OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY 7
dopuszczający
dostateczny
dobry
bardzo dobry
celujący
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY 7
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
CZYTANIE UTWORÓW LITERACKICH I ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY
Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie)
Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja)
– fonetyki (zna różnicę między głoską a literą; rozróżnia samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe; wie, na czym polega zjawisko upodobnień pod względem dźwięczności i uproszczeń grup spółgłoskowych, utraty dźwięczności
w wygłosie), dostrzega rozbieżności między mową a pismem
– słowotwórstwa i słownictwa (wie, czym są wyraz podstawowy i pochodny, podstawa słowotwórcza, formant, rdzeń, rodzina wyrazów; rozumie różnicę między wyrazem pokrewnym a bliskoznacznym, dostrzega zróżnicowanie formantów pod względem ich funkcji, rozumie różnicę między realnym a słowotwórczym znaczeniem wyrazów, odróżnia typy wyrazów złożonych), zna typy skrótów i skrótowców i stosuje zasady interpunkcji w ich zapisie, świadomie wzbogaca zasób własnego słownictwa
o przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp., odróżnia synonimy od homonimów
– fleksji (stosuje wiedzę o częściach mowy w poprawnym zapisie partykuły nie
z różnymi częściami mowy, rozpoznaje imiesłowy, zna zasady ich tworzenia
i odmiany)
– składni (wykorzystuje wiedzę o budowie wypowiedzenia pojedynczego i złożonego
w przekształcaniu zdań pojedynczych na złożone i odwrotnie oraz wypowiedzeń
z imiesłowowym równoważnikiem zdania na zdanie złożone i odwrotnie, dokonuje przekształceń z mowy zależnej na niezależną i odwrotnie
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dopuszczającą oraz:
Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
CZYTANIE UTWORÓW LITERACKICH I ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY
Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie)
Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja)
– fonetyki (zna różnicę między głoską a literą; rozróżnia samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe; wie, na czym polega zjawisko upodobnień pod względem dźwięczności i uproszczeń grup spółgłoskowych, utraty dźwięczności
w wygłosie), dostrzega rozbieżności między mową a pismem
– słowotwórstwa i słownictwa (wie, czym są wyraz podstawowy i pochodny, podstawa słowotwórcza, formant, rdzeń, rodzina wyrazów; rozumie różnicę między wyrazem pokrewnym a bliskoznacznym, dostrzega zróżnicowanie formantów pod względem ich funkcji, rozumie różnicę między realnym a słowotwórczym znaczeniem wyrazów, odróżnia typy wyrazów złożonych), zna typy skrótów i skrótowców i stosuje zasady interpunkcji w ich zapisie, świadomie wzbogaca zasób własnego słownictwa
o przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp., odróżnia synonimy od homonimów
– fleksji (stosuje wiedzę o częściach mowy w poprawnym zapisie partykuły nie
z różnymi częściami mowy, rozpoznaje imiesłowy, zna zasady ich tworzenia
i odmiany)
– składni (wykorzystuje wiedzę o budowie wypowiedzenia pojedynczego i złożonego
w przekształcaniu zdań pojedynczych na złożone i odwrotnie oraz wypowiedzeń
z imiesłowowym równoważnikiem zdania na zdanie złożone i odwrotnie, dokonuje przekształceń z mowy zależnej na niezależną i odwrotnie
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dostateczną oraz:
Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
CZYTANIE TEKSTÓW PISANYCH I ODBIÓR INNYCH TEKSTÓW KULTURY
MÓWIENIE
Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie)
Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja)
– fonetyki (zna różnicę między głoską a literą; rozróżnia samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe; wie, na czym polega zjawisko upodobnień pod względem dźwięczności i uproszczeń grup spółgłoskowych, utraty dźwięczności
w wygłosie), dostrzega rozbieżności między mową a pismem
– słowotwórstwa i słownictwa (wie, czym są wyraz podstawowy i pochodny, podstawa słowotwórcza, formant, rdzeń, rodzina wyrazów; rozumie różnicę między wyrazem pokrewnym a bliskoznacznym, dostrzega zróżnicowanie formantów pod względem ich funkcji, rozumie różnicę między realnym a słowotwórczym znaczeniem wyrazów, odróżnia typy wyrazów złożonych), zna typy skrótów i skrótowców i stosuje zasady interpunkcji w ich zapisie, świadomie wzbogaca zasób własnego słownictwa
o przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp., odróżnia synonimy od homonimów
– fleksji (stosuje wiedzę o częściach mowy w poprawnym zapisie partykuły nie
z różnymi częściami mowy, rozpoznaje imiesłowy, zna zasady ich tworzenia
i odmiany)
– składni (wykorzystuje wiedzę o budowie wypowiedzenia pojedynczego i złożonego
w przekształcaniu zdań pojedynczych na złożone i odwrotnie oraz wypowiedzeń
z imiesłowowym równoważnikiem zdania na zdanie złożone i odwrotnie, dokonuje przekształceń z mowy zależnej na niezależną i odwrotnie
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dobrą oraz:
Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
CZYTANIE TEKSTÓW PISANYCH I ODBIÓR INNYCH TEKSTÓW KULTURY
Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie)
Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja)
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę bardzo dobrą oraz:
Kształcenie literackie i kulturowe
SŁUCHANIE
CZYTANIE TEKSTÓW PISANYCH I ODBIÓR INNYCH TEKSTÓW KULTURY
Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie)
Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja)
Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń, który rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce), rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich ( I, II, III miejsce i wyróżnienia).
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY 7
1.OCENA CELUJĄCA
UCZEŃ SPEŁNIA KRYTERIA OCENY BARDZO DOBREJ, A PONADTO ROZWIĄZUJE ZADANIA ZŁOŻONE, PROBLEMOWE O PODWYŻSZONYM STOPNIU TRUDNOŚCI, LUB JEST LAUREATEM KONKURSÓW MIĘDZYSZKOLNYCH ( I,II,III MIEJSCE) LUB REJONOWYCH, WOJEWÓDZKICH I PONADWOJEWÓDZKICH ( I,II,III MIEJSCE LUB WYRÓŻNIENIE)
2.OCENA BARDZO DOBRA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
UCZEŃ ZNA I POPRAWNIE STOSUJE STRUKTURY ZAWARTE W DZIAŁACH GRAMMAR I VOCABULARY PODRĘCZNIKA „REPETYTORIUM DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO CZ.1” LUB ,,LINK DLA KLASY VII” (klasy dwujęzyczne). UCZEŃ BUDUJE SPÓJNE ZDANIA I STOSUJE SZEROKI ZAKRES SŁOWNICTWA
SŁUCHANIE
POTRAFI ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS TEKSTÓW I ROZMÓW, POTRAFI ZROZUMIEĆ KLUCZOWE INFORMACJE W PROSTYCH TEKSTACH I ROZMOWACH,POTRAFI ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA.
MÓWIENIE
POTRAFI Z POWODZENIEM PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,POSŁUGUJE SIĘ POPRAWNYM JĘZYKIEM, POPEŁNIAJĄC NIEWIELE BŁĘDÓW,MOŻNA GO ZROZUMIEĆ BEZ TRUDNOŚCI
PISANIE
POTRAFI NAPISAĆ ZADANIE ZAWIERAJĄCE PEŁNE ZDANIA,PROSTE STRUKTURY I SŁOWNICTWO,PRAWIDŁOWO UŻYWA ZASAD ORTOGRAFICZNYCH.
3.OCENA DOBRA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
POTRAFI POPRAWNIE OPEROWAĆ WIĘKSZOŚCIĄ POZNANYCH PROSTYCH STRUKTUR JEZYKOWYCH POTRAFI BUDOWAĆ ZDANIA W WIĘKSZOŚCI PRZYPADKÓW SPÓJNE,NA OGÓŁ UŻYWA SZEROKIEGO ZAKRESU SŁOWNICTWA ODPOWIEDNIEGO DO ZADANIA.
SŁUCHANIE
POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS PROSTYCH TEKSTÓW I ROZMÓW,POTRAFI ZROZUMIEĆ WIĘKSZOŚĆ KLUCZOWYCH INFORMACJI,POTRAFI ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA.
MÓWIENIE
PRZEWAŻNIE POTRAFI Z POWODZENIEM PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,POSŁUGUJE SIĘ W MIARĘ POPRAWNYM JĘZYKIEM,POPEŁNIAJĄC NIEKIEDY ZAUWAŻALNE BŁĘDY,MOŻNA GO ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ BEZ TRUDNOŚCI.
PISANIE
POTRAFI NA OGÓŁ NAPISAĆ ZADANIE ZAWIERAJĄCE PEŁNE ZDANIA,PROSTE STRUKTURY I SŁOWNICTWO,PRZEWAŻNIE UŻYWA PRAWIDŁOWEJ PISOWNI I INTERPUNKCJI.
4.OCENA DOSTATECZNA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
POTRAFI POPRAWNIE OPEROWAĆ NIEKTÓRYMI PROSTYMI STRUKTURAMI JEZYKOWYMI. POTRAFI BUDOWAĆ ZDANIA NIEKIEDY SPÓJNE,CZASAMI UŻYWA ZAKRESU SŁOWNICTWA ODPOWIEDNIEGO DO ZADANIA.
SŁUCHANIE
POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS PROSTYCH TEKSTÓW I ROZMÓW,POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA.
MÓWIENIE
CZASEM POTRAFI Z POWODZENIEM PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,POSŁUGUJE SIĘ CZĘŚCIOWO POPRAWNYM JĘZYKIEM,ALE POPEŁNIA SPORO ZAUWAŻALNYCH BŁĘDÓW,MOŻNA GO ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ.
PISANIE
PRÓBUJE NAPISAĆ ZADANIE ZAWIERAJĄCE PROSTE ZDANIA,STRUKTURY I SŁOWNICTWO,UŻYWA CZASEM NIEPRAWIDŁOWEJ PISOWNI I INTERPUNKCJI.
5.OCENA DOPUSZCZAJĄCA
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
POTRAFI POPRAWNIE OPEROWAĆ NIEDUŻĄ ILOŚCIĄ POZNANYCH STRUKTUR JEZYKOWYCH. POTRAFI BUDOWAĆ ZDANIA ALE PRZEWAŻNIE NIESPÓJNE,CZASAMI NIEPOPRAWNIE UŻYWA CODZIENNEGO SŁOWNICTWA.
SŁUCHANIE
POTRAFI OD CZASU DO CZASU ZROZUMIEĆ OGÓLNY SENS PROSTYCH TEKSTÓW I ROZMÓW,POTRAFI ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ POLECENIA NAUCZYCIELA,ALE MOŻE POTRZEBOWAĆ POMOCY LUB PODPOWIEDZI.
MÓWIENIE
CZASEM POTRAFI PRZEKAZAĆ WIADOMOŚĆ,ALE Z TRUDNOŚCIAMI,POPEŁNIA WIELE ZAUWAŻALNYCH BŁĘDÓW,MOŻNA GO ZAZWYCZAJ ZROZUMIEĆ,ALE Z PEWNĄ TRUDNOŚCIĄ.
PISANIE
MA TRUDNOŚCI Z NAPISANIEM ZADANIA ZAWIERAJĄCEGO PEŁNE ZDANIA,PROSTE STRUKTURY I SŁOWNICTWO, UŻYWA W WIĘKSZOŚCI NIEPRAWIDŁOWEJ PISOWNI I INTERPUNKCJI.
UCZEŃ NIE SPEŁNIAJĄCY KRYTERIÓW OCENY DOPUSZCZAJĄCEJ OTRZYMUJE OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ
Wymagania edukacyjne dla klasy 7 – dwujęzycznej
English Class B1+
WIEDZA | UMIEJĘTNOŚCI | ||
RECEPCJA | PRODUKCJA | INTERAKCJA
| |
Uczeń posługuje się zakresem środków językowych pozwalających mu na realizację działań językowych w wybranych aspektach następujących bloków tematycznych:
· A new start at Belmont Academy · Out of your comfort zone · What a waste! · Style challenge! · Team work · Light years away · Take a deep breath · A clear message · Creative energy! · Let’s get together |
SŁUCHANIE:
Uczeń potrafi zrozumieć dłuższe wypowiedzi i myśli zawarte w jasnej, sformułowanej w standardowej odmianie języka wypowiedzi pod warunkiem, że temat jest w miarę znany. Rozumie wątki wielu programów radiowych i telewizyjnych traktujących o sprawach bieżących lub o sprawach interesujących ucznia prywatnie. Rozumie większość filmów w standardowej odmianie języka.
CZYTANIE:
Uczeń czyta ze zrozumieniem teksty i artykuły dotyczące bieżących problemów, w których piszący prezentują określone stanowiska i poglądy. Rozumie opisy wydarzeń, uczuć i pragnień zawarte w prywatnej korespondencji. Rozumie prozę literacką dostosowaną do swojego poziomu.
|
MÓWIENIE:
Uczeń potrafi porozumiewać się płynnie i spontanicznie, by opisywać przeżycia i zdarzenia, a także swoje marzenia, nadzieje i ambicje. Może prowadzić dość swobodne rozmowy. Potrafi uzasadniać i objaśniać własne poglądy i plany. Potrafi relacjonować wydarzenia i opowiadać przebieg akcji książek czy filmów, opisuje własne reakcje i wrażenia. Potrafi brać czynny udział w dyskusjach na znane mu tematy, przedstawiać swoje zdanie i bronić swoich poglądów.
PISANIE:
Uczeń potrafi pisać zrozumiałe teksty na tematy związane z zainteresowaniami. Potrafi pisać prywatne listy, opisując swoje przeżycia i wrażenia, oraz przekazywać informacje. Potrafi pisać listy, podkreślając znaczenie, jakie mają dane wydarzenia i przeżycia.
|
MÓWIENIE:
Uczeń radzi sobie w sytuacjach, w których można się znaleźć w czasie podróży po kraju lub regionie, gdzie mówi się danym językiem. Potrafi włączać się do rozmów na znane mu tematy. Uczeń potrafi formułować przejrzyste, rozbudowane wypowiedzi na różne tematy związane z dziedzinami, które go interesują. Potrafi wyjaśnić swój punkt widzenia w danej kwestii oraz podać argumenty za i przeciw względem możliwych rozwiązań.
|
Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie wypowiedzi i wyrażenia związane z najistotniejszymi sprawami (np.: informacje dotyczące rozmówcy, jego rodziny, zakupów, otoczenia, pracy). Potrafi porozumiewać się płynnie i spontanicznie w typowych sytuacjach komunikacyjnych odbywających się w standardowej odmianie języka, wymagających bezpośredniej wymiany zdań na znane tematy. Potrafi szczegółowo opisywać środowisko, z którego się wywodzi i swoje otoczenie, a także wypowiadać się na tematy związane z najważniejszymi potrzebami. |
Opracowane na podstawie: http://europass.cedefop.europa.eu/pl/resources/european-language-levels-cefr
Kryteria oceniania ogólne
| POZIOM PODSTAWOWY | POZIOM PONADPODSTAWOWY | ||||
OCENA NIEDOSTATECZNA | OCENA DOPUSZCZAJĄCA | OCENA DOSTATECZNA | OCENA DOBRA | OCENA BARDZO DOBRA | OCENA CELUJĄCA | |
|
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
|
Wiadomości: środki językowe fonetyka ortografia |
Uczeń nie spełnia większości kryteriów, by otrzymać ocenę dopuszczającą, tj. nie opanował podstawowej wiedzy Braki w wiadomościach
| Uczeń: • zna ograniczoną liczbę podstawowych słów • popełnia liczne błędy • zna proste, elementarne struktury gramatyczne wprowadzone przez nauczyciela, • popełnia liczne błędy leksykalno-gramatyczne we wszystkich typach zadań. | Uczeń: • zna część wprowadzonych słów • popełnia sporo błędów w ich zapisie i wymowie, • zna większość wprowadzonych struktur gramatycznych, • popełnia sporo błędów leksykalno-gramatycznych | Uczeń: • zna większość wprowadzonych słów • zwykle poprawnie je zapisuje i wymawia, • zna wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne, • popełnia nieliczne błędy leksykalno-gramatyczne. | Uczeń: • zna wszystkie wprowadzone słowa • poprawnie je zapisuje • zna wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne, • popełnia sporadyczne błędy leksykalno-gramatyczne, które zwykle potrafi samodzielnie poprawić. |
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który w wysokim stopniu opanował wiedzę i umiejętności określone programem nauczania.*
*W świetle obowiązujących przepisów ocena ucznia ma wynikać ze stopnia przyswojenia przez niego treści wynikających z podstawy programowej. Ustalenie wymagań na ocenę celującą należy do nauczyciela, ale muszą one być zgodne z prawem. Jeżeli uczeń wykazuje zainteresowanie poszerzaniem wiedzy, można go za to nagrodzić dodatkowo, ale wiedza wykraczająca poza program nie może być elementem koniecznym do uzyskania oceny celującej – art. 44b ust. 3 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2017 r. poz. 2198, 2203 i 2361)
|
Umiejętności | Recepcja Uczeń: • rozumie polecenia nauczyciela, • w ograniczonym stopniu rozwiązuje zadania na słuchanie – rozumie pojedyncze słowa, • rozumie ogólny sens przeczytanych tekstów, w ograniczonym stopniu rozwiązuje zadania na czytanie.
| Recepcja Uczeń: • rozumie polecenia nauczyciela, • częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. | Recepcja Uczeń: • rozumie polecenia nauczyciela, • poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie | Recepcja Uczeń: • rozumie polecenia nauczyciela, • poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie • zwykle potrafi uzasadnić swoje odpowiedzi.
| ||
Produkcja • wypowiedzi ucznia nie są płynne i są bardzo krótkie: wyrazy, pojedyncze zdania, • uczeń przekazuje • wypowiedzi ucznia są w znacznym stopniu nielogiczne i niespójne, • uczeń stosuje niewielki zakres poznanego słownictwa oraz struktur, • uczeń popełnia liczne błędy leksykalno-gramatyczne, które mogą zakłócać komunikację.
| Produkcja • wypowiedzi ucznia nie są zbyt płynne, ale mają dostateczną długość, • uczeń przekazuje i uzyskuje większość istotnych informacji, • wypowiedzi ucznia są częściowo nielogiczne • uczeń stosuje słownictwo i struktury odpowiednie do formy wypowiedzi, • uczeń popełnia sporo błędów leksykalno-gramatycznych, które nie zakłócają jednak komunikacji.
| Produkcja • wypowiedzi ucznia są dość płynne, a jego prace pisemne mają odpowiednią długość, • uczeń przekazuje • wypowiedzi ucznia są logiczne i w miarę spójne, • uczeń stosuje słownictwo oraz struktury adekwatne do tematu, • uczeń popełnia nieliczne błędy leksykalno-gramatyczne, niezakłócające komunikacji, • uczeń stosuje odpowiednią formę | Produkcja • wypowiedzi i prace pisemne ucznia są płynne i mają odpowiednią długość, • uczeń przekazuje • wypowiedzi ucznia są logiczne i spójne, • uczeń stosuje bogate słownictwo i struktury, • uczeń popełnia sporadyczne błędy leksykalno-gramatyczne, • uczeń stosuje odpowiednią formę
|
English Class B1+, rozdział Starter: A new start at Belmont Academy | ||||
OCENA |
DOPUSZCZAJĄCA
|
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 4–9). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. członkowie rodziny 2. znajomi i przyjaciele 3. czynności życia codziennego 4. szkoła i jej pomieszczenia 5. przedmioty nauczania 6. życie szkoły 7. zainteresowania 8. formy spędzania czasu wolnego 9. korzystanie z podstawowych urządzeń elektronicznych 10. podróżowanie i turystyka 11. środki transportu 12. przymiotniki wyrażające opinię 13. życie prywatne 14. czas Present Simple 15. przysłówki częstotliwości 16. pytania o szczegóły 17. stopień wyższy i najwyższy przymiotników 18. czas Present Continuous 19. czas Past Simple z czasownikami regularnymi i nieregularnymi 20. czas Present Perfect z określeniami for i since | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się | Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · reaguje adekwatnie na zadawane pytania, reaguje na polecenia i rozumie instrukcje, · przedstawia podstawowe fakty ze swojego życia, · używając podstawowych zwrotów, opisuje ulubione przedmioty szkolne, · używając prostych zwrotów, opisuje swoje doświadczenia związane z podróżowaniem, · używając prostych zwrotów, opisuje swoje osobiste doświadczenia, · korzysta z podręcznika, aby formułować pytania i wypowiedzi, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów, · zazwyczaj stosuje poprawny styl wypowiedzi.
| Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · podaje szczegółowe fakty ze swojego życia, · szczegółowo opisuje ulubione przedmioty szkolne, wyraża opinie na ich temat, · używając poznanych zwrotów, opisuje swoje doświadczenia związane z podróżowaniem, uzyskuje informacje na temat podróżowania od innych uczestników rozmowy, · udziela szczegółowych informacji na temat swoich doświadczeń, pyta o doświadczenia innych osób, · swobodnie wyraża swoje uczucia i emocje, · szczegółowo opowiada o wydarzeniach i doświadczeniach z przeszłości, · stosuje właściwy styl wypowiedzi, · samodzielnie zadaje pytania w celu uzyskania informacji, · wyczerpująco odpowiada na zadawane pytania, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
|
| ||||
English Class B1+, rozdział 1: Out of your comfort zone | ||||
OCENA
|
DOPUSZCZAJĄCA |
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 10–21). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. przymiotniki opisujące uczucia i emocje 2. nowe doświadczenia, doświadczenia osobiste 3. czynności życia codziennego 4. problemy w życiu 5. problemy emigrantów 6. cechy charakteru 7. osobowość 8. wyzwania w świecie sportu 9. czas Present Simple 10. czas Present Continuous 11. czas Past Simple 12. czas Past Continuous 13. czas Present Perfect | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się | Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wyraża swoje opinie, używając prostych struktur, · wyraża uczucia i emocje, używając bardzo prostych struktur, · opisuje czynności z teraźniejszości i przeszłości oraz doświadczenia, używając podstawowego słownictwa i zwrotów, · opisuje zjawisko migracji i problemy z nim związane, używając prostych struktur, · opisuje cechy charakteru, używając bardzo prostych struktur, · wyraża prośbę, zgodę lub odmowę spełnienia prośby, używając prostych konstrukcji, · udziela prostych informacji na temat wypraw i zawodów sportowych, · wyraża opinie, uczucia i emocje, używając prostych konstrukcji, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
| Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę, · używając poznanych zwrotów, wyraża swoje opinie i pyta o opinie innych osób, · szczegółowo opisuje uczucia i emocje, pyta o uczucia innych osób, · szczegółowo i swobodnie opisuje czynności z teraźniejszości i przeszłości oraz doświadczenia, pyta o doświadczenia innych osób, · szczegółowo opisuje zjawisko migracji i problemy z nim związane, wyraża i uzasadnia swoje opinie oraz pyta o opinie innych osób, · udziela szczegółowych informacji na temat cech charakteru, wyraża swoje opinie oraz pyta o opinie innych osób, · wyraża prośbę, zgodę lub odmowę spełnienia prośby, · udziela szczegółowych informacji na temat wypraw i zawodów sportowych, podaje fakty, · stosuje właściwy styl wypowiedzi, · wyczerpująco odpowiada na pytania, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
|
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 1 (e-Panel). | ||||
English Class B1+, rozdział 2: What a waste! | ||||
OCENA
|
DOPUSZCZAJĄCA |
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 22–33). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. świat przyrody 2. zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego 3. alternatywne źródła energii 4. działania podjęte na rzecz ochrony środowiska naturalnego 5. wybory i kampanie 6. uczucia i emocje 7. czas Present Simple 8. czas Past Perfect 9. wyrażenie used to 10. konstrukcja would 11. pytania rozłączne | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się | Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · opisuje przyczyny zanieczyszczeń środowiska i różne sposoby ochrony, używając podstawowych struktur, · wzorując się na podręczniku, w prostych zdaniach opowiada o odnawialnych źródłach energii, · opisuje zjawiska związane z ochroną środowiska, używając prostych struktur, · wzorując się na podręczniku i używając poznanych zwrotów, opowiada o wydarzeniach z przeszłości, · prowadzi krótką rozmowę, przedstawia intencje, zgadza się i odrzuca propozycje, wzorując się na podręczniku, · wyraża swoje upodobania, opinie, uczucia i emocje, używając prostych konstrukcji, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
| Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · udziela szczegółowych informacji na temat zanieczyszczeń środowiska i sposobów ochrony z uwzględnieniem problemów dotyczących jego miejsca zamieszkania, · szczegółowo opowiada o różnych rodzajach i źródłach energii, wyraża opinie na temat ich pozyskiwania i stosowania, · używając poznanych zwrotów, szczegółowo opisuje zjawiska i problemy związane z ochroną środowiska, · używając poznanych zwrotów, swobodnie opisuje wydarzenia z przeszłości, · prowadzi swobodną rozmowę, przedstawia intencje, zgadza się i odrzuca propozycje, stosując właściwe zwroty i styl wypowiedzi, · swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę, przekazuje i uzyskuje informacje od swojego rozmówcy, · swobodnie wyraża swoje upodobania, opinie, uczucia i emocje, używając poznanych konstrukcji, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
|
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 2 (e-Panel). | ||||
English Class B1+, rozdział 3: Style challenge! | ||||
OCENA
|
DOPUSZCZAJĄCA |
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 34–47). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. ubrania i dodatki 2. fryzury, styl 3. wygląd zewnętrzny 4. osobowość 5. kolejność przymiotników w zdaniu 6. czasy Present Perfect Simple i Present Perfect Continuous 7. czasy Present Perfect Simple i Present Perfect Continuous z for i since | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się | Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · opisuje wygląd zewnętrzny, styl i ubiór, używając prostych struktur i prostych zwrotów, · udziela prostych informacji na temat wydarzeń z przeszłości i swoich doświadczeń, · opowiada o czynnościach dnia codziennego, używając prostych struktur, · opisuje cechy charakteru, używając prostych konstrukcji i wzorując się na podręczniku, · wyraża opinie, uczucia i emocje, używając prostych konstrukcji, · opisuje swoje doświadczenia, używając prostych struktur, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
| Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · używając poznanych zwrotów, szczegółowo opisuje wygląd zewnętrzny, styl i ubiór, wyraża i uzasadnia swoje opinie, · podaje szczegóły na temat wydarzeń z przeszłości i swoich doświadczeń, · szczegółowo opowiada o czynnościach dnia codziennego, · szczegółowo opisuje cechy charakteru, wyraża i uzasadnia swoje opinie na ich temat, · swobodnie wyraża opinie, uczucia i emocje, używając poznanych konstrukcji, · swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę, · szczegółowo opisuje swoje doświadczenia, · stosuje właściwy styl wypowiedzi, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
|
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 3 (e-Panel). | ||||
English Class B1+, rozdział 4: Team work | ||||
OCENA
|
DOPUSZCZAJĄCA |
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 48–59). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. praca 2. zawody 3. doświadczenie zawodowe 4. plany na wakacje 5. sukces zawodowy 6. doświadczenie życiowe 7. czasy Future Simple, Present Continuous, Present Simple i konstrukcja be going to do wyrażania przyszłości 8. czas Future Continuous 9. związki czasowników z przyimkami | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się
| Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · opisuje wybrane zawody, · udziela prostych informacji na temat czynności związanych z wykonywanymi zawodami, · wyraża swoje upodobania, używając prostych konstrukcji, · prostym językiem przedstawia plany na przyszłość, · wypowiada się na temat cech niezbędnych do wykonywania wybranego zawodu, · prowadzi rozmowę, stosując proste zwroty, wyjaśnia, instruuje i reaguje na instrukcje, przypomina, wzorując się na podręczniku, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
| Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · szczegółowo opisuje rożne zawody, · udziela szczegółowych informacji na temat czynności związanych z różnymi zawodami, · wyraża swoje upodobania i uzasadnia swój wybór, · przedstawia szczegółowe plany na przyszłość i uzasadnia swój wybór, · szczegółowo opisuje cechy niezbędne do wykonywania różnych zawodów, · swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę, wyjaśnia, instruuje i reaguje na instrukcje, przypomina, używając wszystkich poznanych zwrotów, · stosuje właściwy styl wypowiedzi, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów. · |
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 4 (e-Panel). | ||||
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z pierwszego semestru. | ||||
English Class B1+, rozdział 5: Light years away | ||||
OCENA
|
DOPUSZCZAJĄCA |
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 60–71). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. kosmos, nauka o kosmosie 2. odkrycia naukowe 3. duże liczby 4. astronomia 5. podróże kosmiczne 6. eksperymenty kosmiczne 7. nowoczesne technologie 8. dyscypliny sportowe 9. życie na stacji kosmicznej 10. czas Present Simple do opisywania odkryć naukowych związanych z kosmosem 11. zerowy, pierwszy, drugi i trzeci okres warunkowy 12. tryb rozkazujący | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się | Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · używając prostych struktur, opisuje odkrycia naukowe związane z kosmosem, · przedstawia sytuacje prawdziwe, możliwe i wyimaginowane, używając prostych struktur i wzorując się na podręczniku, · prostym językiem wzorując się na podręczniku, ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje, · opisuje wyjątkową osobę i prostym językiem wyraża opinie na jej temat, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów. | Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · używając poznanych zwrotów, opisuje różne odkrycia naukowe związane z kosmosem, podaje fakty naukowe, · przedstawia sytuacje prawdziwe, możliwe i wyimaginowane, stosując poznane okresy warunkowe, · prowadząc swobodną rozmowę, ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje, · szczegółowo opisuje wyjątkową osobę, wyraża opinię na jej temat oraz zadaje szczegółowe pytania na temat opinii innych osób, · stosuje właściwy styl wypowiedzi, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
|
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 5 (e-Panel). | ||||
English Class B1+, rozdział 6: Take a deep breath | ||||
OCENA
|
DOPUSZCZAJĄCA |
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 72–85). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. problemy zdrowotne 2. udzielanie pierwszej pomocy 3. sporty ekstremalne 4. sport 5. życie społeczne – nagroda Nobla 6. nauka i technika 7. czas Present Simple do opisu problemów zdrowotnych i sposobów radzenia sobie z przeziębieniem 8. mowa zależna w zdaniach twierdzących, pytaniach, poleceniach i prośbach 9. tryb rozkazujący 10. określenia ilości | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się | Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · opisuje problemy zdrowotne, posługując się podstawowym słownictwem, · opisuje sposoby radzenia sobie z przeziębieniem, korzystając ze zwrotów z podręcznika, · wzorując się na podręczniku, opisuje sposoby udzielania pierwszej pomocy, · opisuje swoje doświadczenia związane ze sportami ekstremalnymi, używając prostego słownictwa, · przedstawia krótko swoje plany na przyszłość, · używając zwrotów z podręcznika, wyraża uczucia i emocje, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
| Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · szczegółowo opisuje różne problemy zdrowotne oraz swoje doświadczenia z nimi związane, · szczegółowo opisuje różnorodne sposoby radzenia sobie z przeziębieniem, korzysta z własnych doświadczeń, · opisuje znane mu sposoby udzielania pierwszej pomocy, · szczegółowo opisuje swoje doświadczenia związane ze sportami ekstremalnymi, wyraża swoje opinie na temat sportów, · szczegółowo przedstawia swoje plany na przyszłość, · swobodnie prowadzi rozmowę, wyraża uczucia i emocje, używając wszystkich poznanych zwrotów, · prowadzi i podtrzymuje rozmowę, prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie interesujących zagadnień, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów. · |
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 6 (e-Panel). | ||||
English Class B1+, rozdział 7: A clear message | ||||
OCENA
|
DOPUSZCZAJĄCA |
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 86–97). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. komunikacja niewerbalna 2. komunikacja międzyludzka 3. język migowy 4. reklamy 5. rzeczy osobiste 6. uczenie się 7. zjawisko zmieniania się języków 8. czas Present Simple do opisu sytuacji komunikacyjnych i sposobów komunikowania się 9. czasowniki w stronie biernej 10. zdania w stronie biernej z czasownikiem will 11. zaimki wskazujące 12. recenzowanie zdarzeń | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się | Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · opisuje różne sposoby komunikacji niewerbalnej, używając prostych zwrotów, · prostymi słowami opisuje różne sposoby komunikowania się, · używając prostych zwrotów, opisuje ulubioną reklamę, · opisuje sposoby uczenia się, używając prostego słownictwa, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów. | Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · szczegółowo opisuje różne sposoby komunikacji niewerbalnej, używając poznanych zwrotów, · udziela szczegółowych informacji na temat różnych sposobów komunikowania się, w tym języka migowego, · swobodnie i szczegółowo opisuje swoją ulubioną reklamę, wyraża i uzasadnia swoją opinię, · szczegółowo opisuje sposoby uczenia się, uzasadnia wybór swoich sposobów uczenia się, · wyraża i szczegółowo uzasadnia swoje opinie, · swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę, uzyskuje i przekazuje informacje, · wyraża opinie, stosując właściwe zwroty i podając uzasadnienia, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów. |
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 7 (e-Panel). | ||||
English Class B1+, rozdział 8: Creative energy! | ||||
OCENA
|
DOPUSZCZAJĄCA |
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 98–109). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. sztuka i literatura 2. twórcy i ich dzieła, artyści 3. uczestnictwo w kulturze, kultura 4. media 5. prasa 6. czasowniki modalne wyrażające umiejętności: can, could, be able to, manage to 7. czasowniki modalne do wyrażania obowiązków i zakazów: must i have to 8. zwroty z przyimkami | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się | Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · opisuje dzieła sztuki, używając prostych zwrotów, · opisuje sławnych artystów, · używając prostych zdań, opowiada o swoich doświadczeniach związanych z czytelnictwem, · wyraża opinie, uczucia i emocje, używając prostych konstrukcji, · krótko opisuje ulubioną książkę i film, używając prostych zwrotów, · opisuje swoje upodobania, uczucia i emocje, używając prostych struktur, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
| Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · udziela szczegółowych informacji na temat dzieł sztuki, · swobodnie i szczegółowo opowiada o sławnych artystach, · szczegółowo opowiada o swoich doświadczeniach związanych z czytelnictwem, opisuje swoje upodobania, · wyraża szczegółowe opinie, uczucia i emocje, pyta o opinie innych, · szczegółowo opisuje swoje ulubione książki i filmy, wyraża i uzasadnia opinie na ich temat, · używając poznanych zwrotów, opisuje swoje upodobania, uczucia i emocje, stosuje właściwe zwroty, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
|
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości z rozdziału 8 (e-Panel). | ||||
English Class B1+, rozdział 9: Let’s get together | ||||
OCENA
|
DOPUSZCZAJĄCA |
DOSTATECZNA |
DOBRA |
BARDZO DOBRA |
| NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH | WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH |
WIEDZA: Znajomość środków językowych | Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów. | Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby. | Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań. | Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 110–125). |
| Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne | Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. | W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji. | Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. |
| 1. święta i uroczystości 2. uroczystości narodowe 3. uroczystości szkolne 4. atrakcje turystyczne 5. życie prywatne 6. zapraszanie gości 7. problemy osobiste 8. formy spędzania czasu wolnego 9. podobieństwa i różnice językowe 10. wydarzenia i zjawiska społeczne 11. czasy Present Simple i Past Simple do opisywania świąt i uroczystości 12. zdania przydawkowe definiujące i niedefiniujące 13. pytania bezpośrednie i pośrednie 14. różne sposoby wyrażania przyszłości 15. język nieformalny | |||
UMIEJĘTNOŚCI | Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność. Z pomocą nauczyciela wykazuje się | Uczeń: · częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · reaguje adekwatnie na zadawane pytania, reaguje na polecenia i rozumie instrukcje, · opowiada o różnych uroczystościach i świętach, używając podstawowych zwrotów, · używając prostych zwrotów, przedstawia plany na przyszłość, · opisuje atrakcje turystyczne, używając prostych zwrotów, · udziela podstawowych informacji o zapożyczeniach językowych, opowiada o swoich doświadczeniach, · używając prostych zwrotów, opisuje swoje uczucia i emocje, · zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.
| Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa. W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie. Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą. Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację. | Uczeń: · poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie, · wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia, · swobodnie i szczegółowo opowiada o różnych uroczystościach i świętach, wyraża swoje preferencje i uzasadnia swój wybór, używając poznanych zwrotów, · używając poznanych zwrotów, przedstawia plany na przyszłość, · swobodnie i szczegółowo opisuje atrakcje turystyczne, · swobodnie i szczegółowo opowiada o zapożyczeniach językowych, opisuje swoje doświadczenia, · udziela szczegółowych informacji na temat swoich uczuć i emocji, · swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę, · zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów. |
Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości z rozdziału 9 (e-Panel). |
WYMAGANIA NA OCENY
DRACO – Explora
Podane niżej kryteria obowiązują na poziomie A1.1 i A1.2 podręcznika.
Stopień | Wymagania w ramach czterech umiejętności | |||||||||||||||
w skali | Opis słowny | Wyrażenia opisujące | ||||||||||||||
1-6 | słuchanie | czytanie | mówienie | pisanie | ||||||||||||
charakteryzuje | się | wysoką | autonomią | biegle | posługuje | się językiem we wszystkich jego aspektach, uczestniczy | ||||||||||
w uczeniu się, ma szczególne zdolności | z | sukcesami | w | pozaszkolnych formach aktywności edukacyjno-kulturalnej, | ||||||||||||
językowe, | wybitny, | wyjątkowo | staranny, | konkursach i olimpiadach, wykracza wiedzą i umiejętnościami poza obowiązujący | ||||||||||||
systematyczny, | pilny, | uczynny, | pomocny, | materiał nauczania, w zakresie materiału nauczania praktycznie nie popełnia błędów, | ||||||||||||
wrażliwy, o wysokiej kulturze osobistej, | bardzo | sprawnie/płynnie | wykorzystuje | nabyte | kompetencje | komunikacyjne | ||||||||||
otwarty, | tolerancyjny, | wyrozumiały, | w praktyce; | |||||||||||||
bezkonfliktowy, | nie | stwarza | problemów | uczeń potrafi: | uczeń potrafi: | uczeń potrafi: | uczeń potrafi: | |||||||||
wychowawczych, | umiejący | rozwiązywać | zrozumieć ogólny | czytać płynnie | mówić spójnie | pisać teksty | ||||||||||
problemy, wykazujący się szczególnie wysoką | sens i kluczowe | teksty nie | i płynnie | używając języka | ||||||||||||
aktywnością i kreatywnością na forum klasy, | informacje | preparowane | używając | na poziomie | ||||||||||||
odpowiedzialny, podejmuje liczne inicjatywy, | w tekstach | z odpowiednią | poprawnej | rozszerzonym, | ||||||||||||
itp.; | słuchanych | wymową | intonacji | spójnie i logicznie | ||||||||||||
6 | celujący | i rozmowach na | i intonacją, | i wymowy do | organizować | |||||||||||
poziomie | zrozumieć sens | wyrażenia | tekst, | |||||||||||||
rozszerzonym, | czytanych | złożonych | używać | |||||||||||||
wydobyć | tekstów oraz | struktur na | poprawnej | |||||||||||||
potrzebne | dyskutować na | poziomie | pisowni, | |||||||||||||
informacje, | tematy zawarte | rozszerzonym, | interpunkcji | |||||||||||||
uczucia i reakcje | w tekście; | posługiwać się | i stylistyki; | |||||||||||||
oraz przekształcić | poprawnym | |||||||||||||||
je w formę | językiem, | |||||||||||||||
pisemną, | popełniając | |||||||||||||||
zrozumieć | niewiele błędów, | |||||||||||||||
skomplikowane | wyrażać myśli | |||||||||||||||
polecenia | i idee |
wymagania edukacyjne z języka niemieckiego
klasy 7-8
Dopuszczający | Dostateczny | Dobry | Bardzo dobry | Celujący |
W zakresie czytania ze zrozumieniem uczeń | ||||
• rozumie tylko niektóre proste teksty użytkowe i informacyjne (list, e-mail, pocztówka, ogłoszenie, wywiad, zaproszenie, zapiski z pamiętnika, oferta turystyczna, recepta, zalecenia lekarza) | • rozumie ogólnie dużą część prostych tekstów użytkowych i informacyjnych (list, e-mail, pocztówka, ogłoszenie, wywiad, zaproszenie, zapiski z pamiętnika, oferta turystyczna, recepta, zalecenia lekarza) | • rozumie ogólnie większość prostych tekstów użytkowych i informacyjnych (list, e-mail, pocztówka, ogłoszenie, wywiad, zaproszenie, zapiski z pamiętnika, oferta turystyczna, recepta, zalecenia lekarza) | • bez trudu rozumie proste teksty użytkowe i informacyjne (list, e-mail, pocztówka, ogłoszenie, wywiad, zaproszenie, zapiski z pamiętnika, oferta turystyczna, recepta, zalecenia lekarza) | • spełnia wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry |
• znajduje tylko niektóre potrzebne informacje szczegółowe w tekście użytkowym i informacyjnym | • znajduje dużą część potrzebnych informacji szczegółowych w tekstach użytkowych i informacyjnych | • znajduje większość potrzebnych informacji szczegółowych w tekstach użytkowych i informacyjnych | • sprawnie znajduje potrzebne informacje szczegółowe w tekstach użytkowych i informacyjnych | • bez trudu rozumie przedstawiane mu teksty informacyjne oraz użytkowe, nawet jeśli występują w nich nowe struktury gramatyczne lub nieznane słownictwo, oraz radzi sobie ze zrozumieniem tekstów na podstawie kontekstu sytuacyjnego i dzięki umiejętności wysnuwania wniosków przyczynowo- |
• rozumie ogólny sens tylko niewielkiej części czytanych tekstów | • rozumie ogólny sens dużej części czytanych tekstów | • w zasadzie rozumie ogólny sens większości czytanych tekstów | • swobodnie rozumie ogólny sens czytanych tekstów | |
W zakresie rozumienia ze słuchu uczeń | ||||
• rozumie ogólnie tylko niektóre wypowiedzi niemieckojęzyczne, wypowiadane przez różne osoby w normalnym tempie, zawierające oprócz znanej leksyki i struktur gramatycznych również niezrozumiałe elementy, których znaczenia można się domyślić z kontekstu | • rozumie ogólnie dużą część wypowiedzi niemieckojęzycznych wypowiadanych przez różne osoby w normalnym tempie, zawierających oprócz znanej leksyki i struktur gramatycznych również niezrozumiałe elementy, których znaczenia można domyślić się z kontekstu | • rozumie ogólnie większość wypowiedzi niemieckojęzycznych wypowiadanych przez różne osoby w normalnym tempie, zawierających oprócz znanej leksyki i struktur gramatycznych również niezrozumiałe elementy, których znaczenia można domyślić się z kontekstu | • rozumie ogólny sens sytuacji komunikacyjnych, w tym intencję rozmówcy w różnych warunkach odbioru | • spełnia wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry |
• rozumie ogólny sens tylko niektórych prostych sytuacji komunikacyjnych, w tym intencję rozmówcy w różnych warunkach odbioru | • rozumie ogólny sens dużej części prostych sytuacji komunikacyjnych, w tym intencję rozmówcy w różnych warunkach odbioru | • rozumie ogólny sens większości prostych sytuacji komunikacyjnych, w tym intencję rozmówcy w różnych warunkach odbioru | • bez trudu rozumie prezentowane wypowiedzi niemieckojęzyczne, nawet jeśli występują w nich nowe struktury gramatyczne lub nieznane słownictwo, oraz radzi sobie ze zrozumieniem wypowiedzi na podstawie kontekstu sytuacyjnego i dzięki umiejętności wysnuwania wniosków przyczynowo-skutkowych | |
• wyszukuje tylko niektóre informacje szczegółowe w wypowiedziach i dialogach | • wyszukuje dużą część informacji szczegółowych w wypowiedziach i dialogach | • wyszukuje większość informacji szczegółowych w wypowiedziach i dialogach | • sprawnie wyszukuje informacje szczegółowe w wypowiedziach i dialogach | |
• rozumie tylko nieliczne proste instrukcje nauczyciela formułowane w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje | • rozumie dużą część prostych instrukcji nauczyciela formułowanych w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje | • rozumie większość prostych instrukcji nauczyciela formułowanych w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje | • w pełni rozumie instrukcje nauczyciela formułowane w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje | |
W zakresie sprawności mówienia uczeń | ||||
• tworzy wypowiedź zawierającą ubogie słownictwo i bardzo proste struktury językowe pozwalające na przekazanie tylko nielicznych wymaganych informacji | • tworzy wypowiedź, którą cechuje podstawowy poziom znajomości słownictwa i struktur językowych oraz niektóre odpowiednie wyrażenia pozwalające na przekazanie zasadniczej części wymaganych informacji | • tworzy wypowiedź, którą cechuje dobry poziom znajomości słownictwa i struktur językowych, zawierającą wyrażenia odpowiednie do przekazania większości wymaganych informacji | • tworzy wypowiedź, która zawiera bogate słownictwo i frazeologię pozwalające na przekazanie wszystkich wymaganych informacji | • tworzy wypowiedź spełniającą wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry |
• tworzy wypowiedź płynną jedynie we fragmentach i wyłącznie dzięki pomocy nauczyciela | • tworzy wypowiedź płynną w znacznej części – poszerzenie jej wymaga pomocy nauczyciela | • tworzy płynną wypowiedź z niewielką pomocą nauczyciela | • samodzielnie tworzy płynną wypowiedź | • tworzy wypowiedzi wyróżniające się w jednym lub kilku zakresach (np. wyjątkowe bogactwo leksyki, spontaniczna i naturalna wypowiedź, ciekawe ujęcie tematu, biegła znajomość struktur gramatycznych) |
• tworzy wypowiedź zawierającą błędy gramatyczne wskazujące na nieznajomość niektórych struktur | • tworzy wypowiedź zawierającą błędy gramatyczne o charakterze przeoczeń, świadczące o niepełnym opanowaniu niektórych struktur | • tworzy wypowiedź zawierającą nieliczne usterki gramatyczne, które mają charakter pomyłek i nie występują systematycznie | • w zakresie poprawności gramatycznej tworzy wypowiedź zawierającą sporadyczne błędy, które nie zakłócają w żaden sposób komunikacji | |
• tworzy wypowiedź zrozumiałą pod względem fonetycznym w ograniczonym zakresie | • tworzy wypowiedź zrozumiałą pod względem fonetycznym pomimo błędów w wymowie niektórych wyrazów i w intonacji | • tworzy wypowiedź w dużej mierze poprawną fonetycznie i intonacyjnie, zawierającą nieliczne usterki | • pod względem fonetycznym tworzy wypowiedź całkowicie poprawną, bez błędów w wymowie i intonacji | |
• współtworzy komunikację w wąskim zakresie | • pomimo trudności w formułowaniu lub rozumieniu pytań i odpowiedzi współtworzy komunikację w podstawowym zakresie | • współtworzy komunikację z drobnymi usterkami | • współtworzy niczym niezakłóconą komunikację | |
W zakresie sprawności pisania uczeń | ||||
• w sposób niepełny realizuje polecenia zawarte w ćwiczeniach (pisanie odtwórcze) | • w większości poprawnie wykonuje polecenia zawarte w ćwiczeniach (pisanie odtwórcze) | • samodzielnie z niewielkimi uchybieniami wykonuje polecenia zawarte w ćwiczeniach (pisanie odtwórcze) | • bezbłędnie wykonuje polecenia zawarte w ćwiczeniach (pisanie odtwórcze) | • tworzy wypowiedź pisemną spełniającą wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry |
• tworzy tylko niektóre proste wypowiedzi pisemne, ponadto wypowiedzi te są chaotyczne, tylko częściowo zgodne z tematem, zawierają ubogie słownictwo i bardzo mało urozmaicone struktury gramatyczne | • tworzy wypowiedzi pisemne, stosując liczne powtórzenia leksykalne i mało urozmaicone struktury gramatyczne | • tworzy proste wypowiedzi pisemne, wykorzystując większość poznanych środków językowych | • tworzy wypowiedzi pisemne bogate pod względem treści (słownictwo, struktury gramatyczne), logiczne, harmonijne i spójne | • tworzy wypowiedzi pisemne, które wyróżniają się w jednym lub kilku zakresach (np. wyjątkowe bogactwo leksyki, inwencja stylistyczna, biegła znajomość struktur gramatycznych) |
• tworzy wypowiedzi pisemne, które charakteryzują się niewłaściwym doborem słów, licznymi usterkami ortograficznymi i gramatycznymi, co w dość znacznym stopniu zakłóca komunikację i świadczy o słabym opanowaniu struktur. | • tworzy wypowiedzi pisemne, które czasami cechują dość liczne usterki ortograficzne i gramatyczne oraz niewłaściwy dobór słów, co częściowo zakłóca komunikację i świadczy o niepełnym opanowaniu struktur | • tworzy wypowiedzi pisemne, które zawierają nieliczne błędy gramatyczne, leksykalne i ortograficzne i w nieznacznym stopniu zakłócają zrozumienie treści. | • tworzy wypowiedzi pisemne poprawne językowo, w których sporadycznie występują błędy gramatyczne i leksykalne niezakłócające komunikacji oraz nieliczne błędy w pisowni niezmieniające lub niezniekształcające znaczenia wyrazu |
Kryteria stosowane wobec uczniów ze zdiagnozowaną dysgrafią bądź dysleksją.
