WIEDZA

UMIEJĘTNOŚCI

RECEPCJA

PRODUKCJA

INTERAKCJA

Uczeń posługuje się zakresem środków językowych pozwalających mu na realizację działań językowych w wybranych aspektach następujących bloków tematycznych:

·          A new start at Belmont Academy

·          Out of your comfort zone

·          What a waste!

·          Style challenge!

·          Team work

·          Light years away

·          Take a deep breath

·          A clear message

·          Creative energy!

·          Let’s get together

SŁUCHANIE:

Uczeń potrafi zrozumieć dłuższe wypowiedzi i myśli zawarte w jasnej, sformułowanej w standardowej odmianie języka wypowiedzi pod warunkiem, że temat jest w miarę znany. Rozumie wątki wielu programów radiowych i telewizyjnych traktujących o sprawach bieżących lub o sprawach interesujących ucznia prywatnie. Rozumie większość filmów w standardowej odmianie języka.

CZYTANIE:

Uczeń czyta ze zrozumieniem teksty i artykuły dotyczące bieżących problemów, w których piszący prezentują określone stanowiska i poglądy. Rozumie opisy wydarzeń, uczuć i pragnień zawarte w prywatnej korespondencji. Rozumie prozę literacką dostosowaną do swojego poziomu.

MÓWIENIE:

Uczeń potrafi porozumiewać się płynnie i spontanicznie, by opisywać przeżycia i zdarzenia, a także swoje marzenia, nadzieje i ambicje. Może prowadzić dość swobodne rozmowy. Potrafi uzasadniać i objaśniać własne poglądy i plany. Potrafi relacjonować wydarzenia i opowiadać przebieg akcji książek czy filmów, opisuje własne reakcje i wrażenia. Potrafi brać czynny udział w dyskusjach na znane mu tematy, przedstawiać swoje zdanie i bronić swoich poglądów.

PISANIE:

Uczeń potrafi pisać zrozumiałe teksty na tematy związane z zainteresowaniami. Potrafi pisać prywatne listy, opisując swoje przeżycia i wrażenia, oraz przekazywać informacje. Potrafi pisać listy, podkreślając znaczenie, jakie mają dane wydarzenia i przeżycia.

MÓWIENIE:

Uczeń radzi sobie w sytuacjach, w których można się znaleźć w czasie podróży po kraju lub regionie, gdzie mówi się danym językiem. Potrafi włączać się do rozmów na znane mu tematy. Uczeń potrafi formułować przejrzyste, rozbudowane wypowiedzi na różne tematy związane z dziedzinami, które go interesują. Potrafi wyjaśnić swój punkt widzenia w danej kwestii oraz podać argumenty za i przeciw względem możliwych rozwiązań.

Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie wypowiedzi i wyrażenia związane z najistotniejszymi sprawami (np.: informacje dotyczące rozmówcy, jego rodziny, zakupów, otoczenia, pracy). Potrafi porozumiewać się płynnie i spontanicznie w typowych sytuacjach komunikacyjnych odbywających się w standardowej odmianie języka, wymagających bezpośredniej wymiany zdań na znane tematy. Potrafi szczegółowo opisywać środowisko, z którego się wywodzi i swoje otoczenie, a także wypowiadać się na tematy związane z najważniejszymi potrzebami.

POZIOM PODSTAWOWY

POZIOM PONADPODSTAWOWY

OCENA

NIEDOSTATECZNA

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

OCENA

DOSTATECZNA

OCENA

DOBRA

OCENA

BARDZO DOBRA

OCENA

CELUJĄCA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

Wiadomości: środki językowe

fonetyka

ortografia

Uczeń nie spełnia większości kryteriów, by otrzymać ocenę dopuszczającą, tj. nie opanował podstawowej wiedzy
i nie potrafi wykonać zadań
o elementarnym stopniu trudności nawet z pomocą nauczyciela.

Braki w wiadomościach
i umiejętnościach są na tyle rozległe, że uniemożliwiają mu naukę na kolejnych etapach.

Uczeń:

• zna ograniczoną liczbę podstawowych słów
i wyrażeń,

• popełnia liczne błędy
w ich zapisie i wymowie,

• zna proste, elementarne struktury gramatyczne wprowadzone przez nauczyciela,

• popełnia liczne błędy leksykalno-gramatyczne we wszystkich typach zadań.

Uczeń:

• zna część wprowadzonych słów
i wyrażeń,

• popełnia sporo błędów w ich zapisie i wymowie,

• zna większość wprowadzonych struktur gramatycznych,

• popełnia sporo błędów leksykalno-gramatycznych
w trudniejszych zadaniach.

Uczeń:

• zna większość wprowadzonych słów
i wyrażeń,

• zwykle poprawnie je zapisuje i wymawia,

• zna wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne,

• popełnia nieliczne błędy leksykalno-gramatyczne.

Uczeń:

• zna wszystkie wprowadzone słowa
i wyrażenia,

• poprawnie je zapisuje
i wymawia,

• zna wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne,

• popełnia sporadyczne błędy leksykalno-gramatyczne, które zwykle potrafi samodzielnie poprawić.

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który w wysokim stopniu opanował wiedzę i umiejętności określone programem nauczania.*

*W świetle obowiązujących przepisów ocena ucznia ma wynikać ze stopnia przyswojenia przez niego treści wynikających z podstawy programowej.

Ustalenie wymagań na ocenę celującą należy do nauczyciela, ale muszą one być zgodne z prawem. Jeżeli uczeń wykazuje zainteresowanie poszerzaniem wiedzy, można go za to nagrodzić dodatkowo, ale wiedza wykraczająca poza program nie może być elementem koniecznym do uzyskania oceny celującej – art. 44b ust. 3 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2017 r. poz. 2198, 2203 i 2361)

Umiejętności

Recepcja

Uczeń:

• rozumie polecenia nauczyciela,

• w ograniczonym stopniu rozwiązuje zadania na słuchanie – rozumie pojedyncze słowa,

• rozumie ogólny sens przeczytanych tekstów, w ograniczonym stopniu rozwiązuje zadania na czytanie.

Recepcja

Uczeń:

• rozumie polecenia nauczyciela,

• częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Recepcja

Uczeń:

• rozumie polecenia nauczyciela,

• poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie
i słuchanie.

Recepcja

Uczeń:

• rozumie polecenia nauczyciela,

• poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie
i słuchanie,

• zwykle potrafi uzasadnić swoje odpowiedzi.

Produkcja

• wypowiedzi ucznia nie są płynne i są bardzo krótkie: wyrazy, pojedyncze zdania,
w formie pisemnej dwa lub trzy zdania,

• uczeń przekazuje
i uzyskuje niewielką część istotnych informacji,

• wypowiedzi ucznia są w znacznym stopniu nielogiczne i niespójne,

• uczeń stosuje niewielki zakres poznanego słownictwa oraz struktur,

• uczeń popełnia liczne błędy leksykalno-gramatyczne, które mogą zakłócać komunikację.

Produkcja

• wypowiedzi ucznia nie są zbyt płynne, ale mają dostateczną długość,

• uczeń przekazuje

i uzyskuje większość istotnych informacji,

• wypowiedzi ucznia są częściowo nielogiczne
i niespójne,

• uczeń stosuje słownictwo i struktury odpowiednie do formy wypowiedzi,

• uczeń popełnia sporo błędów leksykalno-gramatycznych, które nie zakłócają jednak komunikacji.

Produkcja

• wypowiedzi ucznia są dość płynne, a jego prace pisemne mają odpowiednią długość,

• uczeń przekazuje
i uzyskuje wszystkie istotne informacje,

• wypowiedzi ucznia są logiczne i w miarę spójne,

• uczeń stosuje słownictwo oraz struktury adekwatne do tematu,

• uczeń popełnia nieliczne błędy leksykalno-gramatyczne, niezakłócające komunikacji,

• uczeń stosuje odpowiednią formę
i styl.

Produkcja

• wypowiedzi i prace pisemne ucznia są płynne i mają odpowiednią długość,

• uczeń przekazuje
i uzyskuje wszystkie wymagane informacje,

• wypowiedzi ucznia są logiczne i spójne,

• uczeń stosuje bogate słownictwo i struktury,

• uczeń popełnia sporadyczne błędy leksykalno-gramatyczne,

• uczeń stosuje odpowiednią formę
i styl.

English Class B1+, rozdział Starter: A new start at Belmont Academy

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 4–9).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1.        członkowie rodziny

2.        znajomi i przyjaciele

3.        czynności życia codziennego

4.        szkoła i jej pomieszczenia

5.        przedmioty nauczania

6.        życie szkoły

7.        zainteresowania

8.        formy spędzania czasu wolnego

9.        korzystanie z podstawowych urządzeń elektronicznych

10.      podróżowanie i turystyka

11.      środki transportu

12.      przymiotniki wyrażające opinię

13.      życie prywatne

14.      czas Present Simple

15.      przysłówki częstotliwości

16.      pytania o szczegóły

17.      stopień wyższy i najwyższy przymiotników

18.      czas Present Continuous

19.      czas Past Simple z czasownikami regularnymi i nieregularnymi

20.   czas Present Perfect z określeniami for i since

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          reaguje adekwatnie na zadawane pytania, reaguje na polecenia i rozumie instrukcje,

·          przedstawia podstawowe fakty ze swojego życia,

·          używając podstawowych zwrotów, opisuje ulubione przedmioty szkolne,

·          używając prostych zwrotów, opisuje swoje doświadczenia związane z podróżowaniem,

·          używając prostych zwrotów, opisuje swoje osobiste doświadczenia,

·          korzysta z podręcznika, aby formułować pytania i wypowiedzi,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów,

·          zazwyczaj stosuje poprawny styl wypowiedzi.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          podaje szczegółowe fakty ze swojego życia,

·          szczegółowo opisuje ulubione przedmioty szkolne, wyraża opinie na ich temat,

·          używając poznanych zwrotów, opisuje swoje doświadczenia związane z podróżowaniem, uzyskuje informacje na temat podróżowania od innych uczestników rozmowy,

·          udziela szczegółowych informacji na temat swoich doświadczeń, pyta o doświadczenia innych osób,

·          swobodnie wyraża swoje uczucia i emocje,

·          szczegółowo opowiada o wydarzeniach i doświadczeniach z przeszłości,

·          stosuje właściwy styl wypowiedzi,

·          samodzielnie zadaje pytania w celu uzyskania informacji,

·          wyczerpująco odpowiada na zadawane pytania,

·          zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

English Class B1+, rozdział 1: Out of your comfort zone

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 10–21).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1.        przymiotniki opisujące uczucia i emocje

2.        nowe doświadczenia, doświadczenia osobiste

3.        czynności życia codziennego

4.        problemy w życiu

5.        problemy emigrantów

6.        cechy charakteru

7.        osobowość

8.        wyzwania w świecie sportu

9.        czas Present Simple

10.      czas Present Continuous

11.      czas Past Simple

12.      czas Past Continuous

13.   czas Present Perfect

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wyraża swoje opinie, używając prostych struktur,

·          wyraża uczucia i emocje, używając bardzo prostych struktur,

·          opisuje czynności z teraźniejszości i przeszłości oraz doświadczenia, używając podstawowego słownictwa i zwrotów,

·          opisuje zjawisko migracji i problemy z nim związane, używając prostych struktur,

·          opisuje cechy charakteru, używając bardzo prostych struktur,

·          wyraża prośbę, zgodę lub odmowę spełnienia prośby, używając prostych konstrukcji,

·          udziela prostych informacji na temat wypraw i zawodów sportowych,

·          wyraża opinie, uczucia i emocje, używając prostych konstrukcji,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę,

·          używając poznanych zwrotów, wyraża swoje opinie i pyta o opinie innych osób,

·          szczegółowo opisuje uczucia i emocje, pyta o uczucia innych osób,

·          szczegółowo i swobodnie opisuje czynności z teraźniejszości i przeszłości oraz doświadczenia, pyta o doświadczenia innych osób,

·          szczegółowo opisuje zjawisko migracji i problemy z nim związane, wyraża i uzasadnia swoje opinie oraz pyta o opinie innych osób,

·          udziela szczegółowych informacji na temat cech charakteru, wyraża swoje opinie oraz pyta o opinie innych osób,

·          wyraża prośbę, zgodę lub odmowę spełnienia prośby,

·          udziela szczegółowych informacji na temat wypraw i zawodów sportowych, podaje fakty,

·          stosuje właściwy styl wypowiedzi,

·          wyczerpująco odpowiada na pytania,

·          zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 1 (e-Panel).

English Class B1+, rozdział 2: What a waste!

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 22–33).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1.        świat przyrody

2.        zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego

3.        alternatywne źródła energii

4.        działania podjęte na rzecz ochrony środowiska naturalnego

5.        wybory i kampanie

6.        uczucia i emocje

7.        czas Present Simple

8.        czas Past Perfect

9.        wyrażenie used to

10.      konstrukcja would

11.   pytania rozłączne

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          opisuje przyczyny zanieczyszczeń środowiska i różne sposoby ochrony, używając podstawowych struktur,

·          wzorując się na podręczniku, w prostych zdaniach opowiada o odnawialnych źródłach energii,

·          opisuje zjawiska związane z ochroną środowiska, używając prostych struktur,

·          wzorując się na podręczniku i używając poznanych zwrotów, opowiada o wydarzeniach z przeszłości,

·          prowadzi krótką rozmowę, przedstawia intencje, zgadza się i odrzuca propozycje, wzorując się na podręczniku,

·          wyraża swoje upodobania, opinie, uczucia i emocje, używając prostych konstrukcji,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          udziela szczegółowych informacji na temat zanieczyszczeń środowiska i sposobów ochrony z uwzględnieniem problemów dotyczących jego miejsca zamieszkania,

·          szczegółowo opowiada o różnych rodzajach i źródłach energii, wyraża opinie na temat ich pozyskiwania i stosowania,

·          używając poznanych zwrotów, szczegółowo opisuje zjawiska i problemy związane z ochroną środowiska,

·          używając poznanych zwrotów, swobodnie opisuje wydarzenia z przeszłości,

·          prowadzi swobodną rozmowę, przedstawia intencje, zgadza się i odrzuca propozycje, stosując właściwe zwroty i styl wypowiedzi,

·          swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę, przekazuje i uzyskuje informacje od swojego rozmówcy,

·          swobodnie wyraża swoje upodobania, opinie, uczucia i emocje, używając poznanych konstrukcji,

·         zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 2 (e-Panel).

English Class B1+, rozdział 3: Style challenge!

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 34–47).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1.        ubrania i dodatki

2.        fryzury, styl

3.        wygląd zewnętrzny

4.        osobowość

5.        kolejność przymiotników w zdaniu

6.        czasy Present Perfect Simple i Present Perfect Continuous

7.      czasy Present Perfect Simple i Present Perfect Continuous z for i since

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          opisuje wygląd zewnętrzny, styl i ubiór, używając prostych struktur i prostych zwrotów,

·          udziela prostych informacji na temat wydarzeń z przeszłości i swoich doświadczeń,

·          opowiada o czynnościach dnia codziennego, używając prostych struktur,

·          opisuje cechy charakteru, używając prostych konstrukcji i wzorując się na podręczniku,

·          wyraża opinie, uczucia i emocje, używając prostych konstrukcji,

·          opisuje swoje doświadczenia, używając prostych struktur,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          używając poznanych zwrotów, szczegółowo opisuje wygląd zewnętrzny, styl i ubiór, wyraża i uzasadnia swoje opinie,

·          podaje szczegóły na temat wydarzeń z przeszłości i swoich doświadczeń,

·          szczegółowo opowiada o czynnościach dnia codziennego,

·          szczegółowo opisuje cechy charakteru, wyraża i uzasadnia swoje opinie na ich temat,

·          swobodnie wyraża opinie, uczucia i emocje, używając poznanych konstrukcji,

·          swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę,

·          szczegółowo opisuje swoje doświadczenia,

·          stosuje właściwy styl wypowiedzi,

·          zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 3 (e-Panel).

English Class B1+, rozdział 4: Team work

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 48–59).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1.        praca

2.        zawody

3.        doświadczenie zawodowe

4.        plany na wakacje

5.        sukces zawodowy

6.        doświadczenie życiowe

7.        czasy Future Simple, Present Continuous, Present Simple i konstrukcja be going to do wyrażania przyszłości

8.        czas Future Continuous

9.      związki czasowników z przyimkami

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          opisuje wybrane zawody,

·          udziela prostych informacji na temat czynności związanych z wykonywanymi zawodami,

·          wyraża swoje upodobania, używając prostych konstrukcji,

·          prostym językiem przedstawia plany na przyszłość,

·          wypowiada się na temat cech niezbędnych do wykonywania wybranego zawodu,

·          prowadzi rozmowę, stosując proste zwroty, wyjaśnia, instruuje i reaguje na instrukcje, przypomina, wzorując się na podręczniku,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          szczegółowo opisuje rożne zawody,

·          udziela szczegółowych informacji na temat czynności związanych z różnymi zawodami,

·          wyraża swoje upodobania i uzasadnia swój wybór,

·          przedstawia szczegółowe plany na przyszłość i uzasadnia swój wybór,

·          szczegółowo opisuje cechy niezbędne do wykonywania różnych zawodów,

·          swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę, wyjaśnia, instruuje i reaguje na instrukcje, przypomina, używając wszystkich poznanych zwrotów,

·          stosuje właściwy styl wypowiedzi,

·         zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

·          

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 4 (e-Panel).

