leśni” i „Maki”; posiada podstawową wiedzę na temat orkiestry symfonicznej, wie gdzie odbywa się Konkurs Chopinowski i do jakich muzyków jest skierowany, wie kim jest dyrygent; wymienia nazwy kilku podstawowych tańców, wie kim był Ludwik van Beethoven i na jakim grał instrumencie, jest w stanie wykonać proste ćwiczenie przy pomocy nauczyciela, potrafi powtórzyć prosty motyw muzyczny na dzwonkach chromatycznych, odrabia proste prace domowe, nie przeszkadza innym słuchaczom podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dostateczna
Uczeń opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym trzy utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Idą leśni” i „Maki”; posiada wiedzę na temat orkiestry symfonicznej, wymienia rodzaje chórów, posiada podstawową wiedzę na temat Konkursu Chopinowskiego, wie czym zajmuje się dyrygent; opisuje podstawowe tańce, zna najważniejsze fakty z życia Ludwika van Beethovena, potrafi wyjaśnić znaczenie kilku terminów muzycznych poznanych w I półroczu, potrafi zagrać niektóre melodie przewidziane w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, odrabia prace domowe, potrafi się skupić podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dobra
Uczeń opanował większość wiadomości i umiejętności przewidzianych w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Idą leśni” i „Maki”; posiada wiedzę na temat orkiestry symfonicznej, chóru, Konkursu Chopinowskiego, wymienia nazwiska kilku słynnych dyrygentów; opisuje podstawowe tańce i potrafi je rozróżnić, posiada wiedzę na temat życia i twórczości Ludwika van Beethovena, korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie większości terminów muzycznych poznanych w I półroczu, potrafi zagrać kilka melodii i akompaniamentów do piosenek przewidzianych w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest uważnym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena bardzo dobra
Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidziany w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Idą leśni” i „Maki”; posiada wiedzę na temat orkiestry symfonicznej, chóru, Konkursu Chopinowskiego, słynnych dyrygentów; opisuje podstawowe tańce i potrafi je rozróżnić, posiada wiedzę na temat życia i twórczości Ludwika van Beethovena, korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie wszystkich terminów muzycznych poznanych w I półroczu, potrafi zagrać większość melodii i akompaniamentów do piosenek przewidzianych w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest bardzo aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest wzorowym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena celująca
Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania na ocenę bdb, a ponadto spełnia przynajmniej jeden z warunków:
1) rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności:
- poszerza swoje umiejętności muzyczne poza szkołą (szkoła muzyczna, ognisko muzyczne, lekcje gry na instrumencie, lekcje śpiewu) i chętnie prezentuje je przed klasą, nauczycielem oraz na forum szkoły
- bierze udział w próbach i występach szkolnego zespołu muzycznego
2) jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponadwojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
II półrocze
Ocena dopuszczająca
Uczeń w niewielkim stopniu opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym dwa utwory obowiązkowe: „Oda do radości” i „Błękitny czas”; wie kim był Karol Szymanowski i na jakim grał instrumencie, wymienia nazwy kilku polskich instrumentów ludowych, potrafi wymienić najważniejsze instytucje kultury muzycznej w Polsce, posiada podstawową wiedzę na temat baletu, wymienia elementy dzieła muzycznego, wie kim jest wirtuoz, wymienia nazwy nurtów muzyki XX w., jest w stanie wykonać proste ćwiczenie przy pomocy nauczyciela, potrafi powtórzyć prosty motyw muzyczny na dzwonkach chromatycznych, odrabia proste prace domowe, nie przeszkadza innym słuchaczom podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dostateczna
Uczeń opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym trzy utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Oda do radości” i „Błękitny czas”; zna najważniejsze fakty z życia Karola Szymanowskiego, wymienia ludowe instrumenty charakterystyczne dla jednego wybranego rejonu Polski, potrafi wymienić najważniejsze instytucje kultury muzycznej w Polsce, posiada podstawową wiedzę na temat baletu, wymienia elementy dzieła muzycznego i potrafi opisać kilka z nich, wie kim jest wirtuoz, ogólnie opisuje kierunki muzyki XX w., potrafi wyjaśnić znaczenie kilku terminów muzycznych poznanych w II półroczu, potrafi zagrać niektóre melodie przewidziane w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, odrabia prace domowe, potrafi się skupić podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dobra
Uczeń opanował większość wiadomości i umiejętności przewidzianych w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Oda do radości” i „Błękitny czas”; posiada wiedzę na temat życia i twórczości Karola Szymanowskiego, wymienia ludowe instrumenty charakterystyczne dla kilku wybranych rejonów Polski, potrafi wymienić najważniejsze instytucje kultury muzycznej w Polsce i wie gdzie się one znajdują, posiada wiedzę na temat baletu, opisuje elementy dzieła muzycznego, wie kim jest wirtuoz i potrafi podać nazwiska kilku najbardziej znanych wirtuozów, opisuje założenia kierunków muzyki XX w. (aleatoryzm, sonoryzm, muzyka konkretna), korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie większości terminów muzycznych poznanych w II półroczu, potrafi zagrać kilka melodii i akompaniamentów do piosenek przewidzianych w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest uważnym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena bardzo dobra
Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidziany w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Oda do radości” i „Błękitny czas”; posiada wiedzę na temat życia i twórczości Karola Szymanowskiego, wymienia ludowe instrumenty charakterystyczne dla kilku wybranych rejonów Polski, potrafi wymienić najważniejsze instytucje kultury muzycznej w Polsce, docenia ich wartość i wie gdzie się one znajdują, potrafi opowiedzieć o ich działalności, posiada wiedzę na temat baletu, podaje tytuły nasłynniejszych baletów i nazwiska ich twórców; opisuje elementy dzieła muzycznego, wie kim jest wirtuoz i potrafi podać nazwiska kilku najbardziej znanych wirtuozów, opisuje założenia kierunków muzyki XX w. (aleatoryzm, sonoryzm, muzyka konkretna), korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie wszystkich terminów muzycznych poznanych w II półroczu, potrafi zagrać większość melodii i akompaniamentów do piosenek przewidzianych w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest bardzo aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest wzorowym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena celująca
Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania na ocenę bdb, a ponadto spełnia przynajmniej jeden z warunków:
1) rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności:
- poszerza swoje umiejętności muzyczne poza szkołą (szkoła muzyczna, ognisko muzyczne, lekcje gry na instrumencie, lekcje śpiewu) i chętnie prezentuje je przed klasą, nauczycielem oraz na forum szkoły
- bierze udział w próbach i występach szkolnego zespołu muzycznego
2) jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponadwojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
KRYTERIA OCENIANIA, TJ. SPOSOBY SPRAWDZANIA/OCENIANIA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA Z PLASTYKI W KLASIE 6
Metody sprawdzania osiągnięć:
W nauczaniu plastyki oceniać można następujące formy pracy:
*test,
*sprawdzian, (musi być zapowiedziany z min. tygodniowym wyprzedzeniem i może obejmować większy materiał niż z 3 ostatnich tematów)
*kartkówka (może być niezapowiedziane, ale nie mogą obejmować materiału z więcej niż 3 ostatnich tematów)
*przygotowanie do zajęć (jako podstawowy element zaangażowania ucznia, które jest podstawowym kryterium oceny), a więc przede wszystkim: – zeszyt min. 32 kartkowy w kratkę (może być A4 min.60 kartkowy lub A5 90 kartkowy – wówczas może on służyć uczniowi przez całą edukację techniczną w szkole podstawowej); – podręcznik; – zapowiedziane z min. tygodniowym wyprzedzeniem materiały niezbędne do wykonania pracy wytwórczej;
Uczeń ma prawo bez konsekwencji być 2 razy w ciągu semestru nieprzygotowany do zajęć.
*praca na lekcji, np. zadanie praktyczne, prace wytwórcze, karta pracy itp. (Ocena pracy wytwórczej uwzględnia: zgodność pracy z tematem; wykorzystanie przy wykonywaniu pracy wymaganych materiałów i wskazanej techniki wykonania – trafność doboru środków artystycznego wyrazu, umiejętność posługiwania się daną techniką plastyczną, pomysłowość w doborze materiałów i narzędzi; estetyka pracy; wykorzystanie całej powierzchni – odpowiednia kompozycja pracy, tj. poprawność wykorzystanych układów kompozycyjnych; stopień samodzielności ucznia przy wykonywaniu pracy; inwencja twórcza ucznia – stosowanie niekonwencjonalnych, twórczych rozwiązań, oryginalność realizacji danego tematu; „zmieszczenie się” w czasie wyznaczonym na wykonanie pracy;
Uczeń wszystkie prace wykonuje w szkole – nie zabiera ich do domu – zostawia podpisaną pracę u nauczyciela przedmiotu. W sytuacjach losowych indywidualnie ustala z nauczycielem warunki uzupełnienia pracy).