Ocenianie uczniów ze zdiagnozowanymi problemami dysgraficznymi lub dyslektycznymi, które według najnowszych badań dotyczą około 10 –15% populacji, wymaga odrębnego podejścia i zastosowania specyficznych kryteriów.
Ogólne zasady są następujące:
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY –
KLASA VII SZKOŁY PODSTAWOWEJ
W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulowania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym)
TEMAT LEKCJI | WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY
| ||||
Poziom konieczny ocena dopuszczająca | Poziom podstawowy ocena dostateczna | Poziom rozszerzający ocena dobra | Poziom dopełniający ocena bardzo dobra | Poziom wykraczający ocena celująca | |
| Uczeń: · rozumie prosty tekst źródłowy, · odczytuje podstawowe dane kartograficzne, wskazuje na mapie wybrane państwa i regiony, · posługuje się podręcznikiem, ma ogólną orientację w posługiwaniu się osią czasu, przyporządkowuje datę wiekowi,
| Uczeń: · podejmuje próby analizy i interpretacji tekstu źródłowego, · szereguje poznane wydarzenia w czasie, · z niewielką pomocą nauczyciela umiejscawia wydarzenia w przestrzeni (mapa), · samodzielnie pracuje z podręcznikiem,
| Uczeń: · analizuje i interpretuje teksty źródłowe z niewielką pomocą nauczyciela, · wykonuje wszystkie rodzaje ćwiczeń związane z tematyką czasu, · dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie, odczytuje zawarte w nich informacje,
| Uczeń: · samodzielnie analizuje i interpretuje teksty źródłowe, · bardzo dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie odczytuje zawarte w nich informacje,
| Uczeń: · rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie)
|
Europa i ziemie polskie po kongresie wiedeńskim
| |||||
1. Europa po kongresie wiedeńskim | Uczeń zna: – daty: 1814–1815, 1815, – postanowienia polityczne kongresu wiedeńskiego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: „stary ład”, legitymizm, równowaga sił.
Uczeń potrafi: – wymienić państwa, które miały decydujący głos podczas kongresu wiedeńskiego. | Uczeń zna: – postanowienia terytorialne kongresu wiedeńskiego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: naród, ruchy narodowe, – przyczyny zwołania kongresu wiedeńskiego.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie obszary, których dotyczyły decyzje terytorialne kongresu wiedeńskiego.
| Uczeń zna: – datę: 1830, – miejsca głównych wystąpień przeciw porządkowi wiedeńskiemu (do 1830).
Uczeń rozumie: – przyczyny powstania i cele Świętego Przymierza, – przyczyny wybuchu rewolucji lipcowej.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie miejsca głównych wystąpień przeciwko porządkowi wiedeńskiemu (do 1830), – przedstawić sytuację panującą w Europie po kongresie wiedeńskim, – opisać przebieg rewolucji lipcowej.
| Uczeń zna: – postać: Klemensa von Metternicha.
Uczeń rozumie: – pojęcie: konserwatyzm, – cele istnienia tajnych związków.
Uczeń potrafi: – przedstawić okoliczności rozwoju ruchów narodowych w Europie w I połowie XIX w., – scharakteryzować poglądy XIX-wiecznych konserwatystów.
| Uczeń potrafi: – omówić działalność państw europejskich zmierzającą do uniemożliwienia wybuchu rewolucji w Europie.
|
2. Wiosna Ludów w Europie
| Uczeń zna: – daty: 1848–1849.
Uczeń rozumie: – pojęcie: Wiosna Ludów. | Uczeń zna: – miejsca głównych wystąpień przeciw porządkowi wiedeńskiemu w czasie Wiosny Ludów.
Uczeń rozumie: – przyczyny, które doprowadziły do wystąpień w różnych krajach europejskich w 1848 i 1849 r.
| Uczeń zna: – postać: Józefa Bema.
Uczeń potrafi: – omówić przebieg i skutki najważniejszych wystąpień w okresie Wiosny Ludów. | Uczeń zna: – datę: II 1848.
Uczeń potrafi: – omówić dalekosiężne skutki najważniejszych wystąpień z okresu Wiosny Ludów. | Uczeń potrafi: – scharakteryzować wpływ Wiosny Ludów na sytuację polityczno-społeczną Europy. |
3. Rewolucja przemysłowa | Uczeń zna: – postać: Jamesa Watta, – okres trwania rewolucji przemysłowej w Anglii (Wielkiej Brytanii) oraz w innych krajach europejskich i Stanach Zjednoczonych.
Uczeń rozumie: – pojęcia: rewolucja przemysłowa, kolonia, rewolucja agrarna, maszyna parowa.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić, dlaczego Anglię nazywano „warsztatem świata”, – wyjaśnić, czym była maszyna parowa.
| Uczeń zna: – datę: 1782.
Uczeń rozumie: – pojęcia: klasa społeczna (klasa wyższa, klasa średnia, klasa robotnicza), – przyczyny rewolucji przemysłowej.
Uczeń potrafi: – wymienić czynniki, które zadecydowały o przewadze gospodarczej Anglii w okresie rewolucji przemysłowej, – wymienić sposoby zastosowania maszyny parowej w przemyśle i transporcie. | Uczeń zna: – daty: 1807, 1825, – postacie: George’a Stephensona, Roberta Fultona.
Uczeń rozumie: – pojęcia: płodozmian, związki zawodowe, – wpływ rewolucji przemysłowej na przemiany społeczne.
Uczeń potrafi: – opisać zmiany w strukturze społecznej, jakie dokonały się pod wpływem rewolucji przemysłowej. | Uczeń rozumie: – znaczenie maszyny parowej dla rozwoju różnych gałęzi przemysłu.
Uczeń potrafi: – ocenić skutki rewolucji przemysłowej w zakresie przemian ekonomicznych i środowiskowych, – opisać warunki życia klasy robotniczej, – ocenić skutki rewolucji przemysłowej w zakresie przemian społecznych. | Uczeń potrafi: – dostrzec związek między sytuacją klasy robotniczej a groźbą rewolucji w Europie. |
4. Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim | Uczeń zna: – datę: 1815, – postacie: Aleksandra I, Adama Czartoryskiego, Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza.
Uczeń rozumie: – pojęcie: germanizacja.
Uczeń potrafi: – wymienić decyzje kongresu wiedeńskiego w sprawie polskiej, – wskazać na mapie podział ziem polskich dokonany podczas kongresu wiedeńskiego. | Uczeń rozumie: – pojęcia: ziemie zabrane, autonomia.
Uczeń potrafi: – wskazać największe wady konstytucji Królestwa Polskiego, – przedstawić dokonania Królestwa w zakresie gospodarki i edukacji, – przedstawić dokonania Królestwa w dziedzinie kultury.
| Uczeń zna: – daty: 1819, 1820, – postać: Ksawerego Druckiego-Lubeckiego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: ziemianie, inteligencja, – zasady ustrojowe Królestwa Polskiego (Kongresowego).
Uczeń potrafi: – omówić założenia konstytucji Królestwa Polskiego.
| Uczeń potrafi: – sformułować przyczyny stosunku cara Aleksandra I do Polaków po klęsce Napoleona, – scharakteryzować zmiany sytuacji politycznej Królestwa do 1825 r., – omówić działalność księcia Ksawerego Druckiego-Lubeckiego, – omówić organizację ziem polskich pod panowaniem Prus i Austrii, – opisać funkcjonowanie Rzeczpospolitej Krakowskiej.
| Uczeń potrafi: – opisać położenie Polaków na terenach zaboru pruskiego (i Prus) oraz austriackiego, – dostrzec różnicę w położeniu Polaków mieszkających pod zaborami oraz na terenie Rzeczpospolitej Krakowskiej. |
5. Powstanie listopadowe
| Uczeń zna: – daty: 29 XI 1830, – postacie: wielkiego księcia Konstantego, Piotra Wysockiego, cara Mikołaja I, – cele walki powstańców.
Uczeń rozumie: – pojęcia: sprzysiężenie podchorążych, noc listopadowa.
Uczeń potrafi: – przedstawić okoliczności wybuchu powstania listopadowego.
| Uczeń zna: – daty: 1831, 1832.
Uczeń rozumie: – pojęcie: Statut organiczny, – przyczyny niezadowolenia Polaków z sytuacji panującej w Królestwie Polskim.
Uczeń potrafi: – omówić przebieg nocy listopadowej, – wskazać na mapie miejsca głównych bitew powstania. | Uczeń zna: – postacie: Józefa Chłopickiego, Jana Skrzyneckiego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: dyktator, Cytadela.
Uczeń potrafi: – omówić najważniejsze wydarzenia powstania listopadowego.
| Uczeń rozumie: – wpływ postawy części przywódców powstania na przebieg i rezultat walk.
Uczeń potrafi: – scharakteryzować stosunek różnych grup społeczeństwa polskiego do powstania. | Uczeń potrafi: – przedstawić skutki klęski powstania listopadowego w wymiarze politycznym, gospodarczym i społecznym. |
6. Wielka Emigracja
| Uczeń zna: – postacie: Adama Czartoryskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Fryderyka Chopina.
Uczeń rozumie: – pojęcie: Wielka Emigracja, – przyczyny popularności idei mesjanizmu w społeczeństwie polskim.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie miejsca głównych skupisk polskich emigrantów politycznych po powstaniu listopadowym.
| Uczeń rozumie: – pojęcia: wieszcz narodowy, epopeja narodowa, polski mesjanizm, – rolę Wielkiej Emigracji jako przywódców politycznych narodu polskiego po klęsce powstania listopadowego.
Uczeń potrafi: – przedstawić sytuację uczestników powstania listopadowego po zakończeniu walk z Rosją, – wyjaśnić przyczyny sporów między stronnictwami politycznymi Wielkiej Emigracji.
| Uczeń zna: – założenia programowe najważniejszych stronnictw Wielkiej Emigracji.
Uczeń rozumie: – pojęcia: amnestia, emisariusz, – związki między sytuacją ziem polskich pod zaborami a tematyką literatury polskiej w I połowie XIX w.
Uczeń potrafi: – opisać okoliczności narodzin Wielkiej Emigracji, – przedstawić dokonania polskich wieszczów narodowych, – przedstawić życie i działalność Fryderyka Chopina. | Uczeń zna: – postacie: Wiktora Heltmana, Szymona Konarskiego, ks. Piotra Ściegiennego.
Uczeń rozumie: – przyczyny klęski organizacji spiskowych działających na ziemiach polskich po powstaniu listopadowym.
Uczeń potrafi: – omówić działalność organizacji spiskowych na ziemiach polskich po klęsce powstania listopadowego.
| Uczeń potrafi: – dostrzec związki między działalnością Wielkiej Emigracji a ruchem spiskowym w kraju, – ocenić działalność przedstawicieli Wielkiej Emigracji. |
7. Powstanie krakowskie i Wiosna Ludów | Uczeń zna: – datę: II 1846, – postać: Jakuba Szeli.
Uczeń rozumie: – pojęcie: rabacja, – przyczyny i charakter wystąpień chłopskich w Galicji w 1846 r. | Uczeń rozumie: – cele polityki zaborcy rosyjskiego, pruskiego i austriackiego wobec społeczeństwa polskiego po upadku powstania listopadowego.
Uczeń potrafi: – wymienić najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem Wiosny Ludów na ziemiach polskich. | Uczeń potrafi: – omówić sytuację w Królestwie Polskim i na ziemiach zabranych po upadku powstania listopadowego, – opisać przebieg rabacji galicyjskiej. | Uczeń potrafi: – omówić sytuację w zaborze pruskim po upadku powstania listopadowego, – przedstawić okoliczności wybuchu powstania krakowskiego, – przedstawić skutki powstania krakowskiego. | Uczeń rozumie: – przyczyny słabości wystąpień na ziemiach polskich w okresie Wiosny Ludów. |
8. Powstanie styczniowe | Uczeń zna: – daty: 22/23 I 1863, 1863–1864, III 1864, – postać: Romualda Traugutta.
Uczeń rozumie: – pojęcie: branka.
Uczeń potrafi: – przedstawić okoliczności wybuchu powstania styczniowego, – wskazać na mapie miejsca głównych manifestacji patriotycznych w Królestwie oraz zasięg powstania styczniowego. | Uczeń zna: – postać: cara Aleksandra II, – cele polityczne stronnictw „białych” i „czerwonych”.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Rząd Narodowy, tajne państwo, uwłaszczenie, – z czego wynikał bierny stosunek chłopów do powstania.
Uczeń potrafi: – wymienić bezpośrednie skutki klęski powstania styczniowego. | Uczeń zna: – daty: 1861–1862, – postać: Aleksandra Wielopolskiego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: rewolucja moralna, dekret o uwłaszczeniu, – złożoność przyczyn wybuchu powstania styczniowego.
Uczeń potrafi: – omówić sytuację w Królestwie Polskim przed wybuchem powstania styczniowego, – wyjaśnić, w jaki sposób funkcjonowało tajne państwo. | Uczeń zna: – daty: 1853–1856.
Uczeń potrafi: – opisać przebieg powstania z uwzględnieniem specyfiki działań zbrojnych, – przedstawić problem chłopski w czasie powstania i sposoby jego rozwiązania.
| Uczeń potrafi: – wskazać różnice między reformami uwłaszczeniowymi przeprowadzonymi w zaborach pruskim, austriackim i rosyjskim. |
9. Zaborcy wobec ziem dawnej Rzeczpospolitej
| Uczeń zna: – daty: 1864 – ok. 1890, – cele polityki zaborców w stosunku do społeczeństwa polskiego, – metody walki Polaków z rusyfikacją i germanizacją.
Uczeń rozumie: – pojęcie: rusyfikacja.
| Uczeń zna: – daty: 1901–1902, – postać: Michała Drzymały, – przedstawicieli polskiego pozytywizmu, – główne założenia programowe polskiego pozytywizmu.
Uczeń rozumie: – pojęcia: pozytywizm, praca organiczna, praca u podstaw, ruch spółdzielczy, trójlojalizm.
Uczeń potrafi: – wskazać przejawy autonomii galicyjskiej.
| Uczeń zna: – daty: 1871–1878, 1885, 1886, – postać: Ottona von Bismarcka.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Kulturkampf, rugi pruskie, Komisja Kolonizacyjna.
Uczeń potrafi: – omówić sytuację w Królestwie Polskim po klęsce powstania styczniowego, – scharakteryzować program polskiego pozytywizmu. | Uczeń rozumie: – zależność postaw społeczeństwa polskiego wobec zaborców od polityki prowadzonej przez dane państwo zaborcze.
Uczeń potrafi: – opisać politykę władz zaborczych wobec społeczeństwa polskiego w zaborze rosyjskim i pruskim, – omówić reakcję Polaków na działania władz Rosji i Prus. | Uczeń rozumie: – wyjaśnić okoliczności przyznania autonomii Polakom w zaborze austriackim.
|
Świat w drugiej połowie XIX wieku. |
10. Zjednoczenie Włoch i Niemiec
| Uczeń zna: – daty: 1861, 1871, – postacie: Camilla Cavoura, Giuseppe Garibaldiego, Ottona von Bismarcka.
Uczeń rozumie: – pojęcia: zjednoczenie oddolne, zjednoczenie odgórne, – dlaczego Włosi dążyli do zjednoczenia.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie zjednoczone Królestwo Włoch i obszar Cesarstwa Niemieckiego, – wymienić skutki zjednoczenia Włoch i Niemiec dla kontynentu europejskiego.
| Uczeń zna: – daty: 1859, 1860, 1864, 1866, 1870, 1870–1871.
Uczeń rozumie: – pojęcie: wyprawa tysiąca.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie główne państwa istniejące na Półwyspie Apenińskim przed zjednoczeniem Włoch, – lokalizować na mapie najważniejsze miejsca i obszary związane z kolejnymi etapami jednoczenia Włoch i Niemiec.
| Uczeń zna: – daty: 1862, 1867, – postacie: Napoleona III, Wilhelma I.
Uczeń rozumie: – pojęcia: „czerwone koszule”, Związek Północnoniemiecki.
Uczeń potrafi: – przedstawić i omówić sytuację polityczną Włoch i Niemiec po kongresie wiedeńskim.
| Uczeń rozumie: – rolę Camilla Cavoura i Giuseppe Garibaldiego w procesie jednoczenia Włoch i Ottona von Bismarcka w procesie jednoczenia Niemiec.
Uczeń potrafi: – omówić cele i etapy jednoczenia Włoch i Niemiec.
| Uczeń potrafi: – dostrzec podobieństwa i różnice w procesie jednoczenia Włoch i Niemiec.
|
11. Wojna secesyjna | Uczeń zna: – daty: 1861–1865, – postać: Abrahama Lincolna.
Uczeń rozumie: – pojęcia: rasizm, secesja, Unia, Konfederacja, wojna secesyjna, – przyczyny istnienia niewolnictwa w południowych stanach USA.
Uczeń potrafi: – wymienić najważniejsze różnice między Północą a Południem Stanów Zjednoczonych, – wymienić przyczyny wojny secesyjnej.
| Uczeń zna: – daty: 1860, 1861, – postać: Roberta Lee.
Uczeń rozumie: – pojęcia: federacja, abolicjonizm, – związek między wydaniem proklamacji znoszącej niewolnictwo a przebiegiem działań zbrojnych.
Uczeń potrafi: – przedstawić okoliczności, w których doszło do secesji 11 stanów Południa, – wskazać na mapie najważniejsze miejsca związane z przebiegiem wojny secesyjnej. | Uczeń zna: – daty: 1863, 1865.
Uczeń rozumie: – pojęcia: jankes, taktyka spalonej ziemi. Uczeń potrafi: – omówić sytuację niewolników w USA, – omówić przebieg wojny secesyjnej, – porównać stosunek sił Unii i Konfederacji.
| Uczeń zna: – postać: Williama Shermana.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Ku Klux Klan, segregacja rasowa.
Uczeń potrafi: – opisać skutki wojny secesyjnej, – omówić cele Ku Klux Klanu.
| Uczeń potrafi: – przedstawić sytuację czarnoskórych mieszkańców USA po wojnie. |
12. Kolonializm w XIX wieku | Uczeń zna: – ramy chronologiczne kolonializmu i imperializmu.
Uczeń rozumie: – pojęcia: kolonia, kolonializm, imperializm, rasizm.
Uczeń potrafi: – wymienić główne mocarstwa kolonialne, – wymienić czynniki, które umożliwiły państwom europejskim podporządkowanie sobie w XIX w. większości świata, – wymienić skutki XIX-wiecznego imperializmu.
| Uczeń zna: – metody wykorzystywane przez państwa kolonialne w celu podporządkowania sobie kolonizowanych terenów.
Uczeń rozumie: – pojęcie: polityka „pośredniego panowania”.
Uczeń potrafi: – wskazać cechy charakterystyczne kolonializmu od XV do XVIII w., – wyjaśnić przyczyny i sytuować w przestrzeni kierunki oraz zasięg ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX w. | Uczeń zna: – postać: Cecila Rhodes’a.
Uczeń rozumie: – pojęcia: gubernator, sati.
Uczeń potrafi: – opisać różne formy oporu wobec kolonizatorów i wyjaśnić przyczyny niepowodzeń tych działań, – przedstawić następstwa polityczne i kulturowe ekspansji kolonialnej, – wskazać na mapie tereny skolonizowane przez główne państwa europejskie. | Uczeń zna: – daty: 1881–1889.
Uczeń rozumie: – pojęcie: powstanie Mahdiego.
Uczeń potrafi: – przedstawić politykę imperialną Wielkiej Brytanii, – omówić i ocenić skutki polityki kolonialnej prowadzonej przez państwa europejskie.
| Uczeń zna: – ramy chronologiczne wojen opiumowych, – przyczyny wojen opiumowych.
Uczeń rozumie: – pojęcia: opium, wojny opiumowe.
Uczeń potrafi: – omówić przebieg wojen opiumowych. |
13. Nowe idee w Europie | Uczeń zna: – postacie: Karola Marksa, Marii Skłodowskiej-Curie.
Uczeń rozumie: – pojęcia: socjalizm, komunizm, marksizm, walka klas, proletariat, rewolucja socjalistyczna, powszechne prawo wyborcze, kultura masowa.
Uczeń potrafi: – wymienić główne założenia idei socjalizmu i komunizmu, – wyjaśnić, w jaki sposób kobiety w XIX w. walczyły o prawa wyborcze.
| Uczeń rozumie: – pojęcia: nadprodukcja, kryzys gospodarczy, strajk, partia polityczna, feminizm, sufrażystki.
Uczeń potrafi: – wskazać najważniejsze błędy w poglądach wyrażanych przez Karola Marksa, – wymienić cele, do których dążyli robotnicy, i stosowane przez nich metody walki. | Uczeń rozumie: – pojęcie: związek zawodowy, – wpływ przemian gospodarczych na kształtowanie się socjalizmu i komunizmu.
Uczeń potrafi: – opisać funkcjonowanie gospodarek uprzemysłowionych krajów Europy, – przedstawić poglądy Karola Marksa, – przedstawić nowe zjawiska kulturowe, w tym narodziny kultury masowej i przemiany obyczajowe.
| Uczeń rozumie: – pojęcia: koncern, monopol, socjaldemokracja, ateizm, partia robotnicza.
Uczeń potrafi: – przedstawić sytuację robotników do lat 80. XIX w., – omówić zmiany w położeniu robotników w XIX w., – omówić sytuację kobiet w I połowie XIX w., – omówić metody i efekty walki kobiet o zrównanie w prawach z mężczyznami.
| Uczeń rozumie: – dlaczego okres między latami 70. XIX w. a 1914 r. był nazywany piękną epoką.
Uczeń potrafi: – dostrzec wpływ ideologii socjalistycznej na kształtowanie się świadomości społecznej i politycznej robotników, – scharakteryzować przyczyny i następstwa procesu demokratyzacji życia politycznego.
|
14. Pierwsze polskie partie polityczne | Uczeń zna: – postacie: Romana Dmowskiego, Józefa Piłsudskiego, – główne cele narodowej demokracji, – założenia programowe Polskiej Partii Socjalistycznej, Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Uczeń potrafi: – przedstawić główne nurty życia politycznego pod zaborami na przełomie XIX i XX w.
| Uczeń zna: – postacie: Stanisława Wojciechowskiego, Wincentego Witosa, – okres narodzin ruchu narodowego na ziemiach polskich.
Uczeń rozumie: – pojęcia: świadomość narodowa, nacjonalizm, endecja, realizm polityczny.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić, w jaki sposób narodowcy realizowali ideę realizmu politycznego. | Uczeń zna: – daty: 1893, 1895, 1897, 1900, 1903.
Uczeń rozumie: – pojęcia: antysemityzm, egoizm narodowy.
Uczeń potrafi: – opisać zmiany w sposobie rozumienia narodu w okresie rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich, – scharakteryzować program polityczny Narodowej Demokracji.
| Uczeń zna: – postacie: Róży Luksemburg, Feliksa Dzierżyńskiego.
Uczeń potrafi: – scharakteryzować strukturę narodową ziem polskich w II połowie XIX w., – opisać formowanie się ruchu socjalistycznego i ludowego na ziemiach polskich, – opisać działalność Polskiego Stronnictwa Ludowego. | Uczeń rozumie: – wpływ idei nacjonalizmu i socjalizmu na kształtowanie się polskiego ruchu politycznego.
Uczeń potrafi: – dostrzec różnice między programami różnych partii socjalistycznych. |
15. Ostatnie lata pod zaborami
| Uczeń zna: – daty: 22 I 1905, 1905–1907, – przyczyny rewolucji 1905 roku w Rosji i w Królestwie Polskim.
Uczeń rozumie: – pojęcie: „krwawa niedziela”.
Uczeń potrafi: – wymienić skutki rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich. | Uczeń zna: – postulaty Polskiej Partii Socjalistycznej.
Uczeń rozumie: – pojęcia: orientacja proaustriacka, orientacja prorosyjska.
Uczeń potrafi: – wymienić osiągnięcia Polaków w pierwszym okresie rewolucji, – wyjaśnić, na czym polegał spór orientacyjny w społeczeństwie polskim w pierwszych latach XX w., – wskazać słabe strony obu orientacji.
| Uczeń zna: – daty: 1904–1905, – założenia programowe orientacji proaustriackiej i prorosyjskiej.
Uczeń rozumie: – pojęcie: bojówka, – podłoże i charakter konfliktu między endecją a PPS.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić okoliczności i charakter konfliktu między przedstawicielami Narodowej Demokracji a Polskiej Partii Socjalistycznej. | Uczeń potrafi: – omówić przebieg rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich, – wskazać okoliczności, które doprowadziły do porażki rewolucji 1905 roku, – wskazać mocne i słabe strony rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich. | Uczeń potrafi: – przedstawić i ocenić dokonania Polaków w ostatnich latach zaborów. |
I wojna światowa |
16. Od „zbrojnego pokoju” do I wojny światowej
| Uczeń zna: – daty: 28 VI 1914, 28 VII 1914, – postać: arcyksięcia Franciszka Ferdynanda.
Uczeń rozumie: – pojęcia: trójprzymierze (państwa centralne), trójporozumienie (ententa).
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie państwa należące do wrogich bloków polityczno-militarnych i ich sojuszników. | Uczeń zna: – daty: 1882, 1907, 1914.
Uczeń rozumie: – pojęcia: wojna błyskawiczna, wojna manewrowa, wojna pozycyjna.
Uczeń potrafi: – wymienić główne przyczyny narastania konfliktów między państwami europejskimi na przełomie XIX i XX w.,
| Uczeń rozumie: – pojęcia: państwo militarystyczne, kocioł bałkański, wyścig zbrojeń, „zbrojny pokój”, plan Schlieffena, – znaczenie określenia: „wrzenie w bałkańskim kotle”, – przyczyny niepowodzenia planu Schlieffena.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić przyczyny i wskazać obszary rywalizacji między państwami europejskimi, – opisać sytuację panującą na Bałkanach, – przedstawić okoliczności, w jakich doszło do wybuchu I wojny światowej, – scharakteryzować specyfikę działań wojennych.
| Uczeń rozumie: – pojęcia: wywiad, ultimatum, propaganda, Prusy Wschodnie, – złożoność przyczyn, które doprowadziły do wybuchu I wojny światowej, – z czego wynikał entuzjazm ludności państw europejskich na wieść o wybuchu wojny.
Uczeń potrafi: – opisać przygotowania państw europejskich do wybuchu wojny, – opisać postawy społeczeństw państw europejskich wobec wybuchu wojny, – opisać przebieg działań zbrojnych w 1914 r.
| Uczeń rozumie: – w jaki sposób propaganda kształtowała opinię społeczeństw oraz wizerunek wroga.
Uczeń potrafi: – dostrzec elementy propagandowe w sposobie przedstawiania przeciwnika podczas I wojny światowej, – dostrzec złożoność problemu związanego z odpowiedzialnością państw europejskich za wybuch I wojny światowej. |
17. Dwie rewolucje w Rosji | Uczeń zna: – daty: 3 III 1917, 6/7 XI 1917, – postać: Włodzimierza Lenina.
Uczeń rozumie: – pojęcia: rewolucja lutowa, bolszewicy, rewolucja październikowa, Rosja Radziecka.
Uczeń potrafi: – wymienić główne wydarzenia związane z przebiegiem działań zbrojnych na froncie wschodnim.
| Uczeń zna: – daty: XI 1917 – III 1918, III 1918, – główne założenia programu politycznego Rządu Tymczasowego i bolszewików, – postanowienia dekretów o pokoju i o ziemi oraz pokoju brzeskiego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Rząd Tymczasowy, rady delegatów robotniczych i żołnierskich, dwuwładza, pokój brzeski.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie linie frontu wschodniego w poszczególnych latach konfliktu.
| Uczeń zna: – daty: 1914, 1915, 1916.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Duma, ofensywa Brusiłowa, zamach stanu, aneksja.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić polityczne i społeczno-gospodarcze przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji, – opisać przebieg rewolucji lutowej i październikowej, – scharakteryzować okres dwuwładzy w Rosji, – opisać bezpośrednie następstwa rewolucji październikowej. | Uczeń potrafi: – opisać sytuację polityczną i gospodarczą Rosji na początku XX w., – opisać działalność Włodzimierza Lenina, – wyjaśnić powody wzrostu poparcia dla bolszewików w społeczeństwie rosyjskim, – omówić politykę wewnętrzną i zewnętrzną bolszewików po przejęciu władzy w Rosji. | Uczeń rozumie: – rolę propagandy jako środka umożliwiającego zdobycie władzy.
Uczeń potrafi: – dostrzec wpływ jednostki na losy państw i społeczeństw na przykładzie działalności Włodzimierza Lenina. |
18. Klęska państw centralnych | Uczeń zna: – daty: II 1917, IV 1917, 11 XI 1918, – okoliczności przystąpienia USA do wojny.
Uczeń rozumie: – pojęcie: nieograniczona wojna podwodna.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić, co chcieli osiągnąć Niemcy, ogłaszając nieograniczoną wojnę podwodną.
| Uczeń zna: – rodzaje broni zastosowane podczas walk na frontach I wojny światowej.
Uczeń rozumie: – wpływ przystąpienia USA do wojny na przebieg konfliktu.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie najważniejsze wydarzenia na froncie zachodnim, – wymienić państwa, które powstały na gruzach Austro-Węgier. | Uczeń zna: – daty: 1916, 1918, 1918–1919.
Uczeń rozumie: – pojęcia: alianci, dzika demobilizacja, pandemia.
Uczeń potrafi: – opisać przebieg działań zbrojnych na froncie zachodnim w 1916 r., – opisać stosunek Amerykanów do toczącej się w Europie wojny, – omówić sytuację panującą na froncie zachodnim w 1918 r. | Uczeń potrafi: – dostrzec konsekwencje wojny wynikające z typu prowadzonych działań zbrojnych, – opisać okoliczności zakończenia I wojny światowej, – opisać proces rozpadu Austro-Węgier w ostatnim etapie wojny, – opisać kulturowe i cywilizacyjne skutki I wojny światowej.
| Uczeń potrafi: – dostrzec wpływ nowych rodzajów broni na przebieg działań wojennych, – przedstawić polityczny, kulturowy i cywilizacyjny obraz Europy po zakończeniu konfliktu. |
19. O wolną Polskę | Uczeń zna: – datę: 5 XI 1916, – postać: Józefa Hallera, – postanowienia aktu 5 listopada.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Pierwsza Kompania Kadrowa, Legiony Polskie, akt 5 listopada, – znaczenie aktu 5 listopada dla umiędzynarodowienia sprawy polskiej. | Uczeń zna: – daty: VIII 1914, 6 VIII 1914, I 1918, VI 1918, – postać: Woodrowa Wilsona, – treść odezw wydanych przez dowództwa wojsk państw zaborczych, – treści dotyczące sprawy polskiej w orędziu Wilsona i deklaracji wersalskiej.
Uczeń rozumie: – pojęcia: kryzys przysięgowy, deklaracja wersalska.
Uczeń potrafi: – przedstawić polski czyn zbrojny podczas I wojny światowej, – wyjaśnić przyczyny i przebieg kryzysu przysięgowego.
| Uczeń zna: – daty: 1915, 1916, VI 1917, 1917.
Uczeń rozumie: – pojęcia: błękitna armia, Komitet Narodowy Polski, Rada Regencyjna, – znaczenie orędzia Wilsona i deklaracji wersalskiej dla sprawy polskiej.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić międzynarodowe uwarunkowania sprawy polskiej, – omówić sytuację Polaków pod koniec 1917 r. | Uczeń rozumie: – pojęcie: Legion Puławski.
Uczeń potrafi: – scharakteryzować stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej na początku i w czasie I wojny światowej, – opisać zmiany stanowiska państw centralnych oraz Rosji i pozostałych państw ententy w stosunku do sprawy polskiej na przełomie 1916 i 1917 r. | Uczeń potrafi: – ocenić wysiłek zbrojny Polaków, – opisać działalność polityków Narodowej Demokracji we Francji.
|
Świat w dwudziestoleciu międzywojennym | |||||
20. Europa i Ameryka po I wojnie światowej | Uczeń zna: – daty: I 1918, VI 1919, – postanowienia traktatu wersalskiego w sprawie Niemiec, – postanowienia układów w Rapallo i Locarno.
Uczeń rozumie: – pojęcia: „wielka trójka”, traktat wersalski, ład wersalski, wielki kryzys.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić, do czego dążyły zwycięskie mocarstwa po zakończeniu I wojny światowej, – wyjaśnić, czym był ład wersalski, – wskazać na mapie nowe państwa powstałe po I wojnie światowej, – wymienić najważniejsze przejawy i skutki wielkiego kryzysu. | Uczeń zna: – daty: 1920, 1922, 1925, 1929, – postać: Davida Lloyda George’a, – cele istnienia i główne słabości Ligi Narodów, – przyczyny wielkiego kryzysu gospodarczego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: obszar zdemilitaryzowany, Liga Narodów, izolacjonizm, zasada samostanowienia narodów, – skutki polityczne zawarcia układów w Rapallo i Locarno.
Uczeń potrafi: – wymienić najważniejsze powody krytyki ładu wersalskiego, – wskazać na mapie państwa poddające krytyce ład wersalski, – wyjaśnić, jak zmieniało się międzynarodowe położenie Polski i Czechosłowacji po Locarno.
| Uczeń zna: – datę: 1933.
Uczeń rozumie: – pojęcia: kontrybucja, krach, – dlaczego ład wersalski był poddawany krytyce.
Uczeń potrafi: – opisać działalność Ligi Narodów, – wyjaśnić, jak zmieniał się stosunek Amerykanów do spraw europejskich, – omówić sytuację gospodarczą Europy i USA po zakończeniu I wojny światowej.
| Uczeń rozumie: – dlaczego między zwycięskimi państwami istniała sprzeczność interesów.
Uczeń potrafi: – przedstawić przyczyny i okoliczności, w jakich doszło do podpisania porozumienia między Niemcami a ZSRR, – przedstawić okoliczności podpisania układu w Locarno, – opisać okoliczności rozpoczęcia się wielkiego kryzysu.
| Uczeń potrafi: – ocenić działalność Ligi Narodów.
|
21. Nazizm w Niemczech | Uczeń zna: – daty: 1919–1933, 1933–1945, – postać: Adolfa Hitlera, – główne założenia ideologii narodowego socjalizmu.
Uczeń rozumie: – Republika Weimarska, narodowy socjalizm (nazizm), obóz koncentracyjny, Trzecia Rzesza, Führer.
Uczeń potrafi: – dostrzec zagrożenia dla demokracji na przykładzie sposobu przejęcia władzy przez Hitlera w Niemczech.
| Uczeń zna: – datę: 1918, – główne cechy państwa totalitarnego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: NSDAP, państwo totalitarne (totalitaryzm), militaryzm, antysemityzm, – związek między sytuacją gospodarczą a radykalizacją społeczeństwa niemieckiego.
Uczeń potrafi: – dostrzec przyczyny wzrostu popularności Hitlera w społeczeństwie niemieckim. | Uczeń zna: – daty: 1919, 1923, 1928, 1929, 1933, 1934, 1938.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Mein Kampf, ustawy norymberskie, noc kryształowa.
Uczeń potrafi: – opisać okoliczności powstania Republiki Weimarskiej, – omówić drogę Hitlera do władzy, – wskazać cechy niemieckiego państwa totalitarnego, – scharakteryzować politykę nazistów wobec Żydów. | Uczeń rozumie: – pojęcia: hiperinflacja, pucz, gestapo, SA, SS.
Uczeń potrafi: – omówić sytuację Niemiec po I wojnie światowej, – scharakteryzować sytuację gospodarczą Republiki Weimarskiej, – przedstawić okoliczności i skutki puczu monachijskiego, – omówić założenia polityki Trzeciej Rzeszy i ich realizację.
| Uczeń potrafi: – zinterpretować i ocenić ideologię narodowego socjalizmu (nazizmu).
|
22. Komunizm w ZSRR | Uczeń zna: – daty: 1917–1922, – postać: Józefa Stalina.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Armia Czerwona, łagry, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), kult jednostki, – cele polityki Stalina, – zbrodniczy charakter działalności Stalina.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić przyczyny sukcesu komunistów w wojnie domowej, – przedstawić skutki uprzemysłowienia i kolektywizacji rolnictwa, – wymienić różne przejawy uwielbienia dla Stalina.
| Uczeń zna: – daty: 1918, 1921, 1929, 1932–1933, – główne założenia komunizmu wojennego i gospodarki centralnie planowanej, – założenia polityki NEP-u, – dane liczbowe związane ze zbrodniczą działalnością NKWD oraz z wielką czystką.
Uczeń rozumie: – pojęcia: komunizm wojenny, Nowa Polityka Ekonomiczna (NEP), centralne planowanie, uprzemysłowienie, kolektywizacja, wielki głód, NKWD, wielka czystka.
| Uczeń zna: – daty: 1922, 1924.
Uczeń rozumie: – pojęcia: „czerwoni”, „biali”, czerwony terror, Czeka, kułacy, – wpływ totalitaryzmu sowieckiego na każdą dziedzinę życia obywateli.
Uczeń potrafi: – opisać przebieg wojny domowej w Rosji, – przedstawić okoliczności powstania Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, – opisać funkcjonowanie systemu totalitarnego w ZSRR, – opisać cele i metody działania NKWD. | Uczeń zna: – stronnictwa walczące z komunistami podczas wojny domowej.
Uczeń potrafi: – scharakteryzować etapy formowania się systemu socjalistycznego w Rosji, – opisać funkcjonowanie komunizmu wojennego w Rosji, – opisać przebieg procesów uprzemysłowienia i kolektywizacji rolnictwa w ZSRR.
| Uczeń potrafi: – dostrzec wpływ totalitaryzmu na funkcjonowanie społeczeństwa oraz relacje między jego członkami, – ocenić system totalitarny w ZSRR. |
II Rzeczpospolita –formowanie państwa | |||||
23. Odzyskanie niepodległości | Uczeń zna: – 10 XI 1918, 11 XI 1918, 10 II 1919, 20 II 1920, – postać: Ignacego Paderewskiego, – najważniejsze postanowienia Małej konstytucji.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Sejm Ustawodawczy, Mała konstytucja.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić, co się wydarzyło 11 listopada 1918 r. | Uczeń zna: – datę: 1918, – postać: Jędrzeja Moraczewskiego.
Uczeń rozumie: – pojęcie: Rada Regencyjna, – zagrożenia wynikające z istnienia rządu Jędrzeja Moraczewskiego.
Uczeń potrafi: – opisać okoliczności, w jakich doszło do odrodzenia państwa polskiego, – wskazać na mapie miejsca powstania pierwszych ośrodków władzy państwowej.
| Uczeń zna: – 6/7 XI 1918, 1919, – postać: Ignacego Daszyńskiego, – ugrupowania rywalizujące o władzę na ziemiach polskich.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Polska Organizacja Wojskowa, lewica, prawica, Prezydent Ministrów, – wpływ Józefa Piłsudskiego na uspokojenie sytuacji na ziemiach polskich.
Uczeń potrafi: – przedstawić okoliczności powołania rządu Ignacego Daszyńskiego.
| Uczeń rozumie: – wpływ jednostki na losy państwa na przykładzie postaci Józefa Piłsudskiego.