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z pierwszego semestru.

English Class B1+, rozdział 5: Light years away

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 60–71).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1.        kosmos, nauka o kosmosie

2.        odkrycia naukowe

3.        duże liczby

4.        astronomia

5.        podróże kosmiczne

6.        eksperymenty kosmiczne

7.        nowoczesne technologie

8.        dyscypliny sportowe

9.        życie na stacji kosmicznej

10.      czas Present Simple do opisywania odkryć naukowych związanych z kosmosem

11.      zerowy, pierwszy, drugi i trzeci okres warunkowy

12.   tryb rozkazujący

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          używając prostych struktur, opisuje odkrycia naukowe związane z kosmosem,

·          przedstawia sytuacje prawdziwe, możliwe i wyimaginowane, używając prostych struktur i wzorując się na podręczniku,

·          prostym językiem wzorując się na podręczniku, ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje,

·          opisuje wyjątkową osobę i prostym językiem wyraża opinie na jej temat,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          używając poznanych zwrotów, opisuje różne odkrycia naukowe związane z kosmosem, podaje fakty naukowe,

·          przedstawia sytuacje prawdziwe, możliwe i wyimaginowane, stosując poznane okresy warunkowe,

·          prowadząc swobodną rozmowę, ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje,

·          szczegółowo opisuje wyjątkową osobę, wyraża opinię na jej temat oraz zadaje szczegółowe pytania na temat opinii innych osób,

·          stosuje właściwy styl wypowiedzi,

·          zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 5 (e-Panel).

English Class B1+, rozdział 6: Take a deep breath

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 72–85).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1.        problemy zdrowotne

2.        udzielanie pierwszej pomocy

3.        sporty ekstremalne

4.        sport

5.        życie społeczne – nagroda Nobla

6.        nauka i technika

7.        czas Present Simple do opisu problemów zdrowotnych i sposobów radzenia sobie z przeziębieniem

8.        mowa zależna w zdaniach twierdzących, pytaniach, poleceniach i prośbach

9.        tryb rozkazujący

10.   określenia ilości

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          opisuje problemy zdrowotne, posługując się podstawowym słownictwem,

·          opisuje sposoby radzenia sobie z przeziębieniem, korzystając ze zwrotów z podręcznika,

·          wzorując się na podręczniku, opisuje sposoby udzielania pierwszej pomocy,

·          opisuje swoje doświadczenia związane ze sportami ekstremalnymi, używając prostego słownictwa,

·          przedstawia krótko swoje plany na przyszłość,

·          używając zwrotów z podręcznika, wyraża uczucia i emocje,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          szczegółowo opisuje różne problemy zdrowotne oraz swoje doświadczenia z nimi związane,

·          szczegółowo opisuje różnorodne sposoby radzenia sobie z przeziębieniem, korzysta z własnych doświadczeń,

·          opisuje znane mu sposoby udzielania pierwszej pomocy,

·          szczegółowo opisuje swoje doświadczenia związane ze sportami ekstremalnymi, wyraża swoje opinie na temat sportów,

·          szczegółowo przedstawia swoje plany na przyszłość,

·          swobodnie prowadzi rozmowę, wyraża uczucia i emocje, używając wszystkich poznanych zwrotów,

·          prowadzi i podtrzymuje rozmowę, prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie interesujących zagadnień,

·         zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

·          

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 6 (e-Panel).

English Class B1+, rozdział 7: A clear message

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 86–97).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1.        komunikacja niewerbalna

2.        komunikacja międzyludzka

3.        język migowy

4.        reklamy

5.        rzeczy osobiste

6.        uczenie się

7.        zjawisko zmieniania się języków

8.        czas Present Simple do opisu sytuacji komunikacyjnych i sposobów komunikowania się

9.        czasowniki w stronie biernej

10.      zdania w stronie biernej z czasownikiem will

11.      zaimki wskazujące

12.   recenzowanie zdarzeń

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          opisuje różne sposoby komunikacji niewerbalnej, używając prostych zwrotów,

·          prostymi słowami opisuje różne sposoby komunikowania się,

·          używając prostych zwrotów, opisuje ulubioną reklamę,

·          opisuje sposoby uczenia się, używając prostego słownictwa,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          szczegółowo opisuje różne sposoby komunikacji niewerbalnej, używając poznanych zwrotów,

·          udziela szczegółowych informacji na temat różnych sposobów komunikowania się, w tym języka migowego,

·          swobodnie i szczegółowo opisuje swoją ulubioną reklamę, wyraża i uzasadnia swoją opinię,

·          szczegółowo opisuje sposoby uczenia się, uzasadnia wybór swoich sposobów uczenia się,

·          wyraża i szczegółowo uzasadnia swoje opinie,

·          swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę, uzyskuje i przekazuje informacje,

·          wyraża opinie, stosując właściwe zwroty i podając uzasadnienia,

·          zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z rozdziału 7 (e-Panel).

English Class B1+, rozdział 8: Creative energy!

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 98–109).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1.        sztuka i literatura

2.        twórcy i ich dzieła, artyści

3.        uczestnictwo w kulturze, kultura

4.        media

5.        prasa

6.        czasowniki modalne wyrażające umiejętności: can, could, be able to, manage to

7.        czasowniki modalne do wyrażania obowiązków i zakazów: must i have to

8.     zwroty z przyimkami

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          opisuje dzieła sztuki, używając prostych zwrotów,

·          opisuje sławnych artystów,

·          używając prostych zdań, opowiada o swoich doświadczeniach związanych z czytelnictwem,

·          wyraża opinie, uczucia i emocje, używając prostych konstrukcji,

·          krótko opisuje ulubioną książkę i film, używając prostych zwrotów,

·          opisuje swoje upodobania, uczucia i emocje, używając prostych struktur,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          udziela szczegółowych informacji na temat dzieł sztuki,

·          swobodnie i szczegółowo opowiada o sławnych artystach,

·          szczegółowo opowiada o swoich doświadczeniach związanych z czytelnictwem, opisuje swoje upodobania,

·          wyraża szczegółowe opinie, uczucia i emocje, pyta o opinie innych,

·          szczegółowo opisuje swoje ulubione książki i filmy, wyraża i uzasadnia opinie na ich temat,

·          używając poznanych zwrotów, opisuje swoje upodobania, uczucia i emocje, stosuje właściwe zwroty,

·         zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości z rozdziału 8 (e-Panel).

English Class B1+, rozdział 9: Let’s get together

OCENA

DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

WIEDZA:

Znajomość środków językowych

Uczeń zna i stosuje bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację poleceń bez pomocy nauczyciela lub kolegów.

Uczeń zna i stosuje ograniczony zakres środków językowych; głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości i dotyczące bezpośrednio jego osoby.

Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów, oprócz środków językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań.

Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty (str. 110–125).

Uczeń w niewielkim stopniu stosuje poznane struktury gramatyczne
w zadaniach językowych. Popełnia liczne błędy.

Częściowo poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

W większości poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach. Błędy nie zakłócają komunikacji.

Poprawnie stosuje poznane struktury gramatyczne w zadaniach językowych i własnych wypowiedziach.

1. święta i uroczystości

2.    uroczystości narodowe

3.    uroczystości szkolne

4.    atrakcje turystyczne

5.    życie prywatne

6.    zapraszanie gości

7.    problemy osobiste

8.    formy spędzania czasu wolnego

9.    podobieństwa i różnice językowe

10.      wydarzenia i zjawiska społeczne

11.      czasy Present Simple i Past Simple do opisywania świąt i uroczystości

12.      zdania przydawkowe definiujące i niedefiniujące

13.      pytania bezpośrednie i pośrednie

14.      różne sposoby wyrażania przyszłości

15.   język nieformalny

UMIEJĘTNOŚCI

Rozumie w tekście czytanym pojedyncze słowa: łatwe, krótkie, pospolite, internacjonalizmy. Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie. Zadania na rozumienie ze słuchu sprawiają mu trudność.

Z pomocą nauczyciela wykazuje się
w stopniu minimalnym umiejętnościami na ocenę dostateczną: naśladuje, odczytuje, wykonuje zadania z pomocą innych osób.

Uczeń:

·          częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          reaguje adekwatnie na zadawane pytania, reaguje na polecenia i rozumie instrukcje,

·          opowiada o różnych uroczystościach i świętach, używając podstawowych zwrotów,

·          używając prostych zwrotów, przedstawia plany na przyszłość,

·          opisuje atrakcje turystyczne, używając prostych zwrotów,

·          udziela podstawowych informacji o zapożyczeniach językowych, opowiada o swoich doświadczeniach,

·          używając prostych zwrotów, opisuje swoje uczucia i emocje,

·          zapisuje i przekazuje ustnie część informacji z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Rozumie większość tekstu i komunikatów słownych na bazie poznanego słownictwa.

W większości poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie.

Wykazuje się umiejętnościami na wyższym poziomie od wymaganych na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wymagań na ocenę bardzo dobrą.

Zachowuje poprawność językową na poziomie umożliwiającym dobrą komunikację.

Uczeń:

·          poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie,

·          wykonuje i wydaje instrukcje i polecenia,

·          swobodnie i szczegółowo opowiada o różnych uroczystościach i świętach, wyraża swoje preferencje i uzasadnia swój wybór, używając poznanych zwrotów,

·          używając poznanych zwrotów, przedstawia plany na przyszłość,

·          swobodnie i szczegółowo opisuje atrakcje turystyczne,

·          swobodnie i szczegółowo opowiada o zapożyczeniach językowych, opisuje swoje doświadczenia,

·          udziela szczegółowych informacji na temat swoich uczuć i emocji,

·          swobodnie prowadzi i podtrzymuje rozmowę,

·         zapisuje i przekazuje ustnie informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów.

Uczeń rozwiązuje test sprawdzający wiadomości z rozdziału 9 (e-Panel).

Stopień

Wymagania w ramach czterech umiejętności

w skali

Opis słowny

Wyrażenia opisujące

1-6

słuchanie

czytanie

mówienie

pisanie

charakteryzuje

się

wysoką

autonomią

biegle

posługuje

się  językiem  we  wszystkich  jego  aspektach,  uczestniczy

w  uczeniu  się,  ma  szczególne  zdolności

z

sukcesami

w

pozaszkolnych  formach  aktywności  edukacyjno-kulturalnej,

językowe,

wybitny,

wyjątkowo

staranny,

konkursach i olimpiadach, wykracza wiedzą i umiejętnościami poza obowiązujący

systematyczny,

pilny,

uczynny,

pomocny,

materiał nauczania, w zakresie materiału nauczania praktycznie nie popełnia błędów,

wrażliwy,  o  wysokiej  kulturze  osobistej,

bardzo

sprawnie/płynnie

wykorzystuje

nabyte

kompetencje

komunikacyjne

otwarty,

tolerancyjny,

wyrozumiały,

w praktyce;

bezkonfliktowy,

nie

stwarza

problemów

uczeń potrafi:

uczeń potrafi:

uczeń potrafi:

uczeń potrafi:

wychowawczych,

umiejący

rozwiązywać

zrozumieć ogólny

czytać płynnie

mówić spójnie

pisać teksty

problemy, wykazujący się szczególnie wysoką

sens i kluczowe

teksty nie

i płynnie

używając języka

aktywnością i kreatywnością na forum klasy,

informacje

preparowane

używając

na poziomie

odpowiedzialny, podejmuje liczne inicjatywy,

w tekstach

z odpowiednią

poprawnej

rozszerzonym,

itp.;

słuchanych

wymową

intonacji

spójnie i logicznie

6

celujący

i rozmowach na

i intonacją,

i wymowy do

organizować

poziomie

zrozumieć sens

wyrażenia

tekst,

rozszerzonym,

czytanych

złożonych

używać

wydobyć

tekstów oraz

struktur na

poprawnej

potrzebne

dyskutować na

poziomie

pisowni,

informacje,

tematy zawarte

rozszerzonym,

interpunkcji

uczucia i reakcje

w tekście;

posługiwać się

i stylistyki;

oraz przekształcić

poprawnym

je w formę

językiem,

pisemną,

popełniając

zrozumieć

niewiele błędów,

skomplikowane

wyrażać myśli

polecenia

i idee

W zakresie czytania ze zrozumieniem uczeń

• rozumie tylko niektóre proste teksty użytkowe i informacyjne (list, e-mail, pocztówka, ogłoszenie, wywiad, zaproszenie, zapiski z pamiętnika, oferta turystyczna, recepta, zalecenia lekarza)

• rozumie ogólnie dużą część prostych tekstów użytkowych i informacyjnych (list, e-mail, pocztówka, ogłoszenie, wywiad, zaproszenie, zapiski z pamiętnika, oferta turystyczna, recepta, zalecenia lekarza)

• rozumie ogólnie większość prostych tekstów użytkowych i informacyjnych (list, e-mail, pocztówka, ogłoszenie, wywiad, zaproszenie, zapiski z pamiętnika, oferta turystyczna, recepta, zalecenia lekarza)

• bez trudu rozumie proste teksty użytkowe i informacyjne (list, e-mail, pocztówka, ogłoszenie, wywiad, zaproszenie, zapiski z pamiętnika, oferta turystyczna, recepta, zalecenia lekarza)

• spełnia wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry

• znajduje tylko niektóre potrzebne informacje szczegółowe w tekście użytkowym i informacyjnym

• znajduje dużą część potrzebnych informacji szczegółowych w tekstach użytkowych i informacyjnych

• znajduje większość potrzebnych informacji szczegółowych w tekstach użytkowych i informacyjnych

• sprawnie znajduje potrzebne informacje szczegółowe w tekstach użytkowych i informacyjnych

• bez trudu rozumie przedstawiane mu teksty informacyjne oraz użytkowe, nawet jeśli występują w nich nowe struktury gramatyczne lub nieznane słownictwo, oraz radzi sobie ze zrozumieniem tekstów na podstawie kontekstu sytuacyjnego i dzięki umiejętności wysnuwania wniosków przyczynowo-
-skutkowych

• rozumie ogólny sens tylko niewielkiej części czytanych tekstów

• rozumie ogólny sens dużej części czytanych tekstów

• w zasadzie rozumie ogólny sens większości czytanych tekstów

• swobodnie rozumie ogólny sens czytanych tekstów

W zakresie rozumienia ze słuchu uczeń

• rozumie ogólnie tylko niektóre wypowiedzi niemieckojęzyczne, wypowiadane przez różne osoby w normalnym tempie, zawierające oprócz znanej leksyki i struktur gramatycznych również niezrozumiałe elementy, których znaczenia można się domyślić z kontekstu

• rozumie ogólnie dużą część wypowiedzi niemieckojęzycznych wypowiadanych przez różne osoby w normalnym tempie, zawierających oprócz znanej leksyki i struktur gramatycznych również niezrozumiałe elementy, których znaczenia można domyślić się z kontekstu

• rozumie ogólnie większość wypowiedzi niemieckojęzycznych wypowiadanych przez różne osoby w normalnym tempie, zawierających oprócz znanej leksyki i struktur gramatycznych również          niezrozumiałe elementy, których znaczenia można domyślić się z kontekstu

• rozumie ogólny sens sytuacji komunikacyjnych, w tym intencję rozmówcy w różnych warunkach odbioru

• spełnia wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry

• rozumie ogólny sens tylko niektórych prostych sytuacji komunikacyjnych, w tym intencję rozmówcy w różnych warunkach odbioru

• rozumie ogólny sens dużej części prostych sytuacji komunikacyjnych, w tym intencję rozmówcy w różnych warunkach odbioru

• rozumie ogólny sens większości prostych sytuacji komunikacyjnych, w tym intencję rozmówcy w różnych warunkach odbioru

• bez trudu rozumie prezentowane wypowiedzi niemieckojęzyczne, nawet jeśli występują w nich nowe struktury gramatyczne lub nieznane słownictwo, oraz radzi sobie ze zrozumieniem wypowiedzi na podstawie kontekstu sytuacyjnego i dzięki umiejętności wysnuwania wniosków przyczynowo-skutkowych

• wyszukuje tylko niektóre informacje szczegółowe w wypowiedziach i dialogach

• wyszukuje dużą część informacji szczegółowych w wypowiedziach i dialogach

• wyszukuje większość informacji szczegółowych w wypowiedziach i dialogach

• sprawnie wyszukuje informacje szczegółowe w wypowiedziach i dialogach

• rozumie tylko nieliczne proste instrukcje nauczyciela formułowane w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje

• rozumie dużą część prostych instrukcji nauczyciela formułowanych w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje

• rozumie większość prostych instrukcji nauczyciela formułowanych w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje

• w pełni rozumie instrukcje nauczyciela formułowane w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje

W zakresie sprawności mówienia uczeń

• tworzy wypowiedź zawierającą ubogie słownictwo i bardzo proste struktury językowe pozwalające na przekazanie tylko nielicznych wymaganych informacji

