Historia szkoły

Gwałtowny rozwój miasta Gliwice na początku ubiegłego stulecia spowodował zapotrzebowanie na szkoły podstawowe. Aby odciążyć przepełnione szkoły I i IV – 25 czerwca 1906 r. rozpoczęto budowę katolickiej ( Volksschule lub inaczej zwaną Elementarschule), 24 – klasowej nowej szkoły podstawowej, która miała się mieścić przy ulicy Sobieskiego. Według umowy ?miała być do końca roku pod dachem?, w przeciwnym razie wykonawca miał płacić karę umowną za każdy dzień zwłoki. Szkołę budował Scheer wg projektu Kranza, zgodnie z umową została oddana do użytku 08.10.1907r. ( koszty budowy to  335 800 ówczesnych marek niemieckich).

Budynek został zaprojektowany w historycznym stylu z elementami secesji i neoromanizmu. Otoczony został murem ceglanym oraz ogrodzeniem ze stalowej siatki z podziałem na przęsła ceglanymi prostokątnymi słupkami, zwieńczonymi ozdobnymi czapami z tynku, na ceglanej podmurówce. Zbudowany został budynek dwupiętrowy, usytuowany w odległości 25 metrów od ulicy (część tej przestrzeni zajmował i zajmuje obecnie ogród).

Ściany budynku urozmaicono  białą cegła, będącą kontrastem dla cegły czerwonej, oraz białym, sztucznym kamieniem. Na dwóch ozdobnych szyldach, mieszczących się na froncie szkoły, umieszczone zostały napisy  „Volksschule IX” i „Erbaut 1906/7”, z których do teraz przetrwała jedynie data.

W piwnicach i korytarzach zamontowano pojedyncze okna, zaś w pomieszczeniach przeznaczonych dla personelu oraz uczniów zamontowane były okna podwójne.

Szkołę ogrodzono od sąsiednich parcel murem, od strony ulicy natomiast ogrodzenie było żelazne (na betonowej podmurówce).

Dach budynku pokryty został, pomimo licznych sprzeciwów (gdyż dach kościoła pokryty tym samym materiałem wytrzymał 57 lat), blachą miedzianą.

Budynek został oddany do użytku dnia 8 października 1907 roku. Oszacowano, że koszty jego budowy pochłonęły 355 800 marek. 

Szkoła była szkołą katolicką. Nazywano ją też tzw. „szkołą elementarną” (Elementarschule) lub też używano nazwy „szkoła powszechna” (Volksschule). Źródła historyczne podają, że była to szkoła z tzw. podwójnym systemem nauczania (Doppelsystem). Edukacja trwała 7 lat (do roku 1902 szkoła elementarna obejmowała 6 klas). Do rejonu tej szkoły należały dzisiejsze ulice: Klasztorna, Kozielska, Kościuszki, Styczyńskiego, Ligonia, Zawiszy Czarnego, domy wokół wieży ciśnień oraz w okolicy Cmentarza Centralnego.

Ulica przed szkołą została wyłożona drewnianą kostką, w celu wyciszenia wszelkich możliwych hałasów. Wysokość budynku wyniosła 15,75 m (mierzona od strony ulicy), natomiast wysokość pomieszczeń wyniosła 4,30m (piwnic 3,30). W celu osiągnięcia dobrego oświetlenia pomieszczeń znajdujących się w piwnicy obniżono teren przed szkołą o około 0,5 m, zaś w okolicy okien piwnicznych założono trawniki.

Wraz ze szkołą zbudowano salę gimnastyczną z pokojem dla nauczyciela, umywalnią, szatnią i ubikacjami. Była ona często udostępniana lokalnym klubom sportowym. Sala gimnastyczna była dostępna z korytarza szkoły oraz z dziedzińca szkolnego.

Podłogi w klasach zostały wyłożone parkietami z sosny amerykańskiej, korytarze zaś płytkami ceramicznymi najwyższego gatunku, które przetrwały w idealnym prawie stanie do dnia dzisiejszego.

Oprócz 24 klas szkoły elementarnej znajdowała się w tym budynku również Szkoła Gospodarstwa Domowego, gabinet dyrektora szkoły, pokój nauczycielski, gabinet pomocy naukowych, natryski oraz mieszkanie woźnego.

Na parterze szkoły było 8 klas i biblioteka. Na I i II piętrze po 8 klas, pokój rektora, nauczycielski, gabinety zbiorów i pomocy naukowych. 