Uczeń potrafi: – omówić działalność rządu Jędrzeja Moraczewskiego, – dokonać charakterystyki ustroju państwa polskiego na podstawie Małej konstytucji.
| Uczeń potrafi: – omówić sytuację międzynarodową i jej wpływ na wydarzenia na ziemiach polskich jesienią 1918 r., – opisać działalność ugrupowań rywalizujących o władzę na ziemiach polskich.
|
24. Walka o granice | Uczeń zna: – daty: 1 XI 1918, 26 XII 1918, VI 1919, VIII 1919, VIII 1920, III 1921, V 1921, – postać: Wojciecha Korfantego, – decyzje paryskiej konferencji pokojowej w sprawie granic Polski, – przyczyny powstań śląskich.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Orlęta Lwowskie, powstanie wielkopolskie, powstania śląskie, – z czego wynikały niekorzystne decyzje konferencji pokojowej w sprawie granic Polski, – czym kierowali się mieszkańcy Śląska, walcząc o przynależność tego obszaru do Polski.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie decyzje terytorialne konferencji pokojowej w sprawie granic Polski. | Uczeń zna: – główne założenia koncepcji federacyjnej i inkorporacyjnej granic państwa polskiego, – wyniki plebiscytu w sprawie przynależności terytorialnej Śląska.
Uczeń rozumie: – pojęcia: koncepcja federacyjna, koncepcja inkorporacyjna, wolne miasto, plebiscyt, – przyczyny korzystnego dla Niemców wyniku plebiscytu, – wpływ trzeciego powstania śląskiego na ostateczny kształt granicy polsko-niemieckiej na Śląsku.
Uczeń potrafi: – dostrzec tragizm walk prowadzonych o Lwów, – wskazać na mapie obszar plebiscytowy na Śląsku, – przedstawić decyzje alianckiej komisji plebiscytowej w sprawie Śląska, – wskazać na mapie obszary Śląska przyznane Polsce.
| Uczeń zna: – daty: I 1919, VII 1920, – wyniki plebiscytu na Warmii i Mazurach.
Uczeń rozumie: – trudności wynikające z realizacji zasady samostanowienia narodów na obszarze Ukrainy, – przyczyny utraty przez Polskę Zaolzia oraz wyników plebiscytu na Warmii i Mazurach.
Uczeń potrafi: – opisać przebieg walk na obszarze Galicji w listopadzie 1918 r., – omówić przyczyny i przebieg powstania wielkopolskiego, – opisać okoliczności, w jakich doszło do utraty przez Polskę Zaolzia.
| Uczeń potrafi: – omówić stosunek państw zachodnich do granic polskich, – omówić przebieg powstań śląskich, – wyjaśnić, z czego wynikały negatywne relacje między Polską a Niemcami i Czechosłowacją. | Uczeń potrafi: – dostrzec konflikt interesów między oczekiwaniami Polaków dotyczącymi granic państwa polskiego a dążeniami narodów sąsiednich.
|
25. Wojna polsko–radziecka | Uczeń zna: – daty: 13–16 VIII 1920, III 1921, – postanowienia pokoju ryskiego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Bitwa Warszawska, Cud nad Wisłą, pokój ryski, – znaczenie Bitwy Warszawskiej dla ocalenia państwowości polskiej.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie ostateczne granice II Rzeczpospolitej, – wymienić państwa sąsiednie będące wrogami i przyjaciółmi Polski.
| Uczeń zna: – daty: IX 1920, X 1920.
Uczeń rozumie: – pojęcie: bunt generała Żeligowskiego.
Uczeń potrafi: – przedstawić przebieg i skutki Bitwy Warszawskiej, – wyjaśnić przyczyny buntu gen. Żeligowskiego, – wskazać na mapie teren Wileńszczyzny.
| Uczeń zna: – daty: II 1919, V 1919, V 1920, III 1923, – postacie: Symona Petlury, Lucjana Żeligowskiego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Rada Obrony Państwa, apel „Ojczyzna w niebezpieczeństwie!”.
Uczeń potrafi: – opisać sytuację panującą na Ukrainie w 1919 r., – wyjaśnić przyczyny i okoliczności wybuchu wojny między Polską a Rosją Radziecką, – wskazać na mapie obszary walk w I połowie 1919 r. | Uczeń rozumie: – związek między zmianą relacji z Ukrainą a przebiegiem walk między Polakami a Armią Czerwoną, – na czym polegały plany polityczne komunistycznych władz radzieckich.
Uczeń potrafi: – opisać przebieg wyprawy kijowskiej, – omówić przebieg radzieckiej ofensywy w 1920 r., – dostrzec zagrożenie dla państwowości polskiej wynikające z ofensywy Armii Czerwonej, – omówić okoliczności zakończenia wojny polsko-radzieckiej.
| Uczeń rozumie: – jakie czynniki zadecydowały o sukcesie koncepcji inkorporacyjnej.
Uczeń potrafi: – dostrzec zagrożenia dla państwa polskiego powstałe w trakcie formowania się jego granic.
|
26. Rzeczpospolita Polska | Uczeń zna: – daty: 17 III 1921, 16 XII 1922, – postacie: Gabriela Narutowicza, Stanisława Wojciechowskiego, – główne założenia ustrojowe państwa polskiego w myśl konstytucji marcowej.
Uczeń rozumie: – pojęcia: państwo wielonarodowe, Konstytucja marcowa, republika parlamentarna.
| Uczeń zna: – datę: 9 XII 1922, – najważniejsze dane statystyczne dotyczące II Rzeczpospolitej, – prawa i wolności obywatelskie zagwarantowane w Konstytucji marcowej.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić, jaki wpływ na gospodarkę miały walki prowadzone na ziemiach polskich w latach 1914–1921, – wskazać mocne i słabe strony ustroju II Rzeczpospolitej w myśl postanowień Konstytucji marcowej.
| Uczeń zna: – daty: 1919, XI 1922, 20 XII 1922.
Uczeń rozumie: – pojęcie: traktat o ochronie mniejszości narodowych.
Uczeń potrafi: – scharakteryzować strukturę narodowościową i społeczną II Rzeczpospolitej, – opisać okoliczności zamachu na prezydenta II Rzeczpospolitej. | Uczeń potrafi: – dostrzec różnice gospodarcze, kulturowe i społeczne utrudniające unifikację ziem polskich, – scharakteryzować główne postanowienia Konstytucji marcowej i omówić wprowadzony przez nią ustrój państwa, – opisać okoliczności wyboru pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej.
| Uczeń potrafi: – dostrzec zagrożenia dla integralności państwa wynikające z wielonarodowości społeczeństwa II Rzeczpospolitej.
|
27. Pierwsze lata niepodległej Polski | Uczeń zna: – postać: Władysława Grabskiego.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Wojsko Polskie, szkoła powszechna.
Uczeń potrafi: – wymienić pierwsze problemy Wojska Polskiego.
| Uczeń zna: – daty: 1918, 1923, – polskie formacje wojskowe walczące podczas I wojny światowej.
Uczeń rozumie: – pojęcia: hiperinflacja, reformy Grabskiego, reforma walutowa, złoty polski, Bank Polski, reforma rolna.
Uczeń potrafi: – przedstawić podstawowe założenia reform Władysława Grabskiego.
| Uczeń zna: – daty: 1919, 1932, – strukturę systemu edukacji po reformie Jędrzejewiczowskiej.
Uczeń rozumie: – pojęcia: reforma Jędrzejewiczowska, emisja, parcelacja.
Uczeń potrafi: – omówić okoliczności utworzenia Wojska Polskiego, – omówić funkcjonowanie systemu edukacji w pierwszych latach istnienia Rzeczpospolitej i po 1932 r.
| Uczeń zna: – postać: Franciszka Ksawerego Fiericha.
Uczeń potrafi: – opisać sytuację prawną państwa polskiego w pierwszych latach niepodległości, – przedstawić dokonania komisji zajmującej się ujednoliceniem prawa.
| Uczeń potrafi: – ocenić podstawowe założenia reform Władysława Grabskiego, – ocenić skutki reform przeprowadzonych przez Władysława Grabskiego.
|
II Rzeczpospolita – sukcesy i niepowodzenia |
28. Pod rządami sanacji | Uczeń zna: – daty: 12–14 V 1926, 1926–1939, 1935, – postać: Ignacego Mościckiego, – przyczyny niezadowolenia ludności z sytuacji panującej w państwie polskim, – główne założenia ustrojowe Rzeczpospolitej w myśl Konstytucji kwietniowej.
Uczeń rozumie: – pojęcia: sejmokracja, zamach majowy, autorytaryzm, sanacja, Konstytucja kwietniowa.
| Uczeń zna: – postać: Józefa Becka, – obozy polityczne walczące o władzę po śmierci Józefa Piłsudskiego.
Uczeń rozumie: – pojęcie: Pierwszy Marszałek Polski.
Uczeń potrafi: – omówić przyczyny, przebieg i skutki zamachu majowego, – wymienić grupy popierające zamach majowy i sprzeciwiające się mu.
| Uczeń zna: – daty: VIII 1926, 1928, 1929, 1930, – postać: Edwarda Rydza- -Śmigłego, – okoliczności, które poprzedziły zamach majowy w Polsce.
Uczeń rozumie: – pojęcia: nowela sierpniowa, BBWR, proces brzeski, – argumenty, które skłoniły Piłsudskiego do przeprowadzenia zamachu majowego.
Uczeń potrafi: – opisać sytuację panującą w państwie polskim do 1925 r., – opisać stosunek rządów sanacji do opozycji, – opisać ustrój Rzeczpospolitej na podstawie Konstytucji kwietniowej.
| Uczeń zna: – bilans ofiar starć podczas walk między stroną rządową a oddziałami wiernymi Piłsudskiemu.
Uczeń rozumie: – przyczyny uchwalenia noweli sierpniowej oraz utworzenia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR).
Uczeń potrafi: – scharakteryzować ustrój autorytarny, – porównać autorytarny sposób rządzenia z demokratycznym i totalitarnym, – opisać rządy sanacji, – opisać sytuację w obozie sanacji po śmierci Józefa Piłsudskiego.
| Uczeń potrafi: – ocenić system autorytarny w Polsce, – ocenić postać Marszałka Józefa Piłsudskiego i jego dokonania.
|
29. Polityka zagraniczna II Rzeczpospolitej | Uczeń zna: – sąsiadów II Rzeczpospolitej, – postanowienia układów w Rapallo i Locarno, – postanowienia paktu o nieagresji z ZSRR.
Uczeń rozumie: – pojęcia: układ w Rapallo, układ w Locarno, pakt o nieagresji z ZSRR, deklaracja o nieagresji, polityka równowagi.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie II Rzeczpospolitą i jej sąsiadów.
| Uczeń zna: – daty: 1921, 1922, 1925, 1932, 1934.
Uczeń rozumie: – pojęcie: wojna celna, – z czego wynikało niekorzystne położenie geopolityczne państwa polskiego w okresie międzywojennym.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić przyczyny wybuchu wojny celnej z Niemcami, – wyjaśnić, w jakim celu obóz sanacji prowadził politykę równowagi.
| Uczeń zna: – daty: III 1938, 2 X 1938.
Uczeń rozumie: – jaki wpływ na międzynarodową pozycję Polski miały układy w Rapallo i Locarno, – z czego wynikała pozorna poprawa położenia międzynarodowego Polski po dojściu Hitlera do władzy w Niemczech.
Uczeń potrafi: – przedstawić okoliczności podpisania układów w Rapallo i Locarno, – opisać przebieg i wymienić skutki wojny celnej z Niemcami.
| Uczeń rozumie: – z czego wynikała niechęć Piłsudskiego do zbiorowych układów bezpieczeństwa.
Uczeń potrafi: – omówić stosunki dyplomatyczne Polski z sąsiadami oraz z Francją, – opisać politykę zagraniczną obozu sanacji, – podać przykłady łamania postanowień traktatu wersalskiego przez Niemcy i wyjaśnić ich wpływ na polską politykę.
| Uczeń potrafi: – dostrzec związek między agresywną polityką Hitlera a realizacją celów dyplomacji polskiej, – ocenić politykę prowadzoną przez II Rzeczpospolitą w 1938 r.
|
30. Problemy gospodarcze i narodowościowe | Uczeń zna: – postać: Eugeniusza Kwiatkowskiego, – główne mniejszości narodowe zamieszkujące II Rzeczpospolitą oraz ich liczebność.
Uczeń rozumie: – pojęcia: magistrala węglowa, Centralny Okręg Przemysłowy (COP).
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie Gdynię i położenie Centralnego Okręgu Przemysłowego. | Uczeń zna: – datę: 1922.
Uczeń rozumie: – przyczyny trudności gospodarczych państwa polskiego.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić przyczyny podjęcia decyzji o budowie portu w Gdyni.
| Uczeń zna: – daty: 1926, 1926–1933, 1926–1929, 1929–1935, 1936.
Uczeń rozumie: – pojęcie: Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN).
Uczeń potrafi: – opisać przebieg procesu powstawania miasta i portu, – omówić przebieg i skutki wielkiego kryzysu na ziemiach polskich, – przedstawić działalność mniejszości ukraińskiej i żydowskiej w Polsce.
| Uczeń zna: – najważniejsze zakłady zlokalizowane w obrębie Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Uczeń rozumie: – dlaczego przebieg wielkiego kryzysu był na ziemiach polskich dotkliwszy niż w innych krajach.
Uczeń potrafi: – opisać sytuację gospodarczą Polski w latach 1926–1929, – wyjaśnić, jaki wpływ na gospodarkę polską miała budowa COP-u. | Uczeń potrafi: – dostrzec wpływ istnienia portu w Gdyni i magistrali węglowej na sytuację gospodarczą państwa polskiego, – omówić i ocenić politykę narodowościową władz II Rzeczpospolitej z punktu widzenia mniejszości ukraińskiej i żydowskiej.
|
31. Nauka i kultura II Rzeczpospolitej | Uczeń potrafi: – dostrzec wpływ radia na życie mieszkańców Polski międzywojennej, – przedstawić stosunek mieszkańców II Rzeczpospolitej do sportu.
| Uczeń potrafi: – opisać rozwój kina w Polsce w okresie międzywojennym.
| Uczeń zna: – daty: 1895, 1921, 1924, 1926, 1928, 1932, 1938, – postacie: Józefa Kostrzewskiego, Eugeniusza Romera, braci Lumière.
Uczeń rozumie: – pojęcie: szkoła lwowsko–warszawska.
Uczeń potrafi: – przedstawić dokonania wybitnych polskich naukowców.
| Uczeń zna: – przedstawicieli polskiej literatury, sztuki, polskich aktorów i sportowców okresu międzywojennego.
Uczeń rozumie: – pojęcie: Instytut Radowy.
Uczeń potrafi: – omówić działalność szkoły lwowsko- -warszawskiej, – omówić dokonania polskich twórców sztuki okresu międzywojennego, – omówić dokonania polskich sportowców w okresie międzywojennym.
| Uczeń potrafi: – omówić osiągnięcia polskiej literatury okresu międzywojennego.
|
Ku wojnie
|
32. Japońska ekspansja | Uczeń rozumie: – pojęcie: okres Meiji.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie terytoria opanowane przez Japonię i od niej uzależnione.
| Uczeń zna: – cel polityki zagranicznej Japonii na przełomie XIX i XX w.
Uczeń potrafi: – wskazać korzyści odniesione przez Japonię w wyniku wojen, w których uczestniczyło to państwo, – wymienić przyczyny ekspansji Japonii w latach 30. XX w. | Uczeń zna: – daty: 1894–1895, 1904–1905, 1911, 1924, 1931, 1932, 1933, 1937.
Uczeń rozumie: – pojęcia: izolacja, traktaty nierównoprawne, samuraj, militaryzm, – związek między zawarciem traktatów nierównoprawnych a początkiem reform w Japonii.
Uczeń potrafi: – omówić reformy przeprowadzone przez władze Japonii w okresie Meiji, – omówić politykę zagraniczną Japonii na przełomie XIX i XX w.
| Uczeń zna: – postać: Czang Kaj-szeka.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Republika Chińska, Mandżukuo, masakra nankińska.
Uczeń potrafi: – opisać sytuację Japonii do połowy XIX w., – omówić sytuację panującą w Chinach w XIX w., – dostrzec podobieństwa i różnice w położeniu Chin i Japonii w XIX w., – wyjaśnić, jaki wpływ na sytuację Chin miał sprzeciw władz wobec reform państwa, – omówić japońską agresję w Chinach w latach 30. XX w.
| Uczeń potrafi: – przedstawić okoliczności wybuchu rewolucji w 1911 r., – omówić sytuację panującą w Chinach po 1911 r., – ocenić politykę Japonii prowadzoną w latach 30. XX w.
|
33. Włochy i Hiszpania | Uczeń zna: – daty: 1922, 1936–1939, – postacie: Benito Mussoliniego, generała Francisca Franco.
Uczeń rozumie: – pojęcia: faszyzm, marsz na Rzym, duce, ustrój totalitarny (totalitaryzm), wojna domowa, – zagrożenia, jakie niósł ze sobą faszyzm.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie kolonie włoskie oraz zasięg Włoskiej Afryki Wschodniej.
| Uczeń rozumie: – co oznacza stwierdzenie „okaleczone zwycięstwo”, – przyczyny sukcesu Mussoliniego.
Uczeń potrafi: – wyjaśnić, z czego wynikało poparcie dla faszyzmu w Europie.
| Uczeń zna: – daty: 1896, 1919, 1935–1936, 1937, – grupy wchodzące w\skład zwalczających się obozów w czasie wojny domowej w Hiszpanii.
Uczeń rozumie: – pojęcie: konkordat.
Uczeń potrafi: – omówić sytuację panującą we Włoszech po I wojnie światowej, – przedstawić okoliczności przejęcia władzy we Włoszech przez faszystów, – omówić przyczyny wybuchu, przebieg i skutki wojny domowej w Hiszpanii, – przedstawić okoliczności wybuchu wojny w Hiszpanii.
| Uczeń rozumie: – przyczyny włoskiej ekspansji w Afryce, – znaczenie wojny domowej w Hiszpanii jako wstępu do II wojny światowej.
Uczeń potrafi: – opisać politykę Włoch przed wybuchem I wojny światowej i w jej trakcie, – scharakteryzować funkcjonowanie systemu totalitarnego na przykładzie Włoch, – omówić przebieg wojny włosko-etiopskiej, – opisać reakcję Europy na politykę zagraniczną Włoch.
| Uczeń potrafi: – wskazać cele udziału w hiszpańskiej wojnie domowej wojsk Trzeciej Rzeszy i faszystowskich Włoch oraz cele udziału ZSRR, – opisać reakcję demokracji europejskich na wojnę domową w Hiszpanii.
|
34. Marsz ku wojnie | Uczeń zna: – daty: 1935–1939, 1937, III 1938, IX 1938, 23 VIII 1939, 25 VIII 1939, – postacie: Joachima von Ribbentropa, Wiaczesława Mołotowa, – państwa będące sojusznikami Trzeciej Rzeszy, – żądania Hitlera wobec Polski, – postanowienia paktu Ribbentrop–Mołotow.
Uczeń rozumie: – pojęcia: Anschluss, układ monachijski, pakt Ribbentrop–Mołotow.
Uczeń potrafi: – przedstawić cele polityki Hitlera, – wymienić państwa uczestniczące w konferencji w Monachium, – wskazać na mapie terytoria opanowane przez Trzecią Rzeszę. | Uczeń zna: – decyzję układu monachijskiego.
Uczeń rozumie: – przyczyny prowadzenia przez państwa zachodnie polityki ustępstw.
Uczeń potrafi: – wskazać na mapie okręg sudecki, – przedstawić reakcję państw zachodnich na agresję Hitlera wobec Czechosłowacji.
| Uczeń zna: – daty: 1935, 1936, X 1938, III 1939, IV 1939, – postać: Neville’a Chamberlaina.
Uczeń rozumie: – pojęcia: remilitaryzacja Nadrenii, oś Berlin–Rzym––Tokio.
Uczeń potrafi: – omówić kroki podejmowane przez władze Trzeciej Rzeszy w celu zniesienia „dyktatu” wersalskiego, – przedstawić okoliczności, w jakich doszło do Anschlussu Austrii, – omówić okoliczności rozpadu Czechosłowacji.
| Uczeń rozumie: – pojęcia: pakt antykominternowski, Wehrmacht, – związek między podpisaniem paktu o nieagresji między Trzecią Rzeszą i ZSRR a wybuchem II wojny światowej.
Uczeń potrafi: – wymienić etapy formowania się państw osi, – wyjaśnić okoliczności konfliktu między Trzecią Rzeszą a Czechosłowacją o okręg sudecki, – omówić relacje między Polską a Niemcami w pierwszych miesiącach 1939 r.
| Uczeń potrafi: – ocenić stanowisko rządu polskiego wobec żądań Hitlera.
|
Ogólne wymagania programowe:
ocenę celująca otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w wysokim stopniu opanował wiedzę określoną programem nauczania,
– dodatkowa wiedza pochodzi z różnych źródeł i jest owocem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń,
– łączy wiedzę z różnych źródeł,
umiejętności:
–ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe , o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
– w wysokim stopniu opanował umiejętności określone programem nauczania,
-uczeń potrafi korzystać ze źródeł informacji i potrafi samodzielnie zdobywać wiadomości,
– systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji (odpowiednio do wieku)
– samodzielnie rozwiązuje konkretne problemy zarówno w czasie lekcji jak i w pracy pozalekcyjnej,
-jest autorem pracy wykonanej dowolną techniką o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych,
-wyraża samodzielny, krytyczny (stosownie do wieku) stosunek do określonych zagadnień
– potrafi udowadniać swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji będącej skutkiem nabytej samodzielnie wiedzy,
– na lekcjach jest bardzo samodzielny;
ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w stopniu wyczerpującym opanował materiał programowy, wykorzystuje różne źródła wiedzy,
– posiada wiedzę pozwalającą na samodzielne jej wykorzystanie w różnych sytuacjach,
-łączy wiedzę z pokrewnych przedmiotów,
Umiejętności:
– sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji,
– potrafi korzystając ze wskazówek nauczyciela dotrzeć do innych źródeł wiadomości,
– samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania postawione przez nauczyciela, posługując się nabytymi umiejętnościami,
– rozwiązuje zadania dodatkowe,
– potrafi poprawnie rozumować w kategoriach przyczynowo – skutkowych, wykorzystując wiedzę przewidzianą programem nie tylko z jednego przedmiotu,
– jest aktywny na lekcji;
ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w zakresie wiedzy ma niewielkie braki, (operuje pojęciami i faktami) stosuje język przedmiotu
umiejętności:
-potrafi korzystać z poznanych w czasie lekcji źródeł informacji,
-inspirowany przez nauczyciela potrafi samodzielnie rozwiązywać zadania tematyczne i praktyczne o pewnym stopniu trudności,
-rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe,
– poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo- skutkowych,
– potrafi wykorzystać wiedzę w sytuacjach typowych,
– wykazuje się aktywnością na lekcjach
ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– wiedza ucznia jest wyrywkowa i fragmentaryczna,
– opanował podstawowe treści programowe w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się przedmiotu
umiejętności:
– potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji,
– potrafi samodzielnie wykonać proste zadania,
– wyrywkowo stosuje wiedzę w sytuacjach typowych,
– jego aktywność na lekcjach jest sporadyczna;
ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– uczeń ma duże braki w wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z przedmiotu;
umiejętności:
– jego postawa na lekcjach jest bierna, ale odpowiednio motywowany jest w stanie z pomocą nauczyciela wykonywać proste zadania wymagające zastosowania podstawowych umiejętności, które umożliwiają edukację na następnym etapie;
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 7 szkoły podstawowej oparte
na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
I. Biologia jako nauka | 1. Biologia jako nauka | Uczeń: • określa przedmiot badań biologii jako nauki • podaje przykłady dziedzin biologii • wymienia dziedziny biologii zajmujące się budową i funkcjonowaniem człowieka • wymienia źródła wiedzy biologicznej | Uczeń: • korzysta z poszczególnych źródeł wiedzy • opisuje cechy organizmów żywych | Uczeń: • posługuje się właściwymi źródłami wiedzy biologicznej podczas rozwiązywania problemów • rozróżnia próby kontrolną i badawczą | Uczeń: • charakteryzuje wybrane dziedziny biologii • przedstawia metody badań stosowanych w biologii | Uczeń: • wyszukuje i krytycznie analizuje informacje z różnych źródeł dotyczące różnych dziedzin biologii |
2. Komórkowa budowa organizmów | • wskazuje komórkę jako podstawową jednostkę organizacji życia • wymienia elementy budowy komórek: roślinnej, zwierzęcej, grzybowej i bakteryjnej • obserwuje preparaty przygotowane przez nauczyciela | • wymienia funkcje poszczególnych struktur komórkowych • posługuje się mikroskopem • z pomocą nauczyciela wykonuje proste preparaty mikroskopowe • z pomocą nauczyciela rysuje obraz widziany pod mikroskopem | • odróżnia pod mikroskopem, na schemacie, zdjęciu lub na podstawie opisu poszczególne elementy budowy komórki • samodzielnie wykonuje proste preparaty mikroskopowe • z niewielką pomocą nauczyciela rysuje obraz widziany pod mikroskopem • wyjaśnia rolę poszczególnych elementów komórki • porównuje budowę różnych komórek | • omawia budowę i funkcje struktur komórkowych • analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek • wyciąga wnioski dotyczące komórkowej budowy organizmów na podstawie obserwacji preparatów • wykonuje preparaty mikroskopowe, ustawia ostrość obrazu za pomocą śrub: makro- i mikrometrycznej, samodzielnie rysuje obraz widziany pod mikroskopem | • wykonuje przestrzenny model komórki z dowolnego materiału • analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek oraz wykazuje związek ich budowy z pełnioną funkcją • samodzielnie wykonuje preparaty mikroskopowe • sprawnie posługuje się mikroskopem • dokładnie rysuje obraz widziany pod mikroskopem |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
I. Biologia jako nauka | 3. Hierarchiczna budowa organizmów. Tkanki zwierzęce | • wskazuje komórkę jako podstawowy element budowy ciała człowieka • wyjaśnia, czym jest tkanka • wymienia podstawowe rodzaje tkanek zwierzęcych • wyjaśnia, czym jest narząd • wymienia układy narządów człowieka • wymienia rodzaje tkanki łącznej | • określa najważniejsze funkcje poszczególnych tkanek zwierzęcych • podaje rozmieszczenie przykładowych tkanek zwierzęcych w organizmie • opisuje podstawowe funkcje poszczególnych układów narządów | • charakteryzuje budowę poszczególnych tkanek zwierzęcych • rysuje schemat komórki nerwowej i opisuje poszczególne elementy jej budowy • rozpoznaje pod mikroskopem lub na ilustracji rodzaje tkanek zwierzęcych • wyjaśnia funkcje poszczególnych układów narządów | • opisuje rodzaje tkanki nabłonkowej • charakteryzuje rolę poszczególnych składników morfotycznych krwi • opisuje hierarchiczną budowę organizmu człowieka • przyporządkowuje tkanki do narządów i układów narządów • analizuje hierarchiczną budowę organizmu człowieka | • analizuje związek między budową a funkcją poszczególnych tkanek zwierzęcych • wykazuje zależność między poszczególnymi układami narządów • tworzy mapę pojęciową ilustrującą hierarchiczną budowę organizmu człowieka |
II. Skóra – powłoka organizmu | 4. Budowa i funkcje skóry | • wymienia warstwy skóry • przedstawia podstawowe funkcje skóry • wymienia wytwory naskórka • z pomocą nauczyciela omawia wykonane doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu | • omawia funkcje skóry i warstwy podskórnej • rozpoznaje na ilustracji lub schemacie warstwy skóry • samodzielnie omawia wykonane doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu | • wykazuje na konkretnych przykładach związek między budową a funkcjami skóry • opisuje funkcje poszczególnych wytworów naskórka • z pomocą nauczyciela wykonuje doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu | • na podstawie opisu wykonuje doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu | • wyszukuje odpowiednie informacje i planuje doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu |
5. Higiena i choroby skóry | • wymienia choroby skóry • podaje przykłady dolegliwości skóry • omawia zasady pielęgnacji skóry młodzieńczej | • opisuje stan zdrowej skóry • wskazuje konieczność dbania o dobry stan skóry • wymienia przyczyny grzybic skóry • wskazuje metody zapobiegania grzybicom skóry • klasyfikuje rodzaje oparzeń i odmrożeń skóry • omawia zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku oparzeń skóry | • omawia objawy dolegliwości skóry • wyjaśnia, czym są alergie skórne • wyjaśnia zależność między ekspozycją skóry na silne nasłonecznienie a rozwojem czerniaka • uzasadnia konieczność konsultacji lekarskiej w przypadku pojawienia się zmian na skórze | • ocenia wpływ promieni słonecznych na skórę • wyszukuje informacje o środkach kosmetycznych z filtrem UV przeznaczonych dla młodzieży • demonstruje zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku oparzeń skóry | • przygotowuje pytania i przeprowadza wywiad z lekarzem lub pielęgniarką na temat chorób skóry oraz profilaktyki czerniaka i grzybicy • wyszukuje w różnych źródłach informacje na temat chorób, profilaktyki i pielęgnacji skóry młodzieńczej do projektu edukacyjnego |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
III. Aparat ruchu | 6. Aparat ruchu. Budowa szkieletu | • wskazuje części bierną i czynną aparatu ruchu • podaje nazwy wskazanych elementów budowy szkieletu | • wskazuje na schemacie, rysunku i modelu szkielet osiowy oraz szkielet obręczy i kończyn | • wyjaśnia sposób działania części biernej i czynnej aparatu ruchu • wskazuje na związek budowy kości z ich funkcją w organizmie • rozpoznaje różne kształty kości | • wyjaśnia związek budowy kości z ich funkcją w organizmie | • klasyfikuje podane kości pod względem kształtów • na przykładzie własnego organizmu wykazuje związek budowy kości z ich funkcją |
7. Budowa i rola szkieletu osiowego | • wymienia elementy szkieletu osiowego • wymienia elementy budujące klatkę piersiową • podaje nazwy odcinków kręgosłupa | • wskazuje na modelu lub ilustracji mózgo- i trzewioczaszkę • wymienia narządy chronione przez klatkę piersiową • wskazuje na schemacie, rysunku i modelu elementy szkieletu osiowego | • wymienia kości budujące szkielet osiowy • charakteryzuje funkcje szkieletu osiowego • wyjaśnia związek budowy czaszki z pełnionymi przez nią funkcjami | • omawia rolę chrząstek w budowie klatki piersiowej • porównuje budowę poszczególnych odcinków kręgosłupa • rozpoznaje elementy budowy mózgoczaszki i trzewioczaszki | • analizuje związek budowy poszczególnych kręgów kręgosłupa z pełnioną przez nie funkcją • wykazuje związek budowy odcinków kręgosłupa z pełnioną przez nie funkcją | |
8. Szkielet kończyn oraz ich obręczy | • wymienia elementy budowy szkieletu kończyn oraz ich obręczy | • wskazuje na modelu lub schemacie kości kończyny górnej i kończyny dolnej • wymienia rodzaje połączeń kości • opisuje budowę stawu • rozpoznaje rodzaje stawów • odróżnia staw zawiasowy od stawu kulistego | • wymienia kości tworzące obręcze barkową i miedniczną • porównuje budowę kończyny górnej i dolnej • charakteryzuje połączenia kości • wyjaśnia związek budowy stawu z zakresem ruchu kończyny | • wykazuje związek budowy szkieletu kończyn z funkcjami kończyn górnej i dolnej • wykazuje związek budowy szkieletu obręczy kończyn z ich funkcjami | • charakteryzuje funkcje kończyn górnej i dolnej oraz wykazuje związek z funkcjonowaniem człowieka w środowisku | |
9. Kości – elementy składowe szkieletu | • opisuje budowę kości • omawia cechy fizyczne kości • wskazuje miejsce występowania szpiku kostnego • wymienia składniki chemiczne kości | • omawia na podstawie ilustracji doświadczenie wykazujące skład chemiczny kości | • wykonuje z pomocą nauczyciela doświadczenie wykazujące skład chemiczny kości • omawia znaczenie składników chemicznych kości • opisuje rolę szpiku kostnego | • wykonuje przygotowane doświadczenie wykazujące skład chemiczny kości • demonstruje na przykładzie cechy fizyczne kości | • planuje i samodzielnie wykonuje doświadczenie wykazujące skład chemiczny kości • wyszukuje odpowiednie informacje i przeprowadza doświadczenie ilustrujące wytrzymałość kości na złamanie |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
III. Aparat ruchu | 10. Budowa i znaczenie mięśni | • wymienia rodzaje tkanki mięśniowej • wskazuje położenie tkanek mięśniowej gładkiej i poprzecznie prążkowanej szkieletowej | • określa funkcje wskazanych mięśni szkieletowych • opisuje cechy tkanki mięśniowej • z pomocą nauczyciela wskazuje na ilustracji najważniejsze mięśnie szkieletowe | • rozpoznaje mięśnie szkieletowe wskazane na ilustracji • opisuje czynności mięśni wskazanych na schemacie • wyjaśnia, na czym polega antagonistyczne działanie mięśni • omawia warunki prawidłowej pracy mięśni | • określa warunki prawidłowej pracy mięśni • charakteryzuje budowę i funkcje mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych • przedstawia negatywny wpływ środków dopingujących na zdrowie człowieka | • na przykładzie własnego organizmu analizuje współdziałanie mięśni, ścięgien, kości i stawów w wykonywaniu ruchów |
11. Higiena i choroby aparatu ruchu | • wymienia naturalne krzywizny kręgosłupa • opisuje przyczyny powstawania wad postawy • wymienia choroby aparatu ruchu • wskazuje ślad stopy z płaskostopiem • omawia przedstawione na ilustracji wady podstawy | • rozpoznaje przedstawione na ilustracji wady postawy • opisuje urazy kończyn • omawia zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku urazów kończyn • omawia przyczyny chorób aparatu ruchu • omawia wady budowy stóp | • rozpoznaje naturalne krzywizny kręgosłupa • wyjaśnia przyczyny powstawania wad postawy • charakteryzuje zmiany zachodzące wraz z wiekiem w układzie kostnym • określa czynniki wpływające na prawidłowy rozwój muskulatury ciała • wyjaśnia przyczyny i skutki osteoporozy | • wyszukuje informacje dotyczące zapobiegania płaskostopiu • wyjaśnia konieczność stosowania rehabilitacji po przebytych urazach • planuje i demonstruje czynności udzielania pierwszej pomocy w przypadku urazów kończyn • analizuje przyczyny urazów ścięgien • przewiduje skutki przyjmowania nieprawidłowej postawy ciała | • wyszukuje i prezentuje ćwiczenia zapobiegające deformacjom kręgosłupa • wyszukuje i prezentuje ćwiczenia rehabilitacyjne likwidujące płaskostopie • uzasadnia konieczność regularnych ćwiczeń gimnastycznych dla prawidłowego funkcjonowania aparatu ruchu |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
IV. Układ pokarmowy | 12. Pokarm – budulec i źródło energii | • wymienia podstawowe składniki odżywcze • wymienia produkty spożywcze zawierające białko • podaje przykłady pokarmów, które są źródłem węglowodanów • wymienia pokarmy zawierające tłuszcze • omawia z pomocą nauczyciela przebieg doświadczenia wykrywającego obecność tłuszczów i skrobi w wybranych produktach spożywczych | • klasyfikuje składniki odżywcze na budulcowe i energetyczne • określa aminokwasy jako cząsteczki budulcowe białek • wskazuje rolę tłuszczów w organizmie • samodzielnie omawia przebieg doświadczenia wykrywającego obecność tłuszczów i skrobi w wybranych produktach spożywczych | • wyjaśnia znaczenie składników odżywczych dla organizmu • określa znaczenie błonnika w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego • uzasadnia konieczność systematycznego spożywania owoców i warzyw • porównuje pokarmy pełnowartościowe i niepełnowartościowe • analizuje etykiety produktów spożywczych pod kątem zawartości różnych składników odżywczych • przeprowadza z pomocą nauczyciela doświadczenie wykrywające obecność tłuszczów i skrobi w wybranych produktach spożywczych | • ilustruje na przykładach źródła składników odżywczych i wyjaśnia ich znaczenie dla organizmu • wyjaśnia związek między spożywaniem produktów białkowych a prawidłowym wzrostem ciała • omawia rolę aminokwasów egzogennych w organizmie • porównuje wartość energetyczną węglowodanów i tłuszczów • wyjaśnia skutki nadmiernego spożywania tłuszczów • samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykrywające obecność tłuszczów i skrobi w wybranych produktach spożywczych | • planuje i samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykrywające obecność tłuszczów i skrobi w wybranych produktach spożywczych • analizuje zależność między rodzajami spożywanych pokarmów a funkcjonowaniem organizmu |
13. Witaminy, sole mineralne, woda | • wymienia przykłady witamin rozpuszczalnych w wodzie i w tłuszczach • podaje przykład jednej awitaminozy • wymienia najważniejsze pierwiastki budujące ciała organizmów • podaje rolę dwóch wybranych makroelementów w organizmie człowieka • wymienia po trzy makroelementy i mikroelementy • omawia z pomocą nauczyciela przebieg doświadczenia dotyczącego wykrywania witaminy C | • wymienia witaminy rozpuszczalne w wodzie i w tłuszczach • wymienia skutki niedoboru witamin • wskazuje rolę wody w organizmie • omawia znaczenie makroelementów i mikroelementów w organizmie człowieka • omawia na schemacie przebieg doświadczenia dotyczącego wykrywania witaminy C | • charakteryzuje rodzaje witamin • przedstawia rolę i skutki niedoboru witamin: A, C, B6, B12, B9, D • przedstawia rolę i skutki niedoboru składników mineralnych: Mg, Fe, Ca • określa skutki niewłaściwej suplementacji witamin i składników mineralnych • na przygotowanym sprzęcie i z niewielką pomocą nauczyciela wykonuje doświadczenie dotyczące wykrywania witaminy C | • analizuje skutki niedoboru witamin, makroelementów i mikroelementów w organizmie • przewiduje skutki niedoboru wody w organizmie • samodzielnie wykonuje doświadczenie dotyczące witaminy C | • wyszukuje informacje dotyczące roli błonnika w prawidłowym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego • wyszukuje odpowiednie informacje, planuje i wykonuje doświadczenie dotyczące witaminy C |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
IV. Układ pokarmowy | 14. Budowa i rola układu pokarmowego | • wyjaśnia, na czym polega trawienie pokarmów • wymienia rodzaje zębów u człowieka • wymienia odcinki przewodu pokarmowego człowieka • omawia z pomocą nauczyciela przebieg doświadczenia badającego wpływ substancji zawartych w ślinie na trawienie skrobi | • opisuje rolę poszczególnych rodzajów zębów • wskazuje odcinki przewodu pokarmowego na planszy lub modelu • rozpoznaje wątrobę i trzustkę na schemacie • lokalizuje położenie wątroby i trzustki we własnym ciele • samodzielnie omawia przebieg doświadczenia badającego wpływ substancji zawartych w ślinie na trawienie skrobi | • rozpoznaje poszczególne rodzaje zębów człowieka • wykazuje rolę zębów w mechanicznej obróbce pokarmu • omawia funkcje poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego • lokalizuje odcinki przewodu pokarmowego i wskazuje odpowiednie miejsca na powierzchni swojego ciała • charakteryzuje funkcje wątroby i trzustki • przeprowadza z pomocą nauczyciela doświadczenie badające wpływ substancji zawartych w ślinie na trawienie skrobi | • omawia znaczenie procesu trawienia • opisuje etapy trawienia pokarmów w poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego • analizuje miejsca wchłaniania strawionego pokarmu i wody • samodzielnie przeprowadza doświadczenie badające wpływ substancji zawartych w ślinie na trawienie skrobi | • wyszukuje odpowiednie informacje, planuje i przeprowadza doświadczenie badające wpływ substancji zawartych w ślinie na trawienie skrobi • uzasadnia konieczność stosowania zróżnicowanej diety dostosowanej do potrzeb organizmu • uzasadnia konieczność dbałości o zęby |
15. Higiena i choroby układu pokarmowego | • określa zasady zdrowego żywienia • wymienia przykłady chorób układu pokarmowego • wymienia zasady profilaktyki chorób układu pokarmowego • według podanego wzoru oblicza indeks masy ciała • wymienia przyczyny próchnicy zębów | • wskazuje grupy pokarmów w piramidzie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej • wskazuje na zależność diety od zmiennych warunków zewnętrznych • układa jadłospis w zależności od zmiennych warunków zewnętrznych • wymienia choroby układu pokarmowego • analizuje indeks masy ciała swój i kolegów, wykazuje prawidłowości i odchylenia od normy • omawia zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku zakrztuszenia | • wyjaśnia znaczenie pojęcia wartość energetyczna pokarmu • wykazuje zależność między dietą a czynnikami, które ją warunkują • przewiduje skutki złego odżywiania się • wykazuje, że WZW A, WZW B i WZW C są chorobami związanymi z higieną układu pokarmowego • omawia zasady profilaktyki choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zatrucia pokarmowego i raka jelita grubego • analizuje indeks masy ciała w zależności od stosowanej diety | • wykazuje zależność między higieną odżywiania się a chorobami układu pokarmowego • demonstruje czynności udzielania pierwszej pomocy w przypadku zakrztuszenia • wskazuje zasady profilaktyki próchnicy zębów • wyjaśnia, dlaczego należy stosować dietę zróżnicowaną i dostosowaną do potrzeb organizmu (wiek, stan zdrowia, tryb życia, aktywność fizyczna, pora roku) • układa odpowiednią dietę dla uczniów z nadwagą i niedowagą | • przygotowuje i prezentuje wystąpienie w dowolnej formie na temat chorób związanych z zaburzeniami łaknienia i przemiany materii • uzasadnia konieczność badań przesiewowych w celu wykrywania wczesnych stadiów raka jelita grubego |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
V. Układ krążenia | 16. Budowa i funkcje krwi | • podaje nazwy elementów morfotycznych krwi • wymienia grupy krwi • wymienia składniki biorące udział w krzepnięciu krwi | • omawia funkcje krwi • wymienia grupy krwi i wyjaśnia, co stanowi podstawę ich wyodrębnienia • wyjaśnia, co to jest konflikt serologiczny | • omawia znaczenie krwi • charakteryzuje elementy morfotyczne krwi • omawia rolę hemoglobiny • przedstawia społeczne znaczenie krwiodawstwa • przewiduje skutki konfliktu serologicznego | • omawia zasady transfuzji krwi • wyjaśnia mechanizm krzepnięcia krwi • rozpoznaje elementy morfotyczne krwi na podstawie obserwacji mikroskopowej | • uzasadnia potrzebę wykonywania badań zapobiegających konfliktowi serologicznemu • analizuje wyniki laboratoryjnego badania krwi |
17. Krwiobiegi | • wymienia narządy układu krwionośnego • z pomocą nauczyciela omawia na podstawie ilustracji mały i duży obieg krwi | • omawia funkcje wybranego naczynia krwionośnego • porównuje budowę i funkcje żył, tętnic oraz naczyń włosowatych • opisuje funkcje zastawek żylnych | • porównuje krwiobiegi mały i duży • opisuje drogę krwi płynącej w małym i dużym krwiobiegu | • rozpoznaje poszczególne naczynia krwionośne na ilustracji • wykazuje związek budowy naczyń krwionośnych z pełnionymi przez nie funkcjami | • analizuje związek przepływu krwi w naczyniach z wymianą gazową | |
18. Budowa i działanie serca | • lokalizuje położenie serca we własnym ciele • wymienia elementy budowy serca • podaje prawidłową wartość pulsu i ciśnienia zdrowego człowieka | • rozpoznaje elementy budowy serca i naczynia krwionośnego na schemacie (ilustracji z podręcznika) • wyjaśnia, czym jest puls | • opisuje mechanizm pracy serca • omawia fazy cyklu pracy serca • mierzy koledze puls • wyjaśnia różnicę między ciśnieniem skurczowym a ciśnieniem rozkurczowym krwi | • wykazuje rolę zastawek w funkcjonowaniu serca • porównuje wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi • omawia doświadczenie wykazujące wpływ wysiłku fizycznego na zmiany tętna i ciśnienia krwi | • planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wysiłku fizycznego na zmiany tętna i ciśnienia krwi | |
19. Higiena i choroby układu krwionośnego | • wymienia choroby układu krwionośnego • omawia pierwszą pomoc w wypadku krwawień i krwotoków | • wymienia przyczyny chorób układu krwionośnego • wymienia czynniki wpływające korzystnie na funkcjonowanie układu krwionośnego | • analizuje przyczyny chorób układu krwionośnego • charakteryzuje objawy krwotoku żylnego i tętniczego • wyjaśnia, na czym polega białaczka i anemia • przedstawia znaczenie aktywności fizycznej i prawidłowej diety dla właściwego funkcjonowania układu krwionośnego | • przygotowuje portfolio na temat chorób układu krwionośnego • demonstruje pierwszą pomoc w wypadku krwotoków • wyjaśnia znaczenie badań profilaktycznych chorób układu krwionośnego | • wyszukuje i prezentuje w dowolnej formie materiały edukacyjne oświaty zdrowotnej na temat chorób społecznych: miażdżycy, nadciśnienia tętniczego i zawałów serca | |
20. Układ limfatyczny | • wymienia cechy układu limfatycznego • wymienia narządy układu limfatycznego | • opisuje budowę układu limfatycznego • omawia rolę węzłów chłonnych | • opisuje rolę układu limfatycznego | • rozpoznaje na ilustracji lub schemacie narządy układu limfatycznego | • porównuje układ limfatyczny z układem krwionośnym |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
V. Układ krążenia | 21. Budowa i funkcjonowanie układu odpornościowego | • wymienia elementy układu odpornościowego • wymienia rodzaje odporności • przedstawia różnice między surowicą a szczepionką | • wyróżnia odporność swoistą i nieswoistą, czynną i bierną, naturalną i sztuczną • definiuje szczepionkę i surowicę jako czynniki odpowiadające za odporność nabytą | • omawia rolę elementów układu odpornościowego • charakteryzuje rodzaje odporności • określa zasadę działania szczepionki i surowicy | • wyjaśnia mechanizm działania odporności swoistej • opisuje rodzaje leukocytów • odróżnia działanie szczepionki od działania surowicy | • analizuje wykaz szczepień w swojej książeczce zdrowia • ocenia znaczenie szczepień |
22. Zaburzenia funkcjo- nowania układu odpornościowego | • wymienia czynniki mogące wywołać alergie • opisuje objawy alergii | • określa przyczynę choroby AIDS • wyjaśnia, na czym polega transplantacja narządów • podaje przykłady narządów, które można przeszczepiać | • wyjaśnia sposób zakażenia HIV • wskazuje drogi zakażenia się HIV • wskazuje zasady profilaktyki AIDS | • uzasadnia, że alergia jest związana z nadwrażliwością układu odpornościowego • ilustruje przykładami znaczenie transplantologii | • przedstawia znaczenie przeszczepów oraz zgody na transplantację narządów po śmierci | |
VI. Układ oddechowy | 23. Budowa i rola układu oddechowego | • wymienia odcinki układu oddechowego • rozpoznaje na ilustracji narządy układu oddechowego | • omawia funkcje elementów układu oddechowego • opisuje rolę nagłośni • na podstawie własnego organizmu przedstawia mechanizm wentylacji płuc | • wyróżnia drogi oddechowe i narządy wymiany gazowej • wykazuje związek budowy elementów układu oddechowego z pełnionymi funkcjami | • odróżnia głośnię i nagłośnię • demonstruje mechanizm modulacji głosu • definiuje płuca jako miejsce wymiany gazowej • wykazuje związek między budową a funkcją płuc | • wykonuje z dowolnych materiałów model układu oddechowego • wyszukuje odpowiednie metody i bada pojemność własnych płuc |
24. Mechanizm wymiany gazowej | • wymienia narządy biorące udział w procesie wentylacji płuc • demonstruje na sobie mechanizm wdechu i wydechu • z pomocą nauczyciela omawia doświadczenie wykrywające obecność CO2 w wydychanym powietrzu | • wskazuje różnice w ruchach klatki piersiowej i przepony podczas wdechu i wydechu • przedstawia rolę krwi w transporcie gazów oddechowych • omawia zawartość gazów w powietrzu wdychanym i wydychanym • oblicza liczbę wdechów i wydechów przed wysiłkiem fizycznym i po nim • z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykrywające obecność CO2 w wydychanym powietrzu | • wyróżnia procesy wentylacji płuc i oddychania komórkowego • opisuje dyfuzję O2 i CO2 zachodzącą w pęcherzykach płucnych • wyjaśnia zależność między liczbą oddechów a wysiłkiem fizycznym • na przygotowanym sprzęcie samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykrywające obecność CO2 w wydychanym powietrzu | • interpretuje wyniki doświadczenia wykrywającego CO2 w wydychanym powietrzu • przedstawia graficznie zawartość gazów w powietrzu wdychanym i wydychanym • analizuje proces wymiany gazowej w płucach i tkankach • omawia obserwację dotyczącą wpływu wysiłku fizycznego na częstość oddechów • samodzielnie przygotowuje zestaw laboratoryjny i przeprowadza doświadczenie wykazujące obecność CO2 w wydychanym powietrzu | • planuje i wykonuje obserwację wpływu wysiłku fizycznego na częstość oddechów • wyszukuje odpowiednie informacje, planuje i samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykazujące obecność CO2 w wydychanym powietrzu |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