• tworzy wypowiedź, którą cechuje podstawowy poziom znajomości słownictwa i struktur językowych oraz niektóre odpowiednie wyrażenia pozwalające na przekazanie zasadniczej części wymaganych informacji

• tworzy wypowiedź, którą cechuje dobry poziom znajomości słownictwa i struktur językowych, zawierającą wyrażenia odpowiednie do przekazania większości wymaganych informacji

• tworzy wypowiedź, która zawiera bogate słownictwo i frazeologię pozwalające na przekazanie wszystkich wymaganych informacji

• tworzy wypowiedź spełniającą wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry

• tworzy wypowiedź płynną jedynie we fragmentach i wyłącznie dzięki pomocy nauczyciela

• tworzy wypowiedź płynną w znacznej części – poszerzenie jej wymaga pomocy nauczyciela

• tworzy płynną wypowiedź z niewielką pomocą nauczyciela

• samodzielnie tworzy płynną wypowiedź

• tworzy wypowiedzi wyróżniające się w jednym lub kilku zakresach (np. wyjątkowe bogactwo leksyki, spontaniczna i naturalna wypowiedź, ciekawe ujęcie tematu, biegła znajomość struktur gramatycznych)

• tworzy wypowiedź zawierającą błędy gramatyczne wskazujące na nieznajomość niektórych struktur

• tworzy wypowiedź zawierającą błędy gramatyczne o charakterze przeoczeń, świadczące o niepełnym opanowaniu niektórych struktur

• tworzy wypowiedź zawierającą nieliczne usterki gramatyczne, które mają charakter pomyłek i nie występują systematycznie

• w zakresie poprawności gramatycznej tworzy wypowiedź zawierającą sporadyczne błędy, które nie zakłócają w żaden sposób komunikacji

• tworzy wypowiedź zrozumiałą pod względem fonetycznym w ograniczonym zakresie

• tworzy wypowiedź zrozumiałą pod względem fonetycznym pomimo błędów w wymowie niektórych wyrazów i w intonacji

• tworzy wypowiedź w dużej mierze poprawną fonetycznie i intonacyjnie, zawierającą nieliczne usterki

• pod względem fonetycznym tworzy wypowiedź całkowicie poprawną, bez błędów w wymowie i intonacji

• współtworzy komunikację w wąskim zakresie

• pomimo trudności w formułowaniu lub rozumieniu pytań i odpowiedzi współtworzy komunikację w podstawowym zakresie

• współtworzy komunikację z drobnymi usterkami

• współtworzy niczym niezakłóconą komunikację

W zakresie sprawności pisania uczeń

• w sposób niepełny realizuje polecenia zawarte w ćwiczeniach (pisanie odtwórcze)

• w większości poprawnie wykonuje polecenia zawarte w ćwiczeniach (pisanie odtwórcze)

• samodzielnie z niewielkimi uchybieniami wykonuje polecenia zawarte w ćwiczeniach (pisanie odtwórcze)

• bezbłędnie wykonuje polecenia zawarte w ćwiczeniach (pisanie odtwórcze)

• tworzy wypowiedź pisemną spełniającą wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry

• tworzy tylko niektóre proste wypowiedzi pisemne, ponadto wypowiedzi te są chaotyczne, tylko częściowo zgodne z tematem, zawierają ubogie słownictwo i bardzo mało urozmaicone struktury gramatyczne

• tworzy wypowiedzi pisemne, stosując liczne powtórzenia leksykalne i mało urozmaicone struktury gramatyczne

• tworzy proste wypowiedzi pisemne, wykorzystując większość poznanych środków językowych

• tworzy wypowiedzi pisemne bogate pod względem treści (słownictwo, struktury gramatyczne), logiczne, harmonijne i spójne

• tworzy wypowiedzi pisemne, które wyróżniają się w jednym lub kilku zakresach (np. wyjątkowe bogactwo leksyki, inwencja stylistyczna, biegła znajomość struktur gramatycznych)

• tworzy wypowiedzi pisemne, które charakteryzują się niewłaściwym doborem słów, licznymi usterkami ortograficznymi i gramatycznymi, co w dość znacznym stopniu zakłóca komunikację i świadczy o słabym opanowaniu struktur.

•          tworzy wypowiedzi pisemne, które czasami cechują dość liczne usterki ortograficzne i gramatyczne oraz niewłaściwy dobór słów, co częściowo zakłóca komunikację i świadczy o niepełnym opanowaniu struktur

•          tworzy wypowiedzi pisemne, które zawierają nieliczne błędy gramatyczne, leksykalne i ortograficzne i w nieznacznym stopniu zakłócają zrozumienie treści.

• tworzy wypowiedzi pisemne poprawne językowo, w których sporadycznie występują błędy gramatyczne i leksykalne niezakłócające komunikacji oraz nieliczne błędy w pisowni niezmieniające lub niezniekształcające znaczenia wyrazu

TEMAT LEKCJI

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY

Poziom konieczny

ocena dopuszczająca

Poziom podstawowy

ocena dostateczna

Poziom rozszerzający ocena dobra

Poziom dopełniający ocena bardzo dobra

Poziom wykraczający ocena celująca

Uczeń:

·  rozumie prosty tekst źródłowy,

·  odczytuje podstawowe dane kartograficzne, wskazuje na mapie wybrane państwa i regiony,

·  posługuje się podręcznikiem,

ma ogólną orientację w posługiwaniu się osią czasu,

przyporządkowuje datę wiekowi,

Uczeń:

·  podejmuje próby analizy i interpretacji tekstu źródłowego,

·  szereguje poznane wydarzenia w czasie,

·  z niewielką pomocą nauczyciela umiejscawia wydarzenia w przestrzeni (mapa),

·  samodzielnie pracuje z podręcznikiem,

Uczeń:

·             analizuje i interpretuje teksty źródłowe z niewielką pomocą nauczyciela,

·             wykonuje wszystkie rodzaje ćwiczeń związane z tematyką czasu,

·             dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie, odczytuje zawarte w nich informacje,

Uczeń:

·  samodzielnie analizuje i interpretuje teksty źródłowe,

·  bardzo dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie odczytuje zawarte w nich informacje,

Uczeń:

·  rozwiązuje zadania złożone, problemowe, o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych (I, II, III miejsce) lub rejonowych, wojewódzkich i ponad wojewódzkich   (I, II, III miejsce lub wyróżnienie)

Europa i ziemie polskie po kongresie wiedeńskim

1. Europa po kongresie wiedeńskim

Uczeń zna:

– daty: 1814–1815, 1815,

– postanowienia polityczne kongresu wiedeńskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: „stary ład”, legitymizm, równowaga sił.

Uczeń potrafi:

– wymienić państwa, które miały decydujący głos podczas kongresu wiedeńskiego.

Uczeń zna:

– postanowienia terytorialne kongresu wiedeńskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: naród, ruchy narodowe,

– przyczyny zwołania kongresu wiedeńskiego.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie obszary, których dotyczyły decyzje terytorialne kongresu wiedeńskiego.

Uczeń zna:

– datę: 1830,

– miejsca głównych wystąpień przeciw porządkowi wiedeńskiemu (do 1830).

Uczeń rozumie:

– przyczyny powstania i cele Świętego Przymierza,

– przyczyny wybuchu rewolucji lipcowej.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie miejsca głównych wystąpień przeciwko porządkowi wiedeńskiemu (do 1830),

– przedstawić sytuację panującą w Europie po kongresie wiedeńskim,

– opisać przebieg rewolucji lipcowej.

Uczeń zna:

– postać: Klemensa von Metternicha.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: konserwatyzm,

– cele istnienia tajnych związków.

Uczeń potrafi:

– przedstawić okoliczności rozwoju ruchów narodowych w Europie w I połowie XIX w.,

– scharakteryzować poglądy XIX-wiecznych konserwatystów.

Uczeń potrafi:

– omówić działalność państw europejskich zmierzającą do uniemożliwienia wybuchu rewolucji w Europie.

2. Wiosna Ludów w Europie

Uczeń zna:

– daty: 1848–1849.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: Wiosna Ludów.

Uczeń zna:

– miejsca głównych wystąpień przeciw porządkowi wiedeńskiemu w czasie Wiosny Ludów.

Uczeń rozumie:

– przyczyny, które doprowadziły do wystąpień w różnych krajach europejskich w 1848 i 1849 r.

Uczeń zna:

– postać: Józefa Bema.

Uczeń potrafi:

– omówić przebieg i skutki najważniejszych wystąpień w okresie Wiosny Ludów.

Uczeń zna:

– datę: II 1848.

Uczeń potrafi:

– omówić dalekosiężne skutki najważniejszych wystąpień z okresu Wiosny Ludów.

Uczeń potrafi:

– scharakteryzować wpływ Wiosny Ludów na sytuację polityczno-społeczną Europy.

3. Rewolucja przemysłowa

Uczeń zna:

– postać: Jamesa Watta,

– okres trwania rewolucji przemysłowej w Anglii (Wielkiej Brytanii) oraz w innych krajach europejskich i Stanach Zjednoczonych.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: rewolucja przemysłowa, kolonia, rewolucja agrarna, maszyna parowa.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić, dlaczego Anglię nazywano „warsztatem świata”,

– wyjaśnić, czym była maszyna parowa.

Uczeń zna:

– datę: 1782.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: klasa społeczna (klasa wyższa, klasa średnia, klasa robotnicza),

– przyczyny rewolucji przemysłowej.

Uczeń potrafi:

– wymienić czynniki, które zadecydowały o przewadze gospodarczej Anglii w okresie rewolucji przemysłowej,

– wymienić sposoby zastosowania maszyny parowej w przemyśle i transporcie.

Uczeń zna:

– daty: 1807, 1825,

– postacie: George’a Stephensona, Roberta Fultona.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: płodozmian, związki zawodowe,

– wpływ rewolucji przemysłowej na przemiany społeczne.

Uczeń potrafi:

– opisać zmiany w strukturze społecznej, jakie dokonały się pod wpływem rewolucji przemysłowej.

Uczeń rozumie:

– znaczenie maszyny parowej dla rozwoju różnych gałęzi przemysłu.

Uczeń potrafi:

– ocenić skutki rewolucji przemysłowej w zakresie przemian ekonomicznych i środowiskowych,

– opisać warunki życia klasy robotniczej,

– ocenić skutki rewolucji przemysłowej w zakresie przemian społecznych.

Uczeń potrafi:

– dostrzec związek między sytuacją klasy robotniczej a groźbą rewolucji w Europie.

4. Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim

Uczeń zna:

– datę: 1815,

– postacie: Aleksandra I, Adama Czartoryskiego, Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: germanizacja.

Uczeń potrafi:

– wymienić decyzje kongresu wiedeńskiego w sprawie polskiej,

– wskazać na mapie podział ziem polskich dokonany podczas kongresu wiedeńskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: ziemie zabrane, autonomia.

Uczeń potrafi:

– wskazać największe wady konstytucji Królestwa Polskiego,

– przedstawić dokonania Królestwa w zakresie gospodarki i edukacji,

– przedstawić dokonania Królestwa w dziedzinie kultury.

Uczeń zna:

– daty: 1819, 1820,

– postać: Ksawerego Druckiego-Lubeckiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: ziemianie, inteligencja,

– zasady ustrojowe Królestwa Polskiego (Kongresowego).

Uczeń potrafi:

– omówić założenia konstytucji Królestwa Polskiego.

Uczeń potrafi:

– sformułować przyczyny stosunku cara Aleksandra I do Polaków po klęsce Napoleona,

– scharakteryzować zmiany sytuacji politycznej Królestwa do 1825 r.,

– omówić działalność księcia Ksawerego Druckiego-Lubeckiego,

– omówić organizację ziem polskich pod panowaniem Prus i Austrii,

– opisać funkcjonowanie Rzeczpospolitej Krakowskiej.

Uczeń potrafi:

– opisać położenie Polaków na terenach zaboru pruskiego (i Prus) oraz austriackiego,

– dostrzec różnicę w położeniu Polaków mieszkających pod zaborami oraz na terenie Rzeczpospolitej Krakowskiej.

5. Powstanie listopadowe

Uczeń zna:

– daty: 29 XI 1830,

– postacie: wielkiego księcia Konstantego, Piotra Wysockiego, cara Mikołaja I,

– cele walki powstańców.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: sprzysiężenie podchorążych, noc listopadowa.

Uczeń potrafi:

– przedstawić okoliczności wybuchu powstania listopadowego.

Uczeń zna:

– daty: 1831, 1832.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: Statut organiczny,

– przyczyny niezadowolenia Polaków z sytuacji panującej w Królestwie Polskim.

Uczeń potrafi:

– omówić przebieg nocy listopadowej,

– wskazać na mapie miejsca głównych bitew powstania.

Uczeń zna:

– postacie: Józefa Chłopickiego, Jana Skrzyneckiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: dyktator, Cytadela.

Uczeń potrafi:

– omówić najważniejsze wydarzenia powstania listopadowego.

Uczeń rozumie:

– wpływ postawy części przywódców powstania na przebieg i rezultat walk.

Uczeń potrafi:

– scharakteryzować stosunek różnych grup społeczeństwa polskiego do powstania.

Uczeń potrafi:

– przedstawić skutki klęski powstania listopadowego w wymiarze politycznym, gospodarczym i społecznym.

6. Wielka Emigracja

Uczeń zna:

– postacie: Adama Czartoryskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Fryderyka Chopina.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: Wielka Emigracja,

– przyczyny popularności idei mesjanizmu w społeczeństwie polskim.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie miejsca głównych skupisk polskich emigrantów politycznych po powstaniu listopadowym.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: wieszcz narodowy, epopeja narodowa, polski mesjanizm,

– rolę Wielkiej Emigracji jako przywódców politycznych narodu polskiego po klęsce powstania listopadowego.

Uczeń potrafi:

– przedstawić sytuację uczestników powstania listopadowego po zakończeniu walk z Rosją,

– wyjaśnić przyczyny sporów między stronnictwami politycznymi Wielkiej Emigracji.

Uczeń zna:

– założenia programowe najważniejszych stronnictw Wielkiej Emigracji.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: amnestia, emisariusz,

– związki między sytuacją ziem polskich pod zaborami a tematyką literatury polskiej w I połowie XIX w.

Uczeń potrafi:

– opisać okoliczności narodzin Wielkiej Emigracji,

– przedstawić dokonania polskich wieszczów narodowych,

– przedstawić życie i działalność Fryderyka Chopina.

Uczeń zna:

– postacie: Wiktora Heltmana, Szymona Konarskiego, ks. Piotra Ściegiennego.

Uczeń rozumie:

– przyczyny klęski organizacji spiskowych działających na ziemiach polskich po powstaniu listopadowym.

Uczeń potrafi:

– omówić działalność organizacji spiskowych na ziemiach polskich po klęsce powstania listopadowego.

Uczeń potrafi:

– dostrzec związki między działalnością Wielkiej Emigracji a ruchem spiskowym w kraju,

– ocenić działalność przedstawicieli Wielkiej Emigracji.

7. Powstanie krakowskie i Wiosna Ludów

Uczeń zna:

– datę: II 1846,

– postać: Jakuba Szeli.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: rabacja,

– przyczyny i charakter wystąpień chłopskich w Galicji w 1846 r.

Uczeń rozumie:

– cele polityki zaborcy rosyjskiego, pruskiego i austriackiego wobec społeczeństwa polskiego po upadku powstania listopadowego.

Uczeń potrafi:

– wymienić najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem Wiosny Ludów na ziemiach polskich.

Uczeń potrafi:

– omówić sytuację w Królestwie Polskim i na ziemiach zabranych po upadku powstania listopadowego,

– opisać przebieg rabacji galicyjskiej.

Uczeń potrafi:

– omówić sytuację w zaborze pruskim po upadku powstania listopadowego,

– przedstawić okoliczności wybuchu powstania krakowskiego,

– przedstawić skutki powstania krakowskiego.

Uczeń rozumie:

– przyczyny słabości wystąpień na ziemiach polskich w okresie Wiosny Ludów.

8. Powstanie styczniowe

Uczeń zna:

– daty: 22/23 I 1863, 1863–1864, III 1864,

– postać: Romualda Traugutta.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: branka.

Uczeń potrafi:

– przedstawić okoliczności wybuchu powstania styczniowego,

– wskazać na mapie miejsca głównych manifestacji patriotycznych w Królestwie oraz zasięg powstania styczniowego.

Uczeń zna:

– postać: cara Aleksandra II,

– cele polityczne stronnictw „białych” i „czerwonych”.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Rząd Narodowy, tajne państwo, uwłaszczenie,

– z czego wynikał bierny stosunek chłopów do powstania.

Uczeń potrafi:

– wymienić bezpośrednie skutki klęski powstania styczniowego.

Uczeń zna:

– daty: 1861–1862,

– postać: Aleksandra Wielopolskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: rewolucja moralna, dekret o uwłaszczeniu,

– złożoność przyczyn wybuchu powstania styczniowego.

Uczeń potrafi:

– omówić sytuację w Królestwie Polskim przed wybuchem powstania styczniowego,

– wyjaśnić, w jaki sposób funkcjonowało tajne państwo.

Uczeń zna:

– daty: 1853–1856.