Ubikacje znajdowały się w budynku na podwórzu tuż za boiskiem. W szkole działała jedna z nielicznych w mieście świetlic dla około stu dzieci, których rodzice późno wracali z pracy. Uczniowie tj. chłopcy i dziewczęta pod fachową opieką mogli w niej odrobić zadania domowe, zjeść posiłek i wspólnie pobawić się ( tak, więc rola świetlicy nie zmieniła się pomimo upływu stu lat). Nauczyciele tejże placówki dla dobra swoich podopiecznych na koszt miasta zorganizowali ogród botaniczny i warzywny.

Ponadto w piwnicy znajdowała się kotłownia, składzik węgla, komora świeżego powietrza (zbudowana w celu umożliwienia wentylacji pomieszczeń przeznaczonych na klasy), pralnia, kuchnia z jadalnią (dla dzieci jedzących obiady w szkole), natryski z szatnią, 3 piwnice (które wykorzystywane  były w celach gospodarczych) oraz mieszkanie woźnego (składające się z 2 pokoi i kuchni oraz przedpokoju, z którego można było bezpośrednio wyjść na ulicę). Z powodu spadku ulicy, mieszkanie znajdowało się na jej poziomie. W obecnej chwili w tych pomieszczeniach dawnego mieszkania znajduje się świetlica dla dzieci.

Szkoła Gospodarstwa Domowego, o której była mowa wcześniej, przygotowywała przed wojną panie do codziennych czynności. W pomieszczeniach piwnic mogły uczyć się prasowania, maglowania czy gotowania.

W szkole miało również siedzibę Muzeum Górnośląskie, które zostało przeniesione z podstawówki mieszczącej się przy ulicy Ziemowita. Zajmowało ono trzy sale na drugim piętrze, strych, pracownię naukową, częściowo korytarz a także część boiska szkolnego, na którym znajdowały się największe eksponaty,

W 1912r. zorganizowano czytelnię dla młodzieży w okresie wakacji. Z kroniki szkoły można się dowiedzieć również, że w roku następnym tj. w 1913 rektor Urbanek zorganizował wielką wycieczkę pieszą uczniów do Łabęd, gdzie bawiono się w ogrodach restauracji Dudka. Powrotną drogę uczniowie odbyli pociągiem. Podczas I jak i II wojny światowej umieszczano w dziewiątce dzieci ze szkół nr IV i nr V, ponieważ w ich budynkach mieściły się lazarety wojskowe. Wkrótce nastąpił podział szkoły na dwie ? dla chłopców i dla dziewcząt. W 1925r. w szkole dla chłopców było 500 uczniów w 12 klasach, których uczyli między innymi następujący nauczyciele: rektor R. Urbanek, P. Pietschka, E. Wiechulla, F. Abramczik, E. Meyer, O. Poplutz, J. Wiendlocha, O. Erzepky, A. Pal, R. Czichorowsky, W. Kubis, A. Joachimsky.

Natomiast w szkole dla dziewcząt było 445 uczennic w 10 klasach oraz następujący nauczyciele: A. Glatter, A. Wilhelm, A. Brodkorb, W. Fischer, G. Halbig, E. Melzer, H. Seidel, M. Krzemiński, E. Wein, K. Bochynek i M. Kubessa.

W 1931 roku Czerwony Krzyż zorganizował w szkole kursy dla wychowawczyń i opiekunek dzieci i niemowląt. Warunkiem przyjęcia było ukończenie szkoły podstawowej.

Podczas II wojny w budynku szkoły znajdował się szpital wojskowy dla żołnierzy sowieckich, co sprawiło, że dzieci zgłaszające się na naukę umieszczono w budynku przedszkola przy ulicy Świętokrzyskiej. Znajdowało się tam 5 niewielkich sal, w których na dwie zmiany uczyło się 930 uczniów. Nauka odbywała się w wymiarze skróconym. Brak miejsc powodował, że dzieci siedziały na podłodze lub, po dwoje na jednym krześle. Dla nauczycieli uczenie w takich warunkach było męką, a dla dzieci bezowocną stratą czasu. Interwencje w komendzie wojsk sowieckich nie odnosiły skutku. A szkoda, gdyż 28 sal budynku nr 9 przy ulicy Sobieskiego zajmowało 40-stu rannych, dla których można było znaleźć miejsce w mniejszych szkołach-szpitalach.