VI. Układ oddechowy | 25. Oddychanie komórkowe | • definiuje mitochondrium jako miejsce oddychania komórkowego • wskazuje ATP jako nośnik energii | • zapisuje słownie równanie reakcji chemicznej ilustrujące utlenianie glukozy | • określa znaczenie oddychania komórkowego • zapisuje za pomocą symboli chemicznych równanie reakcji ilustrujące utlenianie glukozy • omawia rolę ATP w organizmie | • wyjaśnia sposób magazynowania energii w ATP | • opisuje zależność między ilością mitochondriów a zapotrzebowaniem narządów na energię |
26. Higiena i choroby układu oddechowego | • definiuje kichanie i kaszel jako reakcje obronne organizmu • wymienia choroby układu oddechowego • wymienia czynniki wpływające na prawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego | • wskazuje źródła infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych • określa sposoby zapobiegania chorobom układu oddechowego • opisuje przyczyny astmy • omawia zasady postępowania w przypadku utraty oddechu • omawia wpływ zanieczyszczeń pyłowych na prawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego | • podaje objawy wybranych chorób układu oddechowego • wyjaśnia związek między wdychaniem powietrza przez nos a profilaktyką chorób układu oddechowego • opisuje zasady profilaktyki anginy, gruźlicy i raka płuc • rozróżnia czynne i bierne palenie tytoniu | • wykazuje zależność między zanieczyszczeniem środowiska a zachorowalnością na astmę • demonstruje zasady udzielania pierwszej pomocy w wypadku zatrzymania oddechu • analizuje wpływ palenia tytoniu na funkcjonowanie układu oddechowego • wyszukuje w dowolnych źródłach informacje na temat przyczyn rozwoju raka płuc | • przeprowadza według podanego schematu i pod opieką nauczyciela badanie zawartości substancji smolistych w jednym papierosie • przeprowadza wywiad w przychodni zdrowia na temat profilaktyki chorób płuc | |
VII. Układ wydalniczy | 27. Budowa i działanie układu wydalniczego | • wymienia przykłady substancji, które są wydalane przez organizm człowieka • wymienia narządy układu wydalniczego | • wyjaśnia pojęcia wydalanie i defekacja • wymienia drogi wydalania zbędnych produktów przemiany materii • wymienia CO2 i mocznik jako zbędne produkty przemiany materii | • porównuje wydalanie i defekację • omawia na podstawie ilustracji proces powstawania moczu • wskazuje na modelu lub ilustracji miejsce powstawania moczu pierwotnego • opisuje sposoby wydalania mocznika i CO2 | • rozpoznaje na modelu lub materiale świeżym warstwy budujące nerkę • omawia rolę układu wydalniczego w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu | • wykonuje z dowolnego materiału model układu moczowego • tworzy schemat przemian substancji odżywczych od zjedzenia do wydalenia |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
VII. Układ wydalniczy | 28. Higiena i choroby układu wydalniczego | • wymienia zasady higieny układu wydalniczego • wymienia choroby układu wydalniczego | • wskazuje na zakażenia dróg moczowych i kamicę nerkową jako choroby układu wydalniczego • wymienia badania stosowane w profilaktyce tych chorób • określa dzienne zapotrzebowanie organizmu człowieka na wodę | • omawia przyczyny chorób układu wydalniczego • omawia na ilustracji przebieg dializy • wyjaśnia znaczenie wykonywania badań kontrolnych moczu • wskazuje na konieczność okresowego wykonywania badań kontrolnych moczu | • uzasadnia konieczność picia dużych ilości wody podczas leczenia chorób nerek • ocenia rolę dializy w ratowaniu życia • uzasadnia konieczność regularnego opróżniania pęcherza moczowego | • analizuje własne wyniki laboratoryjnego badania moczu i na tej podstawie określa stan zdrowia własnego układu wydalniczego |
VIII. Regulacja nerwowo-hormonalna | 29. Budowa i funkcjonowanie układu dokrewnego | • wymienia gruczoły dokrewne • wymienia przykłady hormonów • wskazuje na ilustracji położenie najważniejszych gruczołów dokrewnych | • klasyfikuje gruczoły na gruczoły wydzielania zewnętrznego i wewnętrznego • wyjaśnia pojęcie gruczoł dokrewny • wyjaśnia, czym są hormony • podaje przyczyny cukrzycy | • określa cechy hormonów • przyporządkowuje hormony do odpowiednich gruczołów, które je wytwarzają • charakteryzuje działanie insuliny i glukagonu | • przedstawia biologiczną rolę hormonu wzrostu, tyroksyny, insuliny, adrenaliny, testosteronu, estrogenów • omawia znaczenie swoistego działania hormonów • wyjaśnia, na czym polega antagonistyczne działanie insuliny i glukagonu | • uzasadnia, że nie należy bez konsultacji z lekarzem przyjmować preparatów i leków hormonalnych |
30. Zaburzenia funkcjonowania układu dokrewnego | • wymienia skutki nadmiaru i niedoboru hormonu wzrostu | • wyjaśnia pojęcie równowaga hormonalna | • interpretuje skutki nadmiaru i niedoboru hormonów | • uzasadnia związek niedoboru insuliny z cukrzycą | • analizuje i wykazuje różnice między cukrzycą typu 1 i 2 | |
31. Budowa i rola układu nerwowego | • wymienia funkcje układu nerwowego • wymienia elementy budowy ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego • rozpoznaje na ilustracji ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy | • opisuje elementy budowy komórki nerwowej • wskazuje na ilustracji neuronu przebieg impulsu nerwowego • wyróżnia somatyczny i autonomiczny układ nerwowy | • opisuje funkcje układu nerwowego • porównuje działanie układów nerwowego i dokrewnego • wykazuje związek budowy komórki nerwowej z jej funkcją • omawia działanie ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego | • wyjaśnia sposób działania synapsy • charakteryzuje funkcje somatycznego i autonomicznego układu nerwowego • porównuje funkcje współczulnej i przywspółczulnej części autonomicznego układu nerwowego | • ocenia rolę regulacji nerwowo-hormonalnej w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
VIII. Regulacja nerwowo-hormonalna | 32. Ośrodkowy układ nerwowy | • wskazuje na ilustracji najważniejsze elementy mózgowia • wymienia mózgowie i rdzeń kręgowy jako narządy ośrodkowego układu nerwowego | • wskazuje elementy budowy rdzenia kręgowego na ilustracji | • opisuje budowę rdzenia kręgowego • objaśnia na ilustracji budowę mózgowia | • określa mózgowie jako jednostkę nadrzędną w stosunku do pozostałych części układu nerwowego | • uzasadnia nadrzędną funkcję mózgowia w stosunku do pozostałych części układu nerwowego |
33. Obwodowy układ nerwowy. Odruchy | • wymienia rodzaje nerwów obwodowych • podaje po trzy przykłady odruchów warunkowych i bezwarunkowych | • wyróżnia włókna czuciowe i ruchowe • omawia na podstawie ilustracji drogę impulsu nerwowego w łuku odruchowym • odróżnia odruchy warunkowe i bezwarunkowe | • wyjaśnia różnicę między odruchem warunkowym a bezwarunkowym • charakteryzuje odruchy warunkowe i bezwarunkowe • przedstawia graficznie drogę impulsu nerwowego w łuku odruchowym | • przedstawia rolę odruchów warunkowych w procesie uczenia się • na podstawie rysunku wyjaśnia mechanizm odruchu kolanowego | • dowodzi znaczenia odruchów warunkowych i bezwarunkowych w życiu człowieka • demonstruje na koledze odruch kolanowy i wyjaśnia działanie tego odruchu | |
34. Higiena i choroby układu nerwowego | • wymienia czynniki wywołujące stres • podaje przykłady trzech chorób spowodowanych stresem | • wymienia sposoby radzenia sobie ze stresem • wymienia przykłady chorób układu nerwowego • przyporządkowuje wybranym chorobom układu nerwowego charakterystyczne objawy | • wyjaśnia dodatni i ujemny wpływ stresu na funkcjonowanie organizmu • opisuje przyczyny nerwic • rozpoznaje cechy depresji • wymienia choroby układu nerwowego: padaczkę, autyzm, stwardnienie rozsiane, chorobę Alzheimera | • analizuje przyczyny chorób układu nerwowego • omawia wpływ snu na procesy uczenia się i zapamiętywania oraz na odporność organizmu • charakteryzuje objawy depresji, padaczki, autyzmu, stwardnienia rozsianego, choroby Alzheimera | • analizuje związek między prawidłowym wysypianiem się a funkcjonowaniem organizmu | |
IX. Narządy zmysłów | 35. Budowa i działanie narządu wzroku | • omawia znaczenie zmysłów w życiu człowieka • rozróżnia w narządzie wzroku aparat ochronny oka i gałkę oczną • wymienia elementy wchodzące w skład aparatu ochronnego oka • rozpoznaje na ilustracji elementy budowy oka | • opisuje funkcje elementów aparatu ochronnego oka • wyjaśnia pojęcie akomodacja oka • omawia znaczenie adaptacji oka • omawia funkcje elementów budowy oka | • określa funkcję aparatu ochronnego oka • wykazuje związek budowy elementów oka z pełnionymi przez nie funkcjami • opisuje drogę światła w oku • wskazuje lokalizację receptorów wzroku • ilustruje w formie prostego rysunku drogę światła w oku i powstawanie obrazu na siatkówce | • omawia powstawanie obrazu na siatkówce • planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące reakcję tęczówki na światło o różnym natężeniu • ilustruje za pomocą prostego rysunku drogę światła w oku i powstawanie obrazu na siatkówce oraz wyjaśnia rolę soczewki w tym procesie | • przeprowadza doświadczenie wykazujące obecność tarczy nerwu wzrokowego w oku • ilustruje za pomocą prostego rysunku drogę światła w oku oraz z użyciem odpowiedniej terminologii tłumaczy powstawanie i odbieranie wrażeń wzrokowych |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
IX. Narządy zmysłów | 36. Ucho – narząd słuchu i równowagi | • rozpoznaje na ilustracji elementy budowy ucha • wyróżnia ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne | • wskazuje na ilustracji położenie narządu równowagi • wymienia funkcje poszczególnych elementów ucha | • charakteryzuje funkcje poszczególnych elementów ucha • omawia funkcje ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego | • wyjaśnia mechanizm odbierania i rozpoznawania dźwięków • wskazuje lokalizację receptorów słuchu i równowagi w uchu • wyjaśnia zasadę działania narządu równowagi | • analizuje przebieg bodźca słuchowego, uwzględniając przetwarzanie fal dźwiękowych na impulsy nerwowe |
37. Higiena oka i ucha | • wymienia wady wzroku • omawia zasady higieny oczu • wymienia choroby oczu i uszu | • rozpoznaje na ilustracji krótkowzroczność i dalekowzroczność • definiuje hałas jako czynnik powodujący głuchotę • omawia przyczyny powstawania wad wzroku | • charakteryzuje wady wzroku • wyjaśnia, na czym polega daltonizm i astygmatyzm • charakteryzuje choroby oczu • omawia sposób korygowania wad wzroku | • rozróżnia rodzaje soczewek korygujących wady wzroku • analizuje, w jaki sposób nadmierny hałas może spowodować uszkodzenie słuchu | • wyszukuje informacje na temat źródeł hałasu w swoim miejscu zamieszkania • analizuje źródła hałasu w najbliższym otoczeniu i wskazuje na sposoby jego ograniczenia | |
38. Zmysły powonienia, smaku i dotyku | • przedstawia rolę zmysłów powonienia, smaku i dotyku • wskazuje rozmieszczenie receptorów powonienia, smaku i dotyku • wymienia podstawowe smaki • wymienia bodźce odbierane przez receptory skóry • omawia rolę węchu w ocenie pokarmów | • wymienia rodzaje kubków smakowych • omawia doświadczenie dotyczące rozmieszczenia kubków smakowych na języku | • wskazuje położenie kubków smakowych na języku • z niewielką pomocą nauczyciela wykonuje doświadczenie dotyczące rozmieszczenia kubków smakowych na języku | • uzasadnia, że skóra jest narządem dotyku • analizuje znaczenie wolnych zakończeń nerwowych w skórze • wykonuje na podstawie opisu doświadczenie dotyczące rozmieszczenia kubków smakowych na języku | • planuje i wykonuje doświadczenie dotyczące rozmieszczenia kubków smakowych na języku | |
X. Rozmnażanie i rozwój człowieka | 39. Męski układ rozrodczy | • wymienia męskie narządy rozrodcze • wskazuje na ilustracji męskie narządy rozrodcze • wymienia męskie cechy płciowe | • omawia budowę plemnika i wykonuje jego schematyczny rysunek • omawia proces powstawania nasienia • określa funkcję testosteronu • wymienia funkcje męskiego układu rozrodczego | • opisuje funkcje poszczególnych elementów męskiego układu rozrodczego | • uzasadnia, że główka plemnika jest właściwą gametą męską • wykazuje zależność między produkcją hormonów płciowych a zmianami zachodzącymi w ciele mężczyzny | • wyjaśnia wspólną funkcjonalność prącia jako narządu wydalania i narządu rozrodczego |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
X. Rozmnażanie i rozwój człowieka | 40. Żeński układ rozrodczy | • wymienia żeńskie narządy rozrodcze • wskazuje na ilustracji żeńskie narządy rozrodcze • wymienia żeńskie cechy płciowe | • opisuje funkcje żeńskiego układu rozrodczego | • charakteryzuje pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowe żeńskie cechy płciowe • opisuje funkcje wewnętrznych narządów rozrodczych | • wykazuje związek budowy komórki jajowej z pełnioną przez nią funkcją | • analizuje podobieństwa i różnice w budowie męskich i żeńskich układów narządów: rozrodczego i wydalniczego |
41. Funkcjonowanie żeńskiego układu rozrodczego | • wymienia żeńskie hormony płciowe • wymienia kolejne fazy cyklu miesiączkowego | • wskazuje w cyklu miesiączkowym dni płodne i niepłodne • definiuje jajnik jako miejsce powstawania komórki jajowej | • interpretuje ilustracje przebiegu cyklu miesiączkowego | • omawia zmiany hormonalne i zmiany w macicy zachodzące w trakcie cyklu miesiączkowego • analizuje rolę ciałka żółtego | • wyznacza dni płodne i niepłodne u kobiet w różnych dniach cyklu miesiączkowego i z różną długością cyklu | |
42. Rozwój człowieka – od poczęcia do narodzin | • wymienia nazwy błon płodowych • podaje długość trwania rozwoju płodowego • wymienia zmiany zachodzące w organizmie kobiety podczas ciąży | • porządkuje etapy rozwoju zarodka od zapłodnienia do zagnieżdżenia • wyjaśnia znaczenie pojęcia zapłodnienie • omawia zasady higieny zalecane dla kobiet ciężarnych • podaje czas trwania ciąży • omawia wpływ różnych czynników na prawidłowy rozwój zarodka i płodu | • charakteryzuje funkcje błon płodowych • charakteryzuje okres rozwoju płodowego • wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w organizmie kobiety podczas ciąży • charakteryzuje etapy porodu | • analizuje funkcje łożyska • uzasadnia konieczność przestrzegania zasad higieny przez kobiety w ciąży • omawia mechanizm powstawania ciąży pojedynczej i mnogiej | • wyszukuje w różnych źródłach informacje na temat rozwoju prenatalnego | |
43. Rozwój człowieka – od narodzin do starości | • wymienia etapy życia człowieka • wymienia rodzaje dojrzałości | • określa zmiany rozwojowe u swoich rówieśników • opisuje objawy starzenia się organizmu • wymienia różnice w tempie dojrzewania dziewcząt i chłopców | • charakteryzuje wskazane okresy rozwojowe • przedstawia cechy oraz przebieg fizycznego, psychicznego i społecznego dojrzewania człowieka | • analizuje różnice między przekwitaniem a starością • przyporządkowuje okresom rozwojowym zmiany zachodzące w organizmie | • tworzy w dowolnej formie prezentację na temat dojrzewania • tworzy portfolio ze zdjęciami swojej rodziny, której członkowie znajdują się w różnych okresach rozwoju |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
X. Rozmnażanie i rozwój człowieka | 44. Higiena i choroby układu rozrodczego | • wymienia choroby układu rozrodczego • wymienia choroby przenoszone drogą płciową • wymienia naturalne i sztuczne metody planowania rodziny | • wskazuje kontakty płciowe jako potencjalne źródło zakażenia układu rozrodczego • przyporządkowuje chorobom źródła zakażenia • wyjaśnia różnicę między nosicielstwem HIV a chorobą AIDS • wymienia drogi zakażenia wirusami: HIV, HBV, HCV i HPV • przedstawia podstawowe zasady profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciową | • wyjaśnia konieczność regularnych wizyt u ginekologa • przyporządkowuje chorobom ich charakterystyczne objawy • omawia zasady profilaktyki chorób wywoływanych przez wirusy: HIV, HBV, HCV i HPV • porównuje naturalne i sztuczne metody planowania rodziny | • wymienia ryzykowne zachowania seksualne, które mogą prowadzić do zakażenia HIV • przewiduje indywidualne i społeczne skutki zakażenia wirusami: HIV, HBV, HCV i HPV • uzasadnia konieczność wykonywania badań kontrolnych jako sposobu wczesnego wykrywania raka piersi, raka szyjki macicy i raka prostaty | • wyszukuje w różnych źródłach informacje na temat planowanych szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka, który wywołuje raka szyjki macicy • ocenia naturalne i sztuczne metody antykoncepcji |
XI. Równowaga wewnętrzna organizmu | 45. Równowaga wewnętrzna organizmu – homeostaza | • własnymi słowami wyjaśnia, na czym polega homeostaza • wyjaśnia mechanizm termoregulacji u człowieka • wskazuje drogi wydalania wody z organizmu | • wykazuje na podstawie wcześniej zdobytej wiedzy zależność działania układów pokarmowego i krwionośnego • opisuje, jakie układy narządów mają wpływ na regulację poziomu wody we krwi | • wyjaśnia, na czym polega homeostaza • na podstawie wcześniej zdobytej wiedzy wykazuje zależność działania układów: nerwowego, pokarmowego i krwionośnego • na podstawie wcześniej zdobytej wiedzy wyjaśnia mechanizm regulacji poziomu glukozy we krwi | • na podstawie wcześniej zdobytej wiedzy wykazuje zależność działania poszczególnych układów narządów w organizmie człowieka • na podstawie wcześniej zdobytej wiedzy wyjaśnia, jakie układy narządów biorą udział w mechanizmie regulacji poziomu glukozy we krwi | • analizuje i wykazuje rolę regulacji nerwowo- -hormonalnej w utrzymaniu homeostazy |
Dział |
Temat | Poziom wymagań | ||||
ocena dopuszczająca | ocena dostateczna | ocena dobra | ocena bardzo dobra | ocena celująca | ||
XI. Równowaga wewnętrzna organizmu | 46. Choroba – zaburzenie homeostazy | • omawia wpływ trybu życia na stan zdrowia człowieka • podaje przykłady trzech chorób zakaźnych wraz z czynnikami, które je wywołują • wymienia choroby cywilizacyjne • wymienia najczęstsze przyczyny nowotworów | • opisuje zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne • podaje przykłady wpływu środowiska na życie i zdrowie człowieka • przedstawia znaczenie aktywności fizycznej dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka • przedstawia podstawowe zasady profilaktyki chorób nowotworowych • klasyfikuje podaną chorobę do grupy chorób cywilizacyjnych lub zakaźnych • omawia znaczenie szczepień ochronnych • wskazuje alergie jako skutek zanieczyszczenia środowiska • wskazuje metody zapobiegania chorobom cywilizacyjnym | • charakteryzuje czynniki wpływające na zdrowie człowieka • przedstawia znaczenie pojęć zdrowie i choroba • rozróżnia zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne • wymienia najważniejsze choroby człowieka wywoływane przez wirusy, bakterie, protisty i pasożyty zwierzęce oraz przedstawia zasady profilaktyki tych chorób • podaje kryterium podziału chorób na choroby zakaźne i cywilizacyjne • podaje przykłady szczepień obowiązkowych i nieobowiązkowych • wyjaśnia przyczyny powstawania chorób społecznych | • wykazuje wpływ środowiska na zdrowie • uzasadnia, że antybiotyki i inne leki należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza (dawka, godziny przyjmowania leku i długość kuracji) • dowodzi, że stres jest przyczyną chorób cywilizacyjnych • uzasadnia, że nerwice są chorobami cywilizacyjnymi • uzasadnia konieczność okresowego wykonywania podstawowych badań kontrolnych | • formułuje argumenty przemawiające za tym, że nie należy bez wyraźnej potrzeby przyjmować ogólnodostępnych leków oraz suplementów |
47. Uzależnienia | • podaje przykłady używek • wymienia skutki zażywania niektórych substancji psychoaktywnych na stan zdrowia | • przedstawia negatywny wpływ na zdrowie człowieka niektórych substancji psychoaktywnych oraz nadużywania kofeiny i niektórych leków (zwłaszcza oddziałujących na psychikę) | • opisuje wpływ palenia tytoniu na zdrowie • omawia skutki działania alkoholu na funkcjonowanie organizmu • wyjaśnia mechanizm powstawania uzależnień • wyjaśnia znaczenie profilaktyki uzależnień | • wykazuje zależność między przyjmowaniem używek a powstawaniem nałogu • wskazuje alternatywne zajęcia pomagające uniknąć uzależnień | • wykonuje w dowolnej formie prezentację na temat profilaktyki uzależnień |
Wymagania na poszczególne oceny[1] | ||||
konieczne (ocena dopuszczająca) | podstawowe (ocena dostateczna) | rozszerzające (ocena dobra) | dopełniające (ocena bardzo dobra) | wykraczające (ocena celująca) |
1. Środowisko przyrodnicze Polski | ||||
Uczeń: · podaje cechy położenia Polski w Europie na podstawie mapy ogólnogeograficznej · podaje całkowitą powierzchnię Polski • wymienia kraje sąsiadujące z Polską • wymienia najważniejsze wydarzenia z przeszłości geologicznej Polski • wyjaśnia znaczenie terminów:plejstocen, holocen • wyjaśnia znaczenie terminurzeźba polodowcowa(glacjalna) • wymienia formy terenu utworzone • wymienia pasy rzeźby terenu Polski • wymienia główne rodzaje skał • wyjaśnia znaczenie terminów:ciśnienie atmosferyczne, niż baryczny, wyż baryczny • wymienia cechy klimatu morskiego • podaje nazwy mas powietrza napływających nad terytorium Polski • wymienia elementy klimatu • wyjaśnia znaczenie terminu średnia dobowa temperatura powietrza • wymienia czynniki, które warunkują zróżnicowanie temperatury powietrza • określa przeważający kierunek wiatrów w Polsce · wyjaśnia znaczenie terminu przepływ · wyjaśnia znaczenie terminów: źródło, rzeka główna, dopływ, system rzeczny, dorzecze, zlewisko, ujście deltowe, ujście lejkowate • wskazuje na mapie główne rzeki Europy i Polski • wyjaśnia znaczenie terminów: powódź, dolina rzeczna, koryto rzeczne, obszar zalewowy, sztuczny zbiornik wodny, retencja naturalna • wymienia przyczyny powodzi w Polsce · określa na podstawie mapy ogólnogeograficznej położenie Morza Bałtyckiego · wskazuje na mapie Morza Bałtyckiego jego największe zatoki, wyspy i cieśniny · omawia linię brzegową Bałtyku • podaje główne cechy fizyczne Bałtyku • wyjaśnia znaczenie terminów: gleba, czynniki glebotwórcze, poziomy glebowe • wymienia typy gleb w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminu lesistość • wymienia różne rodzaje lasów w Polsce • wymienia formy ochrony przyrody • wskazuje parki narodowena mapie Polski | Uczeń: · omawia cechy położenia Europy i Polskina podstawie mapy ogólnogeograficznej · opisuje granicę między Europą a Azją · odczytuje szerokość geograficzną • wskazuje na mapie przebieg granic Polski • omawia proces powstawania gór • wymienia ruchy górotwórcze, które zachodziływ Europie i w Polsce • wymienia i wskazuje na mapie ogólnogeograficznej góry fałdowe, zrębowe oraz wulkaniczne w Europie • omawia zlodowacenia na obszarze Polski • opisuje nizinne i górskie formy polodowcowe • porównuje krzywą hipsograficzną Polski i Europy • dokonuje podziału surowców mineralnych • podaje cechyklimatu Polski • podaje zróżnicowanie długości okresu wegetacyjnego w Polsce na podstawie mapy tematycznej • opisuje wody powierzchniowe Europy na podstawie mapy ogólnogeograficznej • rozpoznaje typy ujść rzecznych • opisuje zjawisko powodzi · wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Polski obszary zagrożone powodzią · wskazuje na mapie Polski rozmieszczenie największych sztucznych zbiorników wodnych · omawia wielkość i głębokość Bałtyku • charakteryzuje temperaturę wód oraz zasolenie Bałtyku na tle innych mórz świata • opisuje świat roślin i zwierząt Bałtyku · opisuje wybrane typy gleb w Polsce • przedstawia na podstawie mapy tematycznej rozmieszczenie gleb • omawia na podstawie danych statystycznych wskaźnik lesistości Polski • omawia strukturę gatunkową lasów • podaje przykłady rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i pomników przyrody na obszarze wybranego regionu · charakteryzuje wybrane parki narodowe w Polsce | Uczeń: · oblicza rozciągłość południkową · opisuje dzieje Ziemi · wyjaśnia, jak powstał węgiel kamienny · charakteryzuje na podstawie map geologicznych obszar Polski na tle struktur geologicznych Europy · opisuje cechy różnych typów genetycznych gór · przedstawia współczesne obszary występowania lodowców na Ziemi · charakteryzuje działalność rzeźbotwórczą lądolodu i lodowców górskich na obszarze Polski · omawia na podstawie mapy ogólnogeograficznej cechy ukształtowania powierzchni Europy · opisuje rozmieszczenie surowców mineralnych w Polsce na podstawie mapy tematycznej · omawia warunki klimatyczne w Europie · charakteryzuje czynniki kształtujące klimat w Polsce · omawia wpływ głównych mas powietrza na klimat i pogodę w Polsce · odczytuje wartości temperatury powietrza i wielkość opadów atmosferycznych z klimatogramów · wyjaśnia, jak powstają najważniejsze wiatry lokalne w Polsce · wyjaśnia, na czym polega asymetria dorzeczy Wisły i Odry · opisuje na podstawie mapy cechy oraz walory Wisły i Odry • wymienia czynniki sprzyjające powodziom w Polsce · określa rolę przeciwpowodziową sztucznych zbiorników · charakteryzuje i rozpoznaje typy wybrzeży Bałtyku · omawia powstawanie gleby · wyróżnia najważniejsze cechy wybranych typów gleb na podstawie profili glebowych · omawia funkcje lasów · omawia na podstawie mapy Polski przestrzenne zróżnicowanie lesistości · ocenia rolę parków narodowych | Uczeń: · rozróżnia konsekwencje położenia geograficznego oraz politycznego Polski • charakteryzuje jednostki geologiczne Polski • wskazuje na mapach Europy i Polski obszary, na których występowały ruchy górotwórcze • przedstawia proces powstawania lodowców • wykazuje pasowość rzeźby terenu Polski • przedstawia czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni Polski • rozpoznaje główne skały występujące • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania surowców mineralnych • opisuje pogodę kształtowaną przez główne masy powietrza napływające nad teren Polski • opisuje na podstawie map tematycznych rozkład temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych w Polsce • omawia ważniejsze typy jezior w Polsce • analizuje konsekwencje stosowania różnych metod ochrony przeciwpowodziowej · omawia największe powodzie w Polsce • omawia niszczącą i budującą działalność Bałtyku • omawia procesy i czynniki glebotwórcze • opisuje typy lasów w Polsce • opisuje unikalne na skalę światową obiekty przyrodnicze objęte ochroną
| Uczeń: · wykazuje konsekwencje rozciągłości południkowej i rozciągłości równoleżnikowej Polski i Europy · wykazuje zależność między występowaniem ruchów górotwórczych w Europie a współczesnym ukształtowaniem powierzchni Polski • wykazuje zależność między występowaniem zlodowaceń w Europie a współczesnym ukształtowaniem powierzchni Polski • opisuje wpływ wydobycia surowców mineralnych na środowisko przyrodnicze • wykazuje wpływ zmienności pogody • ocenia znaczenie gospodarcze rzek • omawia na wybranych przykładach wpływ wylesiania dorzeczy, regulacji koryt rzecznych, stanu wałów przeciwpowodziowych, zabudowy obszarówzalewowych i sztucznych zbiorników wodnych na wezbrania oraz występowanie i skutki powodzi w Polsce • wymienia główne źródła zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego • ocenia przydatność przyrodniczą • podaje argumenty przemawiające · planuje wycieczkę do parku narodowego lub rezerwatu przyrody
|
2. Ludność i urbanizacja w Polsce | ||||
Uczeń: · wymienia nazwy państw sąsiadujących · wskazuje na mapie administracyjnej Polski poszczególne województwa i ich stolice · wyjaśnia znaczenie terminów: przyrost naturalny, współczynnik przyrostu naturalnego, wyż demograficzny, niż demograficzny · wymienia na podstawie danych statystycznych państwa o różnym współczynniku przyrostu naturalnego · wyjaśnia znaczenie terminów: piramida płci i wieku, średnia długość trwania życia · odczytuje dane dotyczące struktury płci i wieku oraz średniej długości trwania życia w Polsce na podstawie danych statystycznych · wyjaśnia znaczenie terminu gęstość zaludnienia · wymienia czynniki wpływające · wyjaśnia znaczenie terminów: migracja, emigracja, imigracja, saldo migracji, przyrost rzeczywisty, współczynnik przyrostu rzeczywistego · wyjaśnia znaczenie terminu migracje wewnętrzne · wymienia przyczyny migracji wewnętrznych · odczytuje dane dotyczące wielkości · wymienia główne skupiska Polonii · wymienia mniejszości narodowe · wskazuje na mapie Polski regiony zamieszkiwane przez mniejszości narodowe · wyjaśnia znaczenie terminów: struktura zatrudnienia, bezrobocie, stopa bezrobocia, ludność aktywna zawodowo · odczytuje z danych statystycznych wielkość zatrudnienia w poszczególnych sektorach gospodarki · odczytuje z mapy zróżnicowanie przestrzenne bezrobocia w Polsce · wyjaśnia znaczenie terminów:miasto, wskaźnik urbanizacji, aglomeracja monocentryczna, aglomeracja policentryczna (konurbacja) · wymienia największe miasta Polski · wymienia funkcje miast · odczytuje z danych statystycznych wskaźnik urbanizacji w Polsce · wymienia przyczyny migracji do stref podmiejskich · wymienia przyczyny wyludniania się wsi oddalonych od dużych miast | Uczeń: · wymienia przykłady terytoriów zależnych należących do państw europejskich • prezentuje na podstawie danych statystycznych zmiany liczby ludności Europy i Polski po II wojnie światowej • omawia na podstawie wykresu przyrost naturalny w Polsce w latach 1946–2018 • omawia przestrzenne zróżnicowanie współczynnika przyrostu naturalnego • omawia na podstawie danych statystycznych średnią długość trwania życia Polaków na tle europejskich społeczeństw • wyjaśnia, czym są ekonomiczne grupy wieku · wyjaśnia przyczyny zróżnicowania gęstości zaludnienia w Polsce · omawia na podstawie mapy tematycznej przestrzenne zróżnicowanie gęstości zaludnienia · podaje najważniejsze cechy migracji wewnętrznych w Polsce · wymienia główne przyczyny migracji zagranicznych w Polsce · określa kierunki napływu imigrantów · wskazuje na mapie województw podlaskiego i zachodniopomorskiego obszary o dużym wzroście liczby ludności · charakteryzuje mniejszości narodowe,mniejszości etniczne i społeczności etniczne w Polsce · podaje przyczyny bezrobocia w Polsce · porównuje wielkość bezrobocia · podaje przyczyny rozwoju największych miast w Polsce · podaje przykłady miast o różnych funkcjach w Polsce · wymienia typy zespołów miejskich · wskazuje różnice między aglomeracją monocentryczną a aglomeracją policentryczną · omawia przyczyny migracji do stref podmiejskich
| Uczeń: · omawia zmiany na mapie politycznej Europy w drugiej połowie XX w. • oblicza współczynnik przyrostu naturalnego • podaje przyczyny zróżnicowania przyrostu naturalnego w Europie • omawia czynniki wpływające na liczbę urodzeń w Polsce • porównuje udział poszczególnych grup wiekowych ludności w Polscena podstawie danych statystycznych • oblicza wskaźnik gęstości zaludnienia Polski • opisuje na podstawie mapy cechy rozmieszczenia ludności w Polsce · opisuje skutki migracji zagranicznych • porównuje przyrost rzeczywisty ludności w Polsce i w wybranych państwach Europy • omawia przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce · wskazuje na mapie województw podlaskiego i zachodniopomorskiego gminy o dużym spadku liczby ludności · analizuje współczynnik salda migracji • porównuje strukturę narodowościową ludności Polski ze strukturą narodowościową ludności w wybranych państwach europejskich • określa na podstawie danych statystycznych różnicemiędzy strukturą zatrudnienia ludności w poszczególnych województwach • porównuje stopę bezrobocia • charakteryzuje funkcje wybranych miast w Polsce • omawia przyczyny rozwoju miast • porównuje wskaźnik urbanizacji • analizuje rozmieszczenie oraz wielkość miast w Polsce · omawia na podstawie map tematycznych zmiany liczby ludności
| Uczeń: · omawia podział administracyjny Polski • omawia na podstawie danych statystycznych uwarunkowania przyrostu naturalnego w Polsce na tle Europy • omawia strukturę płci i strukturę wiekuludności Polski na tle tych struktur w wybranych państwach europejskich na podstawie piramidy płci i wieku • omawia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w wybranych państwach Europy i Polski · oblicza przyrost rzeczywisty i współczynnik przyrostu rzeczywistego w Polsce • charakteryzuje skutki migracji wewnętrznych w Polsce · wyjaśnia wpływ migracji na strukturę wieku ludności obszarów wiejskich • omawia przyczyny rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce • przedstawia strukturę wyznaniową Polaków na tle innych państw Europy • omawia strukturę zatrudnienia wg działów gospodarki w poszczególnych województwach • analizuje wielkość miast w Polsce i ich rozmieszczenie wg grup wielkościowych • omawia pozytywne i negatywne skutki urbanizacji · omawia wpływ migracji do stref podmiejskich na przekształcenie struktury demograficznej okolic Krakowa i Warszawy · określa zmiany w użytkowaniu
| Uczeń: · analizuje na podstawie dostępnych źródeł ekonomiczne skutki utrzymywania się niskich lub ujemnych wartości współczynnika przyrostu naturalnego w krajach Europy i Polski • analizuje konsekwencje starzenia się społeczeństwa europejskiego • analizuje skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności w Polsce • ocenia skutki migracji zagranicznych · ukazuje na wybranych przykładach wpływ procesów migracyjnych • omawia na podstawie dostępnych źródeł problemy mniejszości narodowych w Europie i w Polsce · analizuje na podstawie dostępnych źródeł skutki bezrobocia w Polsce • omawia na podstawie dostępnych źródeł zmiany zachodzące w procesie urbanizacji w Polsce po II wojnie światowej · identyfikuje na wybranych przykładach związki między rozwojem dużych miast a zmianami w użytkowaniu
|
3. Rolnictwo i przemysł Polski | ||||
Uczeń: · wymienia funkcje rolnictwa • wymienia przyrodnicze • wymienia na podstawie map tematycznych regiony rolnicze w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminów: plon, zbiór, areał • wymienia główne uprawy w Polsce • wskazuje na mapie główne obszary upraw w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminów: chów, pogłowie • wymienia główne zwierzęta gospodarskie w Polsce • wskazuje na mapie obszary chowu zwierząt gospodarskich • dokonuje podziału przemysłu na sekcje • wymienia funkcje przemysłu · wymienia podstawowe cechy gospodarki centralnie sterowanej • wymienia źródła energii • wymienia typy elektrowni • wskazuje na mapie największe elektrownie w Polsce · wymienia główne źródła energii • wymienia największe porty morskie · wymienia źródła zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego · podaje przyczyny kwaśnych opadów | Uczeń: · opisuje warunki przyrodnicze · prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę wielkościową gospodarstw rolnych w Polsce · przedstawia znaczenie gospodarcze głównych upraw w Polsce · prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę upraw w Polsce · wymienia głównerejony warzywnictwa · przedstawia znaczenie gospodarcze produkcji zwierzęcej w Polsce · wymienia czynniki lokalizacji chowu bydła, trzody chlewnej i drobiu w Polsce · omawia cechy polskiego przemysłu · wymienia przyczyny zmian w strukturze przemysłu Polski · omawia cechy gospodarki Polski przed 1989 rokiem i po nim · lokalizuje na mapie Polski elektrownie cieplne, wodne i niekonwencjonalne · opisuje wielkość produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych · podaje przyczyny rozwoju energetyki wiatrowej i słonecznej · opisuje na podstawie danych statystycznych wielkość przeładunków w polskich portach morskich · omawia rodzaje zanieczyszczeń i ich źródła
| Uczeń: · przedstawia rolnictwo jako sektor gospodarki oraz jego rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju • charakteryzujeregiony rolnicze • przedstawia strukturę użytkowania ziemi w Polsce na tle innych krajów Europy • prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę chowu zwierząt gospodarskich w Polsce • przedstawia przemysł jako sektor gospodarki i jego rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju • opisuje rozmieszczenie przemysłu · omawia strukturę zatrudnienia • prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę produkcji energii elektrycznej w Polsce na tle wybranych krajów Europy · wyjaśnia wpływ warunków pozaprzyrodniczych na wykorzystanie OZE w województwach pomorskim • opisuje na podstawie danych statystycznych strukturę przeładunków w polskich portach morskich • opisuje strukturę połowów ryb w Polsce · charakteryzuje wpływ poszczególnych sektorów gospodarki na stan środowiska • wymienia źródła zanieczyszczeń komunalnych | Uczeń: · omawia poziom mechanizacji • charakteryzuje czynniki wpływające • porównuje produkcję roślinną w Polsce na tle produkcji w innych krajach Europy • porównuje produkcję zwierzęcą • omawia rozwój przemysłu w Polsce • analizuje przyczyny i skutki restrukturyzacji polskiego przemysłu · opisuje zmiany, które zaszły • omawia na podstawie dostępnych źródeł zmiany zachodzące współcześnie w polskiej energetyce · wymienia korzyści płynące · analizuje dane statystyczne dotyczące liczby farm wiatrowych w Łódzkiem • określa na podstawie dostępnych źródeł uwarunkowania rozwoju gospodarki morskiej w Polsce • omawia rozwójprzemysłu stoczniowego w Polsce · analizuje na podstawie danych statystycznych stopień zanieczyszczenia wód śródlądowych • omawia skutki zanieczyszczenia środowiska naturalnego | Uczeń: · przedstawia korzyści dla polskiego rolnictwa wynikające z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej • dokonuje na podstawie danych statystycznych analizy zmian pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich · wykazuje na podstawie dostępnych źródeł wpływ przemian politycznych · analizuje na wybranych przykładach warunki przyrodnicze • przedstawia perspektywy rozwoju gospodarki morskiej w Polsce · ustala na podstawie dostępnych źródeł, w których regionach w Polsce występuje największe zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego
|
4. Usługi w Polsce | ||||
Uczeń: · podaje przykłady różnych rodzajów usług w Polsce · wyjaśnia znaczenie terminu komunikacja · wyróżnia rodzaje transportu w Polsce · wskazuje na mapie Polski porty morskie oraz lotnicze · wyróżnia rodzaje łączności · wyjaśnia znaczenie terminów: centra logistyczne, spedycja · wyjaśnia znaczenie terminów: eksport, import, bilans handlu zagranicznego · wymienia państwa będące głównymi partnerami handlowymi Polski · wyjaśnia znaczenie terminów: turystyka, walory turystyczne, infrastruktura turystyczna · wymienia regiony turystyczne Polski · wymienia główne atrakcje turystyczne wybrzeża Bałtyku i Małopolski
| · Uczeń: · omawia zróżnicowanie usług w Polsce • omawia rodzaje transportu lądowego • omawia na podstawie map tematycznych gęstość dróg kołowych • omawia na podstawie mapy tematycznej gęstość sieci kolejowej • omawia na podstawie danych statystycznych stan morskiej floty transportowej w Polsce · omawia na podstawie mapy sieć autostrad i dróg ekspresowych • wymienia towary, które dominują · wymienia rodzaje usług, które rozwijają się dzięki wzrostowi ruchu turystycznego • omawia czynniki rozwoju turystyki • wymienia polskie obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO i wskazuje je na mapie
| Uczeń: · przedstawia usługi jako sektor gospodarki oraz ich rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju • charakteryzuje udział poszczególnych rodzajów transportu w przewozach pasażerów i ładunków • omawia ruch pasażerski w portach lotniczych Polski • podaje przyczyny nierównomiernego dostępu do środków łączności · wymienia główne inwestycje przemysłowe we Wrocławiu i w jego okolicach · wskazuje na mapie tematycznej przykłady miejsc, w których przebieg autostrad i dróg ekspresowych sprzyja powstawaniu centrów logistycznych • przedstawia przyczyny niskiego salda bilansu handlu zagranicznego w Polsce • charakteryzuje polskie obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO • charakteryzuje na przykładach walory turystyczne Polski · wskazuje na mapie położenie głównych atrakcji wybrzeża Bałtyku i Małopolski | Uczeń: · wyjaśnia przyczyny zróżnicowania sieci transportowej w Polsce • określa znaczenie transportu w rozwoju gospodarczym Polski • prezentuje na podstawie dostępnych źródeł problemy polskiego transportu wodnego i lotniczego • określa znaczenie łączności w rozwoju gospodarczym Polski · omawia rolę transportu morskiego • ocenia znaczenie handlu zagranicznego dla polskiej gospodarki • analizuje na podstawie dostępnych źródeł wpływy z turystyki w Polsce • ocenia na podstawie dostępnych źródeł atrakcyjność turystyczną wybranego regionu Polski · analizuje dane statystyczne dotyczące ruchu turystycznego nad Morzem Bałtyckim i w Krakowie · określa wpływ walorów przyrodniczych wybrzeża Bałtyku oraz dziedzictwa kulturowego Małopolski na rozwój turystyki na tych obszarach | Uczeń: · identyfikuje związki między przebiegiem autostrad a lokalizacją przedsiębiorstw przemysłowych oraz centrówlogistycznych i handlowych · identyfikuje związki między transportem morskim a lokalizacją inwestycji przemysłowych i usługowych • podaje przykłady sukcesów polskich firm na arenie międzynarodowej · ocenia na podstawie dostępnych źródeł poziom rozwoju turystyki zagranicznej • omawia na podstawie dostępnych źródeł zmiany,które zaszły
|
5. Mój region i moja mała ojczyzna | ||||
Uczeń: · wyjaśnia znaczenie terminu region • wskazuje położenie swojego regionu • wymienia i wskazuje na mapie ogólnogeograficznej sąsiednie regiony • wymienia najważniejsze walory przyrodnicze regionu • wyjaśnia znaczenie terminu mała ojczyzna • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Polski, na mapie topograficznej lub • przedstawia źródła informacji o małej ojczyźnie • wymienia walory środowiska geograficznego małej ojczyzny
| Uczeń: · charakteryzuje środowisko przyrodnicze regionu oraz określa jego główne cechy na podstawie map tematycznych • rozpoznaje skały występujące • wyróżnia najważniejsze cechy gospodarki regionu na podstawie danych statystycznych i map tematycznych • określa obszar utożsamiany z własną małą ojczyzną jako symboliczną przestrzenią w wymiarze lokalnym • rozpoznaje w terenie obiekty charakterystyczne dla małej ojczyzny
| Uczeń: · wyjaśnia uwarunkowania zróżnicowania środowiska przyrodniczego w swoim regionie • analizuje genezę rzeźby terenu swojego regionu • prezentuje główne cechy struktury demograficznej ludności regionu • prezentuje główne cechy gospodarki regionu • opisuje walory środowiska geograficznego małej ojczyzny • omawia historię małej ojczyzny
| Uczeń: · przedstawia w dowolnej formie (np. prezentacji multimedialnej, plakatu, wystawy fotograficznej) przyrodnicze • prezentuje na podstawie informacji wyszukanych w różnych źródłach
| Uczeń: • projektuje na podstawie wyszukanych informacji trasę wycieczki krajoznawczej po własnym regionie • wykazuje na podstawie obserwacji terenowych przeprowadzonych • planuje wycieczkę po swojej małej ojczyźnie • projektuje na podstawie własnych obserwacji terenowych działania służące zachowaniu walorów środowiska geograficznego (przyrodniczego i kulturowego) oraz poprawie warunków życia lokalnej społeczności · podaje przykłady osiągnięć Polaków |
Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie siódmej
DOPUSZCZAJĄCY (2)
Wymagania podstawowe to wiadomości i umiejętności stosunkowo łatwe do opanowania, użyteczne w życiu codziennym i absolutnie niezbędne do kontynuowania nauki na wyższym poziomie. Uczeń:
trójkąta prostokątnego
DOSTATECZNY(3)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY DOPUSZCZAJĄCEJ ORAZ:
sprawdza, czy dana liczba wymierna jest pierwiastkiem równania
rysuje układ współrzędnych na płaszczyźnie i nazywa jego osie
rysuje siatkę graniastosłupa w skali
DOBRY(4)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY DOSTATECZNEJ ORAZ:
samodzielnie ustala jednostkę, aby zaznaczyć podane liczby wymierne na osi liczbowej
zapisuje złożone wyrażenie algebraiczne (z kilkoma działaniami) i podaje jego nazwę
BARDZO DOBRY(5)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY DOBREJ ORAZ:
lokat, kredytów i stężeń roztworów
rozwiązuje złożone zadania z zastosowaniem wszystkich własności poznanych wielokątów
wyprowadza wzory na pola trójkąta, równoległoboku, rombu i trapezu
formułuje wnioski wynikające z opracowanych danych
CELUJĄCY (6)
UCZEŃ UMIE WSZYSTKO, CO OBOWIĄZUJE DO OTRZYMANIA OCENY BARDZO DOBREJ ORAZ:
trójkąta prostokątnego
OGóLNE Wymagania edukacyjne z
Fizyki
na ocenę
dopuszczającą uczeń:
– ma braki w wiadomościach i umiejętnościach
określonych programem nauczania, ale braki te nie przekreślają możliwości
dalszego kształcenia,
– zna podstawowe prawa, zjawiska, pojęcia, wielkości
fizyczne oraz ich jednostki miar,
– potrafi z pomocą nauczyciela wykonać proste
doświadczenie fizyczne,
W zakresie nauczania dwujęzycznego: reaguje na proste polecenia
nauczyciela, rozumie częściowo proste treści, stara się przyswoić poznane
podczas lekcji podstawowe terminy w języku angielskim.