Uczeń potrafi:

– opisać przebieg powstania z uwzględnieniem specyfiki działań zbrojnych,

– przedstawić problem chłopski w czasie powstania i sposoby jego rozwiązania.

Uczeń potrafi:

– wskazać różnice między reformami uwłaszczeniowymi przeprowadzonymi w zaborach pruskim, austriackim i rosyjskim.

9. Zaborcy wobec ziem dawnej Rzeczpospolitej

Uczeń zna:

– daty: 1864 – ok. 1890,

– cele polityki zaborców w stosunku do społeczeństwa polskiego,

– metody walki Polaków z rusyfikacją i germanizacją.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: rusyfikacja.

Uczeń zna:

– daty: 1901–1902,

– postać: Michała Drzymały,

– przedstawicieli polskiego pozytywizmu,

– główne założenia programowe polskiego pozytywizmu.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: pozytywizm, praca organiczna, praca u podstaw, ruch spółdzielczy, trójlojalizm.

Uczeń potrafi:

– wskazać przejawy autonomii galicyjskiej.

Uczeń zna:

– daty: 1871–1878, 1885, 1886,

– postać: Ottona von Bismarcka.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Kulturkampf, rugi pruskie, Komisja Kolonizacyjna.

Uczeń potrafi:

– omówić sytuację w Królestwie Polskim po klęsce powstania styczniowego,

– scharakteryzować program polskiego pozytywizmu.

Uczeń rozumie:

– zależność postaw społeczeństwa polskiego wobec zaborców od polityki prowadzonej przez dane państwo zaborcze.

Uczeń potrafi:

– opisać politykę władz zaborczych wobec społeczeństwa polskiego w zaborze rosyjskim i pruskim,

– omówić reakcję Polaków na działania władz Rosji i Prus.

Uczeń rozumie:

– wyjaśnić okoliczności przyznania autonomii Polakom w zaborze austriackim.

Świat w drugiej połowie XIX wieku.

10. Zjednoczenie Włoch i Niemiec

Uczeń zna:

– daty: 1861, 1871,

– postacie: Camilla Cavoura, Giuseppe Garibaldiego, Ottona von Bismarcka.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: zjednoczenie oddolne, zjednoczenie odgórne,

– dlaczego Włosi dążyli do zjednoczenia.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie zjednoczone Królestwo Włoch i obszar Cesarstwa Niemieckiego,

– wymienić skutki zjednoczenia Włoch i Niemiec dla kontynentu europejskiego.

Uczeń zna:

– daty: 1859, 1860, 1864, 1866, 1870, 1870–1871.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: wyprawa tysiąca.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie główne państwa istniejące na Półwyspie Apenińskim przed zjednoczeniem Włoch,

– lokalizować na mapie najważniejsze miejsca i obszary związane z kolejnymi etapami jednoczenia Włoch i Niemiec.

Uczeń zna:

– daty: 1862, 1867,

– postacie: Napoleona III, Wilhelma I.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: „czerwone koszule”, Związek Północnoniemiecki.

Uczeń potrafi:

– przedstawić i omówić sytuację polityczną Włoch i Niemiec po kongresie wiedeńskim.

Uczeń rozumie:

– rolę Camilla Cavoura i Giuseppe Garibaldiego w procesie jednoczenia Włoch i Ottona von Bismarcka w procesie jednoczenia Niemiec.

Uczeń potrafi:

– omówić cele i etapy jednoczenia Włoch i Niemiec.

Uczeń potrafi:

– dostrzec podobieństwa i różnice w procesie jednoczenia Włoch i Niemiec.

11. Wojna secesyjna

Uczeń zna:

– daty: 1861–1865,

– postać: Abrahama Lincolna.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: rasizm, secesja, Unia, Konfederacja, wojna secesyjna,

– przyczyny istnienia niewolnictwa w południowych stanach USA.

Uczeń potrafi:

– wymienić najważniejsze różnice między Północą a Południem Stanów Zjednoczonych,

– wymienić przyczyny wojny secesyjnej.

Uczeń zna:

– daty: 1860, 1861,

– postać: Roberta Lee.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: federacja, abolicjonizm,

– związek między wydaniem proklamacji znoszącej niewolnictwo a przebiegiem działań zbrojnych.

Uczeń potrafi:

– przedstawić okoliczności, w których doszło do secesji 11 stanów Południa,

– wskazać na mapie najważniejsze miejsca związane z przebiegiem wojny secesyjnej.

Uczeń zna:

– daty: 1863, 1865.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: jankes, taktyka spalonej ziemi.

Uczeń potrafi:

– omówić sytuację niewolników w USA,

– omówić przebieg wojny secesyjnej,

– porównać stosunek sił Unii i Konfederacji.

Uczeń zna:

– postać: Williama Shermana.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Ku Klux Klan, segregacja rasowa.

Uczeń potrafi:

– opisać skutki wojny secesyjnej,

– omówić cele Ku Klux Klanu.

Uczeń potrafi:

– przedstawić sytuację czarnoskórych mieszkańców USA po wojnie.

12. Kolonializm w XIX wieku

Uczeń zna:

– ramy chronologiczne kolonializmu i imperializmu.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: kolonia, kolonializm, imperializm, rasizm.

Uczeń potrafi:

– wymienić główne mocarstwa kolonialne,

– wymienić czynniki, które umożliwiły państwom europejskim podporządkowanie sobie w XIX w. większości świata,

– wymienić skutki

XIX-wiecznego imperializmu.

Uczeń zna:

– metody wykorzystywane przez państwa kolonialne w celu podporządkowania sobie kolonizowanych terenów.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: polityka „pośredniego panowania”.

Uczeń potrafi:

– wskazać cechy charakterystyczne kolonializmu od XV do XVIII w.,

– wyjaśnić przyczyny i sytuować w przestrzeni kierunki oraz zasięg ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX w.

Uczeń zna:

– postać: Cecila Rhodes’a.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: gubernator, sati.

Uczeń potrafi:

– opisać różne formy oporu wobec kolonizatorów i wyjaśnić przyczyny niepowodzeń tych działań,

– przedstawić następstwa polityczne i kulturowe ekspansji kolonialnej,

– wskazać na mapie tereny skolonizowane przez główne państwa europejskie.

Uczeń zna:

– daty: 1881–1889.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: powstanie Mahdiego.

Uczeń potrafi:

– przedstawić politykę imperialną Wielkiej Brytanii,

– omówić i ocenić skutki polityki kolonialnej prowadzonej przez państwa europejskie.

Uczeń zna:

– ramy chronologiczne wojen opiumowych,

– przyczyny wojen opiumowych.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: opium,

wojny opiumowe.

Uczeń potrafi:

– omówić przebieg wojen opiumowych.

13. Nowe idee w Europie

Uczeń zna:

– postacie: Karola Marksa, Marii Skłodowskiej-Curie.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: socjalizm, komunizm, marksizm, walka klas, proletariat, rewolucja socjalistyczna, powszechne prawo wyborcze, kultura masowa.

Uczeń potrafi:

– wymienić główne założenia idei socjalizmu i komunizmu,

– wyjaśnić, w jaki sposób kobiety w XIX w. walczyły o prawa wyborcze.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: nadprodukcja, kryzys gospodarczy, strajk, partia polityczna, feminizm, sufrażystki.

Uczeń potrafi:

– wskazać najważniejsze błędy w poglądach wyrażanych przez Karola Marksa,

– wymienić cele, do których dążyli robotnicy, i stosowane przez nich metody walki.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: związek zawodowy,

– wpływ przemian gospodarczych na kształtowanie się socjalizmu i komunizmu.

Uczeń potrafi:

– opisać funkcjonowanie gospodarek uprzemysłowionych krajów Europy,

– przedstawić poglądy Karola Marksa,

– przedstawić nowe zjawiska kulturowe, w tym narodziny kultury masowej i przemiany obyczajowe.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: koncern, monopol, socjaldemokracja, ateizm, partia robotnicza.

Uczeń potrafi:

– przedstawić sytuację robotników do lat 80. XIX w.,

– omówić zmiany w położeniu robotników w XIX w.,

– omówić sytuację kobiet w I połowie XIX w.,

– omówić metody i efekty walki kobiet o zrównanie w prawach z mężczyznami.

Uczeń rozumie:

– dlaczego okres między latami 70. XIX w. a 1914 r. był nazywany piękną epoką.

Uczeń potrafi:

– dostrzec wpływ ideologii socjalistycznej na kształtowanie się świadomości społecznej i politycznej robotników,

– scharakteryzować przyczyny i następstwa procesu demokratyzacji życia politycznego.

14. Pierwsze polskie partie polityczne

Uczeń zna:

– postacie: Romana Dmowskiego, Józefa Piłsudskiego,

– główne cele narodowej demokracji,

– założenia programowe Polskiej Partii Socjalistycznej, Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Uczeń potrafi:

– przedstawić główne nurty życia politycznego pod zaborami na przełomie XIX i XX w.

Uczeń zna:

– postacie: Stanisława Wojciechowskiego, Wincentego Witosa,

– okres narodzin ruchu narodowego na ziemiach polskich.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: świadomość narodowa, nacjonalizm, endecja, realizm polityczny.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić, w jaki sposób narodowcy realizowali ideę realizmu politycznego.

Uczeń zna:

– daty: 1893, 1895, 1897,

1900, 1903.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: antysemityzm, egoizm narodowy.

Uczeń potrafi:

– opisać zmiany w sposobie rozumienia narodu w okresie rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich,

– scharakteryzować program polityczny Narodowej Demokracji.

Uczeń zna:

– postacie: Róży Luksemburg, Feliksa Dzierżyńskiego.

Uczeń potrafi:

– scharakteryzować strukturę narodową ziem polskich w II połowie XIX w.,

– opisać formowanie się ruchu socjalistycznego i ludowego na ziemiach polskich,

– opisać działalność Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Uczeń rozumie:

– wpływ idei nacjonalizmu i socjalizmu na kształtowanie się polskiego ruchu politycznego.

Uczeń potrafi:

– dostrzec różnice między programami różnych partii socjalistycznych.

15. Ostatnie lata pod zaborami

Uczeń zna:

– daty: 22 I 1905,

1905–1907,

– przyczyny rewolucji 1905 roku w Rosji i w Królestwie Polskim.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: „krwawa niedziela”.

Uczeń potrafi:

– wymienić skutki rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich.

Uczeń zna:

– postulaty Polskiej Partii Socjalistycznej.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: orientacja proaustriacka, orientacja prorosyjska.

Uczeń potrafi:

– wymienić osiągnięcia Polaków w pierwszym okresie rewolucji,

– wyjaśnić, na czym polegał spór orientacyjny w społeczeństwie polskim w pierwszych latach XX w.,

– wskazać słabe strony obu orientacji.

Uczeń zna:

– daty: 1904–1905,

– założenia programowe orientacji proaustriackiej i prorosyjskiej.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: bojówka,

– podłoże i charakter konfliktu między endecją a PPS.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić okoliczności i charakter konfliktu między przedstawicielami Narodowej Demokracji a Polskiej Partii Socjalistycznej.

Uczeń potrafi:

– omówić przebieg rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich,

– wskazać okoliczności, które doprowadziły do porażki rewolucji 1905 roku,

– wskazać mocne i słabe strony rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich.

Uczeń potrafi:

– przedstawić i ocenić dokonania Polaków w ostatnich latach zaborów.

I wojna światowa

16. Od „zbrojnego pokoju” do I wojny światowej

Uczeń zna:

– daty: 28 VI 1914, 28 VII 1914,

– postać: arcyksięcia Franciszka Ferdynanda.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: trójprzymierze (państwa centralne), trójporozumienie (ententa).

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie państwa należące do wrogich bloków polityczno-militarnych i ich sojuszników.

Uczeń zna:

– daty: 1882, 1907, 1914.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: wojna błyskawiczna, wojna manewrowa, wojna pozycyjna.

Uczeń potrafi:

– wymienić główne przyczyny narastania konfliktów między państwami europejskimi na przełomie XIX i XX w.,

Uczeń rozumie:

– pojęcia: państwo militarystyczne, kocioł bałkański, wyścig zbrojeń, „zbrojny pokój”, plan Schlieffena,

– znaczenie określenia: „wrzenie w bałkańskim kotle”,

– przyczyny niepowodzenia planu Schlieffena.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić przyczyny i wskazać obszary rywalizacji między państwami europejskimi,

– opisać sytuację panującą na Bałkanach,

– przedstawić okoliczności, w jakich doszło do wybuchu I wojny światowej,

– scharakteryzować specyfikę działań wojennych.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: wywiad, ultimatum, propaganda, Prusy Wschodnie,

– złożoność przyczyn, które doprowadziły do wybuchu I wojny światowej,

– z czego wynikał entuzjazm ludności państw europejskich na wieść o wybuchu wojny.

Uczeń potrafi:

– opisać przygotowania państw europejskich do wybuchu wojny,

– opisać postawy społeczeństw państw europejskich wobec wybuchu wojny,

– opisać przebieg działań zbrojnych w 1914 r.

Uczeń rozumie:

– w jaki sposób propaganda kształtowała opinię społeczeństw oraz wizerunek wroga.

Uczeń potrafi:

– dostrzec elementy propagandowe w sposobie przedstawiania przeciwnika podczas I wojny światowej,

– dostrzec złożoność problemu związanego z odpowiedzialnością państw europejskich za wybuch I wojny światowej.

17. Dwie rewolucje w Rosji

Uczeń zna:

– daty: 3 III 1917,

6/7 XI 1917,

– postać: Włodzimierza Lenina.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: rewolucja lutowa, bolszewicy, rewolucja październikowa, Rosja Radziecka.

Uczeń potrafi:

– wymienić główne wydarzenia związane z przebiegiem działań zbrojnych na froncie wschodnim.

Uczeń zna:

– daty: XI 1917 – III 1918, III 1918,

– główne założenia programu politycznego Rządu Tymczasowego i bolszewików,

– postanowienia dekretów o pokoju i o ziemi oraz pokoju brzeskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Rząd Tymczasowy, rady delegatów robotniczych i żołnierskich, dwuwładza, pokój brzeski.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie linie frontu wschodniego w poszczególnych latach konfliktu.

Uczeń zna:

– daty: 1914, 1915, 1916.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Duma, ofensywa Brusiłowa, zamach stanu, aneksja.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić polityczne i społeczno-gospodarcze przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji,

– opisać przebieg rewolucji lutowej i październikowej,

– scharakteryzować okres dwuwładzy w Rosji,

– opisać bezpośrednie następstwa rewolucji październikowej.

Uczeń potrafi:

– opisać sytuację polityczną i gospodarczą Rosji na początku XX w.,

– opisać działalność Włodzimierza Lenina,

– wyjaśnić powody wzrostu poparcia dla bolszewików w społeczeństwie rosyjskim,

– omówić politykę wewnętrzną i zewnętrzną bolszewików po przejęciu władzy w Rosji.

Uczeń rozumie:

– rolę propagandy jako środka umożliwiającego zdobycie władzy.

Uczeń potrafi:

– dostrzec wpływ jednostki na losy państw i społeczeństw na przykładzie działalności Włodzimierza Lenina.

18. Klęska państw centralnych

Uczeń zna:

– daty: II 1917, IV 1917, 11 XI 1918,

– okoliczności przystąpienia USA do wojny.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: nieograniczona wojna podwodna.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić, co chcieli osiągnąć Niemcy, ogłaszając nieograniczoną wojnę podwodną.

Uczeń zna:

– rodzaje broni zastosowane podczas walk na frontach I wojny światowej.

Uczeń rozumie:

– wpływ przystąpienia USA do wojny na przebieg konfliktu.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie najważniejsze wydarzenia na froncie zachodnim,

– wymienić państwa, które powstały na gruzach Austro-Węgier.

Uczeń zna:

– daty: 1916, 1918,

1918–1919.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: alianci, dzika demobilizacja, pandemia.

Uczeń potrafi:

– opisać przebieg działań zbrojnych na froncie zachodnim w 1916 r.,

– opisać stosunek Amerykanów do toczącej się w Europie wojny,

– omówić sytuację panującą na froncie zachodnim w 1918 r.

Uczeń potrafi:

– dostrzec konsekwencje wojny wynikające z typu prowadzonych działań zbrojnych,

– opisać okoliczności zakończenia I wojny światowej,

– opisać proces rozpadu Austro-Węgier w ostatnim etapie wojny,

– opisać kulturowe i cywilizacyjne skutki I wojny światowej.

Uczeń potrafi:

– dostrzec wpływ nowych rodzajów broni na przebieg działań wojennych,

– przedstawić polityczny, kulturowy i cywilizacyjny obraz Europy po zakończeniu konfliktu.

19. O wolną Polskę

Uczeń zna:

– datę: 5 XI 1916,

– postać: Józefa Hallera,

– postanowienia aktu 5 listopada.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Pierwsza Kompania Kadrowa, Legiony Polskie, akt 5 listopada,

– znaczenie aktu 5 listopada dla umiędzynarodowienia sprawy polskiej.

Uczeń zna:

– daty: VIII 1914, 6 VIII 1914, I 1918, VI 1918,

– postać: Woodrowa Wilsona,

– treść odezw wydanych przez dowództwa wojsk państw zaborczych,

– treści dotyczące sprawy polskiej w orędziu Wilsona i deklaracji wersalskiej.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: kryzys przysięgowy, deklaracja wersalska.