W grudniu 1945r. SP nr 9 stanęła w płomieniach. Budynek był jeszcze w tym czasie wykorzystywany jako szpital. Ogień strawił pół dachu, poczynił duże spustoszenia, aż do drugiego piętra. Zalanie spowodowane akcją gaszenia pożaru przyczyniły się do wyłączenia gmachu z użytku na blisko 2 lata. W tym czasie szkoły SP nr 9 i SP nr 19 otrzymały obszerniejsze sale w szkole przy ul. Kozielskiej, ale tylko po południu. Rano, bowiem sale zajmowane były przez Gimnazjum Żeńskie i Szkołę nr 1.

Po blisko dwuletniej tułaczce po cudzych budynkach dzieci rejonu szkoły nr 9 i 19 otrzymały wreszcie własny budynek przy ulicy Sobieskiego 14. Po częściowym remoncie szkoły (2 piętro po pożarze i zalaniu wodą nie nadawały się jeszcze do odmalowania) budynek mogły zajmować dwie szkoły: nr 9 – męska i nr 19 – żeńska. Kierownikiem SP 9 mianowano Feliksa Michalskiego, zaś SP 19  Józefa Maśkę. 

Grono pedagogiczne liczyło sobie wtedy 7 osób, a każdy z uczniów uczęszczających do tej szkoły otrzymywał posiłek w postaci kromki chleba ze smalcem i kubek kawy zbożowej. Szkoła została udostępniona uczniom dopiero dnia 27 stycznia 1947 roku. Z sali gimnastycznej korzystali uczniowie obu szkól, natomiast reszta pomieszczeń  była rozdzielona ścianami. Ściany te przechodziły  przez sam środek budynku. W 1947 roku przyjęto po raz pierwszy do szkoły ponad tysiąc uczniów. Klasy i pracownie były jeszcze wtedy niedostatecznie wy­posażone w sprzęty i pomoce naukowe.

W roku 1973 obie szkoły połączono, i stworzono jedną numer 9. Szkołę nr 19 usytuowano w późniejszych latach na osiedlu Sikornika.

W latach 1950 – 51 szkoła nr 9 stała się koedukacyjną, liczyła 13 oddziałów, w których uczyło się 568 uczniów. Do roku 1973 funkcje kierowników obu szkół pełnili:  Julian Palatyński,  Wanda Janikowa,  Halina Rawlukowa.

W 1973 roku połączono szkoły nr 9 i nr 19 i utworzono Szkołę Podstawową nr 9. Kierownictwo objęła Stefania Mogielnicka. W roku 1978 dyrektorem szkoły została pani Janina Cyran, za jej kadencji uczniowie z naszej szkoły dostali się do ogólnopolskiego konkursu ?Telewizjada sportowa?.

Z inicjatywy dyrekcji szkoły w osobach pań Lilianny Wójcik i Alicji Wicherek w dnia 8 września 1983 roku nastąpiło uroczyste nadanie szkole imienia Króla Jana III Sobieskiego. na pamiątkę 300 rocznicy victorii wiedeńskiej. 

Do tego przedsięwzięcia włączyły się między innymi ?Nowiny Gliwickie?, pobliskie zakłady pracy, rodzice oraz cała społeczność uczniowska. W budynku szkoły na I piętrze wmurowano tablicę pamiątkową uwieczniającą to wydarzenie, a obok portret Króla Jan III Sobieskiego pędzla gliwickie­go malarza pana Wszołka. W tym też roku szkoła otrzymała sztandar, który uświetnia uroczystości szkolne do dnia dzisiejszego.

1983 roku z okazji nadania szkole imienia króla Jana III Sobieskiego założono ?Złotą Księgę?, w której wpisywani są najlepsi uczniowie.

Pod koniec lat dziewięćdziesiątych ?Dziewiątka? zmienia nieco swoje oblicze, ponieważ stała się placówką, w której obok nauczania pojawia się wiele różnorodnych działań kształtujących osobowość ucznia oraz integrujących całą szkolną społeczność.

Od roku szkolnego 1998/1999 odbywają się w szkole festyny, do których nauczyciele, uczniowie i ich rodzice przygotowują się starannie, aby były to dni wspólnej zabawy i zaprezentowania tego, co dzieje się w szkole w danym roku szkolnym.

Tradycją placówki stały się Dni Europy, które zaczęto obchodzić jeszcze przed wejściem Polski do Unii Europejskiej. W te dni ?Dziewiątka? staje się niezwykłym miejscem, w którym uczniowie poznają dzieje, tradycję, kulturę i współczesność Unii Europejskiej.