na ocenę
dostateczną uczeń:
– opanował w podstawowym zakresie wiadomości i
umiejętności określone programem
nauczania,
– potrafi zastosować wiadomości do rozwiązywania
zadań z pomocą nauczyciela,
– potrafi wykonać proste doświadczenie fizyczne z
pomocą nauczyciela,
– zna podstawowe wzory i jednostki wielkości
fizycznych.
W zakresie nauczania dwujęzycznego: reaguje na polecenia nauczyciela,
rozumie proste treści, wykazuje się znajomością poznanych podczas lekcji
podstawowych terminów
w języku angielskim, stara się wykonywać proste zadania z wykorzystaniem języka
angielskiego.
na ocenę dobrą
uczeń:
– opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności
określone programem nauczania,
– poprawnie stosuje wiadomości do rozwiązywania
typowych zadań lub problemów,
– potrafi wykonać zaplanowane doświadczenie z fizyki,
rozwiązać proste zadanie lub
Problem
W zakresie nauczania dwujęzycznego: reaguje poprawnie na polecenia
nauczyciela, rozumie większość treści, zna terminy w języku angielskim poznane
podczas lekcji, wykonuje proste zadania z wykorzystaniem języka angielskiego.
ocenę bardzo dobrą
uczeń:
– w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności
programowe,
– zdobytą wiedzę potrafi zastosować w nowych sytuacjach,
– jest samodzielny – korzysta z różnych źródeł wiedzy,
– potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenia
fizyczne,
– rozwiązuje samodzielnie zadania rachunkowe i
problemowe.
W zakresie nauczania dwujęzycznego: reaguje poprawnie na polecenia
nauczyciela, rozumie treści, zna i posługuje się terminologią w języku
angielskim, wykonuje zadania
i ćwiczenia z wykorzystaniem języka angielskiego. W sposób komunikatywny i
poprawny wykorzystuje język angielski opisując wzory, prawa i zjawiska
fizyczne.
na ocenę celującą
uczeń:
–
posiada wiadomości i umiejętności na bardzo wysokim poziomie,
– potrafi
stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych),
– umie
formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk
– umie
rozwiązywać problemy w sposób nietypowy,
– rozwiązuje
zadania o podwyższonym stopniu trudności
– osiąga sukcesy licznych w konkursach
międzyszkolnych, powiatowych, wojewódzkich
– jest laureatem lub finalistą Wojewódzkiego Konkursu
Przedmiotowego
– osiąga sukcesy w kilku konkursach
pozaszkolnych ( I, II, III miejsce ) a także w konkursach rejonowych ,
wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie)
W zakresie nauczania dwujęzycznego:
spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą,
a ponadto wykazuje się inicjatywą w wykorzystaniu języka angielskiego podczas
lekcji,
w zadaniach domowych, prezentacjach, itp. Samodzielnie korzysta ze źródeł wiedzy przedmiotowej w języku angielskim.
Szczegółowe wymagania edukacyjne z
fizyki
Klasa 7
SymbolemR oznaczono treści
spoza podstawy programowej
Ocena dopuszczająca |
Ocena |
Ocena |
Ocena bardzo dobra |
Ocena celująca |
I. PIERWSZE SPOTKANIE Z FIZYKĄ |
|
|||
Uczeń: · określa, · wymienia · rozróżnia · oraz · przelicza · wybiera · oblicza · wyodrębnia · przestrzega · wymienia · podaje · posługuje · wykonuje · posługuje · odróżnia · rozpoznaje · rozpoznaje · rożróżnia · określa |
Uczeń: · podaje · rozróżnia · · wyjaśnia, · charakteryzuje · przelicza · przeprowadza · wyjaśnia, · wyjaśnia, · wyjaśnia, · zaokrągla · wykazuje · wymienia · odróżnia · stosuje · przedstawia · doświadczalnie · zapisuje · wyznacza · opisuje · określa · podaje · wyodrębnia · wyznaczanie · wyodrębnia
|
Uczeń: · podaje · szacuje · wskazuje · posługuje · wykonuje · Rklasyfikuje · opisuje · wyjaśnia, · porównuje · szacuje · wyznacza · określa · selekcjonuje · posługuje
|
Uczeń: · podaje · wyznacza · przewiduje · podaje · wyznacza · rozwiązuje
|
Uczeń · · · ·
|
II. WŁAŚCIWOŚCI |
|
|||
Uczeń: · podaje · posługuje · podaje · określa · wymienia · rozróżnia · rozróżnia · posługuje · rozróżnia · posługuje · określa · posługuje · wyodrębnia · mierzy: · przeprowadza · opisuje |
Uczeń: · podaje · Rpodaje · posługuje · wskazuje · wyjaśnia · doświadczalnie · ilustruje · ilustruje · charakteryzuje · opisuje · określa · analizuje · stosuje · oblicza · posługuje · stosuje · wyjaśnia, · przelicza · rozpoznaje · wyodrębnia · przeprowadza – wykazanie – badanie – wykazanie – wyznaczanie korzystając z opisów
|
Uczeń: · posługuje · wyjaśnia · Rwyjaśnia, · Rwymienia · Rna · wyjaśnia, · analizuje · analizuje · wyznacza · przeprowadza · szacuje · opisuje · rozwiązuje |
Uczeń: · uzasadnia · projektuje · projektuje · projektuje · rozwiązuje · planuje
|
Uczeń: · rozwiązuje · projektuje doświadczenia związane
|
III. |
|
|||
Uczeń: · rozpoznaje · rozróżnia · formułuje · wskazuje · wymienia · przeprowadza – badanie – badanie – badanie – badanie korzystając z opisów · przelicza · wyodrębnia |
Uczeń: · posługuje · posługuje · posługuje · doświadczalnie – zależność – istnienie – prawo – prawo · posługuje · wskazuje · przelicza · stosuje – związek – związek przeprowadza obliczenia i zapisuje · analizuje · oblicza · podaje · opisuje · posługuje · wyodrębnia · przeprowadza – wyznaczanie – badanie, korzystając z opisów
|
Uczeń: · wymienia · wyjaśnia · opisuje · Ropisuje · opisuje · opisuje · wyznacza · rysuje · wyjaśnia, · planuje · projektuje · rozwiązuje · posługuje |
Uczeń: · uzasadnia, · posługuje · rozwiązuje
|
Uczeń · rozwiązuje |
IV. |
|
|||
Uczeń: · wskazuje · wyróżnia · odróżnia · nazywa · posługuje · odczytuje · odróżnia · rozróżnia · posługuje · odczytuje · rozpoznaje · identyfikuje · odczytuje · przelicza · wyodrębnia |
Uczeń: · wyjaśnia, · opisuje · oblicza · wyznacza · rozpoznaje · nazywa · oblicza · wyznacza · stosuje · analizuje · analizuje · analizuje · przeprowadza – wyznaczanie
|
Uczeń: · rozróżnia · planuje · sporządza · wyznacza · analizuje · rozwiązuje · sporządza · rozwiązuje · rozwiązuje |
Uczeń: · planuje · Ranalizuje oraz związane · posługuje · realizuje · rozwiązuje · Ropisuje · wyjaśnia, · anlizuje
|
Uczeń: · rozwiązuje · wyjaśnia, · Rposługuje · |
V. DYNAMIKA |
|
|||
Uczeń: · posługuje · wyjaśnia · rozpoznaje · podaje · podaje · rozpoznaje · podaje · posługuje · rozróżnia · rozpoznaje · przeprowadza – badanie – badanie – badanie, korzystając · przelicza · wyodrębnia |
Uczeń: · wyznacza · wyjaśnia, · posługuje · analizuje · analizuje · opisuje · porównuje · opisuje · opisuje · analizuje · stosuje · opisuje · opisuje · stosuje – związek – związek oblicza · przeprowadza – badanie – badanie – demonstracja korzystając z opisów
|
Uczeń: · Rwyznacza · Rpodaje · analizuje · planuje – w celu – w celu – w celu · opisuje · analizuje · rozwiązuje · posługuje |
Uczeń: · rozwiązuje · posługuje |
Uczeń: · · |
VI. PRACA, MOC, ENERGIA |
|
|||
Uczeń: · posługuje · odróżnia · podaje · rozróżnia · podaje · rozróżnia · posługuje · posługuje · posługuje · wymienia · wskazuje · posługuje · doświadczalnie · przelicza · wyodrębnia |
Uczeń: · posługuje · posługuje · posługuje · wyjaśnia, · opisuje · wykorzystuje · podaje · opisuje · opisuje · wykorzystuje · do opisu · stosuje – związek – związek – związek – zasadę – związek wykonuje
|
Uczeń: · wyjaśnia · Rwyjaśnia · Rwyjaśnia, · podaje, · wyznacza · wyjaśnia, · planuje · posługuje · rozwiązuje · wyodrębnia |
Uczeń: · Rwykazuje, · rozwiązuje szacuje · rozwiązuje
|
Uczeń · rozwiązuje · rozwiązuje nietypowe zadania (problemy) · rozwiązuje dotyczące energii i pracy wykorzystujac
|
Przedmiotowy system oceniania na lekcjach fizyki
( w tym w klasach dwujęzycznych)
Formy oceniania ucznia
Wypowiedzi ustne:
Referowanie omówionego materiału, rozwiązywanie zadań rachunkowych
i problemowych na forum klasy, prezentacja zadanego zagadnienia oraz aktywny udział w zajęciach lekcyjnych.
Wypowiedzi pisemne
Sprawdziany, kartkówki obejmujące materiał z trzech lub czterech ostatnich lekcji
i zadań rachunkowych, praca domowa, samodzielnie przygotowany referat z zakresu wykraczającego poza treści obowiązkowe.
Opanowanie czynności praktycznych:
wykonanie i omówienie na forum klasy przygotowanego doświadczenia fizycznego, wykonanie modelu, przyrządów do doświadczeń i innych pomocy naukowych.
Wymagania edukacyjne
Konieczne (K) – na ocenę dopuszczającą:
Uczeń:
– ma braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem nauczania, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia,
– zna podstawowe prawa, zjawiska, pojęcia, wielkości fizyczne oraz ich jednostki miar,
– potrafi z pomocą nauczyciela wykonać proste doświadczenie fizyczne,
W zakresie nauczania dwujęzycznego: reaguje na proste polecenia nauczyciela, rozumie częściowo proste treści, stara się przyswoić poznane podczas lekcji podstawowe terminy w języku angielskim.
Podstawowe (P) – (K+P) na ocenę dostateczną:
Uczeń:
– opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem
nauczania,
– potrafi zastosować wiadomości do rozwiązywania zadań z pomocą nauczyciela,
– potrafi wykonać proste doświadczenie fizyczne z pomocą nauczyciela,
– zna podstawowe wzory i jednostki wielkości fizycznych.
W zakresie nauczania dwujęzycznego: reaguje na polecenia nauczyciela, rozumie proste treści, wykazuje się znajomością poznanych podczas lekcji podstawowych terminów
w języku angielskim, stara się wykonywać proste zadania z wykorzystaniem języka angielskiego.
Rozszerzające (R) – (K+P+R) – na ocenę dobrą:
Uczeń:
– opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania,
– poprawnie stosuje wiadomości do rozwiązywania typowych zadań lub problemów,
– potrafi wykonać zaplanowane doświadczenie z fizyki, rozwiązać proste zadanie lub
problem
W zakresie nauczania dwujęzycznego: reaguje poprawnie na polecenia nauczyciela, rozumie większość treści, zna terminy w języku angielskim poznane podczas lekcji, wykonuje proste zadania z wykorzystaniem języka angielskiego.
Dopełniające (D) – (K+P+R+D) – na ocenę bardzo dobrą:
Uczeń:
– w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe,
– zdobytą wiedzę potrafi zastosować w nowych sytuacjach,
– jest samodzielny – korzysta z różnych źródeł wiedzy,
– potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenia fizyczne,
– rozwiązuje samodzielnie zadania rachunkowe i problemowe.
W zakresie nauczania dwujęzycznego: reaguje poprawnie na polecenia nauczyciela, rozumie treści, zna i posługuje się terminologią w języku angielskim, wykonuje zadania
i ćwiczenia z wykorzystaniem języka angielskiego. W sposób komunikatywny i poprawny wykorzystuje język angielski opisując wzory, prawa i zjawiska fizyczne.
Wykraczające (W) – (K+P+R+D+W) na ocenę celującą:
Uczeń:
– posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania,
– potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych),
– umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk
– umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy,
– rozwiązuje zadania o podwyższonym stopniu trudności.
– jest laureatem kilku konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub konkursów rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
W zakresie nauczania dwujęzycznego: spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą,
a ponadto wykazuje się inicjatywą w wykorzystaniu języka angielskiego podczas lekcji,
w zadaniach domowych, prezentacjach, itp. Samodzielnie korzysta ze źródeł wiedzy przedmiotowej w języku angielskim.
W przypadku ucznia z opinią o dostosowaniu wymagań edukacyjnych wszystkie powyższe wymogi ulegają modyfikacji w zależności od stwierdzonych przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną deficytów.
KLASY DWUJĘZYCZNE
1.W klasach dwujęzycznych minimum 30% materiału jest realizowane w języku angielskim.
2.Zgodnie z przyjętymi metodami nauczania w klasach dwujęzycznych, w ramach nauki fizyki w języku angielskim, będą podawane wybrane, kluczowe terminy fizyczne w języku angielskim wraz z polskim odpowiednikiem.
3.Dodatkowo będą wymagane od uczniów proste wypowiedzi na temat wybranych zagadnień fizycznych, jak również podsumowanie materiału będzie realizowane w języku angielskim.
4.Na sprawdzianach pisemnych minimum 10% zadań będzie w języku angielskim.
Przedmiotowy system oceniania
FIZYKA
Klasa 7
Ponadto uczeń:
Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny
SymbolemR oznaczono treści spoza podstawy programowej
Stopień dopuszczający | Stopień dostateczny | Stopień dobry | Stopień bardzo dobry |
I. PIERWSZE SPOTKANIE Z FIZYKĄ | |||
Uczeń: · określa, czym zajmuje się fizyka · wymienia podstawowe metody badań stosowane w fizyce · rozróżnia pojęcia: ciało fizyczne i substancja · oraz podaje odpowiednie przykłady · przelicza jednostki czasu (sekunda, minuta, godzina) · wybiera właściwe przyrządy pomiarowe (np. do pomiaru długości, czasu) · oblicza wartość średnią wyników pomiaru (np. długości, czasu) · wyodrębnia z tekstów, tabel i rysunków informacje kluczowe · przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń · wymienia i rozróżnia rodzaje oddziaływań (elektrostatyczne, grawitacyjne, magnetyczne, mechaniczne) oraz podaje przykłady oddziaływań · podaje przykłady skutków oddziaływań w życiu codziennym · posługuje się pojęciem siły jako miarą oddziaływań · wykonuje doświadczenie (badanie rozciągania gumki lub sprężyny), korzystając z jego opisu · posługuje się jednostką siły; wskazuje siłomierz jako przyrząd służący do pomiaru siły · odróżnia wielkości skalarne (liczbowe) od wektorowych i podaje odpowiednie przykłady · rozpoznaje i nazywa siłę ciężkości · rozpoznaje i nazywa siły ciężkości i sprężystości · rożróżnia siłę wypadkową i siłę równoważącą · określa zachowanie się ciała w przypadku działania na nie sił równoważących się | Uczeń: · podaje przykłady powiązań fizyki z życiem codziennym, techniką, medycyną oraz innymi dziedzinami wiedzy · rozróżnia pojęcia: obserwacja, pomiar, doświadczenie · rozróżnia pojęcia: obserwacja, pomiar, doświadczenie · wyjaśnia, co to są wielkości fizyczne i na czym polegają pomiary wielkości fizycznych; rozróżnia pojęcia wielkość fizyczna i jednostka danej wielkości · charakteryzuje układ jednostek SI · przelicza wielokrotności i podwielokrotności (mikro-, mili-, centy-, hekto-, kilo-, mega-) · przeprowadza wybrane pomiary i doświadczenia, korzystając z ich opisów (np. pomiar długości ołówka, czasu staczania się ciała po pochylni) · wyjaśnia, dlaczego żaden pomiar nie jest idealnie dokładny i co to jest niepewność pomiarowa oraz uzasadnia, że dokładność wyniku pomiaru nie może być większa niż dokładność przyrządu pomiarowego · wyjaśnia, w jakim celu powtarza się pomiar kilka razy, a następnie z uzyskanych wyników oblicza średnią · wyjaśnia, co to są cyfry znaczące · zaokrągla wartości wielkości fizycznych do podanej liczby cyfr znaczących · wykazuje na przykładach, że oddziaływania są wzajemne · wymienia i rozróżnia skutki oddziaływań (statyczne i dynamiczne) · odróżnia oddziaływania bezpośrednie i na odległość, podaje odpowiednie przykłady tych oddziaływań · stosuje pojącie siły jako działania skierowanego (wektor); wskazuje wartość, kierunek i zwrot wektora siły · przedstawia siłę graficznie (rysuje wektor siły) · doświadczalnie wyznacza wartość siły za pomocą siłomierza albo wagi analogowej lub cyfrowej (mierzy wartość siły za pomocą siłomierza) · zapisuje wynik pomiaru siły wraz z jej jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności · wyznacza i rysuje siłę wypadkową dla dwóch sił o jednakowych kierunkach · opisuje i rysuje siły, które się równoważą · określa cechy siły wypadkowej dwóch sił działających wzdłuż tej samej prostej i siły równoważącej inną siłę · podaje przykłady sił wypadkowych i równoważących się z życia codziennego · przeprowadza doświadczenia: – badanie różnego rodzaju oddziaływań, – badanie cech sił, wyznaczanie średniej siły, – wyznaczanie siły wypadkowej i siły równoważącej za pomocą siłomierza, korzystając z opisów doświadczeń · opisuje przebieg przeprowadzonego doświadczenia (wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania, wskazuje rolę użytych przyrządów, ilustruje wyniki) · wyodrębnia z tekstów i rysunków informacje kluczowe dla opisywanego problemu · rozwiązuje proste zadania dotyczące treści rozdziału: Pierwsze spotkanie z fizyką · wyznaczanie siły wypadkowej i siły równoważącej za pomocą siłomierza, korzystając z opisów doświadczeń · opisuje przebieg przeprowadzonego doświadczenia (wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania, wskazuje rolę użytych przyrządów, ilustruje wyniki) · wyodrębnia z tekstów i rysunków informacje kluczowe dla opisywanego problemu · rozwiązuje proste zadania dotyczące treści rozdziału: Pierwsze spotkanie z fizyką | Uczeń: · podaje przykłady wielkości fizycznych wraz z ich jednostkami w układzie SI; zapisuje podstawowe wielkości fizyczne (posługując się odpowiednimi symbolami) wraz z jednostkami (długość, masa, temperatura, czas) · szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku pomiaru, np. długości, czasu · wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku pomiaru lub doświadczenia · posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności · wykonuje obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub danych · Rklasyfikuje podstawowe oddziaływania występujące w przyrodzie · opisuje różne rodzaje oddziaływań · wyjaśnia, na czym polega wzajemność oddziaływań · porównuje siły na podstawie ich wektorów · oblicza średnią siłę i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub danych · buduje prosty siłomierz i wyznacza przy jego użyciu wartość siły, korzystając z opisu doświadczenia · szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku pomiaru siły · wyznacza i rysuje siłę wypadkową dla kilku sił o jednakowych kierunkach; określa jej cechy · określa cechy siły wypadkowej kilku (więcej niż dwóch) sił działających wzdłuż tej samej prostej · rozwiązuje zadania bardziej złożone, ale typowe dotyczące treści rozdziału: Pierwsze spotkanie z fizyką · selekcjonuje informacje uzyskane z różnych źródeł, np. na lekcji, z podręcznika, z literatury popularnonaukowej, z internetu · posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy tekstu: Jak mierzono czas i jak mierzy się go obecnie lub innego
| Uczeń: · podaje przykłady osiągnięć fizyków cennych dla rozwoju cywilizacji (współczesnej techniki i technologii) · wyznacza niepewność pomiarową przy pomiarach wielokrotnych · przewiduje skutki różnego rodzaju oddziaływań · podaje przykłady rodzajów i skutków oddziaływań (bezpośrednich i na odległość) inne niż poznane na lekcji · szacuje niepewność pomiarową wyznaczonej wartości średniej siły · buduje siłomierz według własnego projektu i wyznacza przy jego użyciu wartość siły · wyznacza i rysuje siłę równoważącą kilka sił działających wzdłuż tej samej prostej o różnych zwrotach, określa jej cechy · rozwiązuje zadania złożone, nietypowe dotyczące treści rozdziału: Pierwsze spotkanie z fizyką |
II. WŁAŚCIWOŚCI I BUDOWA MATERII | |||
Uczeń: · podaje przykłady zjawisk świadczące o cząsteczkowej budowie materii · posługuje się pojęciem napięcia powierzchniowego · podaje przykłady występowania napięcia powierzchniowego wody · określa wpływ detergentu na napięcie powierzchniowe wody · wymienia czynniki zmniejszające napięcie powierzchniowe wody i wskazuje sposoby ich wykorzystywania w codziennym życiu człowieka · rozróżnia trzy stany skupienia substancji; podaje przykłady ciał stałych, cieczy, gazów · rozróżnia substancje kruche, sprężyste i plastyczne; podaje przykłady ciał plastycznych, sprężystych, kruchych · posługuje się pojęciem masy oraz jej jednostkami, podaje jej jednostkę w układzie SI · rozróżnia pojęcia: masa, ciężar ciała · posługuje się pojęciem siły ciężkości, podaje wzór na ciężar · określa pojęcie gęstości; podaje związek gęstości z masą i objętością oraz jednostkę gęstości w układzie SI · posługuje się tabelami wielkości fizycznych w celu odszukania gęstości substancji; porównuje gęstości substancji · wyodrębnia z tekstów, tabel i rysunków informacje kluczowe · mierzy: długość, masę, objętość cieczy; wyznacza objętość dowolnego ciała za pomocą cylindra miarowego · przeprowadza doświadczenie (badanie zależności wskazania siłomierza od masy obciążników), korzystając z jego opisu; opisuje wyniki i formułuje wnioski · opisuje przebieg przeprowadzonych doświadczeń | Uczeń: · podaje podstawowe założenia cząsteczkowej teorii budowy materii · Rpodaje przykłady zjawiska dyfuzji w przyrodzie i w życiu codziennym · posługuje się pojęciem oddziaływań międzycząsteczkowych; odróżnia siły spójności od sił przylegania, rozpoznaje i opisuje te siły · wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady zjawisk opisywanych za pomocą oddziaływań międzycząsteczkowych (sił spójności i przylegania) · wyjaśnia napięcie powierzchniowe jako skutek działania sił spójności · doświadczalnie demonstruje zjawisko napięcia powierzchniowego, korzystając z opisu · ilustruje istnienie sił spójności i w tym kontekście opisuje zjawisko napięcia powierzchniowego (na wybranym przykładzie) · ilustruje działanie sił spójności na przykładzie mechanizmu tworzenia się kropli; tłumaczy formowanie się kropli w kontekście istnienia sił spójności · charakteryzuje ciała sprężyste, plastyczne i kruche; posługuje się pojęciem siły sprężystości · opisuje budowę mikroskopową ciał stałych, cieczy i gazów (strukturę mikroskopową substancji w różnych jej fazach) · określa i porównuje właściwości ciał stałych, cieczy i gazów · analizuje różnice gęstości (ułożenia cząsteczek) substancji w różnych stanach skupienia wynikające z budowy mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów · stosuje do obliczeń związek między siłą ciężkości, masą i przyspieszeniem grawitacyjnym · oblicza i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności danych · posługuje się pojęciem gęstości oraz jej jednostkami · stosuje do obliczeń związek gęstości z masą i objętością · wyjaśnia, dlaczego ciała zbudowane z różnych substancji mają różną gęstość · przelicza wielokrotności i podwielokrotności (mikro-, mili-, centy-, dm-, kilo-, mega-); przelicza jednostki: masy, ciężaru, gęstości · rozpoznaje zależność rosnącą bądź malejącą na podstawie danych (wyników doświadczenia); rozpoznaje proporcjonalność prostą oraz posługuje się proporcjonalnością prostą · wyodrębnia z tekstów lub rysunków informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu · przeprowadza doświadczenia: – wykazanie cząsteczkowej budowy materii, – badanie właściwości ciał stałych, cieczy i gazów, – wykazanie istnienia oddziaływań międzycząsteczkowych, – wyznaczanie gęstości substancji, z jakiej wykonany jest przedmiot o kształcie regularnym za pomocą wagi i przymiaru lub o nieregularnym kształcie za pomocą wagi, cieczy i cylindra miarowego oraz wyznaczanie gęstości cieczy za pomocą wagi i cylindra miarowego, korzystając z opisów doświadczeń i przestrzegając zasad bezpieczeństwa; przedstawia wyniki i formułuje wnioski · opisuje przebieg doświadczenia; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów · posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności · rozwiązuje typowe zadania lub problemy dotyczące treści rozdziału: Właściwości i budowa materii (stosuje związek między siłą ciężkości, masą i przyspieszeniem grawitacyjnym oraz korzysta ze związku gęstości z masą i objętością) | Uczeń: · posługuje się pojęciem hipotezy · wyjaśnia zjawisko zmiany objętości cieczy w wyniku mieszania się, opierając się na doświadczeniu modelowym · Rwyjaśnia, na czym polega zjawisko dyfuzji i od czego zależy jego szybkość · Rwymienia rodzaje menisków; opisuje występowanie menisku jako skutek oddziaływań międzycząsteczkowych · Rna podstawie widocznego menisku danej cieczy w cienkiej rurce określa, czy większe są siły przylegania czy siły spójności · wyjaśnia, że podział na ciała sprężyste, plastyczne i kruche jest podziałem nieostrym; posługuje się pojęciem twardości minerałów · analizuje różnice w budowie mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów; posługuje się pojęciem powierzchni swobodnej · analizuje różnice gęstości substancji w różnych stanach skupienia wynikające z budowy mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów (analizuje zmiany gęstości przy zmianie stanu skupienia, zwłaszcza w przypadku przejścia z cieczy w gaz, i wiąże to ze zmianami w strukturze mikroskopowej) · wyznacza masę ciała za pomocą wagi laboratoryjnej; szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku · przeprowadza doświadczenia: – badanie wpływu detergentu na napięcie powierzchniowe, – badanie, od czego zależy kształt kropli, korzystając z opisów doświadczeń i przestrzegając zasad bezpieczeństwa; formułuje wnioski · planuje doświadczenia związane z wyznaczeniem gęstości cieczy oraz ciał stałych o regularnych i nieregularnych kształtach · szacuje wyniki pomiarów; ocenia wyniki doświadczeń, porównując wyznaczone gęstości z odpowiednimi wartościami tabelarycznymi · rozwiązuje zadania (lub problemy) bardziej złożone, ale typowe, dotyczące treści rozdziału: Właściwości i budowa materii (z zastosowaniem związku między siłą ciężkości, masą i przyspieszeniem grawitacyjnym (wzoru na ciężar) oraz ze związku gęstości z masą i objętością) | · Uczeń: · uzasadnia kształt spadającej kropli wody · projektuje i przeprowadza doświadczenia (inne niż opisane w podręczniku) wykazujące cząsteczkową budowę materii · projektuje i wykonuje doświadczenie potwierdzające istnienie napięcia powierzchniowego wody · projektuje i wykonuje doświadczenia wykazujące właściwości ciał stałych, cieczy i gazów · projektuje doświadczenia związane z wyznaczeniem gęstości cieczy oraz ciał stałych o regularnych i nieregularnych kształtach · rozwiązuje nietypowe (złożone) zadania, (lub problemy) dotyczące treści rozdziału: Właściwości i budowa materii (z zastosowaniem związku między siłą ciężkości, masą i przyspieszeniem grawitacyjnym (wzoru na ciężar) oraz związku gęstości z masą i objętością) · realizuje projekt: Woda – białe bogactwo (lub inny związany z treściami rozdziału: Właściwości i budowa materii)) |
III. HYDROSTATYKA I AEROSTATYKA | |||
Uczeń: · rozpoznaje i nazywa siły ciężkości i nacisku, podaje ich przykłady w różnych sytuacjach praktycznych (w otaczającej rzeczywistości); wskazuje przykłady z życia codziennego obrazujące działanie siły nacisku · rozróżnia parcie i ciśnienie · formułuje prawo Pascala, podaje przykłady jego zastosowania · wskazuje przykłady występowania siły wyporu w otaczającej rzeczywistości i życiu codziennym · wymienia cechy siły wyporu, ilustruje graficznie siłę wyporu · przeprowadza doświadczenia: – badanie zależności ciśnienia od pola powierzchni, – badanie zależności ciśnienia hydrostatycznego od wysokości słupa cieczy, – badanie przenoszenia w cieczy działającej na nią siły zewnętrznej, – badanie warunków pływania ciał, korzystając z opisów doświadczeń i przestrzegając zasad bezpieczeństwa, formułuje wnioski · przelicza wielokrotności i podwielokrotności (mili-, centy-, kilo-, mega-) · wyodrębnia z tekstów i rysunków informacje kluczowe | Uczeń: · posługuje się pojęciem parcia (nacisku) · posługuje się pojęciem ciśnienia wraz z jego jednostką w układzie SI · posługuje się pojęciem ciśnienia w cieczach i gazach wraz z jego jednostką; posługuje się pojęciem ciśnienia hydrostatycznego i atmosferycznego · doświadczalnie demonstruje: – zależność ciśnienia hydrostatycznego od wysokości słupa cieczy, – istnienie ciśnienia atmosferycznego, – prawo Pascala, – prawo Archimedesa (na tej podstawie analizuje pływanie ciał) · posługuje się prawem Pascala, zgodnie z którym zwiększenie ciśnienia zewnętrznego powoduje jednakowy przyrost ciśnienia w całej objętości cieczy lub gazu · wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady zjawisk opisywanych za pomocą praw i zależności dotyczących ciśnienia hydrostatycznego i atmosferycznego · przelicza wielokrotności i podwielokrotności (centy-, hekto-, kilo-, mega-); przelicza jednostki ciśnienia · stosuje do obliczeń: – związek między parciem a ciśnieniem, – związek między ciśnieniem hydrostatycznym a wysokością słupa cieczy i jej gęstością; przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z danych · analizuje siły działające na ciała zanurzone w cieczach lub gazach, posługując się pojęciem siły wyporu i prawem Archimedesa · oblicza wartość siły wyporu dla ciał zanurzonych w cieczy lub gazie · podaje warunki pływania ciał: kiedy ciało tonie, kiedy pływa częściowo zanurzone w cieczy i kiedy pływa całkowicie zanurzone w cieczy · opisuje praktyczne zastosowanie prawa Archimedesa i warunków pływania ciał; wskazuje przykłady wykorzystywania w otaczającej rzeczywistości · posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych) dotyczących pływania ciał · wyodrębnia z tekstów lub rysunków informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu · przeprowadza doświadczenia: – wyznaczanie siły wyporu, – badanie, od czego zależy wartość siły wyporu i wykazanie, że jest ona równa ciężarowi wypartej cieczy, korzystając z opisów doświadczeń i przestrzegając zasad bezpieczeństwa; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności; wyciąga wnioski i formułuje prawo Archimedesa · rozwiązuje proste (typowe) zadania lub problemy dotyczące treści rozdziału: Hydrostatyka i aerostatyka (z wykorzystaniem: zależności między ciśnieniem, parciem i polem powierzchni, związku między ciśnieniem hydrostatycznym a wysokością słupa cieczy i jej gęstością, prawa Pascala, prawa Archimedesa, warunków pływania ciał) | Uczeń: · wymienia nazwy przyrządów służących do pomiaru ciśnienia · wyjaśnia zależność ciśnienia atmosferycznego od wysokości nad poziomem morza · opisuje znaczenie ciśnienia hydrostatycznego i ciśnienia atmosferycznego w przyrodzie i w życiu codziennym · Ropisuje paradoks hydrostatyczny · opisuje doświadczenie Torricellego · opisuje zastosowanie prawa Pascala w prasie hydraulicznej i hamulcach hydraulicznych · wyznacza gęstość cieczy, korzystając z prawa Archimedesa · rysuje siły działające na ciało, które pływa w cieczy, tkwi w niej zanurzone lub tonie; wyznacza, rysuje i opisuje siłę wypadkową · wyjaśnia, kiedy ciało tonie, kiedy pływa częściowo zanurzone w cieczy i kiedy pływa całkowicie w niej zanurzone na podstawie prawa Archimedesa, posługując się pojęciami siły ciężkości i gęstości · planuje i przeprowadza doświadczenie w celu zbadania zależności ciśnienia od siły nacisku i pola powierzchni; opisuje jego przebieg i formułuje wnioski · projektuje i przeprowadza doświadczenie potwierdzające słuszność prawa Pascala dla cieczy lub gazów, opisuje jego przebieg oraz analizuje i ocenia wynik; formułuje komunikat o swoim doświadczeniu · rozwiązuje typowe zadania obliczeniowe z wykorzystaniem warunków pływania ciał; przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności danych · rozwiązuje zadania (lub problemy) bardziej złożone, ale typowe dotyczące treści rozdziału: Hydrostatyka i aerostatyka (z wykorzystaniem: zależności między ciśnieniem, parciem i polem powierzchni, prawa Pascala, prawa Archimedesa) · posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych) dotyczących ciśnienia hydrostatycznego i atmosferycznego oraz prawa Archimedesa, a w szczególności informacjami pochodzącymi z analizy tekstu: Podciśnienie, nadciśnienie i próżnia | Uczeń: · uzasadnia, kiedy ciało tonie, kiedy pływa częściowo zanurzone w cieczy i kiedy pływa całkowicie w niej zanurzone, korzystając z wzorów na siły wyporu i ciężkości oraz gęstość · rozwiązuje złożone, nietypowe zadania (problemy) dotyczące treści rozdziału: Hydrostatyka i aerostatyka (z wykorzystaniem: zależności między ciśnieniem, parciem i polem powierzchni, związku między ciśnieniem hydrostatycznym a wysokością słupa cieczy i jej gęstością, prawa Pascala, prawa Archimedesa, warunków pływania ciał) · posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych) dotyczących wykorzystywania prawa Pascala w otaczającej rzeczywistości i w życiu codziennym |
IV. KINEMATYKA | |||
Uczeń: · wskazuje przykłady ciał będących w ruchu w otaczającej rzeczywistości · wyróżnia pojęcia toru i drogi i wykorzystuje je do opisu ruchu; podaje jednostkę drogi w układzie SI; przelicza jednostki drogi · odróżnia ruch prostoliniowy od ruchu krzywoliniowego; podaje przykłady ruchów: prostoliniowego i krzywoliniowego · nazywa ruchem jednostajnym ruch, w którym droga przebyta w jednostkowych przedziałach czasu jest stała; podaje przykłady ruchu jednostajnego w otaczającej rzeczywistości · posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu prostoliniowego; opisuje ruch jednostajny prostoliniowy; podaje jednostkę prędkości w układzie SI · odczytuje prędkość i przebytą odległość z wykresów zależności drogi i prędkości od czasu · odróżnia ruch niejednostajny (zmienny) od ruchu jednostajnego; podaje przykłady ruchu niejednostajnego w otaczającej rzeczywistości · rozróżnia pojęcia: prędkość chwilowa i prędkość średnia · posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego i jednostajnie opóźnionego; podaje jednostkę przyspieszenia w układzie SI · odczytuje przyspieszenie i prędkość z wykresów zależności przyspieszenia i prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego; rozpoznaje proporcjonalność prostą · rozpoznaje zależność rosnącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu zależności drogi od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszonym · identyfikuje rodzaj ruchu na podstawie wykresów zależności drogi, prędkości i przyspieszenia od czasu; rozpoznaje proporcjonalność prostą · odczytuje dane z wykresów zależności drogi, prędkości i przyspieszenia od czasu dla ruchów prostoliniowych: jednostajnego i jednostajnie przyspieszonego · przelicza wielokrotności i podwielokrotności (mili-, centy-, kilo-, mega-) oraz jednostki czasu (sekunda, minuta, godzina) · wyodrębnia z tekstów i rysunków informacje kluczowe | Uczeń: · wyjaśnia, na czym polega względność ruchu; podaje przykłady układów odniesienia · opisuje i wskazuje przykłady względności ruchu · oblicza wartość prędkości i przelicza jej jednostki; oblicza i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub danych · wyznacza wartość prędkości i drogę z wykresów zależności prędkości i drogi od czasu dla ruchu prostoliniowego odcinkami jednostajnego oraz rysuje te wykresy na podstawie podanych informacji · rozpoznaje na podstawie danych liczbowych lub na podstawie wykresu, że w ruchu jednostajnym prostoliniowym droga jest wprost proporcjonalna do czasu oraz posługuje się proporcjonalnością prostą · nazywa ruchem jednostajnie przyspieszonym ruch, w którym wartość prędkości rośnie jednostkowych przedziałach czasu o tę samą wartość, a ruchem jednostajnie opóźnionym – ruch, w którym wartość prędkości maleje w jednostkowych przedziałach czasu o tę samą wartość · oblicza wartość przyspieszenia wraz z jednostką; przelicza jednostki przyspieszenia · wyznacza zmianę prędkości dla ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennego (przyspieszonego lub opóźnionego); oblicza prędkość końcową w ruchu jednostajnie przyspieszonym · stosuje do obliczeń związek przyspieszenia ze zmianą prędkości i czasem, w którym ta zmiana nastąpiła ( ); wyznacza prędkość końcową · analizuje wykresy zależności drogi i prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnego; porównuje ruchy na podstawie nachylenia wykresu zależności drogi od czasu do osi czasu · analizuje wykresy zależności prędkości i przyspieszenia od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego; porównuje ruchy na podstawie nachylenia wykresu prędkości do osi czasu · analizuje wykres zależności prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie opóźnionego; oblicza prędkość końcową w tym ruchu · przeprowadza doświadczenia: – wyznaczanie prędkości ruchu pęcherzyka powietrza w zamkniętej rurce wypełnionej wodą, – badanie ruchu staczającej się kulki, korzystając z opisów doświadczeń i przestrzegając zasad bezpieczeństwa; zapisuje wyniki pomiarów i obliczeń w tabeli zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiarów; formułuje wnioski · rozwiązuje proste (typowe) zadania lub problemy związane z treścią rozdziału: Kinematyka (dotyczące względności ruchu oraz z wykorzystaniem: zależności między drogą, prędkością i czasem w ruchu jednostajnym prostoliniowym, związku przyspieszenia ze zmianą prędkości i czasem, zależności prędkości i drogi od czasu w ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym) | Uczeń: · rozróżnia układy odniesienia: jedno-, dwu- i trójwymiarowy · planuje i przeprowadza doświadczenie w celu wyznaczenia prędkości z pomiaru czasu i drogi z użyciem przyrządów analogowych lub cyfrowych bądź programu do analizy materiałów wideo; szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku; zapisuje wyniki pomiarów wraz z ich jednostkami oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności; opisuje przebieg doświadczenia i ocenia jego wyniki · sporządza wykresy zależności prędkości i drogi od czasu dla ruchu prostoliniowego odcinkami jednostajnego na podstawie podanych informacji (oznacza wielkości i skale na osiach; zaznacza punkty i rysuje wykres; uwzględnia niepewności pomiarowe) · wyznacza przyspieszenie z wykresów zależności prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennego (przyspieszonego lub opóźnionego) · Ropisuje zależność drogi od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszonym, gdy prędkość początkowa jest równa zero; stosuje tę zależność do obliczeń · analizuje ruch ciała na podstawie filmu · Rposługuje się wzorem: , Rwyznacza przyspieszenie ciała na podstawie wzoru · wyjaśnia, że w ruchu jednostajnie przyspieszonym bez prędkości początkowej odcinki drogi pokonywane w kolejnych sekundach mają się do siebie jak kolejne liczby nieparzyste · rozwiązuje proste zadania z wykorzystaniem wzorów R i · analizuje wykresy zależności Rdrogi od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego bez prędkości początkowej; porównuje ruchy na podstawie nachylenia wykresu zależności drogi od czasu do osi czasu · wyjaśnia, że droga w dowolnym ruchu jest liczbowo równa polu pod wykresem zależności prędkości od czasu · sporządza wykresy zależności prędkości i przyspieszenia od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego · rozwiązuje typowe zadania związane z analizą wykresów zależności drogi i prędkości od czasu dla ruchów prostoliniowych: jednostajnego i jednostajnie zmiennego · rozwiązuje bardziej złożone zadania (lub problemy) dotyczące treści rozdziału: Kinematyka (z wykorzystaniem: zależności między drogą, prędkością i czasem w ruchu jednostajnym prostoliniowym, związku przyspieszenia ze zmianą prędkości i czasem, zależności prędkości i drogi od czasu w ruchu prostoliniowym jednostajnie zmiennym) | Uczeń: · planuje i demonstruje doświadczenie związane z badaniem ruchu z użyciem przyrządów analogowych lub cyfrowych, programu do analizy materiałów wideo; opisuje przebieg doświadczenia, analizuje i ocenia wyniki · Ranalizuje wykres zależności prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego z prędkością początkową i na tej podstawie wyprowadza wzór na obliczanie drogi w tym ruchu · rozwiązuje nietypowe, złożone zadania(problemy) dotyczące treści rozdziału: Kinematyka (z wykorzystaniem wzorów: i oraz związane z analizą wykresów zależności drogi i prędkości od czasu dla ruchów prostoliniowych: jednostajnego i jednostajnie zmiennego) · posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych) dotyczących ruchu (np. urządzeń do pomiaru przyspieszenia) · realizuje projekt: Prędkość wokół nas (lub inny związany z treściami rozdziału Kinematyka)
|
V. DYNAMIKA | |||
Uczeń: · posługuje się symbolem siły; stosuje pojęcie siły jako działania skierowanego (wektor); wskazuje wartość, kierunek i zwrot wektora siły · wyjaśnia pojęcie siły wypadkowej; opisuje i rysuje siły, które się równoważą · rozpoznaje i nazywa siły oporów ruchu; podaje ich przykłady w otaczającej rzeczywistości · podaje treść pierwszej zasady dynamiki Newtona · podaje treść drugiej zasady dynamiki Newtona; definiuje jednostkę siły w układzie SI (1 N) i posługuje się jednostką siły · rozpoznaje i nazywa siły działające na spadające ciała (siły ciężkości i oporów ruchu) · podaje treść trzeciej zasady dynamiki Newtona · posługuje się pojęciem sił oporów ruchu; podaje ich przykłady w różnych sytuacjach praktycznych i opisuje wpływ na poruszające się ciała · rozróżnia tarcie statyczne i kinetyczne · rozpoznaje zależność rosnącą bądź malejącą oraz proporcjonalność prostą na podstawie danych z tabeli; posługuje się proporcjonalnością prostą · przeprowadza doświadczenia: – badanie spadania ciał, – badanie wzajemnego oddziaływania ciał – badanie, od czego zależy tarcie, korzystając z opisów doświadczeń, przestrzegając zasad bezpieczeństwa; zapisuje wyniki i formułuje wnioski · przelicza wielokrotności i podwielokrotności (mili-, centy-, kilo-, mega-) · wyodrębnia z tekstów i rysunków informacje kluczowe | Uczeń: · wyznacza i rysuje siłę wypadkową sił o jednakowych kierunkach · wyjaśnia, na czym polega bezwładność ciał; wskazuje przykłady bezwładności w otaczającej rzeczywistości · posługuje się pojęciem masy jako miary bezwładności ciał · analizuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej zasady dynamiki · analizuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki · opisuje spadek swobodny jako przykład ruchu jednostajnie przyspieszonego · porównuje czas spadania swobodnego i rzeczywistego różnych ciał z danej wysokości · opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się trzecią zasadą dynamiki · opisuje zjawisko odrzutu i wskazuje jego przykłady w otaczającej rzeczywistości · analizuje i wyjaśnia wyniki przeprowadzonego doświadczenia; podaje przyczynę działania siły tarcia i wyjaśnia, od czego zależy jej wartość · stosuje pojęcie siły tarcia jako działania skierowanego (wektor); wskazuje wartość, kierunek i zwrot siły tarcia · opisuje i rysuje siły działające na ciało wprawiane w ruch (lub poruszające się) oraz wyznacza i rysuje siłę wypadkową · opisuje znaczenie tarcia w życiu codziennym; wyjaśnia na przykładach, kiedy tarcie i inne opory ruchu są pożyteczne, a kiedy niepożądane oraz wymienia sposoby zmniejszania lub zwiększania oporów ruchu (tarcia) · stosuje do obliczeń: – związek między siłą i masą a przyspieszeniem, – związek między siłą ciężkości, masą i przyspieszeniem grawitacyjnym; oblicza i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z danych · przeprowadza doświadczenia: – badanie bezwładności ciał, – badanie ruchu ciała pod wpływem działania sił, które się nie równoważą, – demonstracja zjawiska odrzutu, korzystając z opisów doświadczeń i przestrzegając zasad bezpieczeństwa; zapisuje wyniki pomiarów wraz z ich jednostkami oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności, analizuje je i formułuje wnioski · rozwiązuje proste (typowe) zadania lub problemy dotyczące treści rozdziału: Dynamika (z wykorzystaniem: pierwszej zasady dynamiki Newtona, związku między siłą i masą a przyspieszeniem oraz zadania dotyczące swobodnego spadania ciał, wzajemnego oddziaływania ciał i występowania oporów ruchu | Uczeń: · Rwyznacza i rysuje siłę wypadkową sił o różnych kierunkach · Rpodaje wzór na obliczanie siły tarcia · analizuje opór powietrza podczas ruchu spadochroniarza · planuje i przeprowadza doświadczenia: – w celu zilustrowania I zasady dynamiki, – w celu zilustrowania II zasady dynamiki, – w celu zilustrowania III zasady dynamiki; · opisuje ich przebieg, formułuje wnioski · analizuje wyniki przeprowadzonych doświadczeń (oblicza przyspieszenia ze wzoru na drogę w ruchu jednostajnie przyspieszonym i zapisuje wyniki zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru; wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla przebiegu doświadczeń) · rozwiązuje bardziej złożone zadania (lub problemy) dotyczące treści rozdziału: Dynamika (z wykorzystaniem: pierwszej zasady dynamiki Newtona, związku między siłą i masą a przyspieszeniem i związku przyspieszenia ze zmianą prędkości i czasem, w którym ta zmiana nastąpiła () oraz dotyczące: swobodnego spadania ciał, wzajemnego oddziaływania ciał, występowania oporów ruchu) · posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy tekstów (w tym popularnonaukowych) dotyczących: bezwładności ciał, spadania ciał, występowania oporów ruchu, a w szczególności tekstu: Czy opór powietrza zawsze przeszkadza sportowcom | Uczeń: · rozwiązuje nietypowe złożone zadania, (problemy) dotyczące treści rozdziału: Dynamika (stosując do obliczeń związek między siłą i masą a przyspieszeniem oraz związek: ) · posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy tekstów (w tym popularnonaukowych) dotyczących przykładów wykorzystania zasady odrzutu w przyrodzie i technice |