*zadanie domowe,
*aktywność na lekcji, (odnotowywana „+”; za 5 „+” – ocena bdb, za 4 ”+” – dobra itp.) Jeśli uczeń będzie wykazywał się szczególną aktywnością nauczyciel bierze to na jego korzyść przy ocenie końcowej;
*odpowiedź ustną (może obejmować trzy ostatnie tematy);
*inne – np. konkurs, projekt, prezentacje, zadania dodatkowe, zajęcia pozalekcyjne itp.
Podczas ustalania oceny z plastyki szczególną uwagę zwraca się na wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć. Oprócz wiedzy i umiejętności równie ważna jest pozytywna postawa wobec przedmiotu. Składają się na nią: aktywne uczestnictwo w zajęciach, przynoszenie na lekcje odpowiednich materiałów i przyborów, przestrzeganie zasad BHP podczas posługiwania się narzędziami, efektywne gospodarowanie czasem przeznaczonym na ćwiczenia plastyczne, a także zachowywanie porządku w swoim miejscu pracy – zarówno podczas zajęć, jak i po ich zakończeniu.
Ocena przede wszystkim odzwierciedla indywidualne podejście ucznia do lekcji, jego motywację i zaangażowanie w pracę.
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SYSTEMU OCENIANIA:
OCENA DOPUSZCZAJĄCA:
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który z trudem wykonuje prace plastyczne zaplanowane do zrealizowania podczas lekcji, ale podejmuje w tym kierunku starania. Przy jej wykonywaniu nieustannie wymaga wskazówek zawartych w podręczniku, otrzymywanych od nauczyciela lub kolegów i koleżanek. Pracuje niesystematycznie, bardzo często jest nieprzygotowany do lekcji, wielokrotnie trzeba zwracać mu uwagę dotycząca zasad bezpieczeństwa wykonywania pracy i porządku w miejscu pracy.
Wiedza:
– przy pomocy nauczyciela lub podręcznika: wyjaśnia, czym się różni oryginalne dzieło sztuki od kopii i reprodukcji;
– przy pomocy nauczyciela lub podręcznika tłumaczy, czym jest falsyfikat;
– przy pomocy nauczyciela lub podręcznika tłumaczy, czym jest światłocień;
– wykonuje pracę plastyczną, korzystając ze wskazówek zawartych w podręczniku;
– podejmuje próby wykonania przedmiotu użytkowego, korzystając z podanych propozycji i dodatkowej pomocy nauczyciela lub innych uczniów;
– podejmuje próby stosowania w działaniach plastycznych określonych technik i materiałów;
– wyjaśnia, czym jest perspektywa;
– wymienia cechy perspektywy rzędowej i kulisowej;
– podejmuje próbę wykonania pracy z zastosowaniem układu pasowego;
– podaje główne elementy perspektywy zbieżnej;
– podejmuje próby stosowania podstawowych zasad tworzenia perspektywy zbieżnej w działaniach plastycznych;
– podaje cechy perspektywy powietrznej i barwnej;
– wymienia barwy, które tworzą pierwszy plan przedstawienia w perspektywie barwnej oraz jego dalsze plany;
– podejmuje próby tworzenia pracy z zastosowaniem perspektywy powietrznej lub barwnej;
– podaje cechy perspektywy aksonometrycznej i umownej;
– charakteryzuje rysunek jako dziedzinę sztuki;
– wymienia narzędzia rysunkowe;
– podaje rodzaje rysunku;
– podejmuje próbę wykonania rysunku z zastosowaniem wybranych środków wyrazu;
– próbuje wykonuje przedmiot dekoracyjny, korzystając z podanych propozycji;
– charakteryzuje malarstwo jako dziedzinę sztuki;
– odróżnia obraz realistyczny od dzieła abstrakcyjnego;
– przy pomocy nauczyciela podejmuje próby tworzenia w wybranej technice plastycznej pracy inspirowanej sztuką impresjonizmu i symbolizmu;
– charakteryzuje grafikę jako dziedzinę sztuki;
– tłumaczy, czym jest matryca;
– przy pomocy nauczyciela wykonuje prostą odbitkę w technice druku wypukłego;
– charakteryzuje rzeźbę jako dziedzinę sztuki;
– przygotowuje projekt płaskorzeźby (medal);
– charakteryzuje architekturę jako dziedzinę sztuki;
– z pomocą nauczyciela tworzy projekt budowli;
– przy pomocy nauczyciela tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną nowoczesną architekturą;
– przy pomocy nauczyciela tłumaczy, czym jest sztuka użytkowa;
– przy pomocy nauczyciela określa, czym są wzornictwo przemysłowe i rzemiosło artystyczne;
– z pomocą nauczyciela podejmuje próby tworzenia projektu przedmiotu codziennego użytku;
– przy pomocy nauczyciela tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką secesji.
OCENA DOSTATECZNA:
Ocena dostateczna przeznaczona jest dla ucznia, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto pracuje systematycznie, ale podczas wykonywania pracy plastycznej w dużej mierze korzysta z pomocy innych osób, a treści nauczania opanował na poziomie niższym niż dobry, co widać podczas wykonywania prac plastycznych – nie zawsze rozumie plastyczny cel swoich działań. Często zdarza mu się być nieprzygotowanym do zajęć, musi więc korzystać z materiałów osób trzecich, a także wymaga wielokrotnego zwracania uwagi na potrzebę dbania o estetykę pracy oraz zachowania porządku na miejscu jej wykonywania.
Wiedza:
– przy pomocy nauczyciela wyjaśnia, czym się różni oryginalne dzieło sztuki od kopii i reprodukcji;
– tłumaczy, czym jest falsyfikat;
– wskazuje, w jaki sposób można korzystać z dzieł sztuki;
– przy pomocy nauczyciela definiuje plagiat i piractwo;
– określa, jaka jest rola światłocienia w rysunku, malarstwie i grafice;
– przy pomocy nauczyciela stosuje w swojej pracy światłocień;
– przy pomocy nauczyciela planuje kolejne etapy swojej pracy;
– przy pomocy nauczyciela wykonuje przedmiot użytkowy, korzystając z podanych propozycji;
– stosuje w działaniach plastycznych określone techniki i materiały;
– w oparciu o podręcznik tłumaczy, na czym polega stosowanie perspektywy;
– podaje przykłady układów kulisowych z najbliższego otoczenia;
– wykonuje pracę z zastosowaniem układu pasowego;
– wyjaśnia, na czym polega stosowanie perspektywy zbieżnej;
– wymienia rodzaje perspektywy zbieżnej;
– przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje podstawowe zasady tworzenia perspektywy zbieżnej w działaniach plastycznych;
– przy pomocy podręcznika wyjaśnia, na czym polega stosowanie perspektywy powietrznej i barwnej;
– przy pomocy nauczyciela tworzy pracę z zastosowaniem perspektywy powietrznej lub barwnej;
– przy pomocy podręcznika wyjaśnia, na czym polega stosowanie perspektywy aksonometrycznej i umownej;
– wskazuje elementy abecadła plastycznego wykorzystywane w rysunku;
– rozpoznaje rysunki wśród dzieł innych dziedzin sztuki;
– przy niewielkiej pomocy nauczyciela wykonuje rysunek z zastosowaniem wybranych środków wyrazu;
– przy niewielkiej pomocy nauczyciela wykonuje przedmiot dekoracyjny, korzystając z podanych propozycji;
– wymienia główne techniki malarskie;
– przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje różne narzędzia malarskie;
– przy niewielkiej pomocy nauczyciela wykonuje pracę malarską o charakterze realistycznym;
– przy pomocy nauczyciela wymienia typowe cechy obrazów zaliczanych do impresjonizmu i symbolizmu;
– przy niewielkiej pomocy nauczyciela podejmuje próby tworzenia w wybranej technice plastycznej pracy inspirowanej sztuką impresjonizmu i symbolizmu;
– wymienia narzędzia stosowane w grafice;
– wskazuje dwa podstawowe rodzaje grafiki;
– określa, czym zajmują się grafika reklamowa i książkowa;
– przy niewielkiej pomocy nauczyciela wykonuje prostą odbitkę w technice druku wypukłego;
– z pomocą nauczyciela wykonuje pracę graficzną z zastosowaniem odpowiednich programów komputerowych;
– wymienia materiały i narzędzia wykorzystywane w rzeźbiarstwie;
– przy pomocy nauczyciela przygotowuje płaskorzeźbę (medal);
– wymienia rodzaje architektury ze względu na jej funkcje;
– podaje przykłady architektury o różnym przeznaczeniu, występujące w okolicy;
– wykonuje projekt budowli, korzystając ze wskazówek zawartych w podręczniku;
– sytuuje w czasie początek nowoczesnej architektury;
– przy niewielkiej pomocy nauczyciela tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną nowoczesną architekturą;
– tłumaczy, czym jest sztuka użytkowa;
– określa, czym są wzornictwo przemysłowe i rzemiosło artystyczne;
– wymienia przykłady wytworów sztuki użytkowej z codziennego życia;
– z pomocą nauczyciela tworzy projekt przedmiotu codziennego użytku;
– sytuuje styl secesyjny w czasie;
– przy niewielkiej pomocy nauczyciela tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką secesji.