Od 13 lat w szkole, obchodzimy Tydzień Ziemi. Akcja ta jest przeprowadzana w celu propagowania idei ekologicznych. Nasi uczniowie od początku edukacji są nauczani poszanowania do środowiska naturalnego.

W roku szkolnym 2002/2003 z inicjatywy Barbary Domaradzkiej ?Dziewiątka? przy stąpiła do ogólnopolskiej akcji SZKOŁA Z KLASĄ. Stało się to wielkim wyzwaniem dla nauczycieli i uczniów. W ciągu dwóch lat zrealizowaliśmy sześć zadań, dzięki którym przygotowujemy uczniów do życia w nowoczesnym społeczeństwie. Zgodnie z wybranymi zadaniami kultywujemy tradycje regionu i kraju, eliminujemy przemoc, uczymy dzieci uczyć się, sprawiedliwie oceniamy zdobywaną przez nich wiedzę oraz staramy się dobrze uczyć języka obcego. Kolejnym krokiem tej akcji była realizacja programów Cogito, Lego, Ago oraz  Nauczyciel z klasą i Uczeń z klasą  Te działania nauczycieli i uczniów wpłynęły na podnoszenie jakości pracy szkoły oraz rozwijały osobowość  dzieci i  mobilizowały  je do twórczego działania.

Na uwagę zasługują także liczne konkursy szkolne i międzyszkolne, które stały się tradycją szkoły.

Należą do nich: międzyszkolny turniej wiedzy o zdrowiu ?W zdrowym świecie zdrowy duch?, Festiwal Piosenki Szkolnej, Mistrz Ortografii oraz konkursy czytelnicze międzyszkolny konkurs wiedzy ?Wiem wszystko o krajach Unii europejskiej?

21 kwietnia 2004 roku nasza szkoła rozpoczęła staż kandydacki, którego głównym celem było ? poprzez realizowanie podstawowych założeń programu ? przystąpienie do Sieci Szkół Promujących Zdrowie. Urzeczywistnienie programu było możliwa dzięki wielkiemu zaangażowaniu całej społeczności szkolnej, rodziców, sponsorów i instytucji współpracujących ze szkołą.

Ukoronowaniem naszych wysiłków ? poza niewątpliwym wzrostem świadomości prozdrowotnej – było wręczenie naszej placówce 9 czerwca 2006 roku certyfikatu Szkoły Promującej Zdrowie przez śląskiego koordynatora Sieci Szkół Promujących Zdrowie.

W latach 2007/2010 będzie realizowany autorski program promocji zdrowia w szkole.

Niezwykłym wydarzeniem w ?Dziewiątce? było ogólnopolskie seminarium powstania stowarzyszenia instytucji noszących imię króla Jana III Sobieskiego, które odbyło się 19.10.2002 roku. Przybyli na nie przedstawiciele szkół z Katowic, Gniezna, Jejkowic, Tarnowskich Gór i Lubaczowa. Nasza szkoła stała się inicjatorem corocznego ?Zlotu Samorządów? gliwickich szkół podstawowych Celem niniejszego zlotu jest uściślenie współpracy i integracji między społecznością uczniowską szkół podstawowych.

Każdego roku w marcu z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru organizowany jest Dzień Teatru. Wtedy to sala gimnastyczna zamienia się w salę teatralną, a niektórzy uczniowie stają się aktorami. Ta pożyteczna i ciekawa forma zabawy w teatr stanowi ważne ogniwo przygotowania uczniów do uczestnictwa w kulturze.

Ciekawą formą kultywowania tradycji naszego regionu jest Tydzień Regionalny obchodzony corocznie w grudniu. Wtedy to zapraszamy gości, poznajemy tradycje, czytamy utwory o tematyce śląskiej, przypominamy śląską gwarę.

Społeczność uczniowska i nauczyciele nie pozostają obojętni na potrzeby innych ludzi i zwierząt. Dlatego każdego roku uczestniczymy w ogólnopolskich akcjach charytatywnych jak  Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy i Góra Grosza Organizowane są także zbiórki pieniędzy na potrzeby chorych dzieci. Ponadto pomagamy bezdomnym zwierzętom ze schroniska oraz dzikim zwierzętom.

Uczniowie Dziewiątki pilnie się uczą, biorą udział w wielu konkursach, rozwijają swoje zainteresowania, a także poznają kraj i Europę.