Uczeń potrafi:

– przedstawić polski czyn zbrojny podczas I wojny światowej,

– wyjaśnić przyczyny i przebieg kryzysu przysięgowego.

Uczeń zna:

– daty: 1915, 1916, VI 1917, 1917.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: błękitna armia, Komitet Narodowy Polski, Rada Regencyjna,

– znaczenie orędzia Wilsona i deklaracji wersalskiej dla sprawy polskiej.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić międzynarodowe uwarunkowania sprawy polskiej,

– omówić sytuację Polaków pod koniec 1917 r.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: Legion Puławski.

Uczeń potrafi:

– scharakteryzować stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej na początku i w czasie I wojny światowej,

– opisać zmiany stanowiska państw centralnych oraz Rosji i pozostałych państw ententy w stosunku do sprawy polskiej na przełomie 1916 i 1917 r.

Uczeń potrafi:

– ocenić wysiłek zbrojny Polaków,

– opisać działalność polityków Narodowej Demokracji we Francji.

Świat w dwudziestoleciu międzywojennym

20. Europa i Ameryka po I wojnie światowej

Uczeń zna:

– daty: I 1918, VI 1919,

– postanowienia traktatu wersalskiego w sprawie Niemiec,

– postanowienia układów w Rapallo i Locarno.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: „wielka trójka”, traktat wersalski, ład wersalski, wielki kryzys.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić, do czego dążyły zwycięskie mocarstwa po zakończeniu I wojny światowej,

– wyjaśnić, czym był ład wersalski,

– wskazać na mapie nowe państwa powstałe po I wojnie światowej,

– wymienić najważniejsze przejawy i skutki wielkiego kryzysu.

Uczeń zna:

– daty: 1920, 1922, 1925, 1929,

– postać: Davida Lloyda George’a,

– cele istnienia i główne słabości Ligi Narodów,

– przyczyny wielkiego kryzysu gospodarczego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: obszar zdemilitaryzowany, Liga Narodów, izolacjonizm, zasada samostanowienia narodów,

– skutki polityczne zawarcia układów w Rapallo i Locarno.

Uczeń potrafi:

– wymienić najważniejsze powody krytyki ładu wersalskiego,

– wskazać na mapie państwa poddające krytyce ład wersalski,

– wyjaśnić, jak zmieniało się międzynarodowe położenie Polski i Czechosłowacji po Locarno.

Uczeń zna:

– datę: 1933.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: kontrybucja, krach,

– dlaczego ład wersalski był poddawany krytyce.

Uczeń potrafi:

– opisać działalność Ligi Narodów,

– wyjaśnić, jak zmieniał się stosunek Amerykanów do spraw europejskich,

– omówić sytuację gospodarczą Europy i USA po zakończeniu I wojny światowej.

Uczeń rozumie:

– dlaczego między zwycięskimi państwami istniała sprzeczność interesów.

Uczeń potrafi:

– przedstawić przyczyny i okoliczności, w jakich doszło do podpisania porozumienia między Niemcami a ZSRR,

– przedstawić okoliczności podpisania układu w Locarno,

– opisać okoliczności rozpoczęcia się wielkiego kryzysu.

Uczeń potrafi:

– ocenić działalność Ligi Narodów.

21. Nazizm w Niemczech

Uczeń zna:

– daty: 1919–1933, 1933–1945,

– postać: Adolfa Hitlera,

– główne założenia ideologii narodowego socjalizmu.

Uczeń rozumie:

– Republika Weimarska, narodowy socjalizm (nazizm), obóz koncentracyjny, Trzecia Rzesza, Führer.

Uczeń potrafi:

– dostrzec zagrożenia dla demokracji na przykładzie sposobu przejęcia władzy przez Hitlera w Niemczech.

Uczeń zna:

– datę: 1918,

– główne cechy państwa totalitarnego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: NSDAP, państwo totalitarne (totalitaryzm), militaryzm, antysemityzm,

– związek między sytuacją gospodarczą a radykalizacją społeczeństwa niemieckiego.

Uczeń potrafi:

– dostrzec przyczyny wzrostu popularności Hitlera w społeczeństwie niemieckim.

Uczeń zna:

– daty: 1919, 1923, 1928, 1929, 1933, 1934, 1938.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Mein Kampf, ustawy norymberskie, noc kryształowa.

Uczeń potrafi:

– opisać okoliczności powstania Republiki Weimarskiej,

– omówić drogę Hitlera do władzy,

– wskazać cechy niemieckiego państwa totalitarnego,

– scharakteryzować politykę nazistów wobec Żydów.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: hiperinflacja, pucz, gestapo, SA, SS.

Uczeń potrafi:

– omówić sytuację Niemiec po I wojnie światowej,

– scharakteryzować sytuację gospodarczą Republiki Weimarskiej,

– przedstawić okoliczności i skutki puczu monachijskiego,

– omówić założenia polityki Trzeciej Rzeszy i ich realizację.

Uczeń potrafi:

– zinterpretować i ocenić ideologię narodowego socjalizmu (nazizmu).

22. Komunizm w ZSRR

Uczeń zna:

– daty: 1917–1922,

– postać: Józefa Stalina.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Armia Czerwona, łagry, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), kult jednostki,

– cele polityki Stalina,

– zbrodniczy charakter działalności Stalina.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić przyczyny sukcesu komunistów w wojnie domowej,

– przedstawić skutki uprzemysłowienia i kolektywizacji rolnictwa,

– wymienić różne przejawy uwielbienia dla Stalina.

Uczeń zna:

– daty: 1918, 1921, 1929, 1932–1933,

– główne założenia komunizmu wojennego i gospodarki centralnie planowanej,

– założenia polityki

NEP-u,

– dane liczbowe związane ze zbrodniczą działalnością NKWD oraz z wielką czystką.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: komunizm wojenny, Nowa Polityka Ekonomiczna (NEP), centralne planowanie, uprzemysłowienie, kolektywizacja, wielki głód, NKWD, wielka czystka.

Uczeń zna:

– daty: 1922, 1924.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: „czerwoni”, „biali”, czerwony terror, Czeka, kułacy,

– wpływ totalitaryzmu sowieckiego na każdą dziedzinę życia obywateli.

Uczeń potrafi:

– opisać przebieg wojny domowej w Rosji,

– przedstawić okoliczności powstania Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich,

– opisać funkcjonowanie systemu totalitarnego w ZSRR,

– opisać cele i metody działania NKWD.

Uczeń zna:

– stronnictwa walczące z komunistami podczas wojny domowej.

Uczeń potrafi:

– scharakteryzować etapy formowania się systemu socjalistycznego w Rosji,

– opisać funkcjonowanie komunizmu wojennego w Rosji,

– opisać przebieg procesów uprzemysłowienia i kolektywizacji rolnictwa w ZSRR.

Uczeń potrafi:

– dostrzec wpływ totalitaryzmu na funkcjonowanie społeczeństwa oraz relacje między jego członkami,

– ocenić system totalitarny w ZSRR.

II Rzeczpospolita –formowanie państwa

23. Odzyskanie niepodległości

Uczeń zna:

– 10 XI 1918,

11 XI 1918, 10 II 1919, 20 II 1920,

– postać: Ignacego Paderewskiego,

– najważniejsze postanowienia Małej konstytucji.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Sejm Ustawodawczy, Mała konstytucja.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić, co się wydarzyło 11 listopada 1918 r.

Uczeń zna:

– datę: 1918,

– postać: Jędrzeja Moraczewskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: Rada Regencyjna,

– zagrożenia wynikające z istnienia rządu Jędrzeja Moraczewskiego.

Uczeń potrafi:

– opisać okoliczności, w jakich doszło do odrodzenia państwa polskiego,

– wskazać na mapie miejsca powstania pierwszych ośrodków władzy państwowej.

Uczeń zna:

– 6/7 XI 1918, 1919,

– postać: Ignacego Daszyńskiego,

– ugrupowania rywalizujące o władzę na ziemiach polskich.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Polska Organizacja Wojskowa, lewica, prawica, Prezydent Ministrów,

– wpływ Józefa Piłsudskiego na uspokojenie sytuacji na ziemiach polskich.

Uczeń potrafi:

– przedstawić okoliczności powołania rządu Ignacego Daszyńskiego.

Uczeń rozumie:

– wpływ jednostki na losy państwa na przykładzie postaci Józefa Piłsudskiego.

Uczeń potrafi:

– omówić działalność rządu Jędrzeja Moraczewskiego,

– dokonać charakterystyki ustroju państwa polskiego na podstawie Małej konstytucji.

Uczeń potrafi:

– omówić sytuację międzynarodową i jej wpływ na wydarzenia na ziemiach polskich jesienią 1918 r.,

– opisać działalność ugrupowań rywalizujących o władzę na ziemiach polskich.

24. Walka o granice

Uczeń zna:

– daty: 1 XI 1918,

26 XII 1918, VI 1919, VIII 1919, VIII 1920,

III 1921, V 1921,

– postać: Wojciecha Korfantego,

– decyzje paryskiej konferencji pokojowej w sprawie granic Polski,

– przyczyny powstań śląskich.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Orlęta Lwowskie, powstanie wielkopolskie, powstania śląskie,

– z czego wynikały niekorzystne decyzje konferencji pokojowej w sprawie granic Polski,

– czym kierowali się mieszkańcy Śląska, walcząc o przynależność tego obszaru do Polski.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie decyzje terytorialne konferencji pokojowej w sprawie granic Polski.

Uczeń zna:

– główne założenia koncepcji federacyjnej i inkorporacyjnej granic państwa polskiego,

– wyniki plebiscytu w sprawie przynależności terytorialnej Śląska.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: koncepcja federacyjna, koncepcja inkorporacyjna, wolne miasto, plebiscyt,

– przyczyny korzystnego dla Niemców wyniku plebiscytu,

– wpływ trzeciego powstania śląskiego na ostateczny kształt granicy polsko-niemieckiej na Śląsku.

Uczeń potrafi:

– dostrzec tragizm walk prowadzonych o Lwów,

– wskazać na mapie obszar plebiscytowy na Śląsku,

– przedstawić decyzje alianckiej komisji plebiscytowej w sprawie Śląska,

– wskazać na mapie obszary Śląska przyznane Polsce.

Uczeń zna:

– daty: I 1919, VII 1920,

– wyniki plebiscytu na Warmii i Mazurach.

Uczeń rozumie:

– trudności wynikające z realizacji zasady samostanowienia narodów na obszarze Ukrainy,

– przyczyny utraty przez Polskę Zaolzia oraz wyników plebiscytu na Warmii i Mazurach.

Uczeń potrafi:

– opisać przebieg walk na obszarze Galicji w listopadzie 1918 r.,

– omówić przyczyny i przebieg powstania wielkopolskiego,

– opisać okoliczności, w jakich doszło do utraty przez Polskę Zaolzia.

Uczeń potrafi:

– omówić stosunek państw zachodnich do granic polskich,

– omówić przebieg powstań śląskich,

– wyjaśnić, z czego wynikały negatywne relacje między Polską a Niemcami i Czechosłowacją.

Uczeń potrafi:

– dostrzec konflikt interesów między oczekiwaniami Polaków dotyczącymi granic państwa polskiego a dążeniami narodów sąsiednich.

25. Wojna polsko–radziecka

Uczeń zna:

– daty: 13–16 VIII 1920, III 1921,

– postanowienia pokoju ryskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Bitwa Warszawska, Cud nad Wisłą, pokój ryski,

– znaczenie Bitwy Warszawskiej dla ocalenia państwowości polskiej.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie ostateczne granice II Rzeczpospolitej,

– wymienić państwa sąsiednie będące wrogami i przyjaciółmi Polski.

Uczeń zna:

– daty: IX 1920, X 1920.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: bunt generała Żeligowskiego.

Uczeń potrafi:

– przedstawić przebieg i skutki Bitwy Warszawskiej,

– wyjaśnić przyczyny buntu gen. Żeligowskiego,

– wskazać na mapie teren Wileńszczyzny.

Uczeń zna:

– daty: II 1919, V 1919, V 1920, III 1923,

– postacie: Symona Petlury, Lucjana Żeligowskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Rada Obrony Państwa, apel „Ojczyzna w niebezpieczeństwie!”.

Uczeń potrafi:

– opisać sytuację panującą na Ukrainie w 1919 r.,

– wyjaśnić przyczyny i okoliczności wybuchu wojny między Polską a Rosją Radziecką,

– wskazać na mapie obszary walk w I połowie 1919 r.

Uczeń rozumie:

– związek między zmianą relacji z Ukrainą a przebiegiem walk między Polakami a Armią Czerwoną,

– na czym polegały plany polityczne komunistycznych władz radzieckich.

Uczeń potrafi:

– opisać przebieg wyprawy kijowskiej,

– omówić przebieg radzieckiej ofensywy w 1920 r.,

– dostrzec zagrożenie dla państwowości polskiej wynikające z ofensywy Armii Czerwonej,

– omówić okoliczności zakończenia wojny polsko-radzieckiej.

Uczeń rozumie:

– jakie czynniki zadecydowały o sukcesie koncepcji inkorporacyjnej.

Uczeń potrafi:

– dostrzec zagrożenia dla państwa polskiego powstałe w trakcie formowania się jego granic.

26. Rzeczpospolita Polska

Uczeń zna:

– daty: 17 III 1921, 16 XII 1922,

– postacie: Gabriela Narutowicza, Stanisława Wojciechowskiego,

– główne założenia ustrojowe państwa polskiego w myśl konstytucji marcowej.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: państwo wielonarodowe, Konstytucja marcowa, republika parlamentarna.

Uczeń zna:

– datę: 9 XII 1922,

– najważniejsze dane statystyczne dotyczące II Rzeczpospolitej,

– prawa i wolności obywatelskie zagwarantowane w Konstytucji marcowej.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić, jaki wpływ na gospodarkę miały walki prowadzone na ziemiach polskich w latach

1914–1921,

– wskazać mocne i słabe strony ustroju II Rzeczpospolitej w myśl postanowień Konstytucji marcowej.

Uczeń zna:

– daty: 1919, XI 1922, 20 XII 1922.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: traktat o ochronie mniejszości narodowych.

Uczeń potrafi:

– scharakteryzować strukturę narodowościową i społeczną II Rzeczpospolitej,

– opisać okoliczności zamachu na prezydenta II Rzeczpospolitej.

Uczeń potrafi:

– dostrzec różnice gospodarcze, kulturowe i społeczne utrudniające unifikację ziem polskich,

– scharakteryzować główne postanowienia Konstytucji marcowej i omówić wprowadzony przez nią ustrój państwa,

– opisać okoliczności wyboru pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej.

Uczeń potrafi:

– dostrzec zagrożenia dla integralności państwa wynikające z wielonarodowości społeczeństwa II Rzeczpospolitej.

27. Pierwsze lata niepodległej Polski

Uczeń zna:

– postać: Władysława Grabskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Wojsko Polskie, szkoła powszechna.

Uczeń potrafi:

– wymienić pierwsze problemy Wojska Polskiego.

Uczeń zna:

– daty: 1918, 1923,

– polskie formacje wojskowe walczące podczas I wojny światowej.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: hiperinflacja, reformy Grabskiego, reforma walutowa, złoty polski, Bank Polski, reforma rolna.

Uczeń potrafi:

– przedstawić podstawowe założenia reform Władysława Grabskiego.

Uczeń zna:

– daty: 1919, 1932,

– strukturę systemu edukacji po reformie Jędrzejewiczowskiej.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: reforma Jędrzejewiczowska, emisja, parcelacja.

Uczeń potrafi:

– omówić okoliczności utworzenia Wojska Polskiego,

– omówić funkcjonowanie systemu edukacji w pierwszych latach istnienia Rzeczpospolitej i po 1932 r.

Uczeń zna:

– postać: Franciszka Ksawerego Fiericha.

Uczeń potrafi:

– opisać sytuację prawną państwa polskiego w pierwszych latach niepodległości,

– przedstawić dokonania komisji zajmującej się ujednoliceniem prawa.

Uczeń potrafi:

– ocenić podstawowe założenia reform Władysława Grabskiego,

– ocenić skutki reform przeprowadzonych przez Władysława Grabskiego.

II Rzeczpospolita – sukcesy i niepowodzenia

28. Pod rządami sanacji

Uczeń zna:

– daty: 12–14 V 1926, 1926–1939, 1935,

– postać: Ignacego Mościckiego,

– przyczyny niezadowolenia ludności z sytuacji panującej w państwie polskim,

– główne założenia ustrojowe Rzeczpospolitej w myśl Konstytucji kwietniowej.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: sejmokracja, zamach majowy, autorytaryzm, sanacja, Konstytucja kwietniowa.

Uczeń zna:

– postać: Józefa Becka,

– obozy polityczne walczące o władzę po śmierci Józefa Piłsudskiego.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: Pierwszy Marszałek Polski.

Uczeń potrafi:

– omówić przyczyny, przebieg i skutki zamachu majowego,

– wymienić grupy popierające zamach majowy i sprzeciwiające się mu.