OCENA DOBRA:
Ocenę dobrą uzyskuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto na lekcjach korzysta z niewielkiej pomocy nauczyciela lub koleżanek i kolegów. W czasie wykonywania prac plastycznych właściwie dobiera narzędzia i środki wyrazu. Prawidłowo stosuje narzędzia plastyczne, właściwie komponuje swoją prace na podłożu i utrzymuje porządek na swoim stanowisku. Z niewielkimi błędami wykonuje swoje race plastyczne i stara się dbać o estetykę pracy.
Wiedza:
-wyjaśnia, czym się różni oryginalne dzieło sztuki od kopii i reprodukcji;
– tłumaczy, czym jest falsyfikat;
-samodzielnie definiuje plagiat i piractwo;
– tworzy album z własnymi pracami lub reprodukcjami dzieł sztuki;
– wyjaśnia, w jaki sposób można ukazać światłocień w rysunku, malarstwie i grafice;
– stosuje w swojej pracy światłocień;
– samodzielnie planuje etapy swojej pracy;
– wykonuje przedmiot użytkowy, korzystając z podanych propozycji;
– samodzielnie tłumaczy, na czym polega stosowanie perspektywy;
– wskazuje na reprodukcjach wybranych dzieł perspektywę rzędową i kulisową;
– wykonuje pracę z zastosowaniem układu pasowego;
– wyjaśnia, na czym polega stosowanie perspektywy zbieżnej;
– wymienia rodzaje perspektywy zbieżnej;
– stosuje podstawowe zasady tworzenia perspektywy zbieżnej w działaniach plastycznych;
– wyjaśnia, na czym polega stosowanie perspektywy powietrznej i barwnej;
– dopasowuje kolory pod względem ich temperatury;
– tworzy pracę z zastosowaniem perspektywy powietrznej lub barwnej;
– wyjaśnia, na czym polega stosowanie perspektywy aksonometrycznej i umownej;
– wykonuje rysunek z zastosowaniem wybranych środków wyrazu;
– wykonuje przedmiot dekoracyjny, korzystając z podanych propozycji;
– rozpoznaje na przykładowych reprodukcjach dzieł wybrane tematy malarstwa;
– omawia wybrany rodzaj malarstwa;
– stosuje różne narzędzia malarskie;
– wykonuje pracę malarską o charakterze realistycznym;
– sytuuje impresjonizm i symbolizm w czasie;
– wymienia typowe cechy obrazów zaliczanych do impresjonizmu i symbolizmu;
– podaje przykłady dzieł sztuki impresjonistycznej i symbolistycznej;
– tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką impresjonizmu i symbolizmu;
– podaje środki wyrazu plastycznego stosowane w grafice;
– wyjaśnia różnicę między drukiem wypukłym a wklęsłym;
– wykonuje prostą odbitkę w technice druku wypukłego;
– wykonuje projekt graficzny, korzystając ze wskazówek zawartych w podręczniku;
– wylicza przykłady rzeźb znajdujących się w najbliższej okolicy;
– wyjaśnia termin relief;
– przygotowuje płaskorzeźbę (medal);
– wyjaśnia termin: urbanistyka;
– określa funkcje oglądanej budowli;
– samodzielnie wykonuje projekt budowli;
– wymienia typowe cechy nowoczesnej architektury;
– podaje przykłady dzieł nowoczesnej architektury;
– tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną nowoczesną architekturą;
– wyjaśnia terminy design i ergonomia;
– wylicza środki wyrazu sztuki użytkowej;
– omawia etapy tworzenia dzieł sztuki użytkowej;
– tworzy projekt przedmiotu codziennego użytku;
– wymienia typowe cechy wytworów sztuki secesyjnej;
– podaje przykłady dzieł sztuki secesyjnej;
– tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką secesji.
OCENA BARDZO DOBRA:
Ocena bardzo dobra przysługuje uczniowi, który spełnia wymagania na ocenę dobrą, a ponadto pracuje systematycznie i z reguły samodzielnie oraz wykonuje zadania poprawnie pod względem merytorycznym oraz estetycznym. Odpowiednio organizuje swoje stanowisko pracy i zachowuje wszystkie zasady bezpieczeństwa. Wykonuje samodzielnie i bezbłędnie zadania podczas zajęć i sprawdzianów.
Wiedza:
– określa, czego dotyczy prawo autorskie;
– tłumaczy, na czym polega prawo cytatu;
– wyjaśnia zasady ochrony wizerunku;
– wykonuje pracę plastyczną inspirowaną wybranym dziełem sztuki;
– tłumaczy, czym jest modelunek światłocieniowy;
– wyjaśnia funkcję światła i cienia w sztuce nowoczesnej i najnowszej;
– określa znaczenie światła w fotografii i filmie;
– przy pomocy nauczyciela omawia reprodukcje dzieł sztuki pod kątem zastosowanego światłocienia;
– stosuje światłocień w działaniach plastycznych;
– projektuje i tworzy ozdobę według własnego pomysłu;
– stosuje różne techniki i narzędzia plastyczne;
– wykorzystuje w swojej pracy wiedzę na temat właściwości materiałów;
– dba o estetyczne i staranne wykonanie pracy;
– określa rolę perspektywy w dziełach różnych dziedzin;
– omawia, na czym polegają układy rzędowy i kulisowy;
– wyjaśnia pochodzenie nazwy perspektywa kulisowa;
– porównuje reprodukcje malowideł sztuki prehistorycznej i starożytnego Egiptu pod kątem zastosowanej perspektywy;
– stosuje perspektywę rzędową i kulisową w działaniach plastycznych;
– wykonuje projekt dekoracji do szkolnego przedstawienia z wykorzystaniem perspektywy kulisowej;
– omawia rodzaje perspektywy zbieżnej;
– wyjaśnia rolę perspektywy zbieżnej w sztuce;
– określa rodzaj perspektywy zbieżnej w wybranych reprodukcjach dzieł sztuki;
– tworzy z wyobraźni pracę plastyczną, stosując perspektywę zbieżną odpowiednio do tematu i charakteru pracy;
– stosuje zasady tworzenia perspektywy powietrznej i barwnej;
– poprawnie ocenia temperaturę poszczególnych barw względem innych;
– tworzy z wyobraźni pracę plastyczną, stosując perspektywę powietrzną lub barwną odpowiednio do tematu i charakteru pracy;
– projektuje i tworzy mebel według własnego pomysłu;
– wskazuje różnice między perspektywą aksonometryczną a zbieżną;
– omawia cechy perspektywy aksonometrycznej i umownej na przykładzie wybranych reprodukcji;
– omawia rodzaje i funkcje rysunku;
– wskazuje różnice między szkicem a namalowanym na jego podstawie obrazem;
– posługuje się w rysunku linią, plamą walorową i światłocieniem;
– właściwie dobiera narzędzia rysunkowe do zadanego tematu;
– analizuje własny rysunek pod kątem zastosowanych środków wyrazu plastycznego;
– omawia środki wyrazu w malarstwie;
– wskazuje różnice między malarstwem dawnym a współczesnym;
– wyjaśnia, czym się różni malarstwo realistyczne od abstrakcyjnego;
– omawia tematy malarstwa na przykładach reprodukcji obrazów zamieszczonych w podręczniku;
– porównuje dzieła reprezentujące różne rodzaje malarstwa pod kątem zastosowanych środków wyrazu plastycznego;
– wyraża własną opinię na temat analizowanego dzieła malarskiego;
– stosuje różne techniki malarskie, kompozycje i zestawy barw w działaniach plastycznych;
– wykonuje pracę malarską o charakterze abstrakcyjnym;
– określa ramy czasowe impresjonizmu i symbolizmu;
– rozpoznaje i omawia cechy dzieł sztuki impresjonizmu i symbolizmu;
– tworzy w określonej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką impresjonizmu i symbolizmu;
– projektuje i tworzy mebel według własnego pomysłu;
– omawia etapy pracy w technice druku wklęsłego i wypukłego;
– podaje rodzaje grafiki ze względu na użytą matrycę;
– opisuje rolę grafiki jako dziedziny sztuki;
– wskazuje różnice między grafiką dawną a współczesną;
– omawia funkcję znaku plastycznego w życiu codziennym;