VI. PRACA, MOC, ENERGIA | |||
Uczeń: · posługuje się pojęciem energii, podaje przykłady różnych jej form · odróżnia pracę w sensie fizycznym od pracy w języku potocznym; wskazuje przykłady wykonania pracy mechanicznej w otaczającej rzeczywistości · podaje wzór na obliczanie pracy, gdy kierunek działającej na ciało siły jest zgodny z kierunkiem jego ruchu · rozróżnia pojęcia: praca i moc; odróżnia moc w sensie fizycznym od mocy w języku potocznym; wskazuje odpowiednie przykłady w otaczającej rzeczywistości · podaje i opisuje wzór na obliczanie mocy (iloraz pracy i czasu, w którym praca została wykonana) · rozróżnia pojęcia: praca i energia; wyjaśnia co rozumiemy przez pojęcie energii oraz kiedy ciało zyskuje energię, a kiedy ją traci; wskazuje odpowiednie przykłady w otaczającej rzeczywistości · posługuje się pojęciem energii potencjalnej grawitacji (ciężkości) i potencjalnej sprężystości wraz z ich jednostką w układzie SI · posługuje się pojęciami siły ciężkości i siły sprężystości · posługuje się pojęciem energii kinetycznej; wskazuje przykłady ciał posiadających energię kinetyczną w otaczającej rzeczywistości · wymienia rodzaje energii mechanicznej; · wskazuje przykłady przemian energii mechanicznej w otaczającej rzeczywistości · posługuje się pojęciem energii mechanicznej jako sumy energii kinetycznej i potencjalnej; podaje zasadę zachowania energii mechanicznej · doświadczalnie bada, od czego zależy energia potencjalna ciężkości, korzystając z opisu doświadczenia i przestrzegając zasad bezpieczeństwa; opisuje wyniki i formułuje wnioski · przelicza wielokrotności i podwielokrotności oraz jednostki czasu · wyodrębnia z prostych tekstów i rysunków informacje kluczowe | Uczeń: · posługuje się pojęciem pracy mechanicznej wraz z jej jednostką w układzie SI; wyjaśnia, kiedy została wykonana praca 1 J · posługuje się pojęciem oporów ruchu · posługuje się pojęciem mocy wraz z jej jednostką w układzie SI; wyjaśnia, kiedy urządzenie ma moc 1 W; porównuje moce różnych urządzeń · wyjaśnia, kiedy ciało ma energię potencjalną grawitacji, a kiedy ma energię potencjalną sprężystości; opisuje wykonaną pracę jako zmianę energii · opisuje przemiany energii ciała podniesionego na pewną wysokość, a następnie upuszczonego · wykorzystuje zasadę zachowania energii do opisu zjawisk · podaje i opisuje zależność przyrostu energii potencjalnej grawitacji ciała od jego masy i wysokości, na jaką ciało zostało podniesione ( ) · opisuje i wykorzystuje zależność energii kinetycznej ciała od jego masy i prędkości; podaje wzór na energię kinetyczną i stosuje go do obliczeń · opisuje związek pracy wykonanej podczas zmiany prędkości ciała ze zmianą energii kinetycznej ciała (opisuje wykonaną pracę jako zmianę energii); wyznacza zmianę energii kinetycznej · wykorzystuje zasadę zachowania energii · do opisu zjawisk oraz wskazuje ich przykłady w otaczającej rzeczywistości · stosuje do obliczeń: – związek pracy z siłą i drogą, na jakiej została wykonana, – związek mocy z pracą i czasem, w którym została wykonana, – związek wykonanej pracy ze zmianą energii oraz wzory na energię potencjalną grawitacji i energię kinetyczną, – zasadę zachowania energii mechanicznej, – związek między siłą ciężkości, masą i przyspieszeniem grawitacyjnym; wykonuje obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z danych · rozwiązuje proste (typowe) zadania lub problemy dotyczące treści rozdziału: Praca, moc, energia (z wykorzystaniem: związku pracy z siłą i drogą, na jakiej została wykonana, związku mocy z pracą i czasem, w którym została wykonana, związku wykonanej pracy ze zmianą energii, wzorów na energię potencjalną grawitacji i energię kinetyczną oraz zasady zachowania energii mechanicznej) · wyodrębnia z tekstów, tabel i rysunków informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu | Uczeń: · wyjaśnia kiedy, mimo działającej na ciało siły, praca jest równa zero; wskazuje odpowiednie przykłady w otaczającej rzeczywistości · Rwyjaśnia sposób obliczania pracy, gdy kierunek działającej na ciało siły nie jest zgodny z kierunkiem jego ruchu · Rwyjaśnia, co to jest koń mechaniczny (1 KM) · podaje, opisuje i stosuje wzór na obliczanie mocy chwilowej ( ) · wyznacza zmianę energii potencjalnej grawitacji ciała podczas zmiany jego wysokości (wyprowadza wzór) · wyjaśnia, jaki układ nazywa się układem izolowanym; podaje zasadę zachowania energii · planuje i przeprowadza doświadczenia związane z badaniem, od czego zależy energia potencjalna sprężystości i energia kinetyczna; opisuje ich przebieg i wyniki, formułuje wnioski · rozwiązuje zadania (lub problemy) bardziej złożone (w tym umiarkowanie trudne zadania obliczeniowe) dotyczące treści rozdziału: Praca, moc, energia (z wykorzystaniem: związku pracy z siłą i drogą, na jakiej została wykonana, związku mocy z pracą i czasem, w którym została wykonana, związku wykonanej pracy ze zmianą energii, zasady zachowania energii mechanicznej oraz wzorów na energię potencjalną grawitacji i energię kinetyczną) · posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy tekstów (w tym popularnonaukowych) dotyczących: energii i pracy, mocy różnych urządzeń, energii potencjalnej i kinetycznej oraz zasady zachowania energii mechanicznej | Uczeń: · Rwykazuje, że praca wykonana podczas zmiany prędkości ciała jest równa zmianie jego energii kinetycznej (wyprowadza wzór) · rozwiązuje złożone zadania obliczeniowe: – dotyczące energii i pracy (wykorzystuje Rgeometryczną interpretację pracy) oraz mocy; – z wykorzystaniem zasady zachowania energii mechanicznej oraz wzorów na energię potencjalną grawitacji i energię kinetyczną; szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku i na tej podstawie ocenia wyniki obliczeń · rozwiązuje nietypowe zadania (problemy) dotyczące treści rozdziału: Praca, moc, energia · realizuje projekt: Statek parowy (lub inny związany z treściami rozdziału: Praca, moc, energia) |
VII. TERMODYNAMIKA | |||
Uczeń: · posługuje się pojęciem energii kinetycznej; opisuje wykonaną pracę jako zmianę energii · posługuje się pojęciem temperatury · podaje przykłady zmiany energii wewnętrznej spowodowanej wykonaniem pracy lub przepływem ciepła w otaczającej rzeczywistości · podaje warunek i kierunek przepływu ciepła; stwierdza, że ciała o równej temperaturze pozostają w stanie równowagi termicznej · rozróżnia materiały o różnym przewodnictwie; wskazuje przykłady w otaczającej rzeczywistości · wymienia sposoby przekazywania energii w postaci ciepła; wskazuje odpowiednie przykłady w otaczającej rzeczywistości · informuje o przekazywaniu ciepła przez promieniowanie; wykonuje i opisuje doświadczenie ilustrujące ten sposób przekazywania ciepła · posługuje się tabelami wielkości fizycznych w celu odszukania ciepła właściwego; porównuje wartości ciepła właściwego różnych substancji · rozróżnia i nazywa zmiany stanów skupienia: topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie, sublimację, resublimację oraz wskazuje przykłady tych zjawisk w otaczającej rzeczywistości · posługuje się tabelami wielkości fizycznych w celu odszukania temperatury topnienia i temperatury wrzenia oraz Rciepła topnienia i Rciepła parowania; porównuje te wartości dla różnych substancji · doświadczalnie demonstruje zjawisko topnienia · wyjaśnia, od czego zależy szybkość parowania · posługuje się pojęciem temperatury wrzenia · przeprowadza doświadczenia: – obserwacja zmian temperatury ciał w wyniku wykonania nad nimi pracy lub ogrzania, – badanie zjawiska przewodnictwa cieplnego, – obserwacja zjawiska konwekcji, – obserwacja zmian stanu skupienia wody, – obserwacja topnienia substancji, korzystając z opisów doświadczeń i przestrzegając zasad bezpieczeństwa; zapisuje wyniki obserwacji i formułuje wnioski · rozwiązuje proste, nieobliczeniowe zadania dotyczące treści rozdziału: Termodynamika – związane z energią wewnętrzną i zmianami stanów skupienia ciał: topnieniem lub krzepnięciem, parowaniem (wrzeniem) lub skraplaniem · przelicza wielokrotności i podwielokrotności oraz jednostki czasu · wyodrębnia z tekstów i rysunków informacje kluczowe | Uczeń: · wykonuje doświadczenie modelowe (ilustracja zmiany zachowania się cząsteczek ciała stałego w wyniku wykonania nad nim pracy), korzystając z jego opisu; opisuje wyniki doświadczenia · posługuje się pojęciem energii wewnętrznej; określa jej związek z liczbą cząsteczek, z których zbudowane jest ciało; podaje jednostkę energii wewnętrznej w układzie SI · wykazuje, że energię układu (energię wewnętrzną) można zmienić, wykonując nad nim pracę · określa temperaturę ciała jako miarę średniej energii kinetycznej cząsteczek, z których ciało jest zbudowane · analizuje jakościowo związek między · temperaturą a średnią energią kinetyczną (ruchu chaotycznego) cząsteczek · posługuje się skalami temperatur (Celsjusza, Kelvina, Fahrenheita); wskazuje jednostkę temperatury w układzie SI; podaje temperaturę zera bezwzględnego · przelicza temperaturę w skali Celsjusza na temperaturę w skali Kelvina i odwrotnie · posługuje się pojęciem przepływu ciepła jako przekazywaniem energii w postaci ciepła oraz jednostką ciepła w układzie SI · wykazuje, że nie następuje przekazywanie energii w postaci ciepła (wymiana ciepła) między ciałami o tej samej temperaturze · wykazuje, że energię układu (energię wewnętrzną) można zmienić, wykonując nad nim pracę lub przekazując energię w postaci ciepła · analizuje jakościowo zmiany energii wewnętrznej spowodowane wykonaniem pracy i przepływem ciepła · podaje treść pierwszej zasady termodynamiki ( ) · doświadczalnie bada zjawisko przewodnictwa cieplnego i określa, który z badanych materiałów jest lepszym przewodnikiem ciepła (planuje, przeprowadza i opisuje doświadczenie) · opisuje zjawisko przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej · opisuje ruch cieczy i gazów w zjawisku konwekcji · stwierdza, że przyrost temperatury ciała jest wprost proporcjonalny do ilości pobranego przez ciało ciepła oraz, że ilość pobranego przez ciało ciepła do uzyskania danego przyrostu temperatury jest wprost proporcjonalna do masy ciała · wyjaśnia, co określa ciepło właściwe; posługuje się pojęciem ciepła właściwego wraz z jego jednostką w układzie SI · podaje i opisuje wzór na obliczanie ciepła właściwego( ) · wyjaśnia, jak obliczyć ilość ciepła pobranego (oddanego) przez ciało podczas ogrzewania (oziębiania); podaje wzór ( · doświadczalnie wyznacza ciepło właściwe wody z użyciem czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy, termometru, cylindra miarowego lub wagi (zapisuje wyniki pomiarów wraz z ich jednostkami oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności; oblicza i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiarów, ocenia wynik) · opisuje jakościowo zmiany stanów skupienia: topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie, sublimację, resublimację · analizuje zjawiska: topnienia i krzepnięcia, sublimacji i resublimacji, wrzenia i skraplania jako procesy, w których dostarczanie energii w postaci ciepła nie powoduje zmiany temperatury · wyznacza temperaturę: – topnienia wybranej substancji (mierzy czas i temperaturę, zapisuje wyniki pomiarów wraz z ich jednostkami i z uwzględnieniem informacji o niepewności), – wrzenia wybranej substancji, np. wody · porównuje topnienie kryształów i ciał bezpostaciowych · na schematycznym rysunku (wykresie) ilustruje zmiany temperatury w procesie topnienia dla ciał krystalicznych i bezpostaciowych · doświadczalnie demonstruje zjawiska wrzenia i skraplania · przeprowadza doświadczenia: – badanie, od czego zależy szybkość parowania, – obserwacja wrzenia, korzystając z opisów doświadczeń i przestrzegając zasad bezpieczeństwa; zapisuje wyniki i formułuje wnioski · rozwiązuje proste zadania (w tym obliczeniowe) lub problemy dotyczące treści rozdziału: Termodynamika (związane z energią wewnętrzną i temperaturą, przepływem ciepła oraz z wykorzystaniem: związków i , zależności oraz wzorów na Rciepło topnienia i Rciepło parowania); wykonuje obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności danych · wyodrębnia z tekstów, tabel i rysunków informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu | Uczeń: · wyjaśnia wyniki doświadczenia modelowego (ilustracja zmiany zachowania się cząsteczek ciała stałego w wyniku wykonania nad nim pracy) · wyjaśnia związek między energią kinetyczną cząsteczek i temperaturą · Ropisuje możliwość wykonania pracy kosztem energii wewnętrznej; podaje przykłady praktycznego wykorzystania tego procesu · wyjaśnia przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej · uzasadnia, odwołując się do wyników doświadczenia, że przyrost temperatury ciała jest wprost proporcjonalny do ilości pobranego przez ciało ciepła oraz, że ilość pobranego przez ciało ciepła do uzyskania danego przyrostu temperatury jest wprost proporcjonalna do masy ciała · wyprowadza wzór potrzebny do wyznaczenia ciepła właściwego wody z użyciem czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy · Rrysuje wykres zależności temperatury od czasu ogrzewania lub oziębiania odpowiednio dla zjawiska topnienia lub krzepnięcia na podstawie danych · Rposługuje się pojęciem ciepła topnienia wraz z jednostką w układzie SI; podaje wzór na ciepło topnienia · wyjaśnia, co dzieje się z energią pobieraną (lub oddawaną) przez mieszaninę substancji w stanie stałym i ciekłym (np. wody i lodu) podczas topnienia (lub krzepnięcia) w stałej temperaturze · Rposługuje się pojęciem ciepła parowania wraz z jednostką w układzie SI; podaje wzór na ciepło parowania · Rwyjaśnia zależność temperatury wrzenia od ciśnienia · przeprowadza doświadczenie ilustrujące wykonanie pracy przez rozprężający się gaz, korzystając z opisu doświadczenia i przestrzegając zasad bezpieczeństwa; analizuje wyniki doświadczenia i formułuje wnioski · planuje i przeprowadza doświadczenie w celu wykazania, że do uzyskania jednakowego przyrostu temperatury różnych substancji o tej samej masie potrzebna jest inna ilość ciepła; opisuje przebieg doświadczenia i ocenia je · rozwiązuje bardziej złożone zadania lub problemy (w tym umiarkowanie trudne zadania obliczeniowe) dotyczące treści rozdziału: Termodynamika (związane z energią wewnętrzną i temperaturą, zmianami stanu skupienia ciał, wykorzystaniem pojęcia ciepła właściwego i zależności oraz wzorów na Rciepło topnienia i Rciepło parowania) · posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy tekstów (w tym popularnonaukowych) dotyczących: – energii wewnętrznej i temperatury, – wykorzystania (w przyrodzie i w życiu codziennym) przewodnictwa cieplnego (przewodników i izolatorów ciepła), – zjawiska konwekcji (np. prądy konwekcyjne), – promieniowania słonecznego (np. kolektory słoneczne), – pojęcia ciepła właściwego (np. znaczenia dużej wartości ciepła właściwego wody i jego związku z klimatem), – zmian stanu skupienia ciał, a wszczególności tekstu: Dom pasywny, czyli jak zaoszczędzić na ogrzewaniu i klimatyzacji (lub innego tekstu związanego z treściami rozdziału: Termodynamika) | Uczeń: · projektuje i przeprowadza doświadczenie w celu wyznaczenia ciepła właściwego dowolnego ciała; opisuje je i ocenia · Rsporządza i analizuje wykres zależności temperatury od czasu ogrzewania lub oziębiania dla zjawiska topnienia lub krzepnięcia na podstawie danych (opisuje osie układu współrzędnych, uwzględnia niepewności pomiarów) · rozwiązuje złożone zadania obliczeniowe związane ze zmianą energii wewnętrznej oraz z wykorzystaniem pojęcia ciepła właściwego; szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku i na tej podstawie ocenia wyniki obliczeń · rozwiązuje nietypowe zadania (problemy) dotyczące treści rozdziału: Termodynamika
|
Ogólne wymagania programowe:
ocenę celująca otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w wysokim stopniu opanował wiedzę określoną programem nauczania,
– dodatkowa wiedza pochodzi z różnych źródeł i jest owocem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń,
– łączy wiedzę z różnych źródeł,
umiejętności:
–ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe , o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
– w wysokim stopniu opanował umiejętności określone programem nauczania,
-uczeń potrafi korzystać ze źródeł informacji i potrafi samodzielnie zdobywać wiadomości,
– systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji (odpowiednio do wieku)
– samodzielnie rozwiązuje konkretne problemy zarówno w czasie lekcji jak i w pracy pozalekcyjnej,
-jest autorem pracy wykonanej dowolną techniką o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych,
-wyraża samodzielny, krytyczny (stosownie do wieku) stosunek do określonych zagadnień
– potrafi udowadniać swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji będącej skutkiem nabytej samodzielnie wiedzy,
– na lekcjach jest bardzo samodzielny;
ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w stopniu wyczerpującym opanował materiał programowy, wykorzystuje różne źródła wiedzy,
– posiada wiedzę pozwalającą na samodzielne jej wykorzystanie w różnych sytuacjach,
-łączy wiedzę z pokrewnych przedmiotów,
Umiejętności:
– sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji,
– potrafi korzystając ze wskazówek nauczyciela dotrzeć do innych źródeł wiadomości,
– samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania postawione przez nauczyciela, posługując się nabytymi umiejętnościami,
– rozwiązuje zadania dodatkowe,
– potrafi poprawnie rozumować w kategoriach przyczynowo – skutkowych, wykorzystując wiedzę przewidzianą programem nie tylko z jednego przedmiotu,
– jest aktywny na lekcji;
ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– w zakresie wiedzy ma niewielkie braki, (operuje pojęciami i faktami) stosuje język przedmiotu
umiejętności:
-potrafi korzystać z poznanych w czasie lekcji źródeł informacji,
-inspirowany przez nauczyciela potrafi samodzielnie rozwiązywać zadania tematyczne i praktyczne o pewnym stopniu trudności,
-rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe,
– poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo- skutkowych,
– potrafi wykorzystać wiedzę w sytuacjach typowych,
– wykazuje się aktywnością na lekcjach
ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– wiedza ucznia jest wyrywkowa i fragmentaryczna,
– opanował podstawowe treści programowe w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się przedmiotu
umiejętności:
– potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji,
– potrafi samodzielnie wykonać proste zadania,
– wyrywkowo stosuje wiedzę w sytuacjach typowych,
– jego aktywność na lekcjach jest sporadyczna;
ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
wiedza:
– uczeń ma duże braki w wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z przedmiotu;
umiejętności:
– jego postawa na lekcjach jest bierna, ale odpowiednio motywowany jest w stanie z pomocą nauczyciela wykonywać proste zadania wymagające zastosowania podstawowych umiejętności, które umożliwiają edukację na następnym etapie;
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny – klasa VII CHEMIA ( klasy językowe i niejęzykowe)
Przygotowano na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy siódmej szkoły podstawowej Chemia Nowej Ery.
Wymagania na ocenę niższą obowiązują przy ocenie wyższej, tzn. przy wymaganiach na ocenę dobrą obowiązują wymagania również na ocenę dostateczną i dopuszczającą, itp.
I Substancje i ich przemiany
Ocena dopuszczająca | Ocena dostateczna | Ocena dobra | Ocena bardzo dobra | Ocena celująca |
Uczeń: – zalicza chemię do nauk przyrodniczych – stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej – nazywa wybrane elementy szkła i sprzętu laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie – zna sposoby opisywania doświadczeń chemicznych – opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami produktów stosowanych na co dzień – definiuje pojęcie gęstość – podaje wzór na gęstość – przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem pojęć masa, gęstość, objętość – wymienia jednostki gęstości – odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych – definiuje pojęcie mieszanina substancji – opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych – podaje przykłady mieszanin – opisuje proste metody rozdzielania mieszanin na składniki – definiuje pojęcia zjawisko fizyczne i reakcja chemiczna – podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka – definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny i związek chemiczny – dzieli substancje chemiczne na proste i złożone oraz na pierwiastki i związki chemiczne – podaje przykłady związków chemicznych – dzieli pierwiastki chemiczne na metale i niemetale – podaje przykłady pierwiastków chemicznych (metali i niemetali) – odróżnia metale i niemetale na podstawie ich właściwości – opisuje, na czym polegają rdzewienie – wymienia niektóre czynniki powodujące korozję – posługuje się symbolami chemicznymi pierwiastków (H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg) | Uczeń: – omawia, czym zajmuje się chemia – wyjaśnia, dlaczego chemia jest nauką przydatną ludziom – wyjaśnia, czym są obserwacje, a czym wnioski z doświadczenia – przelicza jednostki (masy, objętości, gęstości) – wyjaśnia, czym ciało fizyczne różni się od substancji – opisuje właściwości substancji – wymienia i wyjaśnia podstawowe sposoby rozdzielania mieszanin na składniki – sporządza mieszaninę – dobiera metodę rozdzielania mieszaniny na składniki – opisuje i porównuje zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną – projektuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną – definiuje pojęcie stopy metali – podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka – wyjaśnia potrzebę wprowadzenia symboli chemicznych – rozpoznaje pierwiastki i związki chemiczne – wyjaśnia różnicę między pierwiastkiem, związkiem chemicznym i mieszaniną – proponuje sposoby zabezpieczenia przed rdzewieniem przedmiotów wykonanych z żelaza | Uczeń: – podaje zastosowania wybranego szkła i sprzętu laboratoryjnego – identyfikuje substancje na podstawie podanych właściwość – przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość – przelicza jednostki – podaje sposób rozdzielenia wskazanej mieszaniny na składniki – wskazuje różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają jej rozdzielenie – projektuje doświadczenia ilustrujące reakcję chemiczną i formułuje wnioski – wskazuje w podanych przykładach reakcję chemiczną i zjawisko fizyczne – wskazuje wśród różnych substancji mieszaninę i związek chemiczny – wyjaśnia różnicę między mieszaniną a związkiem chemicznym – odszukuje w układzie okresowym pierwiastków podane pierwiastki chemiczne – opisuje doświadczenia wykonywane na lekcji – przeprowadza wybrane doświadczenia | Uczeń: – omawia podział chemii na organiczną – definiuje pojęcie patyna – projektuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i formułuje wnioski) – przeprowadza doświadczenia z działu Substancje i ich przemiany – projektuje i przewiduje wyniki doświadczeń na podstawie posiadanej wiedzy | Uczeń: – opisuje zasadę rozdziału mieszanin metodą chromatografii – opisuje sposób rozdzielania na składniki bardziej złożonych mieszanin – wykonuje obliczenia – zadania dotyczące mieszanin |
II Składniki powietrza i rodzaje przemian, jakim ulegają
Ocena dopuszczająca | Ocena dostateczna | Ocena dobra | Ocena bardzo dobra | Ocena celująca |
Uczeń: – opisuje skład i właściwości powietrza – określa, co to są stałe i zmienne składniki powietrza – opisuje właściwości fizyczne i chemiczne tlenu, tlenku węgla(IV), wodoru, azotu oraz właściwości fizyczne gazów szlachetnych – podaje, że woda jest związkiem chemicznym wodoru i tlenu – tłumaczy, na czym polega zmiana stanu skupienia na przykładzie wody – definiuje pojęcie wodorki – omawia obieg tlenu i tlenku węgla(IV) w przyrodzie – określa znaczenie powietrza, wody, tlenu, tlenku węgla(IV) – podaje, jak można wykryć tlenek węgla(IV) – określa, jak zachowują się substancje higroskopijne – opisuje, na czym polegają reakcje syntezy, analizy, wymiany – omawia, na czym polega spalanie – definiuje pojęcia substrat i produkt reakcji chemicznej – wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej – określa typy reakcji chemicznych – określa, co to są tlenki i zna ich podział – wymienia podstawowe źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza – wskazuje różnicę między reakcjami egzo- i endoenergetyczną – podaje przykłady reakcji egzo- i endoenergetycznych – wymienia niektóre efekty towarzyszące reakcjom chemicznym | Uczeń: – projektuje i przeprowadza doświadczenie potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną jednorodną gazów – wymienia stałe i zmienne składniki powietrza – oblicza przybliżoną objętość tlenu i azotu, np. w sali lekcyjnej – opisuje, jak można otrzymać tlen – opisuje właściwości fizyczne i chemiczne gazów szlachetnych, azotu – podaje przykłady wodorków niemetali – wyjaśnia, na czym polega proces fotosyntezy – wymienia niektóre zastosowania azotu, gazów szlachetnych, tlenku węgla(IV), tlenu, wodoru – podaje sposób otrzymywania tlenku węgla(IV) (na przykładzie reakcji węgla z tlenem) – definiuje pojęcie reakcja charakterystyczna – planuje doświadczenie umożliwiające wykrycie obecności tlenku węgla(IV) w powietrzu wydychanym z płuc – wyjaśnia, co to jest efekt cieplarniany – opisuje rolę wody i pary wodnej w przyrodzie – wymienia właściwości wody – wyjaśnia pojęcie higroskopijność – zapisuje słownie przebieg reakcji chemicznej – wskazuje w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej substraty i produkty, pierwiastki i związki chemiczne – opisuje, na czym polega powstawanie dziury ozonowej i kwaśnych opadów – podaje sposób otrzymywania wodoru (w reakcji kwasu chlorowodorowego z metalem) − opisuje sposób identyfikowania gazów: wodoru, tlenu, tlenku węgla(IV) – wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza – wymienia niektóre sposoby postępowania pozwalające chronić powietrze przed zanieczyszczeniami – definiuje pojęcia reakcje egzo- i endoenergetyczne | Uczeń: – określa, które składniki powietrza są stałe, a które zmienne – wykonuje obliczenia dotyczące zawartości procentowej substancji występujących w powietrzu – wykrywa obecność tlenku węgla(IV) – opisuje właściwości tlenku węgla(II) – wyjaśnia rolę procesu fotosyntezy w naszym życiu – podaje przykłady substancji szkodliwych dla środowiska – wyjaśnia, skąd się biorą kwaśne opady – określa zagrożenia wynikające z efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych opadów – proponuje sposoby zapobiegania powiększaniu się dziury ozonowej i ograniczenia powstawania kwaśnych opadów – projektuje doświadczenia, w których otrzyma tlen, tlenek węgla(IV), wodór – projektuje doświadczenia, w których zbada właściwości tlenu, tlenku węgla(IV), wodoru – zapisuje słownie przebieg różnych rodzajów reakcji chemicznych – podaje przykłady różnych typów reakcji chemicznych – wykazuje obecność pary wodnej w powietrzu – omawia sposoby otrzymywania wodoru – podaje przykłady reakcji egzo- i endoenergetycznych – zalicza przeprowadzone na lekcjach reakcje do egzo- lub endoenergetycznych | Uczeń: – otrzymuje tlenek węgla(IV) w reakcji węglanu wapnia z kwasem chlorowodorowym – wymienia różne sposoby otrzymywania tlenu, tlenku węgla(IV), wodoru – projektuje doświadczenia dotyczące powietrza i jego składników – uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z tlenkiem węgla(IV), że tlenek węgla(IV) jest związkiem chemicznym węgla i tlenu – uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z parą wodną, że woda jest związkiem chemicznym tlenu i wodoru – planuje sposoby postępowania umożliwiające ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami – identyfikuje substancje na podstawie schematów reakcji chemicznych – wykazuje zależność między rozwojem cywilizacji a występowaniem zagrożeń, np. podaje przykłady dziedzin życia, których rozwój powoduje negatywne skutki dla środowiska przyrodniczego | Uczeń: – opisuje destylację skroplonego powietrza |
III Atomy i cząsteczki
Ocena dopuszczająca | Ocena dostateczna | Ocena dobra | Ocena bardzo dobra | Ocena celująca |
Uczeń: – definiuje pojęcie materia – definiuje pojęcie dyfuzji – opisuje ziarnistą budowę materii – opisuje, czym atom różni się od cząsteczki – definiuje pojęcia: jednostka masy atomowej, masa atomowa, masa cząsteczkowa – oblicza masę cząsteczkową prostych związków chemicznych – opisuje i charakteryzuje skład atomu pierwiastka chemicznego (jądro – protony i neutrony, powłoki elektronowe – elektrony) – wyjaśni, co to są nukleony – definiuje pojęcie elektrony walencyjne – wyjaśnia, co to są liczba atomowa, liczba masowa – ustala liczbę protonów, elektronów, neutronów w atomie danego pierwiastka chemicznego, gdy znane są liczby atomowa i masowa – podaje, czym jest konfiguracja elektronowa – definiuje pojęcie izotop – dokonuje podziału izotopów – wymienia najważniejsze dziedziny życia, – opisuje układ okresowy pierwiastków chemicznych – podaje treść prawa okresowości – podaje, kto jest twórcą układu okresowego pierwiastków chemicznych – odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach chemicznych – określa rodzaj pierwiastków (metal, niemetal) i podobieństwo właściwości pierwiastków w grupie | Uczeń: – planuje doświadczenie potwierdzające ziarnistość budowy materii – wyjaśnia zjawisko dyfuzji – podaje założenia teorii atomistyczno- -cząsteczkowej budowy materii – oblicza masy cząsteczkowe – opisuje pierwiastek chemiczny jako zbiór atomów o danej liczbie atomowej Z – wymienia rodzaje izotopów – wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru – wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy – korzysta z układu okresowego pierwiastków chemicznych – wykorzystuje informacje odczytane z układu okresowego pierwiastków chemicznych – podaje maksymalną liczbę elektronów na poszczególnych powłokach (K, L, M) – zapisuje konfiguracje elektronowe – rysuje modele atomów pierwiastków chemicznych – określa, jak zmieniają się niektóre właściwości pierwiastków w grupie i okresie | Uczeń: – wyjaśnia różnice między pierwiastkiem a związkiem chemicznym na podstawie założeń teorii atomistyczno-cząsteczkowej budowy materii – oblicza masy cząsteczkowe związków chemicznych – definiuje pojęcie masy atomowej jako średniej mas atomów danego pierwiastka, z uwzględnieniem jego składu izotopowego – wymienia zastosowania różnych izotopów – korzysta z informacji zawartych w układzie okresowym pierwiastków chemicznych – oblicza maksymalną liczbę elektronów w powłokach – zapisuje konfiguracje elektronowe – rysuje uproszczone modele atomów – określa zmianę właściwości pierwiastków | Uczeń: – wyjaśnia związek między podobieństwami właściwości pierwiastków chemicznych zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową ich atomów i liczbą elektronów walencyjnych − wyjaśnia, dlaczego masy atomowe podanych pierwiastków chemicznych w układzie okresowym nie są liczbami całkowitymi | Uczeń: – opisuje historię odkrycia budowy atomu i powstania układu okresowego pierwiastków – definiuje pojęcie promieniotwórczość – określa, na czym polegają promieniotwórczość naturalna i sztuczna – definiuje pojęcie reakcja łańcuchowa – wymienia ważniejsze zagrożenia związane z promieniotwórczością – wyjaśnia pojęcie okres półtrwania (okres połowicznego rozpadu) – rozwiązuje zadania związane z pojęciami okres półtrwania i średnia masa atomowa – charakteryzuje rodzaje promieniowania – wyjaśnia, na czym polegają przemiany α, β |
IV Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych
Ocena dopuszczająca | Ocena dostateczna | Ocena dobra | Ocena bardzo dobra | Ocena celująca |
Uczeń: – wymienia typy wiązań chemicznych – podaje definicje: wiązania kowalencyjnego niespolaryzowanego, wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego, wiązania jonowego – definiuje pojęcia: jon, kation, anion – definiuje pojęcie elektroujemność – posługuje się symbolami pierwiastków chemicznych – podaje, co występuje we wzorze elektronowym – odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego – zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne cząsteczek – definiuje pojęcie wartościowość – podaje wartościowość pierwiastków chemicznych w stanie wolnym – odczytuje z układu okresowego maksymalną wartościowość pierwiastków chemicznych względem wodoru grup 1., 2. i 13.−17. – wyznacza wartościowość pierwiastków chemicznych na podstawie wzorów sumarycznych – zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego na podstawie wartościowości pierwiastków chemicznych – określa na podstawie wzoru liczbę atomów pierwiastków w związku chemicznym – interpretuje zapisy (odczytuje ilościowo i jakościowo proste zapisy), np.: H2, 2 H, 2 H2 itp. – ustala na podstawie wzoru sumarycznego nazwę prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych – ustala na podstawie nazwy wzór sumaryczny prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych – rozróżnia podstawowe rodzaje reakcji chemicznych – wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej – podaje treść prawa zachowania masy – podaje treść prawa stałości składu związku chemicznego – przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem prawa zachowania | Uczeń: – opisuje rolę elektronów zewnętrznej powłoki w łączeniu się atomów – odczytuje elektroujemność pierwiastków chemicznych – opisuje sposób powstawania jonów – określa rodzaj wiązania w prostych przykładach cząsteczek − podaje przykłady substancji o wiązaniu kowalencyjnym i substancji o wiązaniu jonowym – przedstawia tworzenie się wiązań chemicznych kowalencyjnego i jonowego dla prostych przykładów – określa wartościowość na podstawie układu okresowego pierwiastków – zapisuje wzory związków chemicznych na podstawie podanej wartościowości lub nazwy pierwiastków chemicznych – podaje nazwę związku chemicznego na podstawie wzoru – określa wartościowość pierwiastków w związku chemicznym – zapisuje wzory cząsteczek, korzystając z model i – wyjaśnia znaczenie współczynnika stechiometrycznego i indeksu stechiometrycznego – wyjaśnia pojęcie równania reakcji chemicznej – odczytuje proste równania reakcji chemicznych – zapisuje równania reakcji chemicznych − dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych | Uczeń: – określa typ wiązania chemicznego w podanym przykładzie – wyjaśnia na podstawie budowy atomów, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie – wyjaśnia różnice między typami wiązań chemicznych – opisuje powstawanie wiązań kowalencyjnych dla wymaganych przykładów – opisuje mechanizm powstawania wiązania jonowego – opisuje, jak wykorzystać elektroujemność do określenia rodzaju wiązania chemicznego w cząsteczce – wykorzystuje pojęcie wartościowości – odczytuje z układu okresowego wartościowość pierwiastków chemicznych grup 1., 2. i 13.−17. (względem wodoru, maksymalną względem tlenu) – nazywa związki chemiczne na podstawie wzorów sumarycznych i zapisuje wzory na podstawie ich nazw – zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych (o większym stopniu trudności) – przedstawia modelowy schemat równania reakcji chemicznej – rozwiązuje zadania na podstawie prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego – dokonuje prostych obliczeń stechiometrycznych | Uczeń: – wykorzystuje pojęcie elektroujemności do określania rodzaju wiązania w podanych substancjach – uzasadnia i udowadnia doświadczalnie, że masa substratów jest równa masie produktów – rozwiązuje trudniejsze zadania dotyczące poznanych praw (zachowania masy, stałości składu związku chemicznego) – wskazuje podstawowe różnice między wiązaniami kowalencyjnym a jonowym oraz kowalencyjnym niespolaryzowanym a kowalencyjnym spolaryzowanym – opisuje zależność właściwości związku chemicznego od występującego w nim wiązania chemicznego – porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, rozpuszczalność w wodzie, temperatury topnienia i wrzenia, przewodnictwo ciepła i elektryczności) – zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych o dużym stopniu trudności – wykonuje obliczenia stechiometryczne | Uczeń: – opisuje wiązania koordynacyjne i metaliczne – wykonuje obliczenia na podstawie równania reakcji chemicznej – wykonuje obliczenia z wykorzystaniem pojęcia wydajność reakcji – zna pojęcia: mol, masa molowa i objętość molowa i wykorzystuje je w obliczeniach – określa, na czym polegają reakcje utleniania-redukcji – definiuje pojęcia: utleniacz i reduktor – zaznacza w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej procesy utleniania i redukcji oraz utleniacz, reduktor – podaje przykłady reakcji utleniania-redukcji zachodzących w naszym otoczeniu; uzasadnia swój wybór |
V Woda i roztwory wodne
Ocena dopuszczająca | Ocena dostateczna | Ocena dobra | Ocena bardzo dobra | Ocena celująca |
Uczeń: – charakteryzuje rodzaje wód występujących w przyrodzie – podaje, na czym polega obieg wody w przyrodzie – podaje przykłady źródeł zanieczyszczenia wód – wymienia niektóre skutki zanieczyszczeń oraz sposoby walki z nimi – wymienia stany skupienia wody – określa, jaką wodę nazywa się wodą destylowaną – nazywa przemiany stanów skupienia wody – opisuje właściwości wody – zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki wody – definiuje pojęcie dipol – identyfikuje cząsteczkę wody jako dipol – wyjaśnia podział substancji na dobrze rozpuszczalne, trudno rozpuszczalne oraz praktycznie nierozpuszczalne w wodzie − podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się i nie rozpuszczają się w wodzie – wyjaśnia pojęcia: rozpuszczalnik i substancja rozpuszczana – projektuje doświadczenie dotyczące rozpuszczalności różnych substancji w wodzie – definiuje pojęcie rozpuszczalność – wymienia czynniki, które wpływają na rozpuszczalność substancji – określa, co to jest krzywa rozpuszczalności – odczytuje z wykresu rozpuszczalności rozpuszczalność danej substancji w podanej temperaturze – wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie – definiuje pojęcia: roztwór właściwy, koloid i zawiesina – podaje przykłady substancji tworzących z wodą roztwór właściwy, zawiesinę, koloid – definiuje pojęcia: roztwór nasycony, roztwór nienasycony, roztwór stężony, roztwór rozcieńczony – definiuje pojęcie krystalizacja – podaje sposoby otrzymywania roztworu nienasyconego z nasyconego i odwrotnie – definiuje stężenie procentowe roztworu – podaje wzór opisujący stężenie procentowe roztworu – prowadzi proste obliczenia z wykorzystaniem pojęć: stężenie procentowe, masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu | Uczeń: – opisuje budowę cząsteczki wody – wyjaśnia, co to jest cząsteczka polarna – wymienia właściwości wody zmieniające się pod wpływem zanieczyszczeń – planuje doświadczenie udowadniające, że woda: z sieci wodociągowej i naturalnie występująca w przyrodzie są mieszaninami – proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą – tłumaczy, na czym polegają procesy mieszania i rozpuszczania – określa, dla jakich substancji woda jest dobrym rozpuszczalnikiem – charakteryzuje substancje ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie – planuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie – porównuje rozpuszczalność różnych substancji w tej samej temperaturze – oblicza ilość substancji, którą można rozpuścić w określonej objętości wody w podanej temperaturze – podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe – podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie, tworząc koloidy lub zawiesiny – wskazuje różnice między roztworem właściwym a zawiesiną – opisuje różnice między roztworami: rozcieńczonym, stężonym, nasyconym i nienasyconym – przekształca wzór na stężenie procentowe roztworu tak, aby obliczyć masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu – oblicza masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu, znając stężenie procentowe roztworu – wyjaśnia, jak sporządzić roztwór o określonym stężeniu procentowym, np. 100 g 20-procentowego roztworu soli kuchennej | Uczeń: – wyjaśnia, na czym polega tworzenie wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego w cząsteczce wody – wyjaśnia budowę polarną cząsteczki wody – określa właściwości wody wynikające z jej budowy polarnej – przewiduje zdolność różnych substancji do rozpuszczania się w wodzie – przedstawia za pomocą modeli proces rozpuszczania w wodzie substancji o budowie polarnej, np. chlorowodoru – podaje rozmiary cząstek substancji wprowadzonych do wody i znajdujących się w roztworze właściwym, koloidzie, zawiesinie – wykazuje doświadczalnie wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałej w wodzie – posługuje się wykresem rozpuszczalności – wykonuje obliczenia z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności – oblicza masę wody, znając masę roztworu i jego stężenie procentowe – prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęcia gęstości – podaje sposoby zmniejszenia lub zwiększenia stężenia roztworu – oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego przez zagęszczenie i rozcieńczenie roztworu – oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze (z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności) – wymienia czynności prowadzące do sporządzenia określonej objętości roztworu o określonym stężeniu procentowym – sporządza roztwór o określonym stężeniu procentowym | Uczeń: – proponuje doświadczenie udowadniające, że woda jest związkiem wodoru i tlenu – określa wpływ ciśnienia atmosferycznego na wartość temperatury wrzenia wody – porównuje rozpuszczalność w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych – wykazuje doświadczalnie, czy roztwór jest nasycony, czy nienasycony – rozwiązuje z wykorzystaniem gęstości zadania rachunkowe dotyczące stężenia procentowego – oblicza rozpuszczalność substancji w danej temperaturze, znając stężenie procentowe jej roztworu nasyconego w tej temperaturze – oblicza stężenie roztworu powstałego po zmieszaniu roztworów tej samej substancji o różnych stężeniach | Uczeń: – rozwiązuje trudniejsze zadania rachunkowe na stężenie procentowe roztworu |
Informatyka |Klasa 7 WYMAGANIA EDUKACYJNE
Zajęcia z informatyki są w ogromnej większości ćwiczeniami praktycznymi. Ćwiczenia te powinny się kończyć pewnym rezultatem. I ten rezultat pracy na lekcji powinien być oceniany. Oceniana jest zgodność rezultatu z postawionym zadaniem, przykładowo: czy procedura utworzona przez ucznia daje właściwy wynik. Mniejsze znaczenie ma sposób rozwiązania.