Uczeń zna:

– daty: VIII 1926, 1928, 1929, 1930,

– postać: Edwarda Rydza-

-Śmigłego,

– okoliczności, które poprzedziły zamach majowy w Polsce.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: nowela sierpniowa, BBWR, proces brzeski,

– argumenty, które skłoniły Piłsudskiego do przeprowadzenia zamachu majowego.

Uczeń potrafi:

– opisać sytuację panującą w państwie polskim do 1925 r.,

– opisać stosunek rządów sanacji do opozycji,

– opisać ustrój Rzeczpospolitej na podstawie Konstytucji kwietniowej.

Uczeń zna:

– bilans ofiar starć podczas walk między stroną rządową a oddziałami wiernymi Piłsudskiemu.

Uczeń rozumie:

– przyczyny uchwalenia noweli sierpniowej oraz utworzenia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR).

Uczeń potrafi:

– scharakteryzować ustrój autorytarny,

– porównać autorytarny sposób rządzenia z demokratycznym i totalitarnym,

– opisać rządy sanacji,

– opisać sytuację w obozie sanacji po śmierci Józefa Piłsudskiego.

Uczeń potrafi:

– ocenić system autorytarny w Polsce,

– ocenić postać Marszałka Józefa Piłsudskiego i jego dokonania.

29. Polityka zagraniczna II Rzeczpospolitej

Uczeń zna:

– sąsiadów II Rzeczpospolitej,

– postanowienia układów w Rapallo i Locarno,

– postanowienia paktu o nieagresji z ZSRR.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: układ w Rapallo, układ w Locarno, pakt o nieagresji z ZSRR, deklaracja o nieagresji, polityka równowagi.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie II Rzeczpospolitą i jej sąsiadów.

Uczeń zna:

– daty: 1921, 1922, 1925, 1932, 1934.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: wojna celna,

– z czego wynikało niekorzystne położenie geopolityczne państwa polskiego w okresie międzywojennym.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić przyczyny wybuchu wojny celnej z Niemcami,

– wyjaśnić, w jakim celu obóz sanacji prowadził politykę równowagi.

Uczeń zna:

– daty: III 1938, 2 X 1938.

Uczeń rozumie:

– jaki wpływ na międzynarodową pozycję Polski miały układy w Rapallo i Locarno,

– z czego wynikała pozorna poprawa położenia międzynarodowego Polski po dojściu Hitlera do władzy w Niemczech.

Uczeń potrafi:

– przedstawić okoliczności podpisania układów w Rapallo i Locarno,

– opisać przebieg i wymienić skutki wojny celnej z Niemcami.

Uczeń rozumie:

– z czego wynikała niechęć Piłsudskiego do zbiorowych układów bezpieczeństwa.

Uczeń potrafi:

– omówić stosunki dyplomatyczne Polski z sąsiadami oraz z Francją,

– opisać politykę zagraniczną obozu sanacji,

– podać przykłady łamania postanowień traktatu wersalskiego przez Niemcy i wyjaśnić ich wpływ na polską politykę.

Uczeń potrafi:

– dostrzec związek między agresywną polityką Hitlera a realizacją celów dyplomacji polskiej,

– ocenić politykę prowadzoną przez II Rzeczpospolitą w 1938 r.

30. Problemy gospodarcze i narodowościowe

Uczeń zna:

– postać: Eugeniusza Kwiatkowskiego,

– główne mniejszości narodowe zamieszkujące II Rzeczpospolitą oraz ich liczebność.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: magistrala węglowa, Centralny Okręg Przemysłowy (COP).

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie Gdynię i położenie Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Uczeń zna:

– datę: 1922.

Uczeń rozumie:

– przyczyny trudności gospodarczych państwa polskiego.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić przyczyny podjęcia decyzji o budowie portu w Gdyni.

Uczeń zna:

– daty: 1926, 1926–1933, 1926–1929, 1929–1935, 1936.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN).

Uczeń potrafi:

– opisać przebieg procesu powstawania miasta i portu,

– omówić przebieg i skutki wielkiego kryzysu na ziemiach polskich,

– przedstawić działalność mniejszości ukraińskiej i żydowskiej w Polsce.

Uczeń zna:

– najważniejsze zakłady zlokalizowane w obrębie Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Uczeń rozumie:

– dlaczego przebieg wielkiego kryzysu był na ziemiach polskich dotkliwszy niż w innych krajach.

Uczeń potrafi:

– opisać sytuację gospodarczą Polski w latach 1926–1929,

– wyjaśnić, jaki wpływ na gospodarkę polską miała budowa COP-u.

Uczeń potrafi:

– dostrzec wpływ istnienia portu w Gdyni i magistrali węglowej na sytuację gospodarczą państwa polskiego,

– omówić i ocenić politykę narodowościową władz II Rzeczpospolitej z punktu widzenia mniejszości ukraińskiej i żydowskiej.

31. Nauka i kultura II Rzeczpospolitej

Uczeń potrafi:

– dostrzec wpływ radia na życie mieszkańców Polski międzywojennej,

– przedstawić stosunek mieszkańców II Rzeczpospolitej do sportu.

Uczeń potrafi:

– opisać rozwój kina w Polsce w okresie międzywojennym.

Uczeń zna:

– daty: 1895, 1921, 1924, 1926, 1928, 1932, 1938,

– postacie: Józefa Kostrzewskiego, Eugeniusza Romera, braci Lumière.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: szkoła lwowsko–warszawska.

Uczeń potrafi:

– przedstawić dokonania wybitnych polskich naukowców.

Uczeń zna:

– przedstawicieli polskiej literatury, sztuki, polskich aktorów i sportowców okresu międzywojennego.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: Instytut Radowy.

Uczeń potrafi:

– omówić działalność szkoły lwowsko-

-warszawskiej,

– omówić dokonania polskich twórców sztuki okresu międzywojennego,

– omówić dokonania polskich sportowców w okresie międzywojennym.

Uczeń potrafi:

– omówić osiągnięcia polskiej literatury okresu międzywojennego.

Ku wojnie

32. Japońska ekspansja

Uczeń rozumie:

– pojęcie: okres Meiji.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie terytoria opanowane przez Japonię i od niej uzależnione.

Uczeń zna:

– cel polityki zagranicznej Japonii na przełomie XIX i XX w.

Uczeń potrafi:

– wskazać korzyści odniesione przez Japonię w wyniku wojen, w których uczestniczyło to państwo,

– wymienić przyczyny ekspansji Japonii w latach 30. XX w.

Uczeń zna:

– daty: 1894–1895,

1904–1905, 1911, 1924, 1931, 1932, 1933, 1937.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: izolacja, traktaty nierównoprawne, samuraj, militaryzm,

– związek między zawarciem traktatów nierównoprawnych a początkiem reform w Japonii.

Uczeń potrafi:

– omówić reformy przeprowadzone przez władze Japonii w okresie Meiji,

– omówić politykę zagraniczną Japonii na przełomie XIX i XX w.

Uczeń zna:

– postać: Czang

Kaj-szeka.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Republika Chińska, Mandżukuo, masakra nankińska.

Uczeń potrafi:

– opisać sytuację Japonii do połowy XIX w.,

– omówić sytuację panującą w Chinach w XIX w.,

– dostrzec podobieństwa i różnice w położeniu Chin i Japonii w XIX w.,

– wyjaśnić, jaki wpływ na sytuację Chin miał sprzeciw władz wobec reform państwa,

– omówić japońską agresję w Chinach w latach 30. XX w.

Uczeń potrafi:

– przedstawić okoliczności wybuchu rewolucji w 1911 r.,

– omówić sytuację panującą w Chinach po 1911 r.,

– ocenić politykę Japonii prowadzoną w latach 30. XX w.

33. Włochy i Hiszpania

Uczeń zna:

– daty: 1922,

1936–1939,

– postacie: Benito Mussoliniego, generała Francisca Franco.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: faszyzm, marsz na Rzym, duce, ustrój totalitarny (totalitaryzm), wojna domowa,

– zagrożenia, jakie niósł ze sobą faszyzm.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie kolonie włoskie oraz zasięg Włoskiej Afryki Wschodniej.

Uczeń rozumie:

– co oznacza stwierdzenie „okaleczone zwycięstwo”,

– przyczyny sukcesu Mussoliniego.

Uczeń potrafi:

– wyjaśnić, z czego wynikało poparcie dla faszyzmu w Europie.

Uczeń zna:

– daty: 1896, 1919,

1935–1936, 1937,

– grupy wchodzące w\skład zwalczających się obozów w czasie wojny domowej w Hiszpanii.

Uczeń rozumie:

– pojęcie: konkordat.

Uczeń potrafi:

– omówić sytuację panującą we Włoszech po I wojnie światowej,

– przedstawić okoliczności przejęcia władzy we Włoszech przez faszystów,

– omówić przyczyny wybuchu, przebieg i skutki wojny domowej w Hiszpanii,

– przedstawić okoliczności wybuchu wojny w Hiszpanii.

Uczeń rozumie:

– przyczyny włoskiej ekspansji w Afryce,

– znaczenie wojny domowej w Hiszpanii jako wstępu do II wojny światowej.

Uczeń potrafi:

– opisać politykę Włoch przed wybuchem I wojny światowej i w jej trakcie,

– scharakteryzować funkcjonowanie systemu totalitarnego na przykładzie Włoch,

– omówić przebieg wojny włosko-etiopskiej,

– opisać reakcję Europy na politykę zagraniczną Włoch.

Uczeń potrafi:

– wskazać cele udziału w hiszpańskiej wojnie domowej wojsk Trzeciej Rzeszy i faszystowskich Włoch oraz cele udziału ZSRR,

– opisać reakcję demokracji europejskich na wojnę domową w Hiszpanii.

34. Marsz ku wojnie

Uczeń zna:

– daty: 1935–1939, 1937, III 1938, IX 1938, 23 VIII 1939, 25 VIII 1939,

– postacie: Joachima von Ribbentropa, Wiaczesława Mołotowa,

– państwa będące sojusznikami Trzeciej Rzeszy,

– żądania Hitlera wobec Polski,

– postanowienia paktu Ribbentrop–Mołotow.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: Anschluss, układ monachijski, pakt Ribbentrop–Mołotow.

Uczeń potrafi:

– przedstawić cele polityki Hitlera,

– wymienić państwa uczestniczące w konferencji w Monachium,

– wskazać na mapie terytoria opanowane przez Trzecią Rzeszę.

Uczeń zna:

– decyzję układu monachijskiego.

Uczeń rozumie:

– przyczyny prowadzenia przez państwa zachodnie polityki ustępstw.

Uczeń potrafi:

– wskazać na mapie okręg sudecki,

– przedstawić reakcję państw zachodnich na agresję Hitlera wobec Czechosłowacji.

Uczeń zna:

– daty: 1935, 1936, X 1938, III 1939, IV 1939,

– postać: Neville’a Chamberlaina.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: remilitaryzacja Nadrenii, oś Berlin–Rzym––Tokio.

Uczeń potrafi:

– omówić kroki podejmowane przez władze Trzeciej Rzeszy w celu zniesienia „dyktatu” wersalskiego,

– przedstawić okoliczności, w jakich doszło do Anschlussu Austrii,

– omówić okoliczności rozpadu Czechosłowacji.

Uczeń rozumie:

– pojęcia: pakt antykominternowski, Wehrmacht,

– związek między podpisaniem paktu o nieagresji między Trzecią Rzeszą i ZSRR a wybuchem II wojny światowej.

Uczeń potrafi:

– wymienić etapy formowania się państw osi,

– wyjaśnić okoliczności konfliktu między Trzecią Rzeszą a Czechosłowacją o okręg sudecki,

– omówić relacje między Polską a Niemcami w pierwszych miesiącach 1939 r.

Uczeń potrafi:

– ocenić stanowisko rządu polskiego wobec żądań Hitlera.

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

I. Biologia jako nauka

1. Biologia jako nauka

Uczeń:

•     określa przedmiot badań biologii jako nauki

•     podaje przykłady dziedzin biologii

•     wymienia dziedziny biologii zajmujące się budową                                        i funkcjonowaniem człowieka

•     wymienia źródła wiedzy biologicznej

Uczeń:

•     korzysta                                       z poszczególnych źródeł wiedzy

•     opisuje cechy organizmów żywych

Uczeń:

•     posługuje się właściwymi źródłami wiedzy biologicznej podczas rozwiązywania problemów

•     rozróżnia próby kontrolną i badawczą

Uczeń:

•     charakteryzuje wybrane dziedziny biologii

•     przedstawia metody badań stosowanych w biologii

Uczeń:

•     wyszukuje                                      i krytycznie analizuje informacje

z różnych źródeł dotyczące różnych dziedzin biologii

2. Komórkowa budowa organizmów

•     wskazuje komórkę jako podstawową jednostkę organizacji życia

•     wymienia elementy budowy komórek: roślinnej, zwierzęcej, grzybowej

i bakteryjnej

•     obserwuje preparaty przygotowane przez nauczyciela

•     wymienia funkcje poszczególnych struktur komórkowych

•     posługuje się mikroskopem

•     z pomocą nauczyciela wykonuje proste preparaty mikroskopowe

•     z pomocą nauczyciela rysuje obraz widziany pod mikroskopem

•     odróżnia pod mikroskopem, na schemacie, zdjęciu

lub na podstawie opisu poszczególne elementy budowy komórki

•     samodzielnie wykonuje proste preparaty mikroskopowe

•     z niewielką pomocą nauczyciela rysuje obraz widziany pod mikroskopem

•     wyjaśnia rolę poszczególnych elementów komórki

•     porównuje budowę różnych komórek

•     omawia budowę                          i funkcje struktur komórkowych

•     analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek

•     wyciąga wnioski dotyczące komórkowej budowy organizmów                 na podstawie obserwacji preparatów

•     wykonuje preparaty mikroskopowe, ustawia ostrość obrazu

za pomocą śrub:

makro- i mikrometrycznej, samodzielnie rysuje obraz widziany pod mikroskopem

•     wykonuje przestrzenny model komórki z dowolnego materiału

•     analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek oraz wykazuje związek ich budowy z pełnioną funkcją

•     samodzielnie wykonuje preparaty mikroskopowe

•     sprawnie posługuje się mikroskopem

•     dokładnie rysuje obraz widziany pod mikroskopem

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

I. Biologia jako nauka

3. Hierarchiczna                    budowa organizmów. Tkanki zwierzęce

•     wskazuje komórkę jako podstawowy element budowy ciała człowieka

•     wyjaśnia, czym jest tkanka

•     wymienia podstawowe rodzaje tkanek zwierzęcych

•     wyjaśnia, czym jest narząd

•     wymienia układy narządów człowieka

•     wymienia rodzaje tkanki łącznej

•     określa najważniejsze funkcje poszczególnych tkanek zwierzęcych

•     podaje rozmieszczenie przykładowych tkanek zwierzęcych w organizmie

•     opisuje podstawowe funkcje poszczególnych układów narządów

•     charakteryzuje budowę poszczególnych tkanek zwierzęcych

•     rysuje schemat komórki nerwowej i opisuje poszczególne elementy jej budowy

•     rozpoznaje pod mikroskopem

lub na ilustracji rodzaje tkanek zwierzęcych

•     wyjaśnia funkcje poszczególnych układów narządów

•     opisuje rodzaje tkanki nabłonkowej

•     charakteryzuje rolę poszczególnych składników morfotycznych krwi

•     opisuje hierarchiczną budowę organizmu człowieka

•     przyporządkowuje tkanki do narządów i układów narządów

•     analizuje hierarchiczną budowę organizmu człowieka

•     analizuje związek między budową                         a funkcją poszczególnych tkanek zwierzęcych

•     wykazuje zależność między poszczególnymi układami narządów

•     tworzy mapę pojęciową ilustrującą hierarchiczną budowę organizmu człowieka

II. Skóra – powłoka organizmu

4. Budowa i funkcje skóry

•     wymienia warstwy skóry

•     przedstawia podstawowe funkcje skóry

•     wymienia wytwory naskórka

•     z pomocą nauczyciela omawia wykonane doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu

•     omawia funkcje skóry i warstwy podskórnej

•     rozpoznaje na ilustracji lub schemacie warstwy skóry

•     samodzielnie omawia wykonane doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu

•     wykazuje na konkretnych przykładach związek między budową a funkcjami skóry

•     opisuje funkcje poszczególnych wytworów naskórka

•     z pomocą nauczyciela wykonuje doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu

•     na podstawie opisu wykonuje doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu

•     wyszukuje odpowiednie informacje i planuje doświadczenie wykazujące, że skóra jest narządem zmysłu

5. Higiena i choroby skóry

•     wymienia choroby skóry

•     podaje przykłady dolegliwości skóry

•     omawia zasady pielęgnacji skóry młodzieńczej

•     opisuje stan zdrowej skóry

•     wskazuje konieczność dbania o dobry stan skóry

•     wymienia przyczyny grzybic skóry

•     wskazuje metody zapobiegania grzybicom skóry

•     klasyfikuje rodzaje oparzeń i odmrożeń skóry

•     omawia zasady udzielania pierwszej pomocy

w przypadku oparzeń skóry

•     omawia objawy dolegliwości skóry

•     wyjaśnia, czym                       są alergie skórne

•     wyjaśnia zależność między ekspozycją skóry na silne nasłonecznienie a rozwojem czerniaka