– wymienia cechy grafiki użytkowej i jej rodzaje;
– porównuje przykłady grafiki warsztatowej i użytkowej;
– opisuje dzieło grafiki warsztatowej i użytkowej na podstawie wybranej reprodukcji;
– wykorzystuje w działaniach plastycznych technikę druku wklęsłego i wypukłego;
– samodzielnie wykonuje pracę graficzną z wykorzystaniem odpowiednich programów komputerowych;
– wykonuje projekt graficzny na zadany temat;
– omawia cechy różnych rodzajów rzeźb na podstawie wybranych przykładów;
– tłumaczy, czym się różni rzeźba od płaskorzeźby;
– charakteryzuje rzeźbę wolno stojącą na wybranym przykładzie z podręcznika;
– omawia i porównuje rzeźby realistyczne i abstrakcyjne;
– wskazuje różnice między rzeźbą dawną a współczesną;
– wyraża własną opinię na temat analizowanej pracy rzeźbiarskiej;
– wykonuje małą rzeźbę o złożonej formie i zróżnicowanej fakturze;
– projektuje i tworzy element ubioru według własnego pomysłu;
– określa formę i funkcję budowli na podstawie wskazanej reprodukcji;
– porównuje znaczenie terminów: architektura krajobrazu, mała architektura, architektura wnętrz;
– ocenia zaplanowanie przestrzeni w pobliżu swojego miejsca zamieszkania pod względem funkcjonalności i estetyki;
– wskazuje różnice między architekturą dawną a współczesną;
– tworzy projekt budowli;
– wykonuje pracę plastyczną według własnego pomysłu, twórczo wykorzystując środki plastyczne;
– określa ramy czasowe nowoczesnej architektury;
– rozpoznaje budowle zaliczane do nowoczesnej architektury;
– wymienia i omawia przykłady nowoczesnej architektury;
– tworzy w określonej technice plastycznej pracę inspirowaną nowoczesną architekturą;
– projektuje i tworzy mebel według własnego pomysłu;
– tłumaczy związek między estetyką a funkcjonalnością przedmiotu;
– analizuje i porównuje przedmioty pod kątem ich funkcjonalności i estetyki;
– samodzielnie przygotowuje projekt przedmiotu z uwzględnieniem jego funkcjonalności i estetyki;
– określa ramy czasowe secesji;
– rozpoznaje wytwory sztuki secesyjnej;
– wymienia i omawia przykłady wytworów sztuki secesyjnej z dziedziny malarstwa, rzeźby, architektury i sztuki użytkowej;
– tworzy w określonej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką secesyjną;
OCENA CELUJĄCA:
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto pracuje systematycznie, wykonuje wszystkie zadania samodzielnie, a także starannie i poprawnie pod względem merytorycznym. Opanował wymaganą wiedzę i umiejętności na ocenę bardzo dobrą, wykazuje się dużym zaangażowaniem na lekcji, a podczas wykonywania prac twórczych wykazuje dużą dozę twórczego myślenia, pełnego zrozumienia zaplanowanych działań zmierzających do osiągnięcia zamierzonego celu, efektu artystycznego. Chętnie i z własnej inicjatywy bierze udział w zadaniach dodatkowych oraz konkursach, a w swoich pracach wykazuje się dodatkową kreatywnością, podnoszącą walory artystyczne i estetyczne pracy.
Wiedza:
– przybliża znaczenie własności intelektualnej;
– twórczo i ze świadomością celu artystycznego wykonuje pracę plastyczną inspirowaną wybranym dziełem sztuki;
– samodzielnie omawia reprodukcje dzieł sztuki pod kątem zastosowanego światłocienia;
– opisuje wpływ światłocienia na wymowę dzieła na podstawie reprodukcji obrazu oraz własnej pracy;
– stosuje światłocień w działaniach plastycznych odpowiednio do tematu i charakteru pracy;
– tworzy z wyobraźni pracę plastyczną, twórczo wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane przez światłocień;
– projektuje i tworzy ozdobę według własnego pomysłu, twórczo wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane przez różnorodne barwy, kształty, faktury i kompozycje;
– tłumaczy różnice między perspektywą rzędową a kulisową na przykładach reprodukcji wybranych dzieł;
– twórczo stosuje perspektywę rzędową i kulisową w działaniach plastycznych;
– wskazuje związki pomiędzy zastosowanym rodzajem perspektywy a wyglądem przestrzeni w dziele;
– tłumaczy zasady skrótu perspektywicznego;
– wykorzystuje w działaniach plastycznych wiedzę o złudzeniach wzrokowych i wzajemnym oddziaływaniu barw;
– analizuje wybrane dzieła sztuki malarskiej pod kątem zastosowanej perspektywy powietrznej i barwnej;
– projektuje i tworzy mebel według własnego pomysłu, twórczo wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane przez różnorodne kształty, faktury i kompozycje;
– ocenia nowoczesne eksperymenty z perspektywą na wybranych przykładach;
– porównuje wybrane dzieła rysunku pod kątem zastosowanych środków wyrazu plastycznego;
– wyraża własną opinię artystyczną na temat analizowanego dzieła rysunkowego;
– świadomie i ekspresyjnie posługuje się w rysunku linią, plamą walorową i światłocieniem;
– tworzy w określonej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką impresjonizmu i symbolizmu, twórczo interpretując temat;
– projektuje i tworzy mebel według własnego pomysłu, twórczo wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane przez różnorodne linie, barwy, kształty i kompozycje,
– wyraża własną opinię artystyczną na temat analizowanych dzieł graficznych;
– twórczo wykorzystuje w działaniach plastycznych technikę druku wklęsłego i wypukłego;
– wykonuje projekt graficzny na zadany temat, twórczo interpretując zadanie;
– wyraża własną opinię na temat analizowanej pracy rzeźbiarskiej;
– projektuje i tworzy element ubioru według własnego pomysłu, twórczo wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane przez różnorodne kształty i faktury;
– analizuje związki między funkcją a formą obiektów architektonicznych;
– wyraża własną opinię artystyczną na temat analizowanego dzieła architektonicznego;
– tworzy w określonej technice plastycznej pracę inspirowaną nowoczesną architekturą, twórczo interpretując temat;
– projektuje i tworzy mebel według własnego pomysłu, twórczo wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane przez różnorodne linie, barwy, kształty i faktury,
– wyraża własną opinię artystyczną na temat analizowanego dzieła sztuki użytkowej;
– tworzy w określonej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką secesyjną, twórczo interpretując temat.
Uczeń ma możliwość poprawy oceny do 2 tygodni od jej wystawienia (przy uwzględnieniu indywidualnych trudności jak np. czas nieobecności ucznia/nauczyciela z powodów od nich niezależnych i wspólnym ustaleniu najbliższego możliwego terminu poprawy oceny). W celu poprawy oceny uczeń wykonuje pracę, poprawia sprawdzian lub kartkówkę na „godzinie dostępności nauczyciela” (tzw. konsultacjach). Pozostałe kwestie nie ujęte w niniejszej informacji reguluje Statut Szkoły.
Warunki i tryb otrzymania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych
- 60 pkt. 49 STATUTU SZKOŁY
Jeżeli uczeń lub jego rodzice nie zgadzają się z przewidywaną oceną roczną składają pisemny wniosek do dyrektora szkoły z określeniem o jaką ocenę uczeń chce się ubiegać wraz z uzasadnieniem. Wniosek musi wpłynąć nie później niż dwa tygodnie przed klasyfikacyjnym zebraniem Rady Pedagogicznej.