Forma aktywności | Jak często? | Uwagi |
Ćwiczenia wykonywane w trakcie lekcji | W zasadzie na każdej lekcji | Sprawdzane: wyniki pracy |
Praca na lekcji | Na każdej lekcji | Sprawdzane: sposób pracy, aktywność, przestrzeganie zasad pracy w pracowni |
Odpowiedzi ustne, udział w dyskusjach | Czasami |
|
Sprawdziany | po każdym dziale |
|
Prace domowe | Czasami | Nie wymagają użycia komputera |
Referaty, opracowania | Głównie w ramach realizacji projektów |
|
Przygotowanie do lekcji |
| Zwracamy uwagę na pomysły i materiały przygotowane do pracy na lekcji |
Udział w konkursach |
| Nieobowiązkowo (wpływa na podwyższenie oceny) |
Opis wymagań, które trzeba spełnić, aby uzyskać ocenę:
Uczeń samodzielnie wykonuje na komputerze wszystkie zadania z lekcji i zadania dodatkowe. Jego wiadomości i umiejętności wykraczają poza te, które są zawarte w programie informatyki. Jest aktywny na lekcjach i pomaga innym, wyjaśnia pojęcie specyfikacja problemu; prezentuje algorytmy iteracyjne za pomocą listy kroków i schematu blokowego, korzystając z wybranego środowiska programowania, pisze trudniejsze programy z zastosowaniem procedur z parametrami. Na ocenę celującą uczeń rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponadwojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
Wykonuje dodatkowe prace informatyczne, takie jak tworzenie szkolnej strony WWW, pomoc innym uczniom oraz nauczycielom w wykorzystywaniu komputera na lekcjach.
Uczeń samodzielnie wykonuje na komputerze wszystkie zadania z lekcji. Opanował wiadomości i umiejętności zawarte w programie informatyki. Na lekcjach jest aktywny, pracuje systematycznie i potrafi pomagać innym w pracy. Zawsze kończy wykonywanie ćwiczeń na lekcji i robi je bezbłędnie, samodzielnie wyszukuje możliwości wybranego programu graficznego; samodzielnie tworzy ciekawe kompozycje graficzne, np. fotomontaże; przygotowuje animacje według własnego pomysłu, korzystając z różnych możliwości wybranego programu do tworzenia animacji
Uczeń samodzielnie wykonuje na komputerze nie tylko proste zadania. Opanował większość wiadomości i umiejętności zawartych w programie informatyki. Na lekcjach pracuje systematycznie i wykazuje postępy. Prawie zawsze kończy wykonywanie ćwiczeń na lekcji i robi je niemal bezbłędnie, umieszcza napisy na obrazie, porównując możliwości dwóch wybranych programów graficznych; wykonuje fotomontaż, korzystając z możliwości pracy z warstwami obrazu; opracowuje obrazy zgodnie z przeznaczeniem; tworzy animacje, korzystając z możliwości z warstwami i z przekształceń fragmentów obrazu; drukuje
W przypadku niższych stopni istotne jest to, czy uczeń spełnił podstawowe wymagania wymienione w podstawie programowej, czyli:
III. Posługiwanie się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami komputerowymi.
Uczeń potrafi wykonać na komputerze proste zadania, czasem z niewielką pomocą. Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie nieprzekraczającym wymagań zawartych w podstawie programowej informatyki. Na lekcjach stara się pracować systematycznie, wykazuje postępy. W większości wypadków kończy wykonywanie ćwiczeń na lekcji, posługuje się narzędziami malarskimi trzech wybranych programów graficznych do tworzenia kompozycji z figur; wykonuje operacje na obrazie i jego fragmentach.
Uczeń czasami potrafi wykonać na komputerze proste zadania, opanował część umiejętności zawartych w podstawie programowej informatyki. Na lekcjach pracuje niesystematycznie, jego postępy są zmienne, nie kończy wykonywania niektórych ćwiczeń. Braki w wiadomościach i umiejętnościach nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy i umiejętności informatycznych w toku dalszej nauki.
Jak uczeń może poprawić ocenę?
Aby poprawić ocenę, uczeń powinien powtórnie wykonać najgorzej ocenione zadania (lub zadania podobnego typu) w trakcie dodatkowych zajęć pozalekcyjnych (np. w godzinach, kiedy otwarta jest pracownia komputerowa)lub w domu, jeśli mamy pewność, że będzie pracował samodzielnie.
Ile razy w semestrze uczeń może być nieprzygotowany do lekcji?
Uczeń może być nieprzygotowany do lekcji dwa razy w semestrze. Musi to zgłosić nauczycielowi przed lekcją. Nieprzygotowanie nie zwalnia jednak ucznia z udziału w lekcji (jeśli to konieczne, na lekcji powinni mu pomagać koledzy i nauczyciel).
Co powinien zrobić uczeń, gdy był dłużej nieobecny w szkole?
W miarę możliwości powinien nadrobić istotne ćwiczenia i zadania wykonywane na opuszczonych lekcjach.
Wymagania edukacyjne z religii dla klasy VII szkoły podstawowej
do programu nr AZ-3-01/10 i podręcznika nr AZ-31-01/10-RA-6/13 „Spotkanie ze Słowem” pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza
OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA
W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulowania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym). Oceniamy wiedzę i umiejętności ucznia oraz przejawy ich zastosowania w życiu codziennym, przede wszystkim w szkole. Gdy uczeń ubiega się o ocenę celującą, bierzemy pod uwagę również jego zaangażowanie religijno-społeczne poza szkołą.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne:
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania podstawowe:
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania rozszerzające:
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania dopełniające:
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
a) posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przedmiotu w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia,
PRZEDMIOT OCENY | celująca
| bardzo dobra | dobra | dostateczna | dopuszczająca |
1. Cytaty z Pisma Świętego. Modlitwy, pieśni | · dokładna znajomość cytatu wraz ze znajomością źródła (np. Ewangelia św. Mateusza) | · dokładna znajomość cytatów z lekcji | · przytoczenie sensu cytatu własnymi słowami | · niezbyt dokładna znajomość sensu cytatu | · skojarzenia z treścią cytatu |
2. Zeszyt przedmiotowy (zeszyt ćwiczeń) | · wszystkie tematy · zapisy · prace domowe · staranne pismo · własne materiały · ilustracje itp. | · starannie prowadzony · wszystkie tematy i notatki · prace domowe | · zeszyt staranny · luki w zapisach (sporadyczne do 5 tematów) | · zeszyt czytelny · braki notatek, prac domowych (do 40% tematów) | · pismo niestaranne · liczne luki w zapisach (do 70% tematów) |
3. Prace domowe | · staranne wykonanie · treści wskazujące na poszukiwania w różnych materiałach · dużo własnej inwencji · twórcze | · merytorycznie zgodne z omawianym na lekcji materiałem · staranne · czytelne · rzeczowe | · wskazują na zrozumienie tematu · niezbyt twórcze | · powiązane z tematem · niestaranne | · widać próby wykonania pracy · na temat |
4. Testy i sprawdziany | · wszystkie polecenia wykonane poprawnie · rozwiązane też zadanie dodatkowe | · 75% spełnionych wymagań podstawowych (łatwe, praktyczne, przydatne życiowo, niezbędne) · 75% spełnionych wymagań rozszerzających (bardzo trudne i trudne, teoretyczne, naukowe) | · 75% zadań podstawowych · 50% wymagań · rozszerzających | · 75% wiedzy z zakresu wymagań podstawowych (bardzo łatwe i łatwe, niezbędne w dalszej edukacji) | · 50% wiedzy z zakresu wymagań podstawowych |
5. Odpowiedzi ustne
| · wiadomości zawarte w podręczniku i zeszycie uzupełnione wiedzą spoza programu · wypowiedź pełnymi zdaniami, bogaty język · używanie pojęć | · wiadomości z podręcznika i zeszytu prezentowane w sposób wskazujący na ich rozumienie, informacje przekazywane zrozumiałym językiem · odpowiedź pełna nie wymagająca pytań dodatkowych
| · wyuczone na pamięć wiadomości · uczeń ma trudności w sformułowaniu myśli własnymi słowami · potrzebna pomoc nauczyciela
| · wybiórcza znajomość poznanych treści i pojęć · odpowiedź niestaranna · częste pytania naprowadzajace | · słabe wiązanie faktów i wiadomości · chaos myślowy i słowny · odpowiedź bełkotliwa, niewyraźna, pojedyncze wyrazy · dużo pytań pomocniczych |
6. Aktywność | · uczeń wyróżnia się aktywnością na lekcji · korzysta z materiałów zgromadzonych samodzielnie | · uczeń zawsze przygotowany do lekcji · często zgłasza się do odpowiedzi · wypowiada się poprawnie | · stara się być przygotowany do lekcji chętnie w niej uczestniczy | · mało aktywny na lekcjach | · niechętny udział w lekcji |
7. Inscenizacje, gazetka szkolna, praca na rzecz Kościoła i inne | · wiele razy pomaga w różnych pracach · pilnie i terminowo wykonuje powierzone zadania, dużo własnej inicjatywy · aktywnie uczestniczy w życiu małych grup formacyjnych (ministranci, oaza itp.) · reprezentuje szkołę (parafię) w konkursie przedmiotowym (olimpiadzie) | · starannie wykonuje powierzone przez katechetę lub księdza zadania · przejawia postawę apostolską | · niezbyt chętnie wykonuje zadania poza lekcjami, ale nie unika ich zupełnie · uczestniczy w rekolekcjach szkolnych |
|
|
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA
Ocena dopuszczająca | Ocena dostateczna | Ocena dobra | Ocena bardzo dobra |
I. Bóg na ludzkich drogach
| |||
Uczeń: – wylicza cechy charakteryzujące człowieka, – objaśnia, co mówi o człowieku nauka i Objawienie Boże, – wymienia główne cele w życiu każdego chrześcijanina, – wyjaśnia, co pomaga człowiekowi osiągnąć szczęście wieczne, – przytacza fragmenty biblijne, mówiące o potrzebie obecności Boga w życiu człowieka, – wyjaśnia, w czym przejawia się przyjaźń człowieka z Bogiem, – podaje przykłady obecności Boga we wszechświecie, – wyjaśnia, w jaki sposób człowiek może odkrywać i poznawać Boga.
| Uczeń: – streszcza wybrane teksty Katechizmu Kościoła Katolickiego na temat człowieka, – określa zadania, do których powołany jest człowiek, – stwierdza, że rozwój człowieka ma znaczenie prywatne, społeczne i religijne, – uzasadnia, że Bóg pragnie szczęścia człowieka, – wnioskuje, że poznanie Boga pozwala człowiekowi dotrzeć do prawdy o sobie, – rozróżnia drogi prowadzące do Boga, – wskazuje na Pismo Święte jako źródło poznania Boga. | Uczeń: – wskazuje na związek godności człowieka z dziełem stworzenia, – stwierdza, że pełnię człowieczeństwa możemy zobaczyć tylko w Chrystusie, – określa kryteria, według których staje człowiek w chwili decydujących wyborów moralnych, – przewiduje konsekwencje dokonywanych wyborów, – dowodzi, że człowiek nosi w sercu pragnienie Boga, – stwierdza, że poznanie Boga jest warunkiem koniecznym do odkrycia sensu istnienia, – redaguje modlitwę o przymnożenie łaski wiary w poznawaniu Boga. | Uczeń: – planuje pracę nad sobą, zmierzającą ku pełnemu rozwojowi swego człowieczeństwa, – przyjmuje odpowiedzialność za swój rozwój, – przyjmuje odpowiedzialność za własny rozwój, – ocenia swoją postawę względem Boga, – dowodzi nieustannego pogłębiania wiedzy o Bogu, – planuje troskę o rozwój swojej wiary i mądrości. |
II. Słowo Boga do człowieka
| |||
Uczeń: – podaje definicję Objawienia Bożego, – przytacza tekst biblijny związany ze stworzeniem człowieka, – streszcza perykopę o stworzeniu świata (Rdz 1,1-26), – definiuje słowo „religia”, – objaśnia wybrane teksty na temat Objawienia Bożego, – wyjaśnia, czym jest Objawienie Boże, – identyfikuje siebie jako adresata Objawienia Bożego, – objaśnia przesłanie i cel Objawienia Bożego, – podaje, czym jest Pismo Święte, – wylicza święte księgi wielkich religii, – wyjaśnia, czym jest kanon biblijny, – nazywa Boga pierwszorzędnym Autorem Pisma Świętego, – definiuje, czym jest natchnienie biblijne, – opisuje proces redakcji ksiąg Pisma Świętego, – nazywa Boga Stwórcą świata i człowieka, – identyfikuje otaczający świat z dziełem Boga – Stwórcy, – definiuje, czym jest grzech, – wylicza przyczyny grzechu pierworodnego, – wyjaśnia, na czym polegał grzech Kaina i ludzi budujących wieżę Babel, – wyjaśnia, co nazywamy Ziemią Ojców wiary Izraela, – nazywa patriarchów ludźmi zawierzenia i oddania Bogu, – wymienia Ojców wiary. | Uczeń: – wymienia czynniki, które pomagają odkryć obecność Boga w świecie, – wskazuje na czyny, które można podjąć, by świat był obrazem działania Boga Stwórcy, – używa poprawnie pojęć: chrześcijaństwo, Objawienie Boże, – charakteryzuje podstawowe prawdy wiary, – wskazuje w Piśmie Świętym fragmenty mówiące o objawieniu się Boga, – rozróżnia gatunki literackie w tekście biblijnym, – uzasadnia, że czytanie Pisma Świętego pogłębia więź z Bogiem i z człowiekiem, – opisuje proces formowania się ksiąg biblijnych, – wyjaśnia, jaką rolę spełniał człowiek w powstawaniu Pisma Świętego, – wymienia zasady interpretacji Biblii, – objaśnia zasady interpretacji Pisma Świętego, – wyjaśnia, jak należy rozumieć opis stworzenia świata, – opowiada teksty biblijne dotyczące opisu stworzenia, – charakteryzuje postawę ludzi, którzy sprowadzili na siebie gniew Boży i potop, – wskazuje na konsekwencje źle wykorzystanego daru wolności, – wymienia krainy wchodzące w skład ziemi obiecanej, – streszcza historię Ziemi Ojców wiary Izraela, – podaje naukę Pisma Świętego na temat wiary, – objaśnia, czym jest zawierzenie Bogu.
| Uczeń: – redaguje modlitwę, będącą uwielbieniem Boga za dar stworzenia, – uzasadnia potrzebę rozwoju swojej wiary, – określa postawę świadka Chrystusa, – analizuje przesłanie papieża Jana Pawła II i papieża Benedykta XVI dotyczące Objawienia Bożego, – charakteryzuje prawdy zawarte we wskazanym słowie Bożym, – analizuje teksty z Pisma Świętego, – wymienia ludzkich autorów Pisma Świętego, – wskazuje, gdzie szukać informacji o autorach biblijnych, – charakteryzuje gatunki literackie występujące w Piśmie Świętym, – określa zasady czytania Pisma Świętego, – analizuje wybrane fragmenty Pisma Świętego, uwzględniając zasady interpretacji, – charakteryzuje rolę człowieka w świecie, – klasyfikuje kolejność stworzeń według tekstu biblijnego, – analizuje dokumenty Kościoła ukazujące istotę grzechu, – analizuje fragmenty Pisma Świętego mówiące o powołaniu i posłaniu Abrahama, – uzasadnia potrzebę troski o własną Ojczyznę, – charakteryzuje postawy Ojców wiary – patriarchów, – określa rolę patriarchów w życiu współczesnego Kościoła. | Uczeń: – redaguje odezwę do swoich rówieśników, w której zwraca się o poszanowanie naturalnego środowiska, – przyjmuje odpowiedzialność za świat, który Bóg dał w posiadanie człowiekowi, – dowodzi, że chrześcijaństwo jest religią objawioną, – planuje podjęcie działań w celu pogłębienia osobistej więzi z Bogiem, – przyjmuje odpowiedzialność za właściwe przyjmowanie słowa Bożego, – ocenia swoją postawę w odniesieniu do słowa Bożego zawartego w Biblii; – przyjmuje odpowiedzialność za systematyczną i uważną lekturę Biblii, – przyjmuje postawę wdzięczności za dar słowa Bożego, – ocenia swoją postawę wobec słowa Bożego, – przyjmuje odpowiedzialność za otaczający go świat, – ocenia swoją postawę wobec Stwórcy, – przyjmuje odpowiedzialność za właściwe korzystanie z daru wolności, – ocenia rolę Ziemi Ojców wiary Izraela w wypełnianiu się Historii Zbawienia, – przyjmuje odpowiedzialność za losy własnej Ojczyzny, – uzasadnia potrzebę konieczności zawierzenia Bogu, – przyjmuje odpowiedzialność za rozwój swojej wiary. |
III. Słowo Boga prowadzi Lud Boży
| |||
Uczeń: – streszcza fragmenty Pisma Świętego odnoszące się do wędrówki Izraelitów, – używa poprawnie pojęcia: „wolność”, – definiuje słowo „przymierze”, – identyfikuje przymierze na Synaju z przykazaniami Bożymi, – streszcza tekst Pisma Świętego mówiący o Jozuem (Joz 1,6-7), – identyfikuje Jozuego z nowym wodzem Narodu Wybranego, – wymienia najważniejszych sędziów Narodu Wybranego, – wyjaśnia, kim są sędziowie w Narodzie Wybranym, – opowiada o działalności króla Dawida, – wylicza wartości, o które Salomon prosił Boga, – przytacza treści opowiadania biblijnego mówiącego o Salomonie, – wymienia przyczyny, które doprowadziły do podziału królestwa Salomona, – określa, czym jest podział i rozłam, – podaje znaczenie słowa „prorok”, – określa rolę i zadanie proroków w zbawczym planie Boga, – wylicza sposoby okazania wdzięczności Bogu za dar nawrócenia, – wyjaśnia, na czym polega prawdziwe i owocne nawrócenie, – definiuje słowo „niewola”, – wyjaśnia, co zniewala człowieka, – wskazuje na grzech jako zniewolenie człowieka, – streszcza biblijne opowiadanie o Hiobie, – wyjaśnia, czym jest cierpienie, – rozróżnia cierpienie fizyczne i duchowe, – przytacza teksty biblijne mówiące o matce machabejskiej i jej siedmiu synach oraz o Judzie Machabeuszu, – streszcza tekst źródłowy – Koh 3,1-2.11.14, – definiuje pojęcie „czas”. | Uczeń: – wymienia poszczególne etapy wędrówki Izraelitów do Ziemi Obiecanej, – charakteryzuje wędrówkę Izraelitów przez pustynię, – określa rolę i zadania Mojżesza, – objaśnia znaczenie przykazań Bożych dla człowieka, – opowiada o zawarciu przymierza na górze Synaj, – wyjaśnia, na czym polegało przymierze w Sychem, – porównuje losy Izraela pod wodzą Mojżesza i Jozuego, – analizuje teksty źródłowe, – opowiada o działalności sędziów w Narodzie Wybranym, – określa, na czym polegała działalność sędziów w Narodzie Wybranym, – objaśnia, w jakich okolicznościach Dawid został namaszczony na króla, – wskazuje, że Jezus jest potomkiem Dawida, – objaśnia, w czym wyraża się mądrość, – charakteryzuje rządy króla Salomona, – wyjaśnia, dlaczego wszelkie rozłamy są niekorzystne dla człowieka i społeczeństwa, – objaśnia, dlaczego ważne jest prawowite sprawowanie władzy, – przytacza treści Pisma Świętego mówiące o Eliaszu, Izajaszu i Jeremiaszu, – stwierdza, iż Bóg przez proroków przygotowywał ludzi na przyjście Zbawiciela, – wskazuje wartości prowadzące do wewnętrznego nawrócenia, – stosuje w życiu słowo Boże, – analizuje fragment Księgi Jeremiasza dotyczący nawrócenia, – przytacza proroctwa Jeremiasza dotyczące niewoli babilońskiej, – wymienia przyczyny niewoli babilońskiej, – opowiada o sytuacji Izraelitów w niewoli babilońskiej, – wymienia cechy, jakimi wyróżniał się Hiob, – wyjaśnia, czego uczy heroiczna postawa braci machabejskich i ich matki, – charakteryzuje postawę Machabeuszy, – opowiada o Judzie Machabeuszu, – identyfikuje Boga z Panem czasu, – wyjaśnia, dlaczego Bóg jest Panem czasu i historii.
| Uczeń: – podaje przykłady odpowiedzialnego korzystania z wolności, – wskazuje, że Jezus swoim życiem i przepowiadaniem zaświadczył o ważności Dekalogu, – uzasadnia potrzebę wypełniania przykazań Bożych, – uzasadnia, że wierność Jedynemu Bogu jest warunkiem zbawienia, – wskazuje, w jaki sposób można służyć Bogu, – dowodzi, że służba jest wyrazem miłości, – charakteryzuje działalność Samuela, – uzasadnia potrzebę wsłuchiwania się w głos Boga, – podaje ramy czasowe panowania króla Dawida, – określa cel modlitwy psalmami, – analizuje teksty źródłowe, mówiące o królu Dawidzie, – wskazuje na potrzebę rozwoju daru mądrości, – opisuje tło wydarzeń, które przyczyniły się do podziału królestwa Salomona, – określa, czym jest podział i rozłam, – rozróżnia postępowanie wybranych proroków, – sugeruje, w jaki sposób możemy świadczyć o Bogu w swoim środowisku, – dowodzi konieczności pracy nad sobą, – określa formy przeciwdziałania zniewoleniu, – charakteryzuje postawę chrześcijanina przeżywającego cierpienie, niepowodzenie, – stwierdza, w jaki sposób może naśladować postawę Hioba w cierpieniu, – wymienia męczenników za wiarę, – wybiera sposoby umacniania własnej wiary, – dowodzi konieczności dawania świadectwa wierności Bogu, – wskazuje, komu zawdzięczamy istnienie, – ocenia, jak przeżywa czas wolny. | Uczeń: – ocenia swoją postawę na rzecz rozwoju wolności chrześcijańskiej, – przyjmuje odpowiedzialność za realizację wskazań Dekalogu w swoim życiu, – przyjmuje odpowiedzialność za rozwój swojej wiary i miłości, – przyjmuje odpowiedzialność za swoje posłuszeństwo wobec Boga, – planuje modlitwę psalmami, – ocenia swoje zaangażowanie w rozwój daru mądrości, – przyjmuje odpowiedzialność za troskę o własną Ojczyznę, – proponuje sposoby troski o własną Ojczyznę, – ocenia swoją postawę jako świadka Chrystusa, – przyjmuje odpowiedzialność za swoje nawrócenie, – ocenia swoją postawę w walce z czynnikami zniewalającymi człowieka, – ocenia swoją postawę wobec cierpienia, – przyjmuje odpowiedzialność za rozwój swojej wiary, – przyjmuje odpowiedzialność za dobre gospodarowanie czasem. |
IV. Słowo stało się Ciałem
| |||
Uczeń: – definiuje słowo „Mesjasz”, – identyfikuje Chrystusa z oczekiwanym Mesjaszem, – definiuje słowo „Wcielenie”, – przytacza treść Prologu z Ewangelii według św. Jana, – nazywa przyjście na świat Jezusa Chrystusa Bożym Narodzeniem, – wymienia księgi Nowego Testamentu, – przytacza etapy powstawania Nowego Testamentu, – identyfikuje osobę Jezusa z Nazaretu z postacią Zbawiciela, – wyjaśnia, na czym polegała misja Jezusa jako Zbawiciela, – przytacza powody spotkań Jezusa z ludźmi, – wyjaśnia, w czym, przejawia się zbawcza działalność Jezusa, – przytacza Osiem Błogosławieństw, – objaśnia treść Ośmiu Błogosławieństw, – definiuje słowo: „postawa”, – wymienia uczynki miłosierdzia co do duszy i co do ciała, – objaśnia, czym jest sprawiedliwość, – charakteryzuje człowieka sprawiedliwego, – przytacza fragmenty Pisma Świętego na temat powołania do życia w czystości serca, – identyfikuje sakrament chrztu z momentem powołania człowieka do życia w czystości serca, – przytacza teksty biblijne mówiące o pokoju, – stwierdza, że każdy człowiek ma prawo do życia i jego ochrony, – definiuje, czym jest słowo Boże, – używa poprawnie terminu „słowo Boże”, – definiuje słowa: „odkupienie”, – nazywa Jezusa Odkupicielem człowieka, – przytacza teksty biblijne mówiące o odkupieńczej misji Chrystusa, – przytacza naukę Pisma Świętego na temat wiary, – wyjaśnia, czym jest cnota wiary, – wyjaśnia, kto dał nam Maryję za Matkę, – uzasadnia potrzebę wdzięczności i wierności wobec Maryi. | Uczeń: – analizuje wybrane teksty źródłowe o Mesjaszu, – określa rolę i zadania Mesjasza, – wymienia wydarzenia, które doprowadziły do zerwania przyjaźni człowieka z Bogiem, – nazywa Chrystusa wiecznym Słowem Wcielonym, – objaśnia znaczenie „Światła” w Prologu św. Jana, – wyjaśnia sposoby obecności Chrystusa w Kościele, – stwierdza, że zmartwychwstanie jest dowodem na Bóstwo Jezusa Chrystusa, – wskazuje na Chrystusa jako prawdziwego Boga i prawdziwego Człowieka, – używa poprawnie nazw poszczególnych ksiąg Nowego Testamentu, – rozróżnia autorstwo Boga i człowieka w powstawaniu Pisma Świętego, – przytacza świadectwa na temat życia i działalności Jezusa z Nazaretu, – wymienia wydarzenia z życia Jezusa, – streszcza świadectwa na temat historyczności Jezusa, – stwierdza, że Jezus daje ludziom łaskę przemiany swojego życia, – stwierdza, że prawo ewangeliczne jest wypełnieniem i uzupełnieniem prawa Dekalogu, – uzasadnia potrzebę życia prawami Dekalogu i Błogosławieństw, – wyjaśnia na podstawie tekstu źródłowego, kim są ubodzy w duchu, cisi i pokorni, miłosierni, smutni, – wskazuje na potrzebę hojności i otwartości wobec bliźnich, – wnioskuje, że Jezus jest wzorem postępowania wobec bliźniego, – przytacza naukę Pisma Świętego i Kościoła o sprawiedliwości, – wyjaśnia prawo, które jest podstawą sprawiedliwości, – objaśnia, co pomaga we wzrastaniu do życia w czystości serca, – wyjaśnia, czym jest powołanie do życia w czystości serca, – uzasadnia potrzebę modlitwy o czystość serca, – wymienia rady Jezusa, które daje On swoim uczniom wysyłanym z misją pokoju, – wyjaśnia warunki wprowadzenia pokoju na przykładzie wybranych tekstów z nauczania Kościoła, – streszcza teksty biblijne ukazujące moc słowa Bożego, – stwierdza, że Chrystus mocą swojego słowa dał początek Kościołowi, – wymienia zadania chrześcijańskie wynikające z faktu odkupienia Chrystusa, – wyjaśnia cel i sens działalności odkupieńczej i zbawczej Chrystusa, – określa, w jaki sposób Chrystus odkupił człowieka, – uzasadnia potrzebę wiary i jej znaczenie w życiu człowieka, – wskazuje na potrzebę zawierzenia Bogu w każdej sytuacji swojego życia, – objaśnia, na czym polega obecność Maryi w życiu wierzących, – analizuje teksty źródłowe mówiące o Maryi – Matce wierzących, – określa sposoby wdzięczności Maryi za Jej opiekę.
| Uczeń: – wyjaśnia niektóre proroctwa mesjańskie o Chrystusie, – ocenia swoją postawę wobec Jezusa – Mesjasza, – wyjaśnia, czego dotyczy Tajemnica Wcielenia, – wskazuje na wartość Tajemnicy Wcielenia, – analizuje teksty mówiące o przyjściu Chrystusa na ziemię, – analizuje teksty Pisma Świętego ukazujące Jezusa Chrystusa Boga-Człowieka – przytacza treści Pisma Świętego ukazujące, że Jezus Chrystus jest Bogiem i człowiekiem, – uzasadnia potrzebę częstego czytania i rozważania Pisma Świętego, – uzasadnia historyczność Jezusa z Nazaretu, – opisuje ziemskie życie Jezusa, – analizuje dokumenty źródłowe, świadczące o historyczności Jezusa Chrystusa, – podaje okoliczności spotkań Jezusa z: Zacheuszem, Samarytanką, Samarytanami i grzesznikami, – wskazuje na Dekalog i Osiem Błogosławieństw jako prawo Królestwa Bożego, – analizuje swoje czyny w oparciu o Dekalog i Błogosławieństwa, – sugeruje sposoby pomocy bliźnim, – analizuje teksty źródłowe mówiące o postawie wobec bliźnich, – określa, czym jest cierpienie dla sprawiedliwości, – wskazuje drogi wprowadzania sprawiedliwości w życiu codziennym, – uzasadnia konieczność realizacji Chrystusowego prawa sprawiedliwości w życiu codziennym, – określa, co nazywamy „czystością serca”, – wskazuje znaczenie cnoty czystości w życiu chrześcijanina, – uzasadnia rolę i wartość pokoju w świecie współczesnym, – ocenia swoją troskę o życie swoje i bliźnich, – wskazuje na potrzebę kultury słowa, – określa rolę słowa w życiu człowieka, – uzasadnia potrzebę wypełniania słowa Bożego w życiu, – analizuje teksty biblijne i z nauczania Kościoła dotyczące odkupienia Chrystusa, – ocenia swoją postawę wobec Chrystusa – Odkupiciela, – ocenia swoje zaangażowanie w rozwój wiary, – wymienia osoby, które swoje życie zawierzyły Maryi, – podaje, kto i kiedy ogłosił Maryję Matką Kościoła, – wskazuje wśród świąt Maryjnych święto Matki Kościoła. | Uczeń: – wybiera sposób świadczenia o Chrystusie w codziennym życiu, – redaguje wnioski wypływające z Prologu Ewangelii według św. Jana, – przyjmuje odpowiedzialność za miłość i wolność otrzymaną od Boga, – wnioskuje, że Jezus Chrystus jest sensem ludzkiego życia, – uzasadnia, że życie sakramentalne pogłębia wieź z Jezusem Chrystusem, – przyjmuje odpowiedzialność za kierowanie się w życiu słowami Jezusa, – przyjmuje odpowiedzialność za realizację słów Jezusa w swoim życiu, – uzasadnia potrzebę zaproszenia Chrystusa do swego życia, – ocenia swoje spotkania z Jezusem Chrystusem, – przyjmuje odpowiedzialność za swoje postępowanie, – ocenia swoją postawę wobec bliźnich, – przyjmuje odpowiedzialność za pełnienie czynów sprawiedliwości wobec innych – przyjmuje odpowiedzialność za rozwój cnoty czystości w życiu , – przyjmuje odpowiedzialność za wprowadzanie i szerzenie pokoju w swoim środowisku, – przyjmuje odpowiedzialność za zgłębianie słowa Bożego i dawanie świadectwa o Bogu, – przyjmuje odpowiedzialność za swoje zbawienie, – przyjmuje odpowiedzialność za rozwój wiary, – uzasadnia, jaką rolę pełni Maryja w jego życiu, – ocenia swoją postawę wobec Maryi – Matki wierzących. |
V. Słowo Boże rozszerzało się
| |||
Uczeń: – opisuje wydarzenie Zesłania Ducha Świętego, – wskazuje na modlitwę jako sposób podziękowania Bogu za dar zesłania Ducha Świętego, – identyfikuje Chrystusa z założycielem Kościoła, – definiuje słowo „Kościół”, – określa Kościół jako przestrzeń spotkania z Chrystusem, – wymienia cechy wspólnoty, – objaśnia, czym jest wspólnota, – podaje okoliczności, w których Jezus uczynił św. Piotra swoim zastępcą, – przytacza słowa, jakimi Jezus nadał św. Piotrowi najwyższą władzę w Kościele, – definiuje słowo „męczennik”, – określa, czym odznacza się męczennik, – podaje, jakie wydarzenie zmieniło życie św. Pawła, – definiuje pojęcia: „monoteizm”, „politeizm”, „kultura antyczna”, – wyjaśnia, czym jest życie zakonne, – przytacza najważniejsze wydarzenia z życia św. Benedykta, – definiuje słowo „średniowiecze”, – wymienia najważniejsze wydarzenia z życia św. Franciszka, – przytacza najważniejsze wydarzenia z życia św. Tomasza z Akwinu, – wyjaśnia, czym jest wiara i rozum, – definiuje słowa: „schizma”, „ekumenizm”, „schizma wschodnia”, „interkomunia”, – wyjaśnia fragmenty Pisma Świętego mówiące o jedności chrześcijan, – wylicza obowiązki wypływające z faktu przyjęcia sakramentu chrztu świętego. | Uczeń: – podaje, że Duch Święty zstąpił na Apostołów zgromadzonych w Wieczerniku w Dniu Pięćdziesiątnicy, – identyfikuje Zesłanie Ducha Świętego z początkiem Kościoła, – podaje cel, jaki ma do osiągnięcia Kościół, – wskazuje na Kościół jako znak zbawienia człowieka, – ilustruje fragmenty Pisma Świętego dotyczące życia pierwszych chrześcijan, – opowiada o życiu pierwszych chrześcijan, – wylicza najważniejsze zadania papieża w Kościele, – wyjaśnia, na czym polega posłuszeństwo i szacunek wobec papieża, – wyjaśnia, w jaki sposób prześladowano pierwszych chrześcijan, – wskazuje, że w czasach współczesnych dokonują się akty prześladowań chrześcijan, – streszcza najważniejsze wydarzenia z życia św. Pawła, – opowiada o podróżach św. Pawła, – charakteryzuje postać św. Pawła, – streszcza mowę św. Pawła wygłoszoną na Areopagu, – charakteryzuje postawę św. Pawła, – streszcza nauczanie papieża Benedykta XVI o św. Benedykcie, – wymienia cechy kultury chrześcijańskiej, – wylicza, w jakich dziedzinach Kościół średniowiecza odniósł ogromne zasługi, – wyjaśnia, na czym polega rola Kościoła w Europie, – objaśnia, czym jest ewangeliczne ubóstwo, – wyjaśnia, w jaki sposób św. Franciszek realizował w swoim życiu ideę ewangelicznego ubóstwa, – analizuje tekst z Pisma Świętego – Hbr 11,1-3, – streszcza nauczanie Kościoła na temat wiary i rozumu, – podaje daty podziału Kościoła, – wymienia przyczyny schizmy wschodniej, – podaje zarys sytuacji społeczno-politycznej prowadzącej do chrztu Polski, – wymienia korzyści płynące z faktu przyjęcia chrztu przez Polskę. | Uczeń: – wyjaśnia, na czym polegał „dar języków”, – uzasadnia, że dary Ducha Świętego otrzymujemy nie tylko dla osobistego dobra, ale dla pożytku wspólnoty Kościoła, – wybiera sposób zaangażowania się dla dobra Kościoła i swojego otoczenia, – uzasadnia swoją obecność w Kościele, – ocenia swoją postawę wobec Chrystusa, z którym spotyka się w Kościele, – charakteryzuje postawę pierwszych chrześcijan, – wskazuje na potrzebę dawania świadectwa życia chrześcijańskiego, – określa przymioty władzy papieskiej, – wybiera sposoby okazywania szacunku i posłuszeństwa wobec papieża, – wymienia męczenników Kościoła, – rozróżnia okresy prześladowań chrześcijan, – analizuje teksty Pisma Świętego dotyczące prześladowań chrześcijan, – określa na mapie najważniejsze miejsca pobytu św. Pawła, – wskazuje na podobieństwo podróży św. Pawła do papieskich pielgrzymek apostolskich, – redaguje modlitwę w intencji papieża i wszystkich głoszących Ewangelię, – wskazuje na związek chrześcijaństwa z dziedzictwem świata antycznego, – określa, jakie znaczenie dla chrześcijaństwa ma kultura antyczna, – charakteryzuje ideę benedyktyńską, – uzasadnia aktualność słów: „Ora et labora!” – „Módl się i pracuj!”, – wskazuje na kierowanie się w życiu ideą benedyktyńską, – określa rolę chrześcijaństwa w rozwoju kultury i jedności Europy, – wskazuje, w jaki sposób, należy dbać o chrześcijańskie dziedzictwo, – uzasadnia potrzebę troski o jedność w swoim środowisku, – charakteryzuje duchowość św. Franciszka, – określa znaczenia ewangelicznego ubóstwa na przykładzie życia św. Franciszka z Asyżu, – uzasadnia, że podstawą świętości jest głęboka wiara i całkowite oddanie się Bogu, – objaśnia naukę św. Tomasza, – opisuje związek między wiarą a rozumem, – objaśnia różnice i podobieństwa pomiędzy katolicyzmem i prawosławiem, – wskazuje na ekumenizm jako ruch działający na rzecz jedności chrześcijan, – analizuje teksty źródłowe na temat udzielania sakramentów, – wyjaśnia kwestię tzw. sporu o św. Stanisława, – wskazuje na zasługi św. Wojciecha i św. Stanisława dla rozwoju chrześcijaństwa w Polsce, – określa, co dla niezależności Polski zrobił Bolesław Chrobry.