•     uzasadnia konieczność konsultacji lekarskiej

w przypadku pojawienia się zmian na skórze

•     ocenia wpływ promieni słonecznych na skórę

•     wyszukuje informacje

o środkach kosmetycznych

z filtrem UV przeznaczonych dla młodzieży

•     demonstruje zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku oparzeń skóry

•     przygotowuje pytania

i przeprowadza wywiad

z lekarzem                                lub pielęgniarką na temat chorób skóry oraz profilaktyki czerniaka                                        i grzybicy

•     wyszukuje w różnych źródłach informacje na temat chorób, profilaktyki i pielęgnacji skóry młodzieńczej do projektu edukacyjnego

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

III. Aparat ruchu

6. Aparat ruchu. Budowa szkieletu

•     wskazuje części bierną i czynną aparatu ruchu

•     podaje nazwy wskazanych elementów budowy szkieletu

•     wskazuje na schemacie, rysunku i modelu szkielet osiowy oraz szkielet obręczy i kończyn

•     wyjaśnia sposób działania części biernej                  i czynnej aparatu ruchu

•     wskazuje na związek budowy kości z ich funkcją w organizmie

•     rozpoznaje różne kształty kości

•     wyjaśnia związek budowy kości z ich funkcją w organizmie

•     klasyfikuje podane kości pod względem kształtów

•     na przykładzie własnego organizmu wykazuje związek budowy kości

z ich funkcją

7. Budowa i rola szkieletu osiowego

•     wymienia elementy szkieletu osiowego

•     wymienia elementy budujące klatkę piersiową

•     podaje nazwy odcinków kręgosłupa

•     wskazuje na modelu lub ilustracji mózgo-                                            i trzewioczaszkę

•     wymienia narządy chronione przez klatkę piersiową

•     wskazuje na schemacie, rysunku i modelu elementy szkieletu osiowego

•     wymienia kości budujące szkielet osiowy

•     charakteryzuje funkcje szkieletu osiowego

•     wyjaśnia związek budowy czaszki z pełnionymi przez nią funkcjami

•     omawia rolę chrząstek

w budowie klatki piersiowej

•     porównuje budowę poszczególnych odcinków kręgosłupa

•     rozpoznaje elementy budowy mózgoczaszki                          i trzewioczaszki

•     analizuje związek budowy poszczególnych kręgów kręgosłupa                        z pełnioną przez nie funkcją

•     wykazuje związek budowy odcinków kręgosłupa

z pełnioną przez nie funkcją

8. Szkielet kończyn oraz ich obręczy

•     wymienia elementy budowy szkieletu kończyn oraz ich obręczy

•     wskazuje na modelu                   lub schemacie kości kończyny górnej                           i kończyny dolnej

•     wymienia rodzaje połączeń kości

•     opisuje budowę stawu

•     rozpoznaje rodzaje stawów

•     odróżnia staw zawiasowy od stawu kulistego

•     wymienia kości tworzące obręcze barkową

i miedniczną

•     porównuje budowę kończyny górnej i dolnej

•     charakteryzuje połączenia kości

•     wyjaśnia związek budowy stawu                                        z zakresem ruchu kończyny

•     wykazuje  związek budowy szkieletu kończyn

z funkcjami kończyn górnej i dolnej

•     wykazuje związek budowy szkieletu obręczy kończyn z ich funkcjami

•     charakteryzuje funkcje kończyn górnej i dolnej oraz  wykazuje  związek z funkcjonowaniem człowieka w środowisku

9. Kości – elementy składowe szkieletu

•     opisuje budowę kości

•     omawia cechy fizyczne kości

•     wskazuje miejsce występowania szpiku kostnego

•     wymienia składniki chemiczne kości

•     omawia na podstawie ilustracji doświadczenie wykazujące skład chemiczny kości

•     wykonuje z pomocą nauczyciela doświadczenie wykazujące skład chemiczny kości

•     omawia znaczenie składników chemicznych kości

•     opisuje rolę szpiku kostnego

•     wykonuje przygotowane doświadczenie wykazujące skład chemiczny kości

•     demonstruje na przykładzie cechy fizyczne kości

•     planuje i samodzielnie wykonuje doświadczenie wykazujące skład chemiczny kości

•     wyszukuje odpowiednie informacje i przeprowadza doświadczenie ilustrujące wytrzymałość kości

na złamanie

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

III. Aparat ruchu

10. Budowa

i znaczenie mięśni

•     wymienia rodzaje tkanki mięśniowej

•     wskazuje  położenie tkanek mięśniowej gładkiej i poprzecznie prążkowanej szkieletowej

•     określa funkcje wskazanych mięśni szkieletowych

•     opisuje cechy tkanki mięśniowej

•     z pomocą nauczyciela wskazuje na ilustracji najważniejsze mięśnie szkieletowe

•     rozpoznaje mięśnie szkieletowe wskazane na ilustracji

•     opisuje czynności mięśni wskazanych na schemacie

•     wyjaśnia, na czym polega antagonistyczne działanie mięśni

•     omawia warunki prawidłowej pracy mięśni

•     określa warunki prawidłowej pracy mięśni

•     charakteryzuje budowę i funkcje mięśni gładkich

i poprzecznie prążkowanych

•     przedstawia negatywny wpływ środków dopingujących na zdrowie człowieka

•     na przykładzie własnego organizmu analizuje współdziałanie mięśni, ścięgien, kości i stawów w wykonywaniu ruchów

11. Higiena i choroby aparatu ruchu

•     wymienia naturalne krzywizny kręgosłupa

•     opisuje przyczyny powstawania wad postawy

•     wymienia choroby aparatu ruchu

•     wskazuje ślad stopy z płaskostopiem

•     omawia przedstawione

na ilustracji wady podstawy

•     rozpoznaje przedstawione na ilustracji wady postawy

•     opisuje urazy kończyn

•     omawia zasady udzielania pierwszej pomocy

w przypadku urazów kończyn

•     omawia przyczyny chorób aparatu ruchu

•     omawia wady budowy stóp

•     rozpoznaje naturalne krzywizny kręgosłupa

•     wyjaśnia przyczyny powstawania wad postawy

•     charakteryzuje zmiany zachodzące wraz z wiekiem w układzie kostnym

•     określa czynniki wpływające na prawidłowy rozwój muskulatury ciała

•     wyjaśnia przyczyny                       i skutki osteoporozy

•     wyszukuje informacje dotyczące zapobiegania płaskostopiu

•     wyjaśnia konieczność stosowania rehabilitacji                          po przebytych urazach

•     planuje i demonstruje czynności udzielania pierwszej pomocy

w przypadku urazów kończyn

•     analizuje przyczyny urazów ścięgien

•     przewiduje skutki przyjmowania nieprawidłowej postawy ciała

•     wyszukuje i prezentuje ćwiczenia zapobiegające deformacjom kręgosłupa

•     wyszukuje i prezentuje ćwiczenia rehabilitacyjne likwidujące płaskostopie

•     uzasadnia konieczność regularnych ćwiczeń gimnastycznych

dla prawidłowego funkcjonowania aparatu ruchu

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

IV. Układ pokarmowy

12. Pokarm – budulec i źródło energii

•     wymienia podstawowe składniki odżywcze

•     wymienia produkty spożywcze zawierające białko

•     podaje przykłady pokarmów, które są źródłem węglowodanów

•     wymienia pokarmy zawierające tłuszcze

•     omawia z pomocą nauczyciela przebieg doświadczenia wykrywającego obecność tłuszczów i skrobi

w wybranych produktach spożywczych

•     klasyfikuje składniki odżywcze na budulcowe i energetyczne

•     określa aminokwasy jako cząsteczki budulcowe białek

•     wskazuje rolę tłuszczów w organizmie

•     samodzielnie omawia przebieg doświadczenia wykrywającego obecność tłuszczów i skrobi

w wybranych produktach spożywczych

•     wyjaśnia znaczenie składników odżywczych                       dla organizmu

•     określa znaczenie błonnika w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego

•     uzasadnia konieczność systematycznego spożywania owoców

i warzyw

•     porównuje pokarmy pełnowartościowe

i niepełnowartościowe

•     analizuje etykiety produktów spożywczych pod kątem zawartości różnych składników odżywczych

•     przeprowadza z pomocą nauczyciela doświadczenie wykrywające obecność tłuszczów i skrobi

w wybranych produktach spożywczych

•     ilustruje na przykładach źródła składników odżywczych i wyjaśnia ich znaczenie                         dla organizmu

•     wyjaśnia związek między spożywaniem produktów białkowych                                        a prawidłowym wzrostem ciała

•     omawia rolę aminokwasów egzogennych w organizmie

•     porównuje wartość energetyczną węglowodanów i tłuszczów

•     wyjaśnia skutki nadmiernego spożywania tłuszczów

•     samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykrywające obecność tłuszczów i skrobi                         w wybranych produktach spożywczych

•     planuje i samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykrywające obecność tłuszczów i skrobi w wybranych produktach spożywczych

•     analizuje zależność między rodzajami spożywanych pokarmów a funkcjonowaniem organizmu

13. Witaminy, sole mineralne, woda

•     wymienia przykłady witamin rozpuszczalnych               w wodzie

i w tłuszczach

•     podaje przykład jednej awitaminozy

•     wymienia najważniejsze pierwiastki budujące ciała organizmów

•     podaje  rolę dwóch wybranych makroelementów

w organizmie człowieka

•     wymienia po trzy makroelementy

i mikroelementy

•     omawia z pomocą nauczyciela przebieg doświadczenia dotyczącego wykrywania witaminy C

•     wymienia witaminy rozpuszczalne w wodzie i w tłuszczach

•     wymienia skutki niedoboru witamin

•     wskazuje rolę wody w organizmie

•     omawia znaczenie makroelementów i mikroelementów

w organizmie człowieka

•     omawia na schemacie przebieg doświadczenia dotyczącego wykrywania witaminy C

•     charakteryzuje rodzaje witamin

•     przedstawia rolę i skutki niedoboru witamin: A, C, B6, B12, B9, D

•     przedstawia rolę i skutki

niedoboru składników mineralnych: Mg, Fe, Ca

•     określa skutki niewłaściwej suplementacji witamin

i składników mineralnych

•     na przygotowanym sprzęcie i z niewielką pomocą nauczyciela wykonuje doświadczenie dotyczące wykrywania witaminy C

•     analizuje skutki niedoboru witamin, makroelementów i mikroelementów

w organizmie

•     przewiduje skutki niedoboru wody w organizmie

•     samodzielnie wykonuje doświadczenie dotyczące witaminy C

•     wyszukuje informacje dotyczące roli błonnika w prawidłowym

funkcjonowaniu przewodu pokarmowego

•     wyszukuje odpowiednie informacje, planuje

i wykonuje doświadczenie dotyczące witaminy C

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

IV. Układ pokarmowy

14. Budowa i rola układu pokarmowego

•     wyjaśnia, na czym polega trawienie pokarmów

•     wymienia rodzaje zębów u człowieka

•     wymienia odcinki przewodu pokarmowego człowieka

•     omawia z pomocą nauczyciela przebieg doświadczenia badającego wpływ substancji zawartych w ślinie                        na trawienie skrobi

•     opisuje rolę poszczególnych rodzajów zębów

•     wskazuje odcinki przewodu pokarmowego na planszy lub modelu

•     rozpoznaje wątrobę

i trzustkę na schemacie

•     lokalizuje położenie wątroby i trzustki we własnym ciele

•     samodzielnie omawia przebieg doświadczenia badającego wpływ substancji zawartych                     w ślinie na trawienie skrobi

•     rozpoznaje poszczególne rodzaje zębów człowieka

•     wykazuje rolę zębów

w mechanicznej obróbce pokarmu

•     omawia funkcje poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego

•     lokalizuje odcinki przewodu pokarmowego                       i wskazuje odpowiednie miejsca

na powierzchni swojego ciała

•     charakteryzuje funkcje wątroby i trzustki

•     przeprowadza z pomocą nauczyciela doświadczenie badające wpływ substancji zawartych w ślinie

na trawienie skrobi

•     omawia znaczenie procesu trawienia

•     opisuje etapy trawienia pokarmów

w poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego

•     analizuje miejsca wchłaniania strawionego pokarmu

i wody

•     samodzielnie przeprowadza doświadczenie badające wpływ substancji zawartych w ślinie                      na trawienie skrobi

•     wyszukuje odpowiednie informacje, planuje

i przeprowadza doświadczenie badające wpływ substancji zawartych w ślinie na trawienie skrobi

•     uzasadnia konieczność stosowania zróżnicowanej diety dostosowanej

do potrzeb organizmu

•     uzasadnia konieczność dbałości o zęby

15. Higiena i choroby układu pokarmowego

•     określa zasady zdrowego żywienia

•     wymienia przykłady chorób układu pokarmowego

•     wymienia zasady profilaktyki chorób układu pokarmowego

•     według podanego wzoru oblicza indeks masy ciała

•     wymienia przyczyny próchnicy zębów

•     wskazuje grupy pokarmów w piramidzie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej

•     wskazuje na zależność diety od zmiennych warunków zewnętrznych

•     układa jadłospis w zależności od zmiennych warunków zewnętrznych

•     wymienia choroby układu pokarmowego

•     analizuje indeks masy ciała swój i kolegów, wykazuje prawidłowości             i odchylenia od normy

•     omawia zasady udzielania pierwszej pomocy

w przypadku zakrztuszenia

•     wyjaśnia znaczenie pojęcia wartość energetyczna pokarmu

•     wykazuje zależność między dietą a czynnikami, które

ją warunkują

•     przewiduje skutki złego odżywiania się

•     wykazuje, że WZW A,

WZW B i WZW C

są chorobami związanymi z higieną układu pokarmowego

•     omawia zasady profilaktyki choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zatrucia pokarmowego i raka jelita grubego

•     analizuje indeks masy ciała w zależności od stosowanej diety

•     wykazuje zależność między higieną odżywiania się                              a chorobami układu pokarmowego

•     demonstruje czynności udzielania pierwszej pomocy w przypadku zakrztuszenia

•     wskazuje zasady profilaktyki próchnicy zębów

•     wyjaśnia, dlaczego należy stosować dietę

zróżnicowaną i dostosowaną do  potrzeb  organizmu (wiek, stan zdrowia, tryb życia, aktywność fizyczna, pora roku)

•     układa odpowiednią dietę dla uczniów z nadwagą

i niedowagą

•     przygotowuje i prezentuje wystąpienie w dowolnej formie na temat chorób związanych z zaburzeniami łaknienia i przemiany materii

•     uzasadnia konieczność badań przesiewowych                   w celu wykrywania wczesnych stadiów raka jelita grubego

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

V. Układ krążenia

16. Budowa i funkcje krwi

•     podaje nazwy elementów morfotycznych krwi

•     wymienia grupy krwi

•     wymienia składniki biorące udział w krzepnięciu krwi

•     omawia funkcje krwi

•     wymienia grupy krwi i wyjaśnia, co stanowi

podstawę ich wyodrębnienia

•     wyjaśnia, co to jest konflikt serologiczny

•     omawia znaczenie krwi

•     charakteryzuje elementy morfotyczne krwi

•     omawia rolę hemoglobiny

•     przedstawia społeczne znaczenie krwiodawstwa

•     przewiduje skutki konfliktu serologicznego

•     omawia zasady transfuzji krwi

•     wyjaśnia mechanizm krzepnięcia krwi

•     rozpoznaje elementy morfotyczne krwi

na podstawie obserwacji mikroskopowej

•     uzasadnia potrzebę wykonywania badań zapobiegających konfliktowi serologicznemu

•     analizuje wyniki laboratoryjnego badania krwi

17. Krwiobiegi

•     wymienia narządy układu krwionośnego

•     z pomocą nauczyciela omawia na podstawie ilustracji mały i duży obieg krwi

•     omawia funkcje wybranego naczynia krwionośnego

•     porównuje budowę i funkcje żył, tętnic oraz naczyń włosowatych

•     opisuje funkcje zastawek żylnych

•     porównuje krwiobiegi mały i duży

•     opisuje drogę krwi płynącej w małym                         i dużym krwiobiegu

•     rozpoznaje poszczególne naczynia krwionośne

na ilustracji

•     wykazuje związek budowy naczyń krwionośnych

z pełnionymi

przez nie funkcjami

•     analizuje związek przepływu krwi                              w naczyniach

z wymianą gazową

18. Budowa

i działanie serca

•     lokalizuje położenie serca we własnym ciele

•     wymienia elementy budowy serca

•     podaje prawidłową wartość pulsu i ciśnienia zdrowego człowieka

•     rozpoznaje elementy budowy serca i naczynia krwionośnego na schemacie (ilustracji z podręcznika)

•     wyjaśnia, czym jest puls

•     opisuje mechanizm pracy serca

•     omawia fazy cyklu pracy serca

•     mierzy koledze puls

•     wyjaśnia różnicę między ciśnieniem skurczowym

a ciśnieniem rozkurczowym krwi

•     wykazuje rolę zastawek w funkcjonowaniu serca

•     porównuje wartości ciśnienia skurczowego                           i rozkurczowego krwi