1)Nauczyciel przedmiotu przygotowuje dodatkowy sprawdzian wiadomości nie później niż tydzień przed konferencją klasyfikacyjną.
a)Sprawdzian przeprowadza się w formie pisemnej i ustnej. W przypadku muzyki, plastyki, informatyki, wychowania fizycznego sprawdzian ma przede wszystkim formę zadań praktycznych.
b)Stopień trudności zadań musi odpowiadać wymaganiom edukacyjnym na ocenę, o którą ubiega się uczeń.
c)Poprawa oceny rocznej może nastąpić jedynie w przypadku, gdy sprawdzian został zaliczony na minimum 90 %.
D )Ostateczna ocena roczna nie może być niższa od oceny wcześniej proponowanej. E)Sprawdzian zostaje dołączony do dokumentacji nauczyciela przedmiotu i przechowywany do końca roku szkolnego.
Szczegółowe wymagania oraz sposoby sprawdzania/oceniania wiedzy i umiejętności z techniki dla klasy 6
KRYTERIA OCENIANIA, TJ. SPOSOBY SPRAWDZANIA/OCENIANIA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA
Oceniając osiągnięcia zwraca się uwagę na:
• rozumienie zjawisk technicznych,
• umiejętność wnioskowania,
• czytanie ze zrozumieniem instrukcji urządzeń i przykładów dokumentacji technicznej,
• czytanie rysunków złożeniowych i wykonawczych,
• umiejętność organizacji miejsca pracy,
• właściwe wykorzystanie materiałów, narzędzi i urządzeń technicznych,
• przestrzeganie zasad BHP,
• dokładność i staranność wykonywania zadań.
Oceniając osiągnięcia uczniów, poza wiedzą i umiejętnościami bierze się pod uwagę:
• aktywność podczas lekcji,
• zaangażowanie w wykonywane zadania,
• umiejętność pracy w grupie,
• obowiązkowość i systematyczność,
• udział w pracach na rzecz szkoły i ochrony środowiska naturalnego.
W wypadku techniki uwzględnia się stosunek ucznia do wykonywania działań praktycznych. Istotne są też: pomysłowość konstrukcyjna, właściwy dobór materiałów, estetyka wykonania oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Ocena przede wszystkim odzwierciedla indywidualne podejście ucznia do lekcji, jego motywację i zaangażowanie w pracę.
Metody sprawdzania osiągnięć
W nauczaniu techniki oceniać można następujące formy pracy:
• test,
• sprawdzian, (musi być zapowiedziany z min. tygodniowym wyprzedzeniem i może obejmować większy materiał niż z 3 ostatnich tematów)
• kartkówka (może być niezapowiedziane, ale nie mogą obejmować materiału z więcej niż 3 ostatnich tematów)
• przygotowanie do zajęć (jako podstawowy element zaangażowania ucznia, które jest podstawowym kryterium oceny), a więc przede wszystkim:
– zeszyt min. 32 kartkowy w kratkę (może być A4 min.60 kartkowy lub A5 90 kartkowy – wówczas może on służyć uczniowi przez całą edukację techniczną w szkole podstawowej)
– podręcznik
– zapowiedziane z min. tygodniowym wyprzedzeniem materiały niezbędne do wykonania pracy wytwórczej;
Uczeń ma prawo bez konsekwencji być 2 razy w ciągu semestru nieprzygotowany do zajęć.
• praca na lekcji, np. zadanie praktyczne, prace wytwórcze, karta pracy itp. (Ocena pracy wytwórczej uwzględnia: zgodność pracy z tematem; wykorzystanie przy wykonywaniu pracy wymaganych materiałów i wskazanej techniki wykonania; estetyka pracy; wykorzystanie całej powierzchni – odpowiednia kompozycja pracy; stopień samodzielności ucznia przy wykonywaniu pracy; inwencja twórcza ucznia ; „zmieszczenie się” w czasie wyznaczonym na wykonanie pracy.
Uczeń wszystkie prace wykonuje w szkole – nie zabiera ich do domu – zostawia podpisaną pracę u nauczyciela przedmiotu.).
• zadanie domowe,
• aktywność na lekcji, (odnotowywana „+”; za 5 „+” – ocena bdb, za 4 ”+” – dobra itp. Jeśli uczeń będzie wykazywał się szczególną aktywnością nauczyciel bierze to na jego korzyść przy ocenie końcowej
• odpowiedź ustną (może obejmować trzy ostatnie tematy)
• inne – w tym pracę pozalekcyjną (np. konkurs, projekt, prezentacje, zadania dodatkowe, itp.).
Ocenie podlega przede wszystkim zaangażowanie ucznia podczas zajęć i w wykonywanie prac wytwórczych, a nie jego talenty i zdolności – każdy je posiada, tylko w różnym stopniu.
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SYSTEMU OCENIANIA:
OCENA DOPUSZCZAJĄCA:
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który z trudem wykonuje działania zaplanowane do zrealizowania podczas lekcji, ale podejmuje w tym kierunku starania. Przy wykonywaniu zadań praktycznych jak i teoretycznych osiąga wyniki poniżej oceny dostatecznej. Pracuje niesystematycznie, bardzo często jest nieprzygotowany do lekcji, wielokrotnie trzeba zwracać mu uwagę dotycząca zasad bezpieczeństwa wykonywania pracy i porządku w miejscu działania.
Wykonywanie pracy technicznej:
· opracowanie planu pracy
· przestrzeganie zasad BHP na stanowisku pracy
· organizuje stanowisko pracy
Wiedza:
· współpracuje z grupą i podejmuje różne zadania w zespole
· wymienia nazwy instalacji osiedlowych
· wymienia zasady funkcjonalnego urządzenia pokoju
· wymienia nazwy poszczególnych instalacji domowych
· podaje praktyczne sposoby zmniejszenia zużycia prądu, gazu i wody
· podaje nazwy obwodów elektrycznych (równoległy i szeregowy)
· wymienia urządzenia domowe
· określa funkcje urządzeń domowych
· rozróżnia rysunek techniczny wykonawczy i złożeniowy
· rozpoznaje prawidłowo narysowane rzuty prostokątne określonych brył
· określa, na czym polega rzutowanie aksonometryczne
· wymienia nazwy rodzajów rzutów aksonometrycznych
· prawidłowo stosuje linie, znaki i liczby wymiarowe
· rysuje i wymiaruje rysunki brył
· zna zasady segregowania i przetwarzania odpadów oraz materiałów elektrotechnicznych
· identyfikuje elementy techniczne w otoczeniu
· rozpoznaje osiągnięcia techniczne, które przysłużyły się człowiekowi
OCENA DOSTATECZNA:
Ocena dostateczna przeznaczona jest dla ucznia, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto pracuje systematycznie, ale podczas realizowania działań technicznych w dużej mierze korzysta z pomocy innych osób, a treści nauczania opanował na poziomie niższym niż dobry, co widać podczas wykonywania zadań zarówno praktycznych jak i teoretycznych. Zasadniczo przestrzega zasad bezpieczeństwa przy wykonywaniu pracy, ale zbyt często zdarza mu się być nieprzygotowanym do zajęć, musi więc korzystać z materiałów osób trzecich, a także wymaga wielokrotnego zwracania uwagi na potrzebę dbania o estetykę pracy oraz zachowania porządku na miejscu jej wykonywania.
Wykonywanie pracy technicznej:
· posiada różne rodzaje materiałów oraz narzędzia do ich obróbki (w zależności od wykonywanej pracy)
· planuje pracę i czynności technologiczne
· wykonuje zaprojektowane przez siebie przedmioty
· przestrzega zasad BHP na stanowisku pracy po przypomnieniu ich co jakiś czas przez nauczyciela
Wiedza:
· rozpoznaje obiekty na planie osiedla
· przyporządkowuje urządzenia do instalacji, których są częścią
· rozpoznaje osiągnięcia techniczne, które przysłużyły się rozwojowi postępu technicznego i komfortowi życia
· wymienia nazwy elementów konstrukcyjnych budynków mieszkalnych
· omawia zalety inteligentnego domu
· rysuje plan swojego pokoju
· wymienia nazwy elementów poszczególnych instalacji
· rozpoznaje rodzaje liczników
· oblicza koszt zużycia poszczególnych zasobów
· nazywa elementy obwodów elektrycznych
· czyta ze zrozumieniem instrukcje obsługi i bezpiecznego użytkowania wybranych sprzętów gospodarstwa domowego
· omawia budowę wybranych urządzeń
· wymienia zagrożenia związane z eksploatacją sprzętu AGD
· potrafi sklasyfikować nowoczesny sprzęt elektryczny
· omawia zastosowanie wybranych urządzeń elektronicznych
· rozpoznaje osiągnięcia techniczne, które przysłużyły się rozwojowi postępu technicznego, a tym samym człowiekowi
OCENA DOBRA:
Ocenę dobrą uzyskuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto na lekcjach korzysta z niewielkiej pomocy nauczyciela lub koleżanek i kolegów. W czasie wykonywania prac praktycznych właściwie dobiera narzędzia, właściwie organizuje swoje miejsce pracy i utrzymuje porządek na swoim stanowisku. Przestrzega podstawowe zasady bezpieczeństwa. Z niewielkimi błędami wykonuje zadania z zakresu techniki zarówno praktyczne jak i teoretyczne.
Wykonywanie pracy technicznej:
· prawidłowo organizuje stanowisko pracy
· racjonalnie gospodaruje materiałami papierniczymi
· wymienia kolejność działań i szacuje czas ich trwania
· właściwie dobiera materiały i ich zamienniki
Wiedza:
· sprawnie posługuje się narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem
· wykonuje prace z należytą starannością i dbałością
· dba o porządek i bezpieczeństwo w miejscu pracy bez przypominania przez nauczyciela
· dokonuje montażu poszczególnych elementów w całość
· omawia zasady funkcjonalnego urządzenia pokoju
· omawia zasady działania różnych instalacji
· prawidłowo odczytuje wskazania liczników
· dokonuje pomiaru zużycia prądu, wody i gazu w określonym przedziale czasowym
· rozróżnia symbole elementów obwodów elektrycznych
· zna zastosowanie dokumentacji technicznej
· wyjaśnia, na czym polega rzutowanie prostokątne
· wykonuje rzutowanie prostych brył geometrycznych, posługując się układem osi
· przygotowuje dokumentację rysunkową w rzutach
· odróżnia rzuty izometryczne od rzutów w dimetrii ukośnej
· nazywa wszystkie elementy zwymiarowanego rysunku technicznego
· rysuje i wymiaruje wskazany przedmiot
· czyta rysunki wykonawcze i złożeniowe
· określa właściwości elementów elektronicznych
· postrzega środowisko techniczne jako dobro materialne stworzone przez człowieka
· świadomie i odpowiedzialnie używa wytworów technicznych
· klasyfikuje budowlane elementy techniczne
· posługuje się słownictwem technicznym
· posługuje się rysunkiem technicznym budowlanym
· wyszukuje i interpretuje informacje techniczne na urządzeniach i opakowaniach
· reguluje sprzęt gospodarstwa domowego
· czyta i interpretuje informacje zamieszczone w instrukcjach obsługi urządzeń
· omawia zasady obsługi wybranych urządzeń
· wie, jak postępować ze zużytymi urządzeniami elektrycznymi
· rozumie potrzebę przygotowania dokumentacji technicznej
· omawia etapy i zasady rzutowania
· stosuje odpowiednie linie do zaznaczania konturów rzutowanych brył
· omawia kolejne etapy przedstawiania brył w rzutach aksonometrycznych
· uzupełnia rysunki brył w izometrii i dimetrii ukośnej
· przygotowuje dokumentację rysunkową
· rozpoznaje elementy elektroniczne (rezystory, diody, tranzystory, kondensatory, cewki)
· wyjaśnia zasady współdziałania elementów mechanicznych, elektrycznych i elektronicznych
· charakteryzuje współczesne zagrożenia cywilizacji spowodowane postępem technicznym
OCENA BARDZO DOBRA:
Ocena bardzo dobra przysługuje uczniowi, który spełnia wymagania na ocenę dobrą, a ponadto pracuje systematycznie i z reguły samodzielnie oraz wykonuje zadania poprawnie pod względem merytorycznym oraz estetycznym. Odpowiednio organizuje swoje stanowisko pracy i zachowuje wszystkie zasady bezpieczeństwa. Wykonuje samodzielnie i bezbłędnie zadania podczas zajęć i sprawdzianów.
Wykonywanie pracy technicznej:
· formułuje i uzasadnia ocenę gotowej pracy
· samodzielnie wykonuje zaplanowany wytwór techniczny
· samodzielnie dobiera narzędzia do obróbki metali
· rozwija zainteresowania techniczne
· sprawnie posługuje się podstawowymi narzędziami do obróbki ręcznej i mechanicznej
Wiedza:
· planuje działania prowadzące do udoskonalenia osiedla mieszkalnego
· projektuje idealne osiedle i uzasadnia swoją propozycję
· omawia kolejne etapy budowy domu
· podaje nazwy zawodów związanych z budową domów
· wyróżnia w pokoju strefy do nauki, wypoczynku i zabawy
· dostosowuje wysokość biurka i krzesła do swojego wzrostu
· projektuje wnętrze pokoju swoich marzeń
· określa funkcję poszczególnych instalacji występujących w budynku
· wykrywa i ocenia nieprawidłowości w działaniu instalacji
· charakteryzuje budowę określonego sprzętu audiowizualnego
· wyjaśnia zasady działania wskazanych urządzeń
· sprawnie i bezpiecznie posługuje się urządzeniami elektrycznymi
· interpretuje informacje dotyczące bezpiecznej eksploatacji urządzeń technicznych i ich bezawaryjności
· rozróżnia poszczególne rzuty: główny, boczny i z góry
· przedstawia wskazane przedmioty w izometrii i dimetrii ukośnej
· wyszukuje w okolicy punkty prowadzące zbiórkę zużytego sprzętu elektronicznego
· zna różne przykłady zastosowania mechatroniki w życiu codziennym
· zna zasady bezpiecznego posługiwania się dronem
OCENA CELUJĄCA:
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto pracuje systematycznie, wykonuje wszystkie zadania samodzielnie, a także starannie i poprawnie pod względem merytorycznym. Opanował wymaganą wiedzę i umiejętności na ocenę bardzo dobrą, wykazuje się dużym zaangażowaniem na lekcji, a podczas wykonywania praktycznych zadań przestrzega zasad BHP, bezpiecznie posługuje się narzędziami i dba o właściwą organizację miejsca pracy. Chętnie i z własnej inicjatywy bierze udział w zadaniach dodatkowych oraz konkursach, a w swoich pracach wykazuje się dodatkową kreatywnością, podnoszącą walory techniczne i estetyczne pracy. W zadaniach treściowych wykonuje również te, które są o podwyższonym stopniu trudności.
Wykonywanie pracy technicznej:
· samodzielnie wykonuje zaplanowany wytwór techniczny wzbogacając je o swoje twórcze pomysły
· rozwija zainteresowania techniczne
· próbki znanych sobie ściegów wykonuje w sposób wyjątkowo estetyczny
· przewiduje zagrożenia wynikające z niewłaściwego użytkowania sprzętu technicznego
Wiedza:
· wskazuje zalety i wady poszczególnych rodzajów budynków mieszkalnych
· konstruuje z gotowych elementów elektrotechnicznych obwód elektryczny według schematu
· opisuje sposób usunięcia nieprawidłowości w działaniu instalacji
· reguluje urządzenia techniczne
· wyszukuje informacje na temat nowoczesnego sprzętu domowego
· śledzi postęp techniczny
· kreśli rzuty aksonometryczne bryły przedstawionej w rzutach prostokątnych
· wykonuje rzuty izometryczne i dimetryczne ukośne brył
Uczeń ma możliwość poprawy oceny do 2 tygodni od jej wystawienia (przy uwzględnieniu indywidualnych trudności jak np. czas nieobecności ucznia/nauczyciela z powodów od nich niezależnych i wspólnym ustaleniu najbliższego możliwego terminu poprawy oceny). W celu poprawy oceny uczeń wykonuje pracę, poprawia sprawdzian lub kartkówkę na „godzinie dostępności nauczyciela” (tzw. konsultacjach). Pozostałe kwestie nie ujęte w niniejszej informacji reguluje Statut Szkoły.
Warunki i tryb otrzymania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych
§ 60 pkt. 49 STATUTU SZKOŁY
Jeżeli uczeń lub jego rodzice nie zgadzają się z przewidywaną oceną roczną składają pisemny wniosek do dyrektora szkoły z określeniem o jaką ocenę uczeń chce się ubiegać wraz z uzasadnieniem. Wniosek musi wpłynąć nie później niż dwa tygodnie przed klasyfikacyjnym zebraniem Rady Pedagogicznej.
1)Nauczyciel przedmiotu przygotowuje dodatkowy sprawdzian wiadomości nie później niż tydzień przed konferencją klasyfikacyjną.
a)Sprawdzian przeprowadza się w formie pisemnej i ustnej. W przypadku muzyki, plastyki, informatyki, wychowania fizycznego sprawdzian ma przede wszystkim formę zadań praktycznych.
b)Stopień trudności zadań musi odpowiadać wymaganiom edukacyjnym na ocenę, o którą ubiega się uczeń.
c)Poprawa oceny rocznej może nastąpić jedynie w przypadku, gdy sprawdzian został zaliczony na minimum 90 %.
d )Ostateczna ocena roczna nie może być niższa od oceny wcześniej proponowanej.
e)Sprawdzian zostaje dołączony do dokumentacji nauczyciela przedmiotu i przechowywany do końca roku szkolnego.
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z WF DLA KLASY VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ- WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
W klasie VI szkoły podstawowej kontrolujemy i oceniamy następujące obszary aktywności
1) POSTAWĘ UCZNIA I JEGO KOMPETENCJE SPOŁECZNE,
2) SYSTEMATYCZNY UDZIAŁ I AKTYWNOŚĆ W TRAKCIE ZAJĘĆ,
3) SPRAWNOŚĆ FIZYCZNĄ:
- wykonuje próby sprawnościowe pozwalające ocenić wytrzymałość tlenową, siłę i gibkość oraz z pomocą nauczyciela interpretuje uzyskane wyniki; tj.
- bieg 10 razy po 5 metrów – służący pomiarowi zdolności szybkościowo-siłowo-koordynacyjnych;
- beep-test (20-metrowy wytrzymałościowy bieg wahadłowy wykonywany według protokołu dla testu Eurofit) – służący pomiarowi zdolności wytrzymałościowych w biegu;
- podpór leżąc przodem na przedramionach, plank (deska) – służący pomiarowi zdolności siłowo-wytrzymałościowych całego ciała;
- skok w dal z miejsca – służący pomiarowi skoczności i siły.
- siła mięśni brzucha – siady z leżenia tyłem wykonywane w czasie 30s (według MTSF),
- gibkość – skłon tułowia w przód z podwyższenia (według MTSF),
- skok w dal z miejsca (według MTSF),
- bieg ze startu niskiego na 40m,
4) UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE:
- wykonuje i stosuje w grze: kozłowanie piłki w ruchu ze zmianą tempa i kierunku, prowadzenie piłki nogą ze zmianą tempa i kierunku, podanie piłki oburącz i jednorącz w ruchu, rzut piłki do kosza z biegu po kozłowaniu (dwutakt), rzut i strzał piłki do bramki w ruchu, odbicie piłki oburącz sposobem górnym i dolnym, rozegranie „na trzy”, zagrywkę ze zmniejszonej odległości, rzut i chwyt ringo;
- uczestniczy w minigrach oraz grach szkolnych i uproszczonych;
- uczestniczy w grze rekreacyjnej pochodzącej z innego kraju europejskiego;
- organizuje w gronie rówieśników wybraną grę sportową lub rekreacyjną;
- wykonuje przewrót w przód z marszu oraz przewrót w tył z przysiadu;
- wykonuje wybrane inne ćwiczenie zwinnościowo-akrobatyczne (np. stanie na rękach lub na głowie z asekuracją, przerzut bokiem);
- wykonuje układ ćwiczeń zwinnościowo-akrobatycznych z przyborem lub bez;
- wykonuje proste kroki i figury tańców regionalnych i nowoczesnych;
- wybiera i pokonuje trasę biegu terenowego;
- wykonuje bieg krótki ze startu niskiego;
- wykonuje rzut małą piłką z rozbiegu;
- przeprowadza fragment rozgrzewki.
- stosuje zasady asekuracji podczas zajęć ruchowych;
- korzysta bezpiecznie ze sprzętu i urządzeń sportowych;
- wykonuje elementy samoobrony (np. zasłona, unik, pad). oraz w czasie wykonywania różnych codziennych czynności;
- wykonuje ćwiczenia oddechowe i inne o charakterze relaksacyjnym;
- podejmuje aktywność fizyczną w różnych warunkach atmosferycznych.
5) WIADOMOŚCI:
- uczeń potrafi wyjaśnić i scharakteryzować pojęcie zdrowia,
- uczeń zna test Coopera, potrafi go samodzielnie przeprowadzić oraz indywidualnie interpretuje własny wynik.
- wymienia podstawowe przepisy wybranych sportowych i rekreacyjnych gier zespołowych;
- opisuje zasady wybranej gry rekreacyjnej pochodzącej z innego kraju europejskiego;
- opisuje podstawowe zasady taktyki obrony i ataku w wybranych grach zespołowych;
- wymienia rekomendacje aktywności fizycznej dla swojego wieku (np. Światowej Organizacji Zdrowia lub Unii Europejskiej);
- definiuje pojęcie rozgrzewki i opisuje jej zasady;
- rozumie i opisuje ideę starożytnego i nowożytnego ruchu olimpijskiego.
- wykonuje ćwiczenia kształtujące nawyk prawidłowej postawy ciała w postawie stojącej, siedzącej i leżeniu
6) KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- aktywnie uczestniczy w zajęciach wychowania fizycznego,
- chętnie podejmuje dodatkową aktywność fizyczną w trakcie zajęć rekreacyjno-ruchowych,
- godnie reprezentuje szkołę w rozgrywkach i zawodach sportowych,
- charakteryzuje się wysokim poziomem kultury osobistej,
- nie sprawia trudności swoim zachowaniem w trakcie obowiązkowych i dodatkowych zajęć ruchowych,
- kulturalnie kibicuje w trakcie zawodów sportowych,
- buduje właściwe relacje z osobami z najbliższego otoczenia,
- jest świadomy swoich mocnych i słabych stron w odniesieniu do psychofizycznego rozwoju,
- kreatywnie poszukuje rozwiązania sytuacji problemowych,
- aktywnie współpracuje z innymi uczestnikami zajęć ruchowych,
- pomaga mniej sprawnym fizycznie,
- wspiera osoby niepełnosprawne intelektualnie i fizycznie.
WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
- Systematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach z wychowania fizycznego oraz jest zawsze przygotowany do lekcji (posiada wymagany strój sportowy).
- Jest aktywny na lekcji. Rozwija własne uzdolnienia sportowe.
- Wykazuje zdyscyplinowanie w czasie trwania zajęć z wychowania fizycznego oraz przed i po ich zakończeniu (dotyczy pobytu w szatni).
- Dokładnie wykonuje ćwiczenia i zalecenia przekazywane przez nauczyciela, dba o bezpieczeństwo własne i kolegów.
- Ma godną naśladowania postawę koleżeńską i sportową, pomaga słabszym i mniej sprawnym uczniom.
- Wykonuje elementy nauczane zgodnie z programem nauczania na ocenę bardzo dobrą i celującą. Posiada umiejętności wykraczające poza program nauczania w danej klasie.
- Dokonuje oceny własnego rozwoju fizycznego.
- Osiąga wysoki poziom postępu w osobistym usprawnianiu.
- Wykazuje się dużym zakresem wiedzy na temat rozwoju fizycznego i motorycznego.
- Reprezentuje szkołę w Finale Wojewódzkim lub wielokrotnie w zawodach niższego szczebla.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
- Systematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach z wychowania fizycznego oraz jest zawsze przygotowany do lekcji(posiada wymagany strój sportowy). Ø Jest aktywny na lekcji.
- Jest zdyscyplinowany w trakcie zajęć z wychowania fizycznego oraz przed i po ich zakończeniu (dotyczy pobytu w szatni).
- Dokładnie wykonuje ćwiczenia i zalecenia przekazywane przez nauczyciela, stosuje zasady bezpiecznej organizacji zajęć w stosunku do siebie i pozostałych ćwiczących.
- Ma godną naśladowania postawę koleżeńską i sportową (pomoc słabszym i mniej sprawnym).
- Wykonuje elementy nauczane zgodnie z programem nauczania na ocenę dobrą i bardzo dobrą.
- Systematycznie doskonali sprawność motoryczną i robi widoczne postępy. Ø Posiada dużą wiedzę na temat rozwoju fizycznego i motorycznego.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
- Systematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach z wychowania fizycznego oraz jest przygotowany do lekcji (posiada wymagany strój sportowy). Ø Jest aktywny na lekcji.
- Wykazuje zdyscyplinowanie w czasie trwania zajęć z wychowania fizycznego oraz przed i po ich zakończeniu (dotyczy pobytu w szatni).
- Ma właściwą postawę koleżeńską i sportową.
- Wykonuje elementy nauczane na ocenę, co najmniej dostateczną lub dobrą.
- Uczeń robi postępy na miarę swoich możliwości.
- Mało angażuje się w życie sportowe klasy i szkoły.
- Wykazuje się dobrym zakresem wiedzy na temat rozwoju fizycznego i motorycznego.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
- Niesystematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach z wychowania fizycznego oraz nie zawsze jest przygotowany do lekcji (często nie posiada wymaganego stroju sportowego).
- Jest mało aktywny na lekcji i ma kłopoty z dyscypliną, wymaga dodatkowej interwencji wychowawczej prowadzącego zajęcia.
- Nauczane elementy wykonuje poprawnie na ocenę dobrą lub dostateczną.
- Nie bierze udziału w klasowych i szkolnych zawodach sportowych. Ø Nie uczęszcza na zajęcia sportowo – rekreacyjne.
- Wykazuje się przeciętnym zakresem wiedzy przedmiotowej.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
- Często z własnej winy opuszcza obowiązkowe zajęcia z wychowania fizycznego.
- Często nie jest przygotowany do lekcji (nie posiada wymaganego stroju sportowego).
- Jest mało aktywny, niezdyscyplinowany, ma nieobecności nieusprawiedliwione oraz lekceważący stosunek do zajęć.
- Słabo wykonuje nauczane elementy (na ocenę dopuszczającą lub dostateczną). Ø Narusza zasady dyscypliny w czasie trwania zajęć oraz przed i po ich zakończeniu, nie dba o bezpieczeństwo własne i kolegów, nie współpracuje z nauczycielem, nie wykonuje ćwiczeń i zaleceń przekazywanych przez nauczyciela.
- Nie uzyskuje żadnego postępu w próbach sprawnościowych.
- Posiada niewielką wiedzę w zakresie wychowania fizycznego.
Język mniejszości narodowej – język niemiecki
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas 4-6
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
– opanował materiał zawarty w podstawie programowej na ocenę bardzo dobrą i celującą,
– nie popełnia błędów pisemnych,
– rozumie wydawane przez nauczyciela komunikaty i polecenia,
– bierze udział w konkursach przedmiotowych, w których wykazuje się swoją wiedzą oraz
godnie reprezentuje swoją szkołę,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na oceny celujące i bardzo dobre,
– swobodnie czyta i rozumie teksty niemieckojęzyczne dotyczące tematów omawianych
na lekcjach,
– opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzane w danej klasie, swobodnie posługuje się nimi w sytuacjach językowych,
– wykonuje zadania nadobowiązkowe na oceny celujące i bardzo dobre,
– jest aktywny na zajęciach i wykazuje duże zainteresowanie przedmiotem,
– jest przygotowany do lekcji.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
– opanował materiał zawarty w podstawie programowej na ocenę bardzo dobrą i dobrą,
– popełnia mało błędów pisemnych,
– rozumie wydawane przez nauczyciela komunikaty i polecenia,
– swobodnie czyta i rozumie teksty niemieckojęzyczne dotyczące tematów omawianych
na lekcjach,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na oceny bardzo dobrą i dobrą,
– opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzane w danej klasie, swobodnie posługuje się nimi w sytuacjach językowych,
– jest aktywny na zajęciach i wykazuje duże zainteresowanie przedmiotem,
– jest przygotowany do lekcji.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
– nie opanował w pełni materiału zawartego w podstawie programowej,
– dość swobodnie czyta i rozumie teksty niemieckojęzyczne dotyczące tematów, omawianych
na lekcjach, potrafi przetłumaczyć je przy pomocy nauczyciela,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na oceny dobrą i dostateczną,
– jest aktywny na zajęciach,
– opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzane w danej klasie, posługuje się nimi
w sytuacjach językowych z nielicznymi błędami nie zakłócającymi komunikacji,
– trudniejsze zadania pisemne wykonuje przy pomocy nauczyciela,
– czasami nie jest aktywny na lekcji.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
– nie opanował całego słownictwa i gramatyki wprowadzanych w danej klasie, posługuje się
nimi z błędami,
– czyta teksty w sposób zrozumiały dla słuchającego,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na ocenę dostateczną,
– nie wykazuje aktywności na lekcjach,
– popełnia istotne błędy w mówieniu,
– ćwiczenia wykonuje przy pomocy nauczyciela,
– słabo opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzoną w danej klasie, posługuje się nimi
w sytuacjach językowych z błędami.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
– w minimalnym stopniu opanował materiał zawarty w podstawie programowej,
– bardzo słabo opanował słownictwo oraz gramatykę wprowadzoną w danej klasie, posługuje
się nimi w sytuacjach językowych z dużymi błędami,
– czyta tekst z dużą ilością błędów,
– pisze prace oraz dłuższe formy wypowiedzi na oceny dopuszczające i niedostateczne,
– mówi i pisze z licznymi błędami,
– ćwiczenia gramatyczne jest w stanie wykonać tylko z pomocą nauczyciela,
– często jest nieprzygotowany do zajęć
Treści nauczania zgodne z założeniami podstawy programowej:
KLASY IV-VI
- Świadomość własnego dziedzictwa narodowego.
Uczeń zna i rozumie utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla poczucia tożsamości narodowej.
- Kształcenie językowe.
- Gramatyka. Uczeń:
1) odmienia części mowy (rzeczownik, czasownik, przymiotnik);
2) rozpoznaje spójnik;
3) rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte oraz zdania złożone.
- Zróżnicowanie języka. Uczeń:
1) rozróżnia język mówiony i język pisany;
2) dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu wypowiedzi;
3) rozróżnia synonimy, antonimy.
- Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:
1) identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi;
2) rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikacji (takich jak gest, mimika, postawa ciała);
3) zna i stosuje zasady akcentowania wyrazów;
4) używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej;
5) stosuje zasady etykiety językowej.
- Odbiór przekazu językowego. Uczeń:
1) nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. dokonuje oceny bohaterów, opisuje swoje emocje);
2) określa temat i główną myśl tekstu;
3) rozpoznaje w wypowiedzi prawdę lub fałsz.
- Ortografia i interpunkcja. Uczeń:
1) pisze poprawnie pod względem ortograficznym;
2) poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, znaku zapytania, znaku wykrzyknika, cudzysłowu, dwukropka, średnika.
III. Kształcenie literackie i kulturowe.
- Analiza i interpretacja utworów literackich. Uczeń:
1) określa problematykę utworu;
2) rozpoznaje rodzaje literackie;
3) przypisuje utwór literacki do właściwego rodzaju literackiego;
4) rozpoznaje w tekście literackim epitet, porównanie, metaforę i określa ich funkcje;
5) korzysta z informacji zawartych w encyklopediach i słownikach, również w sieci internetowej.
- Odbiór tekstów kultury.
Uczeń rozumie specyfikę różnych tekstów kultury (teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne).
- Tworzenie wypowiedzi.
- Mówienie. Uczeń:
1) przedstawia propozycję interpretacji wybranego tekstu kultury;
2) tworzy plan wypowiedzi własnej;
3) streszcza linearnie wypowiedź narracyjną;
4) operuje słownictwem z kręgów tematycznych: życie codzienne, szkoła, dom;
5) poprawnie akcentuje wyrazy i stosuje poprawną intonację w zdaniu;
6) świadomie wykorzystuje wykrzyknik jako część mowy, w tym w celu wyrażenia emocji;
7) interpretuje na głos wybrane utwory literackie (w całości lub w części).
- Pisanie. Uczeń:
1) tworzy wypowiedzi, stosując narrację pierwszo- i trzecioosobową;
2) tworzy spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat;
3) tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie, opis, charakterystyka postaci literackiej lub rzeczywistej;
4) opisuje własne odczucia, które budzi utwór.