| Uczeń: – redaguje modlitwę o godne przyjęcie darów Ducha Świętego, – ocenia swoją postawę otwartości na działanie Ducha Świętego, – przyjmuje odpowiedzialność za wspólnotę Kościoła, – przyjmuje odpowiedzialność za zadania wynikające z przynależności do wspólnoty Kościoła, – ocenia swój udział we wspólnocie Kościoła, – redaguje modlitwę w intencji papieża, – proponuje, w czym możemy naśladować męczenników wiary, – przyjmuje odpowiedzialność za dawanie świadectwa wiary, – wymienia pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski, – przyjmuje odpowiedzialność za dawanie świadectwa wiary w swoim środowisku, – przyjmuje odpowiedzialność za rozwój własnej wiary, – przyjmuje odpowiedzialność za jakość swojej modlitwy i pracy, – przyjmuje odpowiedzialność za budowanie jedności w otaczającym środowisku, – redaguje modlitwę o jedność narodów Europy, – wybiera sposoby naśladowania postawy św. Franciszka, – przyjmuje odpowiedzialność za swoje powołanie do świętości, – dowodzi konieczności poznawania siebie i otaczającego świata, – przyjmuje odpowiedzialność za rozwój swojej wiary oraz intelektu, – ocenia swoją postawę wobec wyznawców prawosławia i protestantyzmu, – przyjmuje odpowiedzialność za troskę o jedność chrześcijan – uzasadnia znaczenie Zjazdu Gnieźnieńskiego dla Kościoła w Polsce i naszej państwowości, – charakteryzuje relacje między społecznością świecką i kościelną w Polsce za panowania Bolesława Śmiałego – ocenia swoje starania na rzecz rozwoju wiary, – planuje troskę o rozwój chrześcijańskich wartości dla dobra swojej Ojczyzny. |
VI. Twoje Słowo na ścieżkach mego życia
| |||
Uczeń: – definiuje słowo „powołanie”,– przytacza treść Ewangelii Mt 5,48, – wymienia tajemnice różańca świętego, – streszcza wydarzenia z poszczególnych tajemnic różańca, – definiuje słowa: „adwent”, „paruzja” – przytacza teksty biblijne mówiące o przygotowaniu na przyjście Chrystusa, – definiuje pojęcia: „Wcielenie” i „unia hipostatyczna”, – przytacza treść Ewangelii o Bożym Narodzeniu, – wymienia tradycje związane z Bożym Narodzeniem, – identyfikuje Wielki Post z czasem umartwienia, pokuty i nawrócenia, – streszcza teksty Pisma Świętego wzywające do pokuty, – streszcza treść przypowieści o siewcy – Mt 13,1-9, – podaje warunki dobrego przeżycia rekolekcji wielkopostnych, – wylicza wydarzenia zbawcze związane z Wielkim Tygodniem, – wymienia znaki liturgiczne związane z Triduum Paschalnym, – definiuje słowo „zmartwychwstanie”, – podaje, że Zmartwychwstały Chrystus jest Zbawicielem wierzących, – podaje, kiedy Kościół obchodzi uroczystość Zesłania Ducha Świętego, – identyfikuje Zesłanie Ducha Świętego z „narodzinami” Kościoła, – wymienia dary Ducha Świętego, – wyjaśnia teksty biblijne na temat Eucharystii, – rozróżnia formę adoracji indywidualnej i publicznej Najświętszego Sakramentu. | Uczeń: – podaje datę i miejsce urodzin św. Stanisława Kostki, – wymienia miejsca, w których przebywał św. Stanisław Kostka, – używa poprawnie pojęć: powołanie, służba Bogu, świętość, – opowiada o życiu św. Stanisława Kostki, – przytacza historię różańca świętego, – wymienia chrześcijańskie tradycje związane z Adwentem, – objaśnia znaczenie Adwentu, – uzasadnia, że Adwent jest przygotowaniem do Bożego Narodzenia i radosnym oczekiwaniem na powtórne przyjście Pana, – wyjaśnia sens zwyczajów i tradycji bożonarodzeniowych, – uzasadnia, że Boże Narodzenie jest wezwaniem do miłości, – określa, na czym polega chrześcijański charakter przeżywania świąt Bożego Narodzenia, – wyjaśnia sens udziału w rekolekcjach wielkopostnych, – przytacza wybrane teksty biblijne dotyczące świętych dni paschalnych, – wyjaśnia znaczenie znaków liturgicznych związanych z wydarzeniami Triduum Paschalnego, – objaśnia znaczenie wydarzeń Triduum Paschalnego dla człowieka, – przytacza naukę św. Pawła o zmartwychwstaniu Chrystusa, – streszcza teksty źródłowe z nauczania Kościoła mówiące o zmartwychwstaniu Chrystusa, – objaśnia, co to znaczy, że Zmartwychwstały Chrystus jest Zbawicielem wierzących, – wylicza łaski otrzymane od Ducha Świętego w sakramencie bierzmowania, – podaje, że dary Ducha Świętego otrzymujemy nie tylko dla osobistego dobra, ale także dla pożytku wspólnoty Kościoła, – przytacza wydarzenia związane z kultem Bożego Ciała, – podaje, kiedy ustanowiono w Kościele Uroczystość Bożego Ciała, – objaśnia znaczenie przeżywania Uroczystości Bożego Ciała, – określa, czym jest adoracja i kult Eucharystii. | Uczeń: – objaśnia motto życiowe św. Stanisława Kostki: „Do wyższych rzeczy jestem stworzony i dla nich pragnę żyć”, – wskazuje na mapie miejsca pobytu św. Stanisława Kostki, – analizuje postępowanie św. Stanisława Kostki, – wyjaśnia znaczenie modlitwy różańcowej dla życia chrześcijanina, – wskazuje na różaniec jako źródło ratunku dla siebie i świata, – analizuje teksty źródłowe na temat modlitwy różańcowej, – wyjaśnia potrzebę pracy nad sobą, – wskazuje na sposób właściwego przeżycia Adwentu, – wybiera sposób dziękczynienia Bogu za Jego miłość, – projektuje scenariusz wigilii w domu, – wyjaśnia duchową wartość postu i pokuty, – objaśnia znaczenie Wielkiego Postu dla chrześcijanina, – wskazuje na Środę Popielcową jako początek Wielkiego Postu, – określa, na czym polega prawdziwe nawrócenie i pokuta, – uzasadnia konieczność nawrócenia i pokuty, – wybiera sposób przeżycia okresu Wielkiego Postu, – analizuje swoje życie w świetle Chrystusowej nauki o pokucie, – uzasadnia swój udział w rekolekcjach wielkopostnych, – wskazuje na związek rekolekcji z przypowieścią o siewcy, – wnioskuje, że rekolekcje wielkopostne prowadzą do nawrócenia, – opisuje najważniejsze elementy liturgii Wielkiego Tygodnia, – określa sens obrzędów Triduum Paschalnego, – wskazuje na konieczność osobistego zaangażowania w liturgię Wielkiego Tygodnia, – stwierdza, że przez zmartwychwstanie Chrystus pokonał śmierć, grzech, szatana, – wnioskuje, że zmartwychwstanie Chrystusa jest fundamentalną prawdą naszej wiary, – uzasadnia, że zmartwychwstanie Chrystusa jest faktem i największym cudem, – objaśnia znaczenie darów Ducha Świętego dla chrześcijanina, – uzasadnia potrzebę modlitwy do Ducha Świętego, – wskazuje na postawę wdzięczności za dary Ducha Świętego, – charakteryzuje „życie według Ducha”, – wskazuje sposoby uwielbienia Jezusa Eucharystycznego, – redaguje modlitwę dziękczynienia za obecność Boga w Eucharystii. | Uczeń: – przyjmuje odpowiedzialność za realizację swojego powołania do świętości, – redaguje rozważania do tajemnic różańcowych, – planuje osobistą modlitwę różańcową, – ocenia swoje adwentowe oczekiwanie na przyjście Pana, – planuje podjęcie wysiłku na rzecz duchowego przeżycia Adwentu, – przyjmuje odpowiedzialność za właściwe przeżycie świąt Bożego Narodzenia, – planuje systematyczną troskę o realizację przykazania miłości Boga i bliźniego w swoim życiu, – ocenia swoje dotychczasowe postępowanie, – podejmuje wysiłek na rzecz duchowego przeżycia Wielkiego Postu, – przyjmuje odpowiedzialność za dobre przeżycie rekolekcji wielkopostnych, – dowodzi, że Triduum Paschalne upamiętnia tajemnice naszej wiary, – planuje udział w liturgii Triduum Paschalnego, – przyjmuje odpowiedzialność za kształtowanie postawy wdzięczności za odkupienie i zmartwychwstanie Chrystusa, – przyjmuje odpowiedzialność za dobre przygotowanie się do sakramentu bierzmowania, – planuje osobistą adorację Najświętszego Sakramentu, – ocenia swoje zaangażowanie w Eucharystię i uroczystość Bożego Ciała. |
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU MUZYKA
W KLASIE VII
Uczeń jest oceniany za: śpiewanie piosenek solo i w grupie, grę na instrumentach szkolnych, słuchanie muzyki na lekcji, pewne formy ruchowe, zaangażowanie w ćwiczeniach twórczych, wiadomości z zakresu programu oraz za zeszyt przedmiotowy.
Uczeń jest przygotowany do lekcji gdy posiada: podręcznik, zeszyt przedmiotowy oraz odrobioną pracę domową.
I półrocze
Ocena dopuszczająca
Uczeń w niewielkim stopniu opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym dwa utwory obowiązkowe: „Czerwone maki na Monte Cassino” i „Dzień jeden w roku”; wymienia kilka instrumentów strunowych szarpanych, zna pojęcia homofonii i polifonii, zdaje sobie sprawę ze szkodliwego wpływu hałasu na zdrowie, wymienia tytuły najważniejszych zabytków muzyki polskiej, wymienia najważniejszych przedstawicieli muzyki rozrywkowej (w tym polskiej muzyki rozrywkowej II poł. XX w.), oraz najważniejszych przedstawicieli muzyki jazzowej; jest w stanie wykonać proste ćwiczenie przy pomocy nauczyciela, potrafi powtórzyć prosty motyw muzyczny na dzwonkach chromatycznych, odrabia proste prace domowe, nie przeszkadza innym słuchaczom podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dostateczna
Uczeń opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym trzy utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Czerwone maki na Monte Cassino” i „Dzień jeden w roku”; posiada podstawową wiedzę na temat instrumentów strunowych szarpanych, homofonii i polifonii, zdrowotnych konsekwencji narażenia na hałas, wpływu muzyki na człowieka, zabytków muzyki polskiej, muzyki rozrywkowej (w tym polskiej muzyki rozrywkowej II poł. XX w.) oraz jazzu; jest w stanie zrozumieć najważniejsze zagadnienia przy pomocy nauczyciela, potrafi wyjaśnić znaczenie kilku terminów muzycznych poznanych w I półroczu, potrafi zagrać niektóre melodie przewidziane w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, odrabia prace domowe, potrafi się skupić podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dobra
Uczeń opanował większość wiadomości i umiejętności przewidzianych w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Czerwone maki na Monte Cassino” i „Dzień jeden w roku”; posiada wiedzę na temat instrumentów strunowych szarpanych, homofonii i polifonii, natężenia kilku hałasów znanych z życia codziennego i ich konsekwencji dla zdrowia, wpływu muzyki na człowieka, zabytków muzyki polskiej, muzyki rozrywkowej (dawnej i współczesnej), polskiej muzyki rozrywkowej II poł. XX w. oraz jazzu; korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie większości terminów muzycznych poznanych w I półroczu, potrafi zagrać kilka melodii oraz akompaniamentów do piosenek na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest uważnym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena bardzo dobra
Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidziany w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Czerwone maki na Monte Cassino” i „Dzień jeden w roku”; posiada wiedzę na temat instrumentów strunowych szarpanych, homofonii i polifonii, fugi, natężenia różnych hałasów znanych z życia codziennego i ich konsekwencji dla zdrowia, wpływu muzyki na człowieka, zabytków muzyki polskiej, muzyki rozrywkowej (dawnej i współczesnej), polskiej muzyki rozrywkowej II poł. XX w. oraz jazzu; korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie wszystkich terminów muzycznych poznanych w I półroczu, potrafi zagrać większość melodii oraz akompaniamentów do piosenek przewidzianych w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest bardzo aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest wzorowym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena celująca
Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania na ocenę bdb, a ponadto spełnia przynajmniej jeden z warunków:
1) rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności:
2) jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
II półrocze
Ocena dopuszczająca
Uczeń w niewielkim stopniu opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym dwa utwory obowiązkowe: „Już taki jestem zimny drań” i „Pytała się matka słowika”; posiada wiedzę na temat przynajmniej trzech epok w dziejach muzyki (potrafi wymienić większość epok), wymienia nazwiska kilku najważniejszych kompozytorów w dziejach muzyki, wie czym jest chorał gregoriański; zna kilka faktów z życia Jana Sebastiana Bacha, Wolfganga Amadeusza Mozarta, Ludwika van Beethovena, Fryderyka Chopina i Karola Szymanowskiego; zdaje sobie sprawę ze znaczenia dokonań Oskara Kolberga; wie jaką rolę pełni muzyka w filmie, jest w stanie wykonać proste ćwiczenie przy pomocy nauczyciela, potrafi powtórzyć prosty motyw muzyczny na dzwonkach chromatycznych, odrabia proste prace domowe, nie przeszkadza innym słuchaczom podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dostateczna
Uczeń opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci i niekoniecznie poprawnie pod względem muzycznym trzy utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Już taki jestem zimny drań” i „Pytała się matka słowika”; posiada podstawową wiedzę na temat większości epok w dziejach muzyki (potrafi wymienić wszystkie epoki), wymienia nazwiska kilku najważniejszych kompozytorów w dziejach muzyki i potrafi przyporządkować je do epok, zna cechy chorału gregoriańskiego, zna najważniejsze fakty z życia Jana Sebastiana Bacha, Jerzego Fryderyka Haendla, Wolfganga Amadeusza Mozarta, Ludwika van Beethovena, Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki, Oskara Kolberga i Karola Szymanowskiego; wie jaką rolę pełni muzyka w filmie, jest w stanie zrozumieć najważniejsze zagadnienia przy pomocy nauczyciela, potrafi wyjaśnić znaczenie kilku terminów muzycznych poznanych w II półroczu, potrafi zagrać niektóre melodie przewidziane w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, odrabia prace domowe, potrafi się skupić podczas słuchania utworów muzycznych.
Ocena dobra
Uczeń opanował większość wiadomości i umiejętności przewidzianych w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Już taki jestem zimny drań” i „Pytała się matka słowika”; posiada wiedzę na temat wszystkich epok w dziejach muzyki, wymienia nazwiska najważniejszych kompozytorów w dziejach muzyki i potrafi przyporządkować je do epok, posiada wiedzę na temat chorału gregoriańskiego, życia i twórczości Mikołaja Gomółki, Jana Sebastiana Bacha, Jerzego Fryderyka Haendla, klasyków wiedeńskich, Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki, Oskara Kolberga oraz najważniejszych polskich kompozytorów XX w.; posiada wiedzę na temat muzyki w filmie, korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie większości terminów muzycznych poznanych w II półroczu, potrafi zagrać kilka melodii oraz akompaniamentów do piosenek na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest uważnym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena bardzo dobra
Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidziany w realizowanym programie nauczania.
Uczeń potrafi zaśpiewać z pamięci, poprawnie pod względem muzycznym cztery utwory, w tym dwa obowiązkowe: „Już taki jestem zimny drań” i „Pytała się matka słowika”; posiada wiedzę na temat wszystkich epok w dziejach muzyki, wymienia nazwiska najważniejszych kompozytorów w dziejach muzyki i potrafi przyporządkować je do epok, a także zna pojedyncze fakty z ich życia lub wskazuje najważniejsze ich kompozycje, posiada wiedzę na temat chorału gregoriańskiego, życia i twórczości Mikołaja Gomółki, Jana Sebastiana Bacha, Jerzego Fryderyka Haendla, Antonio Vivaldiego, klasyków wiedeńskich, Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki, Oskara Kolberga oraz najważniejszych polskich kompozytorów XX w.; posiada wiedzę na temat muzyki w filmie, korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi wyjaśnić znaczenie wszystkich terminów muzycznych poznanych w II półroczu, potrafi zagrać większość melodii oraz akompaniamentów do piosenek przewidzianych w programie nauczania na dzwonkach chromatycznych, na lekcjach jest bardzo aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe, jest wzorowym słuchaczem utworów muzycznych.
Ocena celująca
Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania na ocenę bdb, a ponadto spełnia przynajmniej jeden z warunków:
1) rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności:
2) jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI KLASA 7
Podczas ustalania oceny z plastyki szczególną uwagę zwraca się na wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć. Oprócz wiedzy i umiejętności równie ważna jest pozytywna postawa wobec przedmiotu. Składają się na nią: aktywne uczestnictwo w zajęciach, przynoszenie na lekcje odpowiednich materiałów i przyborów, przestrzeganie zasad BHP podczas posługiwania się narzędziami, efektywne gospodarowanie czasem przeznaczonym na ćwiczenia plastyczne, a także zachowywanie porządku w swoim miejscu pracy – zarówno podczas zajęć, jak i po ich zakończeniu.
Do zasadniczych kryteriów oceniania prac należą: zgodność pracy z tematem lekcji / pracy, poprawność wykorzystanych układów kompozycyjnych, trafność doboru środków artystycznego wyrazu, umiejętność posługiwania się daną techniką plastyczną, pomysłowość w doborze materiałów i narzędzi, stosowanie niekonwencjonalnych, twórczych rozwiązań, oryginalność realizacji danego tematu oraz estetyka pracy.
WYMAGANIA EDUKACYJNE
Wymagania konieczne. Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę dopuszczającą
Z pomocą nauczyciela uczeń: podaje nazwiska najwybitniejszych malarzy polskich i zagranicznych, nazywa elementy dzieła plastycznego (kreska, kropka, plama walorowa, barwa, światłocień, technika, faktura, kształt, kompozycja, perspektywa), wskazuje podstawowe środki wyrazu plastycznego znajdujące się w najbliższym otoczeniu i je opisuje, wyjaśnia znaczenie niektórych z omówionych na lekcji terminów plastycznych, wymienia nazwy niektórych z poznanych dziedzin sztuki (np. rysunek, malarstwo, grafika, rzeźba, architektura, sztuka użytkowa, sztuka ludowa oraz współczesne formy: fotografika, film, instalacja, happening), rozróżnia dzieła należące do poszczególnych dziedzin twórczości artystycznej (rysunek, malarstwo, grafika, rzeźba, architektura, sztuka ludowa, rzemiosło artystyczne itd.), tłumaczy, czym zajmują się rysownik, malarz, grafik, rzeźbiarz i architekt, wskazuje różnice między rysunkiem a malarstwem, uzyskuje barwy pochodne, wykorzystując barwy podstawowe, wymienia podstawowe elementy warsztatu fotograficznego, nazywa niektóre gatunki filmowe, wskazuje środki masowego przekazu, wskazuje podstawowe narzędzia pracy plastyka i wykorzystuje je w minimalnym stopniu w swoich działaniach, podejmuje próby zastosowania elementów teorii w ćwiczeniach praktycznych, wykonuje zadania plastyczne o niewielkim stopniu trudności, utrzymuje w porządku swój warsztat pracy, stara się przestrzegać zasad BHP podczas działań na lekcji
Wymagania podstawowe Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę dostateczną.
Uczeń: opisuje elementy dzieła plastycznego; tłumaczy znaczenie omówionych na lekcji terminów plastycznych; wymienia poznane podczas lekcji dziedziny sztuki; omawia poznane techniki malarskie, nazywając wykorzystywane w nich narzędzia i podłoża; dokonuje podziału architektury ze względu na jej funkcje; wskazuje wytwory wzornictwa przemysłowego w najbliższym otoczeniu; projektuje przedmioty codziennego użytku; wyjaśnia, czym różni się fotografia artystyczna od fotografii użytkowej; określa różnice między dziełami kina artystycznego a filmami komercyjnymi; podaje funkcje wybranych środków masowego przekazu (telewizja, Internet); rozpoznaje narzędzia pomocne w pracy rysownika, malarza, rzeźbiarza, grafika, fotografika i filmowca; omawia funkcje typowych narzędzi stosowanych w poszczególnych technikach plastycznych; przedstawia obiekty na płaszczyźnie i w przestrzeni, posługując się podstawowymi środkami wyrazu plastycznego; stosuje w działaniach artystycznych różne narzędzia i podłoża; dostrzega wpływ faktury użytego podłoża na efekt końcowy działań plastycznych; prowadzi zeszyt przedmiotowy,; uczestniczy w dyskusjach o prezentowanych obiektach po zachęcie ze strony nauczyciela; stosuje się do zasad organizacji pracy; przynosi na lekcję odpowiednie materiały i narzędzia; aktywnie pracuje w grupie; utrzymuje w porządku swój warsztat pracy; przestrzega zasad BHP podczas działań plastycznych;
Wymagania rozszerzające. Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę dobrą.
Uczeń: określa rolę elementów plastycznych w swoim najbliższym otoczeniu; podaje nazwiska najwybitniejszych malarzy polskich i zagranicznych; wymienia najsłynniejsze polskie zabytki i dzieła sztuki oraz zabytki znajdujące się w regionie; analizuje i interpretuje wybrane dzieła sztuki, stosując wiedzę zdobytą podczas lekcji; charakteryzuje poszczególne dziedziny sztuki; opisuje wybrane środki wyrazu plastycznego i przyporządkowuje je do określonej grupy elementów tworzących dzieło; rozpoznaje, jakimi narzędziami posłużył się twórca dzieła
poznawanego w postaci reprodukcji; tłumaczy znaczenie poznanych terminów plastycznych; uzupełniając swoje definicje przykładami dzieł sztuki; rozróżnia rodzaje malarstwa ze względu na przedstawianą tematykę (portret, pejzaż, martwa natura, malarstwo historyczne, rodzajowe itd.); charakteryzuje prace graficzne, zwracając szczególną uwagę na materiał użyty do wykonania matrycy; wskazuje różnice pomiędzy rzeźbą tradycyjną a kompozycją przestrzenną; dokonuje porównania wzornictwa przemysłowego z rzemiosłem artystycznym; wymienia podobieństwa miedzy techniką malarską a techniką fotograficzną; nazywa środki wyrazu artystycznego wykorzystywane w filmie (perspektywa, światło, kolor) oraz określa ich wpływ na atmosferę dzieła; korzysta świadomie i krytycznie z przekazów medialnych, selekcjonując informacje i wybierając właściwe treści; stosuje elementy wiedzy teoretycznej w ćwiczeniach praktycznych; dobiera narzędzia i podłoża w zależności od charakteru i tematu wykonywanej pracy plastycznej; posługuje się właściwie przyborami i narzędziami plastycznymi; porównuje środki wyrazu plastycznego zastosowane w dwóch wybranych dziełach malarskich zaprezentowanych na reprodukcjach; realizuje proste projekty w dziedzinie sztuki użytkowej; wykonuje prace plastyczne poprawne pod względem technicznym i estetycznym; określa rolę środków wyrazu, które zastosował w pracy plastycznej; prowadzi systematycznie zeszyt przedmiotowy; zachowuje koncentrację podczas lekcji; uczestniczy aktywnie w dyskusjach na temat prezentowanych obiektów; organizuje poprawnie swoje miejsce pracy oraz przynosi na lekcję odpowiednie materiały i narzędzia; efektywnie wykorzystuje czas przeznaczony na działalność twórczą; utrzymuje w porządku swój warsztat pracy; przestrzega zasad BHP podczas posługiwania się narzędziami.
Wymagania dopełniające. Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę bardzo dobrą.
Uczeń: dyskutuje na temat roli sztuki w życiu człowieka; wymienia nazwiska najwybitniejszych artystów polskich i zagranicznych (malarzy, rzeźbiarzy, architektów); zdobywa z różnych źródeł (Internet, lokalna prasa, dostępne książki) informacje na temat artystów tworzących w regionie; wymienia placówki kultury znajdujące się w rodzinnej miejscowości lub najbliższej okolicy oraz wyjaśnia, czym się one zajmują; omawia rolę muzeów w procesie edukacji społeczeństwa; wykazuje się rozległą wiedzą na temat polskich zabytków; rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztuk plastycznych należące do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury; określa funkcje wybranych dzieł oraz wskazuje cechy wyróżniające je spośród innych tekstów kultury z danej epoki; posługuje się w swoich wypowiedziach podstawowymi terminami z poszczególnych dziedzin sztuki; bierze aktywny udział w dyskusji dotyczącej podobieństw i różnic między poszczególnymi dziedzinami sztuki; porównuje wybrane dzieła plastyczne pod kątem użytych w nich środków wyrazu plastycznego; wylicza różnice między malarstwem realistycznym od malarstwem abstrakcyjnym; analizuje wybrane wytwory wzornictwa przemysłowego i rzemiosła artystycznego pod kątem ich funkcjonalności i estetyki; omawia elementy dzieła plastycznego (kompozycja, światłocień, perspektywa, barwa) widoczne na wybranych fotografiach; określa gatunek filmu na podstawie zaprezentowanego fragmentu; korzysta z przekazów medialnych oraz wykorzystuje zawarte w nich informacje w swojej działalności twórczej; przestrzega praw autorskich; potrafi właściwie wykorzystać zdobytą wiedzę teoretyczną we własnej twórczości; operuje sprawnie wybraną techniką plastyczną; wykonuje oryginalne i pomysłowe prace zgodne z podanym tematem; wybiera technikę odpowiednią dla najlepszego wyrażenia tematu i analizuje ją pod kątem uzyskanych efektów plastycznych; tworzy prace, ujawniając bogatą wyobraźnię i zręcznie wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane przez różnorodne środki plastyczne oraz fakturę podłoża; realizuje proste projekty w zakresie form użytkowych, stosując m.in. narzędzia i wytwory multimedialne; posługuje się biegle poszczególnymi środkami wyrazu plastycznego; stosuje plamy walorowe w celu ukazania w rysunku światłocienia na przedmiotach; dokonuje ekspresji uczuć i nastrojów w pracy plastycznej za pomocą odpowiednio dobranych środków plastycznych; wykorzystuje umiejętnie różne rodzaje perspektywy w celu ukazania przestrzeni na płaszczyźnie; analizuje własną pracę pod kątem zastosowanych środków wyrazu plastycznego; prowadzi zeszyt przedmiotowy systematycznie i estetycznie; jest aktywny podczas lekcji, z zaangażowaniem dyskutuje o prezentowanych obiektach; organizuje swoje miejsce pracy, przynosi na lekcję odpowiednie materiały i narzędzia; efektywnie wykorzystuje czas przeznaczony na działalność twórczą; utrzymuje w porządku swój warsztat pracy zarówno podczas działań plastycznych, jak i po ich zakończeniu; przestrzega zasad BHP podczas posługiwania się narzędziami.
Wymagania wykraczające. Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę celującą.
Otrzymuje ją uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności z zakresu oceny bardzo dobrej , a jednocześnie wykazuje się wiedzą merytoryczną odpowiadając na pytania lub wykonując prace plastyczne o podwyższonym stopniu trudności oraz/lub ma sukcesy w konkursach plastycznych (I-III miejsce zasięg miejski, lub wyróżnienie, I-III szczebel powiatowy, wojewódzki lub wyżej).
Wymagania edukacyjne z WF dla klasy VII szkoły podstawowej- wymagania szczegółowe
W klasie IV szkoły podstawowej kontrolujemy i oceniamy następujące obszary aktywności ucznia:
1)POSTAWĘ UCZNIA I JEGO KOMPETENCJE SPOŁECZNE,
2)SYSTEMATYCZNY UDZIAŁ I AKTYWNOŚĆ W TRAKCIE ZAJĘĆ,
3) ZDOLNOŚCI MOTORYCZNE, np.
– na dystansie 600m – dziewczęta,
– na dystansie 1000m – chłopcy,
– rzut piłką lekarską 2kg w przód zza głowy ,
– rzut piłką lekarską 3kg w tył za głowę,
4)UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE np:
– przewrót w przód z przysiadu odpartego do przysiadu podpartego,
– układ gimnastyczny według własnej inwencji (postawa zasadnicza, przysiad podparty, przewrót w przód, klęk podparty, leżenie przewrotne),
– prowadzenie piłki wewnętrzną częścią stopy prawą lub lewą nogą,
– uderzenie piłki na bramkę wewnętrzną częścią stopy,
– kozłowanie piłki w marszu lub biegu po prostej ze zmianą ręki kozłującej,
– podania oburącz sprzed klatki piersiowej w marszu,
– rzut na bramkę jednorącz z kilku kroków marszu,
– podanie jednorącz półgórne w marszu,
– odbicie piłki sposobem oburącz górnym po własnym podrzucie,
5)WIADOMOŚCI:
6) KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Uczeń:
System oceniania dla klas 4-8
z wychowania fizycznego
System oceniania
Próby sprawnościowe
Uczniowie w próbach sprawnościowych mogą otrzymać ocenę od 6 do 3 oraz w przypadku słabego wyniku „zal. „.- co ozn. zaliczenie próby.
Przygotowanie do lekcji
Na lekcji WF obowiązuje strój sportowy zmienny tj. biała koszulka, lub czarna gładka, bez nadruków oraz ciemne spodenki lub getry, lub też inny ustalony przez nauczyciela prowadzącego.
W dni chłodne ucznia obowiązuje dres tj. bluza ciepła i długie spodnie.
Na zajęciach wymagane jest obuwie sportowe zmienne, dla bezpieczeństwa najlepiej wiązane.
Uczeń w semestrze może złościć 2x brak stroju, bez żadnych konsekwencji.
Każde kolejne nieprzygotowanie do lekcji wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej.
OCENY:
OCENĘ CELUJĄCĄ- może otrzymać uczeń, który posiada
OCENĘ BARDZO DOBRĄ – może otrzymać każdy uczeń (bez względu na wrodzone zdolności), który:
OCENĘ DOBRĄ może otrzymać uczeń, który posiada
OCENĘ DOSTATECZNĄ może otrzymać uczeń, który posiada
OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ może otrzymać uczeń, który posiada
Język mniejszości narodowej- język niemiecki
Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy 7 i 8
Sprawności językowe:
KRYTERIA OCENY ROZUMIENIA ZE SŁUCHU
Ocena celująca
Uczeń:
• spełnia wszystkie kryteria przewidziane na ocenę bardzo dobrą
• bez większego trudu rozumie wypowiedzi w języku niemieckim na podstawie kontekstu sytuacyjnego
oraz związków przyczynowo-skutkowych, nawet jeśli zawarte są w nich nowe struktury leksykalno-
gramatyczne.
Ocena bardzo dobra
Uczeń:
• beztrudu rozumie wypowiedzi w języku niemieckim, formułowane przez różne osoby i zawierające
znane mu słownictwo oraz struktury gramatyczne
• rozumie sens sytuacji komunikacyjnych oraz prawidłowo na nie reaguje
• sprawnie wyszukuje informacje ogólne i szczegółowe w wypowiedziach, dialogach, komunikatach
• w pełni rozumie instrukcje nauczyciela formułowane w języku niemieckim i prawidłowo na nie reaguje.
Ocena dobra
Uczeń:
• w znacznym stopniu rozumie wypowiedzi w języku niemieckim formułowane przez różne osoby
i zawierające znane mu słownictwo oraz struktury gramatyczne
• rozumie sens większości sytuacji komunikacyjnych oraz prawidłowo na nie reaguje
• sprawnie wyszukuje informacje ogólne i szczegółowe w wypowiedziach, dialogach, komunikatach
• rozumie instrukcje nauczyciela formułowane w języku niemieckim i prawidłowo na nie reaguje.
Ocena dostateczna
Uczeń:
• rozumie dużą część prostych wypowiedzi w języku niemieckim formułowanych przez różne osoby
i zawierających znane mu słownictwo oraz struktury gramatyczne
• rozumie ogólny sens większości sytuacji komunikacyjnych oraz przeważnie prawidłowo na nie reaguje
• wyszukuje większość szczegółowych informacji w nieskomplikowanych wypowiedziach, dialogach,
komunikatach
• rozumie większą część prostych instrukcji nauczyciela, formułowanych w języku niemieckim i zazwyczaj
prawidłowo na nie reaguje.
Ocena dopuszczająca
Uczeń:
• rozumie niewielką część wypowiedzi w języku niemieckim, zawierających słownictwo i struktury
gramatyczne ujęte w programie nauczania
• rozumie ogólny sens tylko niektórych sytuacji komunikacyjnych oraz często reaguje na nie nieprawidłowo
• wyszukuje jedynie niektóre informacje szczegółowe w nieskomplikowanych wypowiedziach, dialogach, komunikatach
• rozumie niektóre proste instrukcje i polecenia nauczyciela formułowane w języku niemieckim oraz niezawsze prawidłowo na nie reaguje.
KRYTERIA OCENY MÓWIENIA
Ocena celująca
Uczeń
• spełnia wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobrą
• tworzy wypowiedzi ustne, jakościowo wykraczające poza zakres programu nauczania (zakres leksykalny, gramatyczny, płynność i oryginalność wypowiedzi).
Ocena bardzo dobra
Uczeń:
• swobodnie zdobywa informacje i udziela ich w typowych sytuacjach dnia codziennego, nie popełniając
przy tym błędów językowych i gramatycznych
• swobodnie wyraża swoje zdanie na dany temat, używając bogatego słownictwa i poprawnych strukturgramatycznych
• bezbłędnie reaguje na zaistniałą sytuację komunikacyjną
• potrafi bezbłędnie i płynnie opowiadać o sytuacjach określonych w programie nauczania oraz
formułować opisy ustne przewidziane w programie nauczania
• płynnie inicjuje, podtrzymuje i kończy prostą rozmowę, dotyczącą typowych sytuacji
• potrafi stosować środki leksykalne i gramatyczne adekwatne do sytuacji
• jego wypowiedzi są całkowicie poprawne pod względem fonetycznym, bez błędów w wymowie i intonacji.
Ocena dobra
Uczeń:
• zdobywa informacje i udziela ich w typowych sytuacjach dnia codziennego; nieliczne błędy językowe
nie zakłócają komunikacji
• wyraża swoje zdanie na dany temat, używa dość bogatego słownictwa i poprawnych struktur
gramatycznych
• potrafi dość płynnie opowiadać o sytuacjach określonych w programie nauczania oraz formułować
krótkie opisy
• inicjuje, podtrzymuje i kończy prostą rozmowę, dotyczącą typowych sytuacji; nieliczne błędy językowenie utrudniają komunikacji
• prawie zawsze stosuje środki leksykalne i gramatyczne adekwatne do sytuacji
• jego wypowiedzi są poprawne pod względem fonetycznym, bez istotnych błędów w wymowie
i intonacji.
Ocena dostateczna
Uczeń:
• z pomocą nauczyciela lub innych uczniów zadaje proste pytania i udziela prostych odpowiedzi;
używa przy tym prostego słownictwa i prostych form gramatycznych, jednak nie zawsze poprawnych
• potrafi wyrazić w prosty sposób swoje zdanie na dany temat, choć widoczne są błędy leksykalne
i gramatyczne
• potrafi formułować proste wypowiedzi zgodnie z programem nauczania
• potrafi prowadzić rozmowę w prostej sytuacji komunikacyjnej jedynie z pomocą nauczyciela i według
schematu, jego wypowiedź jest jednak niepełna
• przeważnie reaguje w typowych sytuacjach komunikacyjnych, popełnia jednak błędy językowe
• potrafi w ograniczonym stopniu stosować środki leksykalne i gramatyczne adekwatne do sytuacji
• jego wypowiedzi zawierają błędy fonetyczne, które nie powodują jednak niezrozumienia wypowiedzi
• błędy leksykalne i gramatyczne w nieznacznym stopniu utrudniają komunikację
Ocena dopuszczająca
Uczeń:
• potrafi w ograniczonym stopniu zadawać pytania i udzielać odpowiedzi; ma przy tym znaczne problemyz ich trafnością, poprawnością gramatyczną, leksykalną i fonetyczną
• jedynie ze znaczną pomocą nauczyciela wyraża w prosty sposób swoje zdanie na dany temat,popełniając przy tym liczne błędy językowe
• potrafi formułować proste wypowiedzi zgodnie z programem nauczania
• tylko częściowo potrafi nawiązać rozmowę w prostej sytuacji komunikacyjnej, ma problemy z jej
utrzymaniem i zakończeniem
• ma problemy z poprawnym reagowaniem w typowych sytuacjach komunikacyjnych
• podczas formułowania wypowiedzi posługuje się schematami
• ma znaczne problemy ze stosowaniem poznanych środków leksykalnych i gramatycznych adekwatnie
do sytuacji
• jego wypowiedzi zawierają liczne błędy fonetyczne, które często powodują niezrozumienie wypowiedzi
• błędy leksykalne, gramatyczne i fonetyczne utrudniają komunikację.
KRYTERIA OCENY CZYTANIA ZE ZROZUMIENIEM
Ocena celująca
Uczeń:
• spełnia wszystkie kryteria przewidziane na ocenę bardzo dobrą
• bez problemu rozumie na podstawie kontekstu sytuacyjnego oraz związków przyczynowo-skutkowych, teksty użytkowe i informacyjne, nawet jeśli występują w nich struktury gramatyczno-leksykalne,wykraczające poza program nauczania.
Ocena bardzo dobra
Uczeń:
• bez trudu rozumie proste teksty ujęte w programie nauczania
• sprawnie znajduje potrzebne informacje szczegółowe w tekście.
Ocena dobra
Uczeń:
• rozumie ogólnie większość prostych tekstów
• potrafi znaleźć większość potrzebnych informacji szczegółowych w tekście.
Ocena dostateczna
Uczeń:
• rozumie ogólnie dużą część prostych tekstów
• znajduje część potrzebnych informacji szczegółowych w tekście.
Ocena dopuszczająca
Uczeń:
• rozumie nieliczne proste teksty
• potrafi odnaleźć w tekście nieliczne informacje.
KRYTERIA OCENY SPRAWNOŚCI PISANIA
Ocena celująca
Uczeń:
• spełnia wszystkie kryteria przewidziane na ocenę bardzo dobrą
• tworzy wypowiedzi pisemne, jakościowo wykraczające poza program nauczania (zakres leksykalny,
gramatyczny, płynność i oryginalność wypowiedzi).
Ocena bardzo dobra
Uczeń:
• bez trudu dostrzega różnice między fonetyczną a graficzną formą wyrazu oraz bezbłędnie zapisuje
poznane słowa i wyrażenia
• bez trudu tworzy wypowiedzi pisemne przewidziane w programie nauczania, stosując urozmaicone
słownictwo i struktury gramatyczne właściwe dla danej wypowiedzi
• w sposób wyczerpujący przekazuje informacje w formie pisemnej
• tworzy bezbłędne wypowiedzi pisemne.
Ocena dobra
Uczeń:
• dostrzega różnice między fonetyczną a graficzną formą wyrazu oraz bezbłędnie zapisuje większość
poznanych słów i wyrażeń
• tworzy wypowiedzi pisemne przewidziane w zakresie tematycznym, stosując dość urozmaicone
słownictwo i struktury gramatyczne właściwe dla danej wypowiedzi
• w sposób wyczerpujący przekazuje informacje w formie pisemnej
• tworzy wypowiedzi z niewielką liczbą błędów, jednak nie ma to wpływu na obniżenie jakości
wypowiedzi pisemnej.
Ocena dostateczna
Uczeń:
• ma trudności w dostrzeganiu różnic między fonetyczną a graficzną formą wyrazu oraz bezbłędnym
zapisie poznanych słów i wyrażeń
• tworzy proste wypowiedzi pisemne przewidziane w zakresie tematycznym, stosując proste słownictwoi struktury gramatyczne właściwe dla danej wypowiedzi
• w sposób niepełny i nieprecyzyjny przekazuje informacje w formie pisemnej
• tworzy wypowiedzi ze znacznymi ilościami błędów leksykalnych, ortograficznych i gramatycznych, którepowodują częściowe zakłócenie komunikacji i wynikają z niewystarczającego opanowania materiału.
Ocena dopuszczająca
Uczeń:
• ma znaczące trudności w dostrzeganiu różnic między fonetyczną a graficzną formą wyrazu oraz
bezbłędnym zapisywaniu poznanych słów i wyrażeń; często nie potrafi poprawnie uzupełnić
brakujących liter w poznanych wcześniej wyrazach
• ma znaczne problemy z tworzeniem spójnych wypowiedzi pisemnych; stosuje przy tym ubogie
słownictwo i struktury gramatyczne
• nie przekazuje informacji w formie pisemnej w sposób wyczerpujący
• tworzy wypowiedzi ze znaczną liczbą błędów, co utrudnia przekazanie informacji.
Dodatkowe kryteria związane z nauczaniem języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej:
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
· Samodzielnie pracuje nad poszerzaniem wiadomości o języku, historii, geografii, tradycjach i kulturze krajów niemieckojęzycznych
· Samodzielnie korzysta z różnorodnych źródeł wiedzy, przygotowuje różnego rodzaju prace dodatkowe
· Znakomicie zna i bez zastanowienia rozpoznaje utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla poczucia tożsamości narodowej, zna fakty z życia mniejszości narodowej, operuje zwrotami, słownictwem związanym z życiem mniejszości narodowej
· Potrafi wskazać styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy oraz stylizację językową
· Doskonale zna budowę zdań, całkowicie poprawne akcentuje wyrazy oraz intonuje zdania
· Tworząc wypowiedź pisemną urozmaica ją kompozycyjnie i fabularnie
· Bierze udział w olimpiadach, konkursach przedmiotowych na różnych szczeblach
· Jest bardzo aktywny na lekcjach oraz dobrowolnie pomaga uczniom wymagającym dodatkowej pomocy z j. niemieckiego, jako języka mniejszości narodowej.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
· Samodzielnie pracuje nad poszerzaniem wiadomości o języku, historii, geografii, tradycjach i kulturze krajów niemieckojęzycznych
· Samodzielnie korzysta z różnorodnych źródeł wiedzy
· Bardzo dobrze zna i bez zastanowienia rozpoznaje utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla poczucia tożsamości narodowej, zna fakty z życia mniejszości narodowej, operuje zwrotami, słownictwem związanym z życiem mniejszości narodowej
· Potrafi wskazać styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy oraz stylizację językową
· Bardzo dobrze zna budowę zdań, poprawne akcentuje wyrazy oraz intonuje zdania
· Tworząc wypowiedź pisemną urozmaica ją kompozycyjnie i fabularnie
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
· Samodzielnie korzysta z różnorodnych źródeł wiedzy
· Zna i po krótkim zastanowieniu rozpoznaje utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla poczucia tożsamości narodowej, zna fakty z życia mniejszości narodowej, operuje zwrotami, słownictwem związanym z życiem mniejszości narodowej
· Potrafi wskazać styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy oraz stylizację językową
· Dobrze zna budowę zdań, raczej poprawne akcentuje wyrazy oraz intonuje zdania
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
· Przy pomocy nauczyciela i po dłuższym zastanowieniu rozpoznaje utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla poczucia tożsamości narodowej, zna fakty z życia mniejszości narodowej, operuje zwrotami, słownictwem związanym z życiem mniejszości narodowej
· Zna pojęcie stylu, ale rozpoznaje zwykle styl potoczny
· Niezbyt dobrze zna budowę zdań, niepoprawne akcentuje wyrazy oraz intonuje zdania
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który nie spełnia powyższych dodatkowych wymagań na ocenę dostateczną.