•     omawia doświadczenie wykazujące wpływ wysiłku fizycznego                    na zmiany tętna i ciśnienia krwi

•     planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wysiłku fizycznego na zmiany tętna i ciśnienia krwi

19. Higiena i choroby układu krwionośnego

•     wymienia choroby układu krwionośnego

•     omawia pierwszą pomoc w wypadku krwawień

i krwotoków

•     wymienia przyczyny chorób układu krwionośnego

•     wymienia czynniki wpływające korzystnie

na funkcjonowanie układu krwionośnego

•     analizuje przyczyny chorób układu krwionośnego

•     charakteryzuje objawy krwotoku żylnego

i tętniczego

•     wyjaśnia, na czym polega białaczka                           i anemia

•     przedstawia znaczenie aktywności fizycznej

i prawidłowej diety dla właściwego funkcjonowania układu krwionośnego

•     przygotowuje portfolio na temat chorób układu krwionośnego

•     demonstruje pierwszą pomoc w wypadku krwotoków

•     wyjaśnia znaczenie badań profilaktycznych chorób układu krwionośnego

•     wyszukuje i prezentuje

w dowolnej formie materiały edukacyjne oświaty zdrowotnej na temat chorób społecznych: miażdżycy, nadciśnienia tętniczego

i zawałów serca

20. Układ limfatyczny

•     wymienia cechy układu limfatycznego

•     wymienia narządy układu limfatycznego

•     opisuje budowę układu limfatycznego

•     omawia rolę węzłów chłonnych

•     opisuje rolę układu limfatycznego

•     rozpoznaje na ilustracji lub schemacie narządy układu limfatycznego

•     porównuje układ limfatyczny z układem krwionośnym

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

V. Układ krążenia

21. Budowa

i funkcjonowanie układu odpornościowego

•     wymienia elementy układu odpornościowego

•     wymienia rodzaje odporności

•     przedstawia różnice między surowicą a szczepionką

•     wyróżnia odporność swoistą i nieswoistą, czynną                           i bierną, naturalną i sztuczną

•     definiuje szczepionkę

i surowicę jako czynniki odpowiadające za odporność nabytą

•     omawia rolę elementów układu odpornościowego

•     charakteryzuje rodzaje odporności

•     określa zasadę działania szczepionki                              i surowicy

•     wyjaśnia mechanizm działania odporności swoistej

•     opisuje rodzaje leukocytów

•     odróżnia działanie szczepionki                            od działania surowicy

•     analizuje wykaz szczepień

w swojej książeczce zdrowia

•     ocenia znaczenie szczepień

22. Zaburzenia funkcjo- nowania układu odpornościowego

•     wymienia czynniki mogące wywołać alergie

•     opisuje objawy alergii

•     określa przyczynę choroby AIDS

•     wyjaśnia, na czym polega transplantacja narządów

•     podaje przykłady narządów, które można przeszczepiać

•     wyjaśnia sposób zakażenia HIV

•     wskazuje drogi zakażenia się HIV

•     wskazuje zasady profilaktyki AIDS

•     uzasadnia, że alergia jest związana                                       z nadwrażliwością układu odpornościowego

•     ilustruje przykładami znaczenie transplantologii

•     przedstawia znaczenie przeszczepów oraz zgody na transplantację narządów po śmierci

VI. Układ oddechowy

23. Budowa i rola układu oddechowego

•     wymienia odcinki układu oddechowego

•     rozpoznaje na ilustracji narządy układu oddechowego

•     omawia funkcje elementów układu oddechowego

•     opisuje rolę nagłośni

•     na podstawie własnego organizmu przedstawia mechanizm wentylacji płuc

•     wyróżnia drogi oddechowe i narządy wymiany gazowej

•     wykazuje związek budowy elementów układu oddechowego z pełnionymi funkcjami

•     odróżnia głośnię i nagłośnię

•     demonstruje mechanizm modulacji głosu

•     definiuje płuca jako miejsce wymiany gazowej

•     wykazuje związek między budową a funkcją płuc

•     wykonuje z dowolnych materiałów model układu oddechowego

•     wyszukuje odpowiednie metody i bada pojemność własnych płuc

24. Mechanizm wymiany gazowej

•     wymienia narządy biorące udział w procesie wentylacji płuc

•     demonstruje na sobie mechanizm wdechu

i wydechu

•     z pomocą nauczyciela omawia doświadczenie wykrywające obecność CO2 w wydychanym powietrzu

•     wskazuje różnice w ruchach klatki piersiowej i przepony podczas wdechu i wydechu

•     przedstawia rolę krwi w transporcie gazów oddechowych

•     omawia zawartość gazów w powietrzu wdychanym i wydychanym

•     oblicza liczbę wdechów

i wydechów przed wysiłkiem fizycznym i po nim

•     z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykrywające obecność CO2

w wydychanym powietrzu

•     wyróżnia  procesy wentylacji płuc                             i oddychania komórkowego

•     opisuje dyfuzję O2 i CO2 zachodzącą w pęcherzykach płucnych

•     wyjaśnia zależność między liczbą oddechów a wysiłkiem fizycznym

•     na przygotowanym sprzęcie samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykrywające obecność CO2

w wydychanym powietrzu

•          interpretuje wyniki doświadczenia wykrywającego CO2

w wydychanym powietrzu

•          przedstawia graficznie zawartość gazów

w powietrzu wdychanym i wydychanym

•          analizuje proces wymiany gazowej                                     w płucach i tkankach

•          omawia obserwację dotyczącą wpływu wysiłku fizycznego                      na częstość oddechów

•          samodzielnie przygotowuje zestaw laboratoryjny

i przeprowadza doświadczenie wykazujące obecność CO2

w wydychanym powietrzu

•     planuje i wykonuje obserwację wpływu wysiłku fizycznego                     na częstość oddechów

•     wyszukuje odpowiednie informacje, planuje

i samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykazujące obecność CO2

w wydychanym powietrzu

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

VI. Układ oddechowy

25. Oddychanie komórkowe

•     definiuje mitochondrium jako miejsce oddychania komórkowego

•     wskazuje ATP jako nośnik energii

•     zapisuje słownie równanie reakcji chemicznej ilustrujące utlenianie glukozy

•     określa znaczenie oddychania komórkowego

•     zapisuje za pomocą symboli chemicznych równanie reakcji ilustrujące utlenianie glukozy

•     omawia rolę ATP                            w organizmie

•     wyjaśnia sposób magazynowania energii w ATP

•     opisuje zależność między ilością mitochondriów

a zapotrzebowaniem narządów na energię

26. Higiena i choroby układu oddechowego

•     definiuje kichanie                       i kaszel jako reakcje obronne organizmu

•     wymienia choroby układu oddechowego

•     wymienia czynniki wpływające na prawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego

•     wskazuje źródła infekcji górnych                         i dolnych dróg oddechowych

•     określa sposoby zapobiegania chorobom układu oddechowego

•     opisuje przyczyny astmy

•     omawia zasady postępowania w przypadku utraty oddechu

•     omawia wpływ zanieczyszczeń pyłowych na prawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego

•     podaje  objawy wybranych chorób układu oddechowego

•     wyjaśnia związek między wdychaniem powietrza przez nos                               a profilaktyką chorób układu oddechowego

•     opisuje zasady profilaktyki anginy, gruźlicy i raka płuc

•     rozróżnia czynne i bierne palenie tytoniu

•     wykazuje zależność między zanieczyszczeniem środowiska

a zachorowalnością na astmę

•     demonstruje zasady udzielania pierwszej pomocy w wypadku zatrzymania oddechu

•     analizuje wpływ palenia tytoniu na funkcjonowanie układu oddechowego

•     wyszukuje w dowolnych źródłach informacje

na temat przyczyn rozwoju raka płuc

•     przeprowadza według podanego schematu

i pod opieką nauczyciela badanie zawartości substancji smolistych

w jednym papierosie

•     przeprowadza wywiad w przychodni zdrowia na temat profilaktyki chorób płuc

VII. Układ wydalniczy

27. Budowa

i działanie układu wydalniczego

•     wymienia przykłady substancji, które są wydalane przez organizm człowieka

•     wymienia narządy układu wydalniczego

•     wyjaśnia pojęcia wydalanie

i defekacja

•     wymienia drogi wydalania zbędnych produktów przemiany materii

•     wymienia CO2                                  i mocznik jako zbędne produkty przemiany materii

•     porównuje wydalanie i defekację

•     omawia na podstawie ilustracji proces powstawania moczu

•     wskazuje na modelu lub ilustracji miejsce powstawania moczu pierwotnego

•     opisuje sposoby wydalania mocznika                       i CO2

•     rozpoznaje na modelu lub materiale świeżym warstwy budujące nerkę

•     omawia rolę układu wydalniczego

w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu

•     wykonuje z dowolnego materiału model układu moczowego

•     tworzy schemat przemian substancji odżywczych

od zjedzenia do wydalenia

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

VII. Układ wydalniczy

28. Higiena i choroby układu wydalniczego

•     wymienia zasady higieny układu wydalniczego

•     wymienia choroby układu wydalniczego

•     wskazuje na zakażenia dróg moczowych i kamicę nerkową jako choroby układu wydalniczego

•     wymienia badania stosowane w profilaktyce tych chorób

•     określa dzienne zapotrzebowanie organizmu człowieka na wodę

•     omawia przyczyny chorób układu wydalniczego

•     omawia na ilustracji przebieg dializy

•     wyjaśnia znaczenie wykonywania badań kontrolnych moczu

•     wskazuje na konieczność okresowego wykonywania badań kontrolnych moczu

•     uzasadnia konieczność picia dużych ilości wody podczas leczenia chorób nerek

•     ocenia rolę dializy                             w ratowaniu życia

•     uzasadnia konieczność regularnego opróżniania pęcherza moczowego

•     analizuje własne wyniki laboratoryjnego badania moczu i na tej podstawie określa stan zdrowia własnego układu wydalniczego

VIII. Regulacja nerwowo-hormonalna

29. Budowa

i funkcjonowanie układu dokrewnego

•     wymienia gruczoły dokrewne

•     wymienia przykłady hormonów

•     wskazuje na ilustracji położenie najważniejszych gruczołów dokrewnych

•     klasyfikuje gruczoły

na gruczoły wydzielania zewnętrznego

i wewnętrznego

•     wyjaśnia pojęcie gruczoł dokrewny

•     wyjaśnia, czym są hormony

•     podaje przyczyny cukrzycy

•     określa cechy hormonów

•     przyporządkowuje hormony do odpowiednich gruczołów, które je wytwarzają

•     charakteryzuje działanie insuliny                       i glukagonu

•     przedstawia biologiczną rolę hormonu wzrostu, tyroksyny, insuliny, adrenaliny, testosteronu, estrogenów

•     omawia znaczenie swoistego działania hormonów

•     wyjaśnia, na czym polega antagonistyczne działanie insuliny                         i glukagonu

•     uzasadnia, że nie należy bez konsultacji                              z lekarzem przyjmować preparatów i leków hormonalnych

30. Zaburzenia funkcjonowania układu dokrewnego

•     wymienia skutki nadmiaru i niedoboru hormonu wzrostu

•     wyjaśnia pojęcie równowaga hormonalna

•     interpretuje skutki nadmiaru i niedoboru hormonów

•     uzasadnia związek niedoboru insuliny                                 z cukrzycą

•     analizuje i wykazuje różnice między                   cukrzycą typu 1 i 2

31. Budowa i rola układu nerwowego

•     wymienia funkcje układu nerwowego

•     wymienia elementy budowy ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego

•     rozpoznaje na ilustracji ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy

•     opisuje elementy budowy komórki nerwowej

•     wskazuje na ilustracji neuronu przebieg impulsu nerwowego

•     wyróżnia somatyczny                              i autonomiczny układ nerwowy

•     opisuje funkcje układu nerwowego

•     porównuje działanie układów nerwowego i dokrewnego

•     wykazuje związek budowy komórki nerwowej z jej funkcją

•     omawia działanie ośrodkowego

i obwodowego układu nerwowego

•     wyjaśnia sposób działania synapsy

•     charakteryzuje funkcje somatycznego

i autonomicznego układu nerwowego

•     porównuje funkcje współczulnej

i przywspółczulnej części autonomicznego układu nerwowego

•     ocenia rolę regulacji nerwowo-hormonalnej w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

VIII. Regulacja nerwowo-hormonalna

32. Ośrodkowy układ nerwowy

•     wskazuje na ilustracji najważniejsze elementy mózgowia

•     wymienia mózgowie                          i rdzeń kręgowy jako narządy ośrodkowego układu nerwowego

•     wskazuje elementy budowy rdzenia kręgowego

na ilustracji

•     opisuje budowę rdzenia kręgowego

•     objaśnia na ilustracji budowę mózgowia

•     określa mózgowie jako jednostkę nadrzędną

w stosunku do pozostałych części układu nerwowego

•     uzasadnia nadrzędną funkcję mózgowia                           w stosunku

do pozostałych części układu nerwowego

33. Obwodowy układ nerwowy. Odruchy

•     wymienia rodzaje nerwów obwodowych

•     podaje po trzy przykłady odruchów warunkowych i bezwarunkowych

•     wyróżnia włókna czuciowe i ruchowe

•     omawia na podstawie ilustracji drogę impulsu nerwowego          w łuku odruchowym

•     odróżnia odruchy warunkowe

i bezwarunkowe

•     wyjaśnia różnicę między odruchem warunkowym a bezwarunkowym

•     charakteryzuje odruchy warunkowe i bezwarunkowe

•     przedstawia graficznie drogę impulsu nerwowego w łuku odruchowym

•     przedstawia rolę odruchów warunkowych w procesie uczenia się

•     na podstawie rysunku wyjaśnia mechanizm odruchu kolanowego

•     dowodzi znaczenia odruchów warunkowych

i bezwarunkowych w życiu człowieka

•     demonstruje na koledze odruch kolanowy                           i wyjaśnia działanie tego odruchu

34. Higiena i choroby układu nerwowego

•     wymienia czynniki wywołujące stres

•     podaje przykłady trzech chorób spowodowanych stresem

•     wymienia sposoby radzenia sobie ze stresem

•     wymienia przykłady chorób układu nerwowego

•     przyporządkowuje wybranym chorobom układu nerwowego charakterystyczne objawy

•     wyjaśnia dodatni

i ujemny wpływ stresu na funkcjonowanie organizmu

•     opisuje przyczyny nerwic

•     rozpoznaje cechy depresji

•     wymienia choroby układu nerwowego: padaczkę, autyzm, stwardnienie rozsiane, chorobę Alzheimera

•     analizuje przyczyny chorób układu nerwowego

•     omawia wpływ snu

na procesy uczenia się i zapamiętywania oraz

na odporność organizmu

•     charakteryzuje objawy depresji, padaczki, autyzmu, stwardnienia rozsianego, choroby Alzheimera

•     analizuje związek między prawidłowym wysypianiem się                           a funkcjonowaniem organizmu

IX. Narządy zmysłów

35. Budowa i działanie narządu wzroku

•     omawia znaczenie zmysłów w życiu człowieka

•     rozróżnia w narządzie wzroku aparat ochronny oka i gałkę oczną

•     wymienia elementy wchodzące w skład aparatu ochronnego oka

•     rozpoznaje na ilustracji elementy budowy oka

•     opisuje funkcje elementów aparatu ochronnego oka

•     wyjaśnia pojęcie akomodacja oka

•     omawia znaczenie adaptacji oka

•     omawia funkcje elementów budowy oka

•     określa funkcję aparatu ochronnego oka

•     wykazuje związek budowy elementów oka z pełnionymi przez nie funkcjami

•     opisuje drogę światła w oku

•     wskazuje lokalizację receptorów wzroku

•     ilustruje w formie prostego rysunku drogę światła w oku i powstawanie obrazu

na siatkówce

•     omawia powstawanie obrazu na siatkówce

•     planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące reakcję tęczówki na światło o różnym natężeniu

•     ilustruje za pomocą prostego rysunku drogę światła

w oku i powstawanie obrazu na siatkówce oraz wyjaśnia rolę soczewki w tym procesie

•     przeprowadza doświadczenie wykazujące obecność tarczy nerwu wzrokowego w oku

•     ilustruje za pomocą prostego rysunku drogę światła

w oku oraz z użyciem odpowiedniej terminologii tłumaczy powstawanie

i odbieranie wrażeń wzrokowych

Dział

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

IX. Narządy zmysłów

36. Ucho – narząd słuchu

i równowagi

•     rozpoznaje na ilustracji elementy budowy ucha

•     wyróżnia ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne

•     wskazuje na ilustracji położenie narządu równowagi

•     wymienia funkcje poszczególnych elementów ucha

•     charakteryzuje funkcje poszczególnych elementów ucha

•     omawia funkcje ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego

•     wyjaśnia mechanizm odbierania i rozpoznawania dźwięków

•     wskazuje lokalizację receptorów słuchu

i równowagi w uchu

•     wyjaśnia zasadę działania narządu równowagi

•     analizuje przebieg bodźca słuchowego, uwzględniając przetwarzanie fal dźwiękowych na impulsy nerwowe

37. Higiena oka i ucha

•     wymienia wady wzroku

•     omawia zasady higieny